27 Aralık 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

MOBİLYA Almak veya görmek istiyenler BOL ÇEŞİD ve YESİ STİL HARAÇCI KARDEŞLER Limlfed Şirketi Salonlarını bir defa gezmekle tatmin edilirler İstanbul, Fincancılar, Rızapasa vokuşu No. 59/61/63. Telefon: 22060 w Eski Irak Başvekili Raşid Âli Türkiyeden kaçîı Savaş ve ISarış srın hatırı sayılır si>asi şahsijetlerinin ileri gelenleriııden ı biri olan Papa 12 nci Pie Noel n.esajında insanlığı bansa golürebilecck esaslara isaret elmisür: Milletlerin tamamiyet ve isliklâllerile son yıllaıJa adına dünya nimetleri denilen iplidai maddelerin azamî adalet nisbetile dağıtılması. Filhakika bu?ün dünyayı kaplamış olan savasın akla en jakın çıkar jolu bundan ibarettir, ve zaten bıiliin gidi'sin insanlığı ister istemez gotürınekte oldıığu sonunc da bu olsa gerektir. Meselâ Uzakşarkla Pasifik vazijelini ele alalım: Japonjanın bıırada kendsine göre adına az çok inhisarcı denilebllecek bir jeni nizam kurması arzulan o havalide çoktan yerleserek bir takım menfaatleri kendilerine hasrelmiş olan devletlerin bu kazanılnuş vaziyetleri muhafaza etmek gayretlerile çarpışıjor. Bu menfaatler sıkıya geiince Japonyayı iktısadî abtuka altına almak suretile bugün Uzakşarkta da patlak vermiş olan harbin hakikî sebebini ortaya koymuş buluııdular Japonjanm ıstırabı baslarında AngloSaksonlar bulunan beyazlann Asya şark ve cenubunda variveti Japonyaya nefes aldırmıj acak veçhile ellerinde tııtmaları ve icabında bumı Japonya aleyhine kullanmalandır. DUnyanın diğer taraflarındaki mesele!ere de tatbik olunabilmek üzere buradaki, yani Uzaksarktaki vaziyet sudur: Japonya zaten az olmıyan ve fakat her yıl çoğalan kalabahk nüfusu ve gittikçe gelişen endü^trisile As>a şarkmda sıralanan bü>üklü küçüklü adalar.na fikışmıştır. Bu millet bu halile biculacak durumdaki keudi topraklanndan tasıyor ve tasmağa mecbur da bulunuyor. Ancak kimsenin bu Japon vaziyetine ehemnıivet verdigi yoktur Herkes elinde bulunanı sıkı tutuvor. İste Uzaksarkta Japon rahatsızlığımn mejd^n veregeldiği kavga sebebleri Vaktile Japon Bus harbi bundan çıkmıstı ve şirudi Japonya ile AngloSaksonlar arasındaki mücadelenin baş kayn»<h budur. Annı vercnedikleri için Japonya çoğunu istemek ve alraaça tescbbüs etmekle işe baslamiştır: Bütün Uzaksarkı lıütün sarkî ve cenubî Asyayı ve icab ederse bütün Pasifiği. Halbuki oralaıda yerle«<mis kuvvetli nıenfaatler vardır, ve bu menfaatler dünyanın en kudretli devletlerine aiddir. Son sekli belki mubalâğalı olan Japon iddialannın esa«mda hir hakikat vardır. ve iste Papa 12 nci Pie'nin prensini burada tatbik olunabilir. Sövle ki: Japonyanın bu harbden mağlub çıktıçıni farzetsek binnetioe 100 milvon* dân fazla faal nüfusu Japon adalarına h»nsetmeğe itnkân joktur. Bovle bir sey yapılsa çevrek asra varmadan zuhur edecek ilk fırsatta ıstırabdan bunalacak hale gelecek bu nüfus tekrar tıpkı bir yaı'=>rda§ feveranile patlak vererek elbe*te eskisinden daba siddetli veni savaslara Kş'pı açacaktır. Her halde Japonva dünva ntmetlerinden Ks«esini alarak rahat ve huzur icinde çahşabilecek ve^hile tarmin olunmaiıdır. Tatroin olunmazsa? . Tatmin olunmpzga simdi olduğu gibi diğer devletlerin ve bilhassa AnploSaksonların büvük ınenfaatle** tchlikeye düser: İs yalnız Filir'nlerin. HongKonçlann. Malcryalann ve H"landa Hindistanımn elden pirmesiîe kalmaz. Hindistanın akıbeti dphî vahim ihrim?Here u&rar. Bu gidisle İngilterenin bir türlü hakikî ve nv'ntizam bir havata mazbar kılnmadi&ı kora Hindistan yeni nizammı bamba«ka suretlorle bulmağa mahkftm vfeya m''ıar olabilir. Ve işte yeni lıarb diinvanm her ta Verdigi söze ragmen X J İO umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU IVI '. O f c ü / Telgraf ve mektub adresı. Cumhunyet İstanbul Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 Baştan sonuna ka(^r J ^ * j & ve heyecanla okuyacağınız bi Tanesi 100, cild]j*fffir kurus 27 BirillCIKâfiUîi I 94 I Ahmed Haüd Kitabevi M.Çörçil Amerikan kongresinde Nühim bir nutuk söyledi « Hazırlanıyoruz, bizi birçok darbeler ve sürprizler bekliyor » • • • Nazır Berlinde Raşid Âli Geylâni Von Ribbentrop tarafından kabul edildi Ankara 26 (a.a ) İrandan memleketımize gelebılmek için vaki olan muracaatine. buradan baska bir memlekete gıtmemek şartile muvafakat cevabı venlmış olan eski Irak Başvekili Raşid Âli Geylâninin Turkıyeye gelirken vermış olduğu tahriri vadi ve sözu tutmıyarak geçenlerde. ikamet etmekt€ olduğu İstanbuldan tagayyüb ettiğı oğrenilmistir. Raşid Âli Berlinde Berlin 26 (a a 1 D N B: Alman HaVaşington 26 (Radyo, saat 19 30) ricive Nazırı Von Ribbentrop. 22 ilkİngıltere Başvekili Mister Çorçil, Amekânunda Berlinde eski Irak Başvekili rika Reisicumhur muavini ve âyan mecRaşid Âli Geylânıyi kabul etmiştir. (Arkası sahife 3, sütun 4 te) «Fakaf 1 9 4 3 fe ieşebbüsü bize iâyık bir ölçüde elimize [ alacağız» 1 £\velki gün Japonlara teslim olnıak mccburijctinde kalan HongKong'un dış istihkâmlarında hava defi bataryaları ve asağıda şehrin modem kısımlanndan bir manzara Japon h a r b | tebliği 1 = Şark cephesinde Eski Irak Başvekili Raşid ÂIî Geylânî Bütün Libya Ingilizlerin eline geçtî Bingazi bir harabe haline geldi • • ' Birmanyaya hava taarruzları Rangon hava meydanile 48 tayyare tahrib edildi Tokyo 26 (a.a.) İmparatorluk umumî karargâhının tebliği: Hava kuvvetlerimiz bu gün Rangon üzerine üçüncü bir hava akını yapmışlardır. Hava savaşında 40 düşman tayyaresi duşürülmüştür. Ayrıca 8 düşman tayyaresi de yerde tahrib ed.lmıştır. Rangon hava meydanı da tamamen tahrib edümiştir. Şehrin elektrik santralı muntazaıroaç bombalanmaktadır. Japon hava kuvvetleri 9 tayyare kaybetmişlerdir. Bır tayyaremiz Siyam topraklarına ınmeğe mecbur olmuştur. GÖRDÜKLERİM Büyük sarma hareketleri nasıl olmuştu? Yazan: Emekli General 2 3 [*] H. Entir Erhilet ' M. Ruzveltin nutuklarını dinlemeğe alısık olan Amerikan Kongresi, dün kürsüden Çörçilin hararetli sözlerine muhatab oldu Ingilizler, Trablusa doğru çekilen Mihver kuvvetlerini takib ediyorlar Kahire 26 (a.a.i Bıngazinin zaptı, Lıbya seferinin mühim bir safhasuıı teşkil etmektedır Sırenaıka şlmdi kat't surette İngilizlerın elindedir. Bununla beraber, Sirenaıka'nın muhtelif bölgelerinde gızlenmekte olan mühim İtalyan kuvvetlennin temizlenmesi işi vardır. Başlıca hedef, yani batı çölundekı Mihver kuvvetlerinin imhası. şimdi elde edilmistir. Alman zırhlı kui'vetleri, hemen hemen • imha edılmiş bulunvj"or. Yalnız. bir avuç Alman hucum arabası Trablusa doğnı kaçmağa çalıçmaktadır. Bu imhanm net'cesinde Mısırın maruz bulundugn tehdid, bertaraf edilmiş. mü. him miktarda iyıce silâhlı ve teçhizatlı müttefik kuvvetleri başka sahaiarda kullanılmak üzere bu suretle serbes: kabnışt.r. Şark cephesinde harekât ( İngilizAmerikan ı Diyet Meclisi gene toplandı Tokyo 26 (a.a.) Japon Diyet Meclisinın 79 uncu toplantısı bu sabah açıl I tebüği 1 D o n e t z ' d e Manila açık şehîr harb yeniden şiddetîendi ilân edildi Nerkez kesiıtıin Lüzonda Japon de çarpışmalar taarruzları devam ediyor püskürtüldü Manila 26 (a a ) Bugün c«nub doğu cephesinde kuvvetli bir Japon sıkısı olduğu büdirümektedır. Cenub cephesinDonetz kesnrinde düşmanın mühim de Japonlar. ağır surette teksif edılmiş taarruzları, kendisine ağır kayıblar verbir topçu ateşı yapmaktadır. Manila dirilerek püskürtülmüştür. İta'yan ve üzerindeki hava faaliyeti saat 12 denSlovak kıt'aları, nıudafaaya tam muvafberı çok bujük olmuştur. fakiyetle ve emsalsiz bir şekilde İştirak Malezyada vaziyet etmislerdir. Şark cephesinin merkez kesiminde siddetli müdafaa çarpısmalar< Singapur 26 (a a.) TJzakşark İndevam etmektedir. Birçok Sovyet tan giliz tebliği şöyle demektedir: kı tahrib edilmistir. Leningrad önünde Vazıyette değışıklık yoktur. Sumgei, muharebeye sürülen mühim kuvvetlere Sıput ve Kemantan şımalmde Perak ve ezcümle zarhlı 30 arabaya rağmen ile Trengganu kesimlerinde keştf tayapılan bir çıkış tesebbüsü akim kalmış arruzlan arasmda taarnızlar olmuştur tır. Dü=man, 1000 den fazla ölü vermi= (Arkası sahife 3, sütun Z de) ve bir kısmı en ağır cinsinden 19 zırhlı araba kaybetmiştir. 10 tank daha tutusturulmustur. Berlin 26 (a.a.) Alman orduları başkumandanhğımn tebliği: Alman hava ku\Tetlerine mensub teşkiller, şark cephesinin merkez kesiroin(Arkası Sa. 3. sıitnn 3 te> i Japon donanması Başkumandaıu Amiral Nngano mış ve imparatorun her iki meclise hîtaben yaptığı beyanat okunmuştur. \% İngiliz tebliği Kahire 26 (a.a.) İngılız tebliği. Barce etrafında ve Bingazi cenubunda muhtelif durumda inhılâl halınde munîe^ıd düşman mufrezelerinın vücuduna rağmen, geri çekilen düşman büyuk kısmı Jedcbya bolgesinde bulunuyor gibi goı unmektedır. Jedabya şimahnde karışık bazı muharebeler olmuslur. Bu arada kuvvet'erimiz, cenuba doğru kaçmağa teşebbüs eden dü=mana zayiat verdirmişlerdir Barce bolgesinde terkedılen muhim miktarda harb malzemesi ele geçiribnişlir. Halfayada çember içine alman Mihver kuvvetlerme yij'ecek getiren kuçük (Arkası sahife 3. sütun 3 te) HongKong nasıl teslim oldu? Tokyo 26 (a.a.) bildirihyor: HongKong'dan Şark cephesi harekâtından harita üzerinde bir bilânço: Almanlarm yapüklan büjiik çevirme hareketleri ve numaralaruıa göre sıralan Rusların, Kiyefin uzaklardan sarılmakta olduğunu vaktile görüp anlıya^ mamaları kabul edilir bir keyfiyet de» ğildir. O halde ya cenahlann evvelâ birisinde ve sonra diğerinde taarruza geçerek Almanların ihatasını menetmeleri veyahud bunun mümkün olanuyacağını görünce, cenahlarda kabil olduğu kadar dayanarak merkezde çekilmek suretile, düşmanın çevirmekte olduğu çember kapanmadan İçinden çıkmslan gerekti. Halbuki beş Rus ordusu, Kiyefle şimal ve cenubunda teskil ve müdafaa ettiklerı cephede, cenahlan kırılâ kırıla sarılmışlar ve Alman çemberi tamam olup 200 kilometre arkalarında kapanıncıya kadar yerlermde beklemişlerdi. Bu, acaba neden böyle olimstar? Fakat Almanlar bu harfcde Sovyet ordularmı yalnız Kivefte değıl, dercettiğimiz hariteda görüleceği veçhile 11 yerde kısım kısım sararak imha e'ınis(Arkası sahife 2 sürun 1 de) YUNUS NADt (Arkası sahife 3. sütun 7 de) Amerikayı da İngiltereyi de kızdırdılar! Fransaya aid iki kiiçük adanın işgali : htifeflara yol açıyor Londra 26 (a a.) Amiral Muselier Amerıkanm Yeni İskoçya sahilı açığındakı Fransız adalarından Saint Pierre ıle Miquelon'u işgal etmiştir. Bu işgal butun alâkadarları hayrete düşurmüştür. Kanada hükumetının, keyfıyeti önceden bılmedıği anlaşılıyor. Amerika Hariciye Nezaretl neşrettiği beyannamede hareketı keyfî mahiyette saydıgını bildirmiştir. Hâdise. Londra mehafilınde haj'ret uyandırmış ve bır i'<ım mün"Vcısalara sebeb olmuştur. Londradakı Hür Fransızlar sözcüsu demiştir ki: (Arkası sahife 3, sütun 2 de) Hür Fransızlar 21 ilkteşrin sabahı kısa fakat rahat HongKong garnizonu dün akşam saat 19.05 te teslim olmuştur. HongKong bir uykudan terütaze uyanmıştım. HaValisi Sir Mark Young, refakatinde İn zırlanarak saat 9 da ordular grupunda giliz garnizonu komutanı olduğu hclde düşmanın her gunkü durumunu tesbite Kovlun'a gitmis, orada Japon makam memur büronun şefi olan kurmay yarbaym verecegi konferansı dinlemeğe gitlarile saat 10,50 den 19,05 e kadar mütım. Bu konferans Kiyef büyük imha zakere etmiştir. meydan muharebesine aiddi. Merkez ve Sir Young, <Esir sıf^tile teslim olmsk cenub Alman ordu gruplarile iki hava ve bütün İngiliz garnizonuna mukave ordusunun müştereken başardıkları bu mete nihayet vermesini emretmek üze büyük İmha savaşmm nasıl yapılabild:ği re geldim» demiştir. umumiyetle malumdur. Bu sebeble bu Tokyoda HongKong'un zaph, bü\o:k hususta tafsılât vermiyeceğim. Yalnı? bir sevinc uyandırmıstır. Maamafıh res Alman zırhlı ve motörlü birliklerinin mî makamlar. fener alaylarını yasak et Kİyefin 130 kiloTietre şimal ve 270 kimişler ve büyük şarkî Asya harb'nin lometre cenub doğusundan Desna ve henüz başîadığını söylemislerdir. Eütün Dinyeper nehirlerini geçerek müstshkem Japon basmı HongKon^un suku'unu şehrin 200 kilometre gerilerine kadar memnuniyetle karşılamakta ve bunun sarkmalarjna ve burada birleserek bir Asyadaki AngloSakson empervalizmi demir çember vücude getirmelerine Kine öldürücü bir darbe olduğunu söyle yef ve dolaylarındaki beş Rus ordusunun nasıl müsaade edebildıklerini bimektedirler. raz anlatacağım . CArkasi Sa. 3. sütun 5 te) Ziraat aletleri İhtiyacımız olan makine ve diğer aletlerin dahilde yapılması icin tedbir alınıyor Ankara 26 (Telefonlai Ziraat makine, alât ve edevahnın da dahilde imall İcin İktısad Vekâleti tarafından tetkikler vapılmaktadır Bu maksadM demir ve tahta fabrikalarma da İktısad Vekâletince bazı dıreküfler verilmiştir. Önürr.üzdeki sene için binlerce nakil arabaları, bilumum arabalarm yedek aksamij lâğım ve su borulan. torna, plânva. testere, fj^z%>îe>;;âhlar;İ8 n'uhtclif cins presler ve kiicük şahmegfsnlar da İmal edilecektir Bu maksadla fabrJb^uB^işçi kadrosu gemşletilecektir. Şark cephesinden yeni resimler: Buz tutmu$ karlı ovalarda, Uhrib edilmiş ağır tanklar..