12 Haziran 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

GENÇLIK A^CMUASI GÜZEJ SAN'AT 81inci SAYISI NEFİS BİR ŞEKİLDE SINEMA ÇIKTI n 19 uncu yıl sayı: 6401 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhurivet. İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başraııbarrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 r l < ¥^ ^1Z SAZ &L UNDA ÇİFTESAMKJ 1R bahçesinde Her PAZAR^âÖ * t e n 19 a kadar ve san'atkâr kemanî t idaresindeki 20 kişilil P E ^ T I 1 TOKYAY» 1 J j P f S A Z heyetini dinlemek fır s«i^tkjçırmayınız. m • Cuma 12 Haziran 1942 Millî Şefimiz İngiltere ve Cumhur Reisimiz, Sergievindeki bakım ( ^ Molotof, Londrada ve tutum sergisinide şereflendirdüer muahedeyi imzaladı, Ankara ! I (a.a.) Reisi Cumhur Millî Şef lsmet inönii bugün saat 1 6 da Çankayada Çocuk Esirgeme Kurumu kongresi murahhasUrını kabul buyurmuşlardır. Çocuk Esirgeme Kurumu Rusya kongre murahhaslarını Yeniandlaşma kabul buyurdular imza ettiler lıkesir saylavı Gn. Kâzım Özalp tarafından karşılanan Millî Şef, sergide teşhir edilen tablolar, grafik'er ve Ulusal Ekonomi ve Artırma ile ilgüi bir çok eşya hakkında izahat aldıktan sonra Kurum leisi Gn. Kâzım Özalpı, bu başarıdan dolayı tebrlk etmişler, ve serginin hazırlanması için iyi çalışan Vedad Töre de ayrıca teşekkür etmişlerdir. Millî Şefimiz, bakım ve tutum sergisini ziyaret ettiler Ankara \ 1 (a.a.) Millî Şef Reisi Cumhur lsmet Irionü, ayın onuna tesadüf eden çârşamba günii saat 1 7 de, Sergievinde açılan bakım ve tutum sergisini şereflendirmişlerdir. Sergiyı hazırlıvan TJlusal Ekonomi ve Artırma Kurumu reisi Ba Millî Şefimizin heykelleri Şchrimizdeki İnönii gezisine dikilmek üzere Güzel San'atlar Akademisinde yapılmakta olan Millî Şefimizin heykelleri bitmek üzeredir. propagandası arb eden devletler için sulh, erişilmesi ideal bir hedef ol duğu kadar korkunc bir tehlikedir de. Çunku harbde karşı tarafın sinirlerini gev>eterek javaş javaş ona harU puslayı şaşırtacak en nıuessir silâhlardan biri de sulh propagandasıdır: Gayet insanî, âücenab bir sulh, ki ikide bir onun tath hajali güzel sozlerle ileri sürüldukçe karsı tarafta harb yalnız kuvvet ve şiddetini değil, manasmı da kaybeder. Bugünlerde sık sık ileri surulen sulh lâkırdılannı harbin bir propatanda silâhı olarak telâkki etmek zaruridir. Harbde Demokrasilerin nihaî zaferine kuvvetle inanan Lord Halifaks, milstakbel sulhun anahatlarını çizerken onda Almanjaya lâyık olduğu mevkii vermeği ihmal etmek soyle dursun, bilhassa ona ihtimam etmiş gibiydi. Amerikanın son Cumhur Reisi namzedliğinde Ruzvelt'in rakibi olan Vendel Vilki bu cihanşumul harbin sulhu için bütün milletlere cennet olacak jepjeni bir dunyarun tavsifini yapa yapa bitiremiyordu. Hele Amerikan Hariciye Musteşarı Sumraer Vels'in birkaç gun evvelki nutkundaki sulh bize müstakbel insanlığın saheser sayüacak kadar mukemmel bir taslağını vermiştir. Mihver grupuna dahil olanlan haricde bırakmıyarak bütun milletlere hayat hakkı veren Sümmer Vels bize yepyeni bir dünya vadedrn müstakbel sulhunda emperyalistliğe en amansız ve en ezici tekmesini de indirmiş bulunuyordu. Öyle mi, bütün beşeriyeti kasıp kavuran bu harbden böyle cennet bir dünya mı doğacak? İkide bir tekrarlanan bu parlak barış ve insanlık iddiaları Alman Propaganda Nazın Doktor Gobbelsi çabuk ve kolay inandıramıy or. Doktor Gobbelse gore insanlığı emperyaüstliklerin ralümlerinden ve kahırlanndan kurtaracak olan boyle ideal bir istikbaün tanzimi vazifesini Mihver milletleri kendi üzerlerine almıslardı. Demokrasiler birer ikişer Mihverin bu prensiplerini alarak kendilerine maletmişler ve artık şimdi onlan, guya kendi vicdanlanndan doğan bir mefkure haHnde ikide bir ileri sürmeğe başlamışlardır. Bari bu iddialarında samimî olabilseler!.. Hayır, ne gezer? Doktor Göbbels'e gore bütün bu parlak sulh fikirleri hep insanlan ve bilhassa Mihver milletlerini aldatmak ve gevşetmek içindir. Yoksa onlar harbde mmaffak olarak başta Almanya olmak üzere Mihver devletlerini mağlub edebilseler, emperj alistliğin ve adaletsiz sulhun en zalim şekillerini tatbik etmek için en kara ihriraslarile hareket edeceklerdir. Doktor Göbbels böyle düşünmek için ihtimal geçen Umumî Harbin sonlarına doğru İtilâf devletleri âleminin Almanyaya lâyık olduğu mevkii verecek bir sulh üzcrinde yapmış olduğu mücssir propagandayı gözü öniinde tutuyordur. FPhakika o zaman öyle olmuş ve hatta Vilson'un bütün milletlere hakimiyet ve saadet vadeden meşhur 14 maddesi de o zamanki propaganda faaliyetine parlak bir ek olarak ortaya atılmışh. İdealist bir profesor olan o zamanki Ameri Sofyaya giden heyetimiz geldi Kuleliburgaz, Yeni Karaağaç ve Kadıköy istasyonları teslinı alındı. seferlere 1520 haziran arasında başlanacak Münakaleye açılmak üzere bulunan Avrupa hattı için Bulgar demirj'olları idaresile bir anlaşmaya varmak maksadile Sofyaya giden Dokuzuncu İşletme müdurü Hayrı İsenin reishğı altında Hasılat reis muavini Cemal ve hareket müfettişi Muvaffaktan murekkeb heyetimiz dün sabah Edirne yolu ile şehrimize gelmiştir. Heyet reisi Hayri İsen dün kendisile göruşen bir muharririmize yapılan anlaşma hakkında şu izahatı vermıştir: « Uzunkoprü ile Svilıngrad arasındaki demıryolu kısmında, Turk Devlet Demıryolları idaresine intikal eden hizmetlerın eski şekılde tekrar başlamasını temıne matuf olan vazıfemız muvaffakıyetle sona erdi. Alâkadarlarla yaptığı mız temaslan bitirerek İstanbula donduk. Yeni yapılan köprüler tamamlanmış olduğundan Ankaradan gelecek talimata gore, 15 20 haziran arasında (Arkası sahife 3, sütun 5 te) V. J İki taraf da arazi kazancı aramıyorlar Avrupada bu sene ikinci bir cephe açılmasma da karar verildi Vaşingtona giderek Ruzveltle de görüştü Kerç yanmadasındaki muharebelerden resimler: Alman piyade leri bir köye girmek üzere Sıvastopol muharebesi çetin sathada Rusların iimidsizce yaptıkları tarrazlar neticesiz kaldı M. Eden an blıgı Askem vaxıyet Harkofta başlıyan Alman taarruzunun hedefi ne olabilir? Yazan: Enekli Ceneral Heyet reisi Hayri tsen Aloutienne adalarının Almanya ile yeni bir işgalinden sonra anlaşma yapıldı Tokyo, Ruslara Karşılıkh olarak ihrac edilecek malların teminat veriyor fiatları tesbit ve anlaşma parafe edildi Midvvay harbindeki Japon filosunun yarısı yok edilmiş Tokyo 11 (a a.) Domei ajansına Tokyoda emın bir kaynaktan şu malumat verilıyor: Japon Rus münasebetleri, Japonyanın durumu bakımından hıç bir değışıklık arzetmemektedır. Japonyamn Sov yetler Bırlığıne karşı aldığı durum her ıkı memleket arasında ımzalanmış olan tarafsızlık anlaşmasma ve müttefık milletlere mensub propagandacılann Sovjet efkânnda endişe uyandırmak için butün gayretlerini sarfetmek maksadıle bu fırsattan her halde istıfade etmiş olmalarma rağmen, Sovyet topraklarının tamamiyeti esasma dayanmaktadır. Tokyo mahfılleri Alaskaya ve Aleusiyen adalanndaki mevzilere karşı yapılan Japon hareketlerinın manası etrafında (Arkası sahife 3 sütun 4 te) Ankara 11 (Telefonla) Türkiye ile Almanya arasında son ticaret anlaşması mucıbince karşılıklı olarak ihrac edilecek malların fiat tespiti hususunda yapılan müzakereler netıcesinde anlaşmaya varılmış; anlaşma parafe edilmişür. Türk Alman ticaret muahedesinde hukumet ve hukumete bağlı müesseseler tarafından getirilecek 55 milyon lıra kıymetindeki maddeiere aid bir liste ile buna mukabil verilecek malların bir listesi olduğu malumdur. Karşılıklı olrrak gönderilecek olan bu malların fiatlarına harbden önceki fıatlarma nispetle yüzde muayyen bir zam yapılacaktır. Bu fıat tespiti son anlaşma ile serbest ticarete tahsis edilmiş olan 45 milyon hralık kısma şamil değildir. Harkofta yeni Mihver taarnmı: Iki hafta süren büyük Harkof savaşı, 29 mayısta birmiş olmasına rağmen o tarihtenberi doğu cephesinde ehemmiyetü muharebeler olmaması burada beklenen Mihver ilkbahar taarruzunun gecikmesi ve hatta olup olmıyacağı hakkında biie bir sürü mütaleaların türemesine sebeb Molotof Londra ve Vasingtonda olmuştu. Biz daha dun Mihverin Sovyet c Müzakerelerimiz kâfi derecede ordularına bu > ıl kat'i surette taarruza ilerledikten sonra anlaşmamıza kat'i bir mecbur olduğunu ve bunu yapmamak muahede şeklini vermek için ingiltere intihar demek olacağını yazdıktan sonra hukumeti M. Molotofun Londraya gelyakın bir günde bir olay ounası zarurî mesi fikrini İleri sürdü. Bu arada M. olan Mihver taarruzunun gecikmesi Molotof, Mister Ruzvelt tarafından da hakkındaki düşüııcelerin en ziyade va(Arkası sahife 3, sütun 5 te) rid olmalan muhtemel olanlarını sıralayarak içlerinden taarruzu geciktiren sebebin nihayet Mihverin daha evvel kendi cephesini düzeltmek ve kış mevsiminde içerilere nüfuz ederek şimdi ricat yollan kesilmiş olan bir takım Rus Sıvastopola karşı yapılan harekâtı müfreze ve çetelerini temizlcmek ihtiyac idare eden General Manstein ve arzusile Sıvastopolun zaptı olabileBerlin 11 (a.a.) Alman Orduları ceğini ileri sürmüştük. Başkumandanlığımn tebliği: Meğer biz o yazılan yazarken Mihver Sıvastopol tahkimat sahası üzerinde orduları Harkofta yeniden taarruza başşiddetli çarplşmalar halinde taarruzlara devam edilmişür. Düşmanın ümidsiz karşılık taarruzları neticesiz kalmıştır. Sıvastopol deniz çevresinde yapı'.an şiddetli hava taarruzlan sırasında üç (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Londra 11 (a.a.) Hariciye Nazırı Mister Eden Avam Kamarasında İngiltere ile Rusya arasında bir askerî ittifakın akdedıldiğini bildirdikten sonra yeni muahedenin nasıl hazırlandığını şu şekılde ızah etmiştlr: Bu çevrede iiç bin tonluk bir Sovyet gemisi batırıldı H. Emir Erkilet lamışlar. Alman resmi tebliği âdeti veçbile bu hususta hiç bir şey soylemedi. Veni taarruzu haber veren Rus radyosudur. Fakat bu da hiç bir tafsilât vermediği için bu muharebenin inkişaf ve şümulüne dair şu anda fazla bir şey bilemiyoruz. Yalnız tahmin edebiliriz ki bu yeni Mihver taarruzundan maksad takriben İsyum dolaylarında Donez nehrini doğuya doğru geçmek ve Rus cephesini ilkevvel burada yarmak olacaktır. Fakat bu taarruzun hedefi nedir? Yani İsyum cenubu dolaylanndan Donez ve Oskal nehirlerini geçeceklerini tahmin ettiğimiz Mihver taarruz kuvvetleri (Arkası sahife 2 sütun 1 de) Soyyetharp rİUada Acı bir kayıb Çocuk Nuharrir arkadaşııtıız Salâhaddin Enis dün vefat etti Esirgeme Kurumu kon İngiliz tebliği de bu Londra matbuatı, Sıvasmevkiin tahliye gresi toplandı edildiğini bildiriyor topolda durumun vahim Kütle halinde yapılan hücumlar. çok ehemmiyetlidîr Berlin 11 (a.a.) Resmi tebliğ: Şimal Afrıkada bugün sabahleyın İngilız müdafaa sisteminin en önemli cenub kaidesi olan Bir Hacheım istıhkâmı zaptedılmiştir. Düşman burada çember altına alman kuvvetlerile günlerce anudane ve şiddetli bir mukavemet göstermiştir. İngilızler hava savaşlannda 21 uçak kaybetmişlerdir. (Arkası sahife 2 sütun 2 de) Bir Hakim suhut etti Almanlar Harkofta yeni taarruza geçti Bir heyet Ebedî Şefin muvakkat kabrine giderek çelenk koydu Ankara 11 (a a.) Çocuk Esirgeme Kurumu bugun saat 10 da Çocuk sarayında toplanmıştır. Reisliğe Trabzon meb'usu Hasan Saka, ikinci reisliğe Er(Arkası sahife 2 sütun 1 de) olduğunu söylemektedir Türk Bulgar ve Türk Isviçre ticaret anlaşmalan Ankara 11 (Teefonla) Ankarada imzalanan Turk Bulgar ve Türk Isviçre ticaret anlaşmalarınm tasdikuıa dair kanun lâyihalan bugün İktısad encümeninde gorüşulerek tasvib edil mişlerdir. Moskova 11 (a.a.) United Prets: Sovyet Başkumandanlığımn tebliği: Alman kıt'aları Harkof cephesinde yeni bir taarruza başlamışlardlr. Kızılordu Sıvastopolda olduğu gibi burada da düşmanın boş yere yaptığı hücumları püskürtülmektedir. Alman Başkumandanlığı Ukrayna meydan muharebesine yeni ihtiyat kuv(Arkası sahife 3 sütun 3 te) YUNUS NADÎ (Arkasa sahife 3 sutun 4 te) r Pazartesiye okuyunuz. \ Meıhum arkadaşımız Salâhaddin Enis Matbuatımızın tanınmış simalarmdan, eski gazeteci ve muharrir arkadaşımız Salâhaddin Enisin tutulduğu hastahktan kurtulamıyarak Allahın rahmetine kavuştuğunu teessürle haber aldık. Salâhaddin Enis, uzun seneler, İstanbul gazetelerinde çalışmış, büyük alâka uyandıran bir çok millî ve edebî romanlar yazmış kıymetli bir muharrirdi. Salâhaddin Enis, bilhassa (Cehennem yı.lcuları) ve (Zaniyeler) adile neşretmiş olduğu romanlarda da göze çarpaAmerikada talün gprmekte olan bombar dunan tayyareleri pilotlanndan bj£ çrup İKİ ZİHNİYET Yazan: İsmailHabib sahife 3 şütne § ^ Etraftada $iddetii muhar^bejer olan Sıvastopol şehrinln doğu ?imalden görimüşu