6 Temmuz 1943 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

DOKTOR Z. ZEREN tarafindan yazılan BekârhkveEvlüik (BİLGİSİ Kitabırun reslm ve cü basısl kuruştıır. ve ÖĞÜDLERİ) büyütülmüş ve bir çok yenl şemalarla tamamlanmls üçünsaüşa çıkarılmıştır. Fiatl 125 Bütün kitabcılardan isteyinlz. 20 nci yıl sayı: 6785 um Doktor İhsan Bifat Sabar Halk için V E R BİLG ISTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresl: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti : 24298. İdare ve Matbaa kısmı 2429924290 Salı 6 Temmuz 1943 Yeni çıktı. 350, dldU Ahmed Halid Ki; vatanın sınırları içine girmis clan «Türkiye hududları haricinde kalan Türklere yalnız refah ve saadet temennimiz vardır.)) Ankara 5 (a.a.) Büyük Millet Meclisinin bugünkü toplantısında pasaport kannnuna efclenecek bir maddeye aid lâyihanın müzakeresi münasebetile söz alan Cevdet Kerim İncedayı (Sinob) Bizim Türkçülüğümüz bu Harb Ohulunun su sporlan Evvelki gün Ankarada Karadeniz havuzunda, Harb Okulu su sporlan bayramının, Millî Şefimfa ve devlet erkâm hnznrile kutlandığuu yazmıştık. Yukarıdaki resimler Harbiyeli atIetlerl MUü Şefimhs önünde geçid resml yaparlarken ve Reisicumhurtunuzla Başvekili müsabakaları takib ederlerken gösteriyor. Hariciye Vekili dedi ki: Türklere aid ve mttnhasırdır dünyanın hergün artan buhranının, memleketlerin İrade ve s.yasetinin dışında emrivakilerle karşılaştıracak kadar tehlikelileştiğini ve buna karşı vatanın (Arkan «ahife 2. sfitan 1 de) törenine dair \ Mussolininin nutku Hariciye Veklllmiz Nnman Menemenciogln Avrupalılar "Ya Nihverle beraber harbi kazanacağız, yahud arasında İtalyaya utandırıcı bir sulh imzalatılacaktır., akrabalık Turk vermiş. Macar dostlarımızın millî kültürümtize dair salâhjyetli bir afcızdan aydınlatıcı bilgiler edinmesi hâdisesi karşısmda yurekten sevinirken, ırk ve dil akrabalıklanmn Avrnpa ailesi içinde milletleri birbirine yaklaştırıcı rolü üzerinde biran durmak lözumunn duyuyoruı. Macarlarla kardeş olduğumnzıın farkına vanlalı, lannedersem elli yılı pek geçmemiştir. MiUetten mUlete münasebetlerde kilisenin başlıca nnsur olduğu devirlerde biz Macarlara gâvur derdik; onlar da bize hain, gaddar Müslüman derlerdi. XIX uncu asrın sonlarına doğru, ilkonce ilntf araştırma mevmu olarak iki kavim arasmdaki yakınlık bagları incelendi. Geçen Harbden biraı evvel de bu yakınlığı tarih âlimlerinin tnhisarından çıkanp daha genlş. kütlelere yaymak temayülti belirdl. Topln olarak Avrnpaya baktığımız ı a man, aralannda ırk ve dil akrababğı bulnnan bazan dağınık, bazan ktime halinde birçok mflletler görüruz. Türkler, Macarlar, Finler ve Bulgarlar, Turanî zümrenin kıt'amızdaki dağınık ve ax sayılı mttmessilleridir. Italyanlar, tspanyollar, Fransızlar cennb garbında Lâtin kümcsinl leşkil ediyorlar. Bnnlardan kopmus bir kol olarak Balkanlarda Rumenleri buluyornz. Rnslar, Polonyalılar, Çekler, Slovaklar, Rutenler, Hırvatlar ve Sırblar, geniş Slâv kütlelerinin şarktan orta Avrnpaya ve oradan centıba doğrn akan halis veya kanşmış şekflleridir. Almanlar, Holandalılar, Danimarkahlar, Norveçliler ve İsveçliler, şimalde Cermen toplnluğunn meydana getiriyor. udapeşte elçimiz Ruşen Eşref tnaydın, Türk . Macar Cemiyetinde birkaç giın evvel edebiyatına dair bir konferans Roma 5 (a.a.) Milll faşist partisinin direktuvar toplantısmda bir nutuk söyllyen M. Mussollnl, faşist partisine yazılı olanlann ehemmiyetll bir yekun tuttuğuna i?aret ettikten sonra, bu toplantıya gelmesinln sebebini anlatmış ve şöyle demiştir: c Bu toplantınızda hazır buiunmama sebeb parti umumî kâtibbgi tarafindan bana verılen bir mesaj hakkında konuşmaktır. Parti dırektuvan tarafından ileri sürülen flklrler taınamen fikirlerimm aynı bulunduğundan bu me. sajın muhteviyatını bütün mllletin bilgislne arzetmeyl muvafık buluyorum. Bu mesaj yabancı memleketlerde mutad olan tepkileri uyandırmıştır. Bunlarla fazla meşgul olmağa değmcz. Düşmanlarla munakaşa ancak top ateşile yapılabilir. En iyî munakaşa sılâhlarla yapılandır. Italyan mllleti tamamen hürmstimize (Arkası sahife 3, sütnn 2 de) "Düşman istilâ kozunu oynıyacaktır, tutunmamız lâzımdır,, Yolda ölen kadını Os»an adında birisinin vurduğu anlaşüdı Adapazarı Ordumuza katılan trenindeki topçu subaylarımız hâdise Genclerimize, Polatlıda yapılan Polath 5 (a.a.) Bu sene Topçu ve Topçu Atış Okulunu başan ile oitiren genc subaylarımıza dıploma dağıtma tö reni, Mılli Mudafaa Vekili, Genelkurmaydan bazı yüksek zevatm ve mahalli hükumet erkânmm huzurile bugün burada yapılmıştır. tmtihandaki başarılarına göre, dör. düncüye kadar olanlarla atış, spor ve bi. nicilik birincilerine münasib ve kıymetli mükâfatlar verilmiş ve subayların diplomaları dağıtılmıştır. Topçu müfettişi Tümgeneral Vehbi Kocagdzü ve okul komutanı Albay Sabri Gürtop tarafindan genc subaylar tebrık edilmiş, değerli öğütler verilerek başanlar dileğinde bulunulmuştur. (Arkası Sa. S, RÜtnn 4 te) , parlak bir töretıle dîploma verildi İzmit 5 (Telefonla) Adapazarı treninde öldürülen kadının hüviyeti anlaşılmış ve ona dair maceranın düğümü de çözülmüştür. Adapazarı zabltasının tahkikatı n e . ticesine göre kadın Akyazı nahiyesine bağlı Yongalı köyünden Fatmadır. Ayni köyden Osman ve arkadaşları tarafindan tertib edilmiş olan bir işret meclisinde Osman tarafindan vuruhnuştur. Osmanm Fatmayı tedavl ettirmek iizere İstanbu'a götürmekte olduğu, fakat yol. da kadın ölünce, trenden inip kaçtığı anlaşılmakadır. Istanbula giden katil Osmanm Orada bıta tarafindan yakalandığı veya ya. kalanmak üzere olduğu sanıhyor. Diğer iki suçlu Adapazarında tevkif edilmiş e tahkikata müddeiumumüik el koymuştur. *** İstanbulun kömürii Vekâlet, nakliyat için dört şilep tahsis etti Merhnm Cevad Abbas İstanbulda yapüğımız tahkikata göre filhakika katil Osmanm buraya geldiğl Munakalât Vekâletı Vılâyete gorderöğrenllmiş ve yakalanması için gerekli dıği bir tezkerede İstanbulun yakacak tedbirler almmıştır. komurlerinm Zonguldaktan şehrımıze naklı için tonaj tutarı 10,877 ton olan Tunç, Etı, Erol ve Yelkenci vapurlarınm tahsis edıldığmı bıldırmiştir. Bu vapurar yakında şehrin komurunü nakle baş. ıyacaklardır. Acı bir kayıb A t a t ü r k ü n eski yaverlerinden Cevad Abbas vefat etti Sabık Bolu meb'usu ve Atatürkün eski yaverlerinden Cevad Abbas istirahat etmek üzere bir haftadanberi bulunırıakta olduğu Yalovada anî bir rahatsızlıkla ölmüştür. Merhum Cevad Abbas, Çanakkaleden Millî Mücadelenin sonuna kadar Büyuk Atatürkün yaverlığini yapmıştır. Atatürk Samsuna çıktığı zaman Cevad Ab. bas da refakatinde idi, daha sonıa Başkumandanm başyaveri olmuş ve zsferden sonra askerlıkten ayrılarak Br.ludan meb'us seçilmiştir. Merhum, Tayyare Cemiyeünin teşkilinde kısa bir müddet reislik yapmış ve beşinci devre sonuna kadar Millet Meclisi azası olarak kalmıştır. Kendisine Allahtan rahmet diler, kederli ailesine taziyetlerimizi sunarız. Yalovadan düu sabah motorle İstanbula nakledilen cenazesi, bugün öğleden sonra saat 16 da Cağaloğlunda, Halk Partisi karşısrndaki evinden kaldırılarak Beyazıd camiinde namazı kılmdıktan sonra Merkezefendideki aile kabristamna pömülecektir. Şark cephesinde Almanların cephetıin orta kesimlerinde büyük bir taarruza geçtikleri bildiriliyor Kömür tevzii için hazırhklar Komur Satış ve Tevzı muessesesi Is. anbul halkınm kış ayları ıhtıyacı için verdıği komur beyannamelerini toplamış ve bunların tasnıfı yapılmıştır. Komur Satış ve Tevzi muessesesi İstanbul ubesi muduru Şefık; verilen beyanname miktarı, mevcud stok ve bu beyanname aricinde gorulebılecek ihtiyaca aıd maumatı hâmil olarak Ankaraya gıtmiştir. öğrendığımize gore, Ankarada, bütün yurd ve bılhassa İstanbulda kömür tev. iatının esaslarmı ve miktarını gosteren >ir talımatname hazırlanmaktadır. Bu alimatnameye göre tevziat yapılacaktur. Italya Başveftili M. Mnssollni Tayyareler de bütün Girid hava alanlarına hücum ettiler Sicilyaya ağır bombardımanlar devam etmektedir Ingiliz kıt'aları Giride Leh Basvekili baskın yaptılar Gl. Skorski Tayyaresi kazaya uğrıyarak kızı ve maiyeti ile beraber öldü Londra 5 (a a.) Polonya Basvekili ve Başkumandam General Sıkorskı, pazar akşamı bindiği bir Liberator uçağının Cebelitarıktan havalanırken birdenbire düşmesi üzerine yerde ezılerek öl. müştür. Kazaya uğrıyan uçakta General Sikors ki, General Klımecki, bınbaşı Cabalet ve Madam Lesniowska'dan başks M. Kulanowski, Albay Marecki, Albay Gra. kevski ve teğmen Posievvski de bulunuyordu. General Klimecki Polonya crduIarı kurmay heyeti reısiydı. Mumaileyh, General Sıkorski'ye Ortaşarkta yapmış olduğu teftış seyahatinde refakat edi. yordu. tngıliz parlamentosu azasmdan o. lan Binbaşı Victor Cabalet 1940 tanberı siyasî vazife ile General Sikorhki'nin rezdinde ataşe olarak bulunuyordu. müdafaası gruplaruıdan bir batarya dir. Yerli halk bu harekete işlirak et. memiştir. Çünkü boyle bir şeyın tasarlandığı bılinmiyordu. Gırıd halkma sakın olmalarmı tavsiye eden hususî bir radyo beyanatı bunu gostermektedir. (Arkaa sahife 3, sütnn 3 te) Madam Sofıa Lesniowska ise General Sıkorslu'nın birıcik kızı idi. Madam Lespiovvska şimdi Almanyada harb esiri olan Polonyah bir subayla evlenmişti. Kendisi Polonyah kadın y3rdımcı kuvvetleri servisine mensubdu. Mm. Sıkorskı de şımdi lngilterede bulunmaktadır. Tek kuıtulan adam ağır surette yara. (Arkaa sahife 3, sütnn 3 te) Müteveffa Polonya Basvekili ve Başkıunandanı General Sikorski Moskova 5 (a.a.) Sovyet husuiî teb. iği: 5 temmuz sabahındanberi kıt'alarımız, Orel, Kursk ve Bielgorod istikametınde mühım miktarda uçakla desteklenerek aarruz eden duşman tank ve pıyade kuvvetlerine karşı çarpışmaktadırlar. Bütün taarruzlar ağır kayıblarla püskürtülmüştür.. Bazı küçük düşman teşkilleri mevzilerimize kadar sokulmağa muvafiak olmuşlardır. Verılen natamam malumata göre kıtalanmız Orel, Kursk ve Bielgorod istikametinde bir gün cereyan eden çarpışmalar neticesmde 586 Alman tankmı ahrib etmişler veya hasara uğratmışlardır. Aynl zamanda 203 Alman açağ» da cereyan eden hava çarpışmalarmda veya uçaksavar bataryaları tarafmdan tahrib edilmiştir, Çarpışmalar devam etmektedir. Gl. Giraud, Martiniaue'e gidiyor Portorico 5 (a.a.) Amerikan AmiraIı Hoower, Martinique'den burasının idaresi hakkında Amlral Robert'le görüşükten sonra dönmüştür. Amiral Hcower, Amiral Robert'in bir muhtırasını getirmektedir. Bu muhtıra Washington'a gönderüecektir. Meselenin Pransız millî kurtuluş komltesine veya M. Antonescu Romada bu komitenin mümessiline verileceği tahmin edilıyor. Roma 5 (a.a.) Rumanya Başvskıl Alman tebliği Gene öğrenildiğine göre, General Gi muavini Mihai Antonescu 29 haziranda Berlin 5 (TP.) Alman ordulan başkomuanlığmm tebliği: Doğu cepbesi. raud Martinique'e gitmek üzere Was ttalyan hükumetinin misafiri olarak ttalyaya gelmiştir, (Arkan sahife S,; jtan % de) hington seyahatini yanda bırakmıştır. Dikkat edecek olursak bn mnhtelif ırk akrabalıklannm birbirine en ziyade yaklaştığı yer orta Avrupadır. Diyebiliriz ki orada âdeta ikinci bir akrabalık kurnl. muş, birbirine yabancı milletlerin evlenmesinden yeni tipler doğmnştur. Eski Avusturya, şimalle cenub, Lâtinlikle Cermenlik arasında ne canlı bir sentez değil mi? Eski Çekoslovakyanın cenobn, Cermenleri Slâvlara bağlıyan bir köpriiye benzer. Orta Tunada Macarlar, garba karşı Tnranlılarca duyulan hasretin bir ifadesi sayılmaz mi? Bn, belki de Avrnpayı kendi başına fethe çahşan mnhtelif uk gayretlerinin vardıÇı bir neticedir. Lâtinler, Cermenler, Turkler ve Slavlar, asırlarm tozln yolunda, Avrupanm kalbine doğru ayn ayn hamle etmiş'.er, fakat her biri ancak oraya kaSicilyada kuvvetlencn İtaljan hava dar varıp kalmışiardır. Avrupa, büyük Kahire 5 (a.a.) Ortaşark tebliği: ırklan bir evlâd gibi bağnna basan amIngılız kara kuvvetlerıne mensub kü. nıa onlardan hiçbirine teslim olmıyan çuk teşkıller dun akşam Gırid hava olg'in bir kadına benziyor. meydanlarına baskınlar yapmışlardır. Bu görüş, ırk akraba'ıklarının iistünLcndra 5 (a a.) Reuter ajansının NADIR NADt bu akşam verdiğı habere gore Gı'id a.(Arkası Sa. 3, sütun 4 te) dasuıa çıkan kuvvetlerin hepsi tngıliz Selçuk Kız San'at mektcbinde 68 mezun dün parlak merasimle diploma aldılar Sağda, mezunlar Maarif Vekili ve davetlilerle bir arada, solda Maarif VekUimiz mezunlara diplomalarnıi veriyor (Yazlsı 3 üncü sahifemizde)