31 Mart 1941 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
TÜRKÇE İZAHLI FRANSIZGA GRAMER Ankara Ticaret Lisesi Fransızca Mualliım1 ALİ T E O M A N Fransızca öğrenmek istiyenler*, biOuuM Orta ve Liselerde Fransızca tedrisaüm takib eden talebelere dil öğrenmek husu«unda en güzel bir rehberdir. Fiaü 50 Kr. • REMZİ KİTABEVİ 17 nci jıl sayı: 5977 umhuri İSTANBUL CAÛALOÛLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul . Posta kutusu: tstanbul No. 246 Telefon: Basmuharrir: 22366. Tahrir heyetL 24298. İdare ve Matbaa kısmı: 24299 • 24290 "ZE İ S S,, CAMLA KER ÇEŞİDİ Mağazamızda Fennî Gözlüfc FEVZİ TO Pazartesi 31 Mart 1941 İstanbul, Ankara cadc Tehlike kapımızı çalarsa.. En mttthiş savletimizle karşı koyacağız! Hayatımıza tevcih olunacak suikasdi behemehal kıracağız, ve gerî atacağız! Türk devletine bu milletin makus talihini yenen Kahraman Inönü başbuğluk ediyor Eğer mecbur edilirsek var. lığımızı ve i$tîklâlimizi korumak için yapmıyacağımız fedakârlık yoktttr. emleketin her taraânda değerli hatiblerimiz genis halk kütlelerimiz onünde serlevha ittihaz ettiğimiı mevzuu açıkça tetkik ediyorlar. Bu, ilmi bir mevzuun nazarf münakasası değildir. Avrupada patlak veren buhran bir buçuk yüı geeen bir miiddet sarfında bazan leci, baran garib safhalarla yayıla yayıla hududlarunıza kadar gelen bir tehlike fekKni ahnıştır. Onnn için bugün önümüzde bulunan mevzn büyük Türk milletinin olanca ehemmiyetile takdir ettiği en hayatî bir mesclemizdlr. Vakar ve tenüdnle konuşan hatiblerin seslerinden derin şuurlu halkımıza adeta simşek tnumeleri halinde sirayet eden heyeeanlarm sebebi bndur. Söyliyenler memleketee büttinlüğümüzün ve milletçe hümyet ve istiktâttmizin maruz bulunabileceği tehlike ile onu karşüayacak •ürk azira ve iradesiBİn çelik mukavemetinl canlandınrken •adece kendilerini dinliyenlerin duygularma tercüman oluyorlar. Sulh v e terakki amili olarak kendi halinde yaçayan bir milletin durup durur. ken huzur v e tükununa suikasd olunması Tiirkün merd havsalasına sığacak seylerden değildir. Fakat bir buçuk yılı biraz geçen yeni harbin safhalan insanlığin briyle kanlı bir garabet içinde yüzdüğiinü en gormiyen gözlere dahi göstenniştir. İşte yafadığımız günlerde diinyanın ahvali böyle şuursuz bir kasırga manzarası arzediyor. Hududlanmıza kadar gelen tehHkenin yarm bizim kapımızı da çalması galib bir ihtimal olmustur.. Ne yapacağız, diye sorup düşiinmeğe bile lüzum görmüyoruz. Hatiblerin ve dinliyenlerin, yani kadınile erkeğile, gencile ihtiyarile bütün milletin tek ifadesi şudur: En müthiş savletlerimizle karşı koyacağız ve hayatımıza tevcih olunacak suikasdi b e . hemehal kıracağız, paramparça geriye atacağız! Türk milleti bu azim v e iradeY U N U S NADI (Arkası sahife S sfitnn 1 de) BeJsradda Almanya Yeni hükumet Yugoslavyaıun tam sükunet içinde Akdenizde İtalyan donanmasına afır bir darbe daha indiren İngUiz donanmasınm zirhh korvefl faaliyete geçti Hırvatlar temin edildi. Maçek de yarm Belgrada geliyor bitaraf kalacağına inanmıyor! Sefaretane Belgradı terke hazırlanıyor* Hırvatistandaki Almanlar da ayrıhyor Büheş 30 (a.a.) D.N3. bildiriyor: Belgraddan gelen haberlere istinaden Ruraeı siyasî mahfillerinde beyan olunduğunt göre, yeni hükumet tarahndan veya onun himayesi altında ittihaz olunan tedbirler yeni rejimin Mihver aleyhindeki mahiyetini her an daha açık olarak göstermektedir. Öyle gözüküyor kı, yeni hükumetin makul unsurları da mutaassıblann tazyikı altında bulunuyorlar. Vlyanada imzalanan siyasete avdet Simaviç hükumeti için hemen hemen imklnsızdır. Yugoslav Banatındaki Alman köylulerinin oradan kaçışı Bukreşte büyıik bir tesir yapnuştır. Bu, 27 mart hükâmet darbesini yapan mahfillerin bizâf keiflHKrr ferâfihdan feveran ettirilen unsurlann esiri bulunduklarına yeni bir delildir. Rumen gazeteleri hâdiselere artan bir dikkat göstermekte ve bilhassa Hırvatların Belgrad hâdiselerine karşı olan muhteriz vaziyeti hakkındaki haberleri ehemmiyetle kaydetmektedir. Bükreş raJyosu diyor lri: «Hırvat kiylüleri Belgradda Mihver aleyhine yapılan nümayişleri tasvib etmiyorlar. Belgrad hükumetinin hatü hareketini takibde Hırvat milletinin gösterdiği ihtiraz Belgradda kullanıkn 11sana uymamaktadır.» (Arkan sahife 5 sötnn 4 te Karadenizde Mihvere AKDENİZDE İngilizler dün darbe üstüne Büyük bir Diredaua'yı da Alman darbe! zaptettiler İngiliz bahriyesi Hava akınlan zaferi daha! Diğer bir kol da Rumen ve Bulgar • • sabillerine ağır toplar yerleştirmişler Berlin 30 (a.a.) D.N.B. bUdiriyor: Alman denizcllerinin faaliyetile Karadenizdeki Rumen ve Bulgar sahillerindeki sevkulceyş noktalarına bataryalar yerleştirilmesi hakkında D.N.B. ajansı bir rapor almıştır. Bu raporda şöyle denilmektedir: «Dalga kıranlar denizde uzayıp gitmektedir. Buralara Alman bahriyesiiıin Dat~afyalan yerleştlrilmiştir. Düşm&n, Alman kıt'alarının ilerilemesine bir deniz manevrasüe mânl olmak teşebbüsünde bulunursa toplar konuşacaktır. Bataryalar toprak altı sığmaklan ile muhafaza edilmektedir. Ateş açmağa müheyya toplar Karadeniz kıyılarını tehdid etmektedir. Toplarm yanıbaşmda bir düşman hareketinln istilzam edeceği ük ateşler için mühimmat mevcuddur. Arazi bataryalar için Şimal ve Atlas denizi sahillerindekinin ayni mümeyyiz vasıfları arzetmektedir.> Âlmanyada müthiş tahribat yaptı Berlinde zayiat çok büyük ve her taraf enkaz yıgınile doludur Londra 30 (a.a.) Alman iki haber ingiliz bombardıman tayyarelerinin müthiş kuvvetini bir kere daha meydana koymaktadır. Birinci haber Almanya üzerine yapılan bombardımanların arttığını bildiren bir resmi tebliğdir. Dcincisi, bir Alman naâ sefinin bundan böyle daha sık ve kesif hav« hücumlarına intizar etmek lânm geldiği hakkında radyo ile Abnanlara yapüğı ihtardır. Yeni ingiliz bombardıman tayyareleri hakkında elde edilen ban tafsilâtı asağıya yazıyoruz: Hava Nazırının söylediğine göre şimdi bir bombardıman tayyaresi normal şekilde 500 librelik 20 bomba yahud 1000 librelik 5 bomba ile 500 librelik 10 bomba taşıyabilmektedir. Mevzuubahs ihtan Almanlara kendi hava kuvvetleri kumandanlanndan Schvab yapmıştır. (Arkası sahife 5 sütnıı 2 de) Deniz muharebesinde3ağır İtalyan kruvazörile iki muhrib batırıldı İlalyan donanmasınm bakiyesi perişan halde kaçtı. İngilizîerin gemi zayiafı yokfur Asmara kapılarına dayandı Habeşistan seferinîn bir kaç güne kadar sona ereceği anlaşılıyor Yeni Yugoslav Başvekili General Simoviç'in bir krokisi Belgrad 30 (a.a.) Avala: Kral İkinci Petro'nun yemin etmesi ve bütun memlekette coşkun bir heyecan tevlid eden âyinler tertib edilemsi dolayısile evvelki gün yapılan unutulmaz tezahürattan sonra hükumet merkezi dün normal çehresini almıştır. Belgrad 30 (a.a.) Avala: Yugoslsvyada halkm emsalsiz heyecanı içinde fakat büyük bir disiplin ve intiza la cereyan eden hâdiseler hakkmda tefsirlerde bulunan bugünkü sabah gazeteleri bütün milletin genc hükümdarın etrafında toplandığıru ve devlet işlerini ellerine alanlara karşı tam bir itimad beslediklerini tebaruz ettirmektedirler. Gazeteler son iki gün içinde memleketin her tarafında yapılan coşkun tezahürat esnasında goze çarpan heyecanlı sahneleri anlatmaktadırlar. Matbuat, millî hükumet namını alan (Arkası sahife 5 sütun 4 te Hükumet, sükunet içinde, işlerine bakıyor Sovyet Rusya Yeni Yugoslav hükumetini tebrik etti Belgrad 30 (a.a.) B.B£. «United Press> ajansmm muhabirine gore, Sovyet Busya hükumeti yeni Yugoslav hükumetine bir tebrik telgrafı göndermiştir. Bu telgrafta Sovyet hükumeti, Belgrad hükumetini, şanlı Yugoslav tarihine lâyık oidugunu gösterdiği için tebrik etmektedir. sahilinde başka Afrika Kahire 30 (a.a.) Askerî sözcü, şarki Afrika harbinin sonuna «reldiğlni söylemenin fazla bir nikbin* lik olmıyacağmı beyan etmiştir. İtalyanlar Diredaua'yı tahliye ettiklerini bildiriyorlar Roma 30 (a.a.) Tebliğ: Londra 30 (a.a.) Amirallık dairesi Şarki Afrikada: Düşmanın tazyl* bu akçam afağıdaki tebliği nesretmiftir: ki Kerenin sarkında devam etroekAkdeniz donanması baskumandanı tedir. Kıt'alarımız şiddetli mukabil son yapılan bahri harekât esnasında İn taarruzlarla mukavemet etmekte * giliz cüzütamlannın hiçbir zayiat ve ha dir. sara uğramadıklarını bildirmektedir. Harrar mıntakasında, kıt'alanmıa Yalnız tayyarelerimizin bir kaçından Diredaua'yı tahliye ettikten 3onra haber aknamamıştır. Şimdiye kadar tagarbda bulunan yeni bir mevzie tam hakkuk eden netitelere göre İtalyan intizamla çekill$orlar. kuvvetlerinden her biri 20 santimetrelik Bir av tayyare teşekkülümüz düş< toplarla mücehhez Fiume, Pola ve Zava manın Ciciga hava üssü üzerlnde kruvazörlerinin ve büyük Vincenzo Gioberü ve Maestrale destoyerlerinin bat uçmuş ve dört tayyare yerde tahrib edUmiştir. tıklan anlaşılmaktadır. Düşman avcüarile cereyan ederi Daha fazla tafsilâta intizar edilmek hava muharebelerind* iki Hurri • tedir. (Arkası sahife 5 sütun 3 te (Arkası sahife 5 sfitun 3 te bir harb Fransız kara bataryaları İngiliz harb gemilerine ateş açtılar İngiliz filosu da mecburen mukabele ederek bataryalan İtalyanlarm son muharebelerde baünlan ıskat etti Londra 30 (a.a.) Amirallık dairesi pazar akşamı aşağıdaki tebligi neşretmiştir: Bu sabah hafif cüzütamlardan bir kısmı ile Fransızların Cezayirdeki kara ba,taryalan arasında bir hâdise zuhur etmiştir. Dört tüccar gemisinin bir Fransız destroyeri tarafından himaye edilmek suretile Cebelüttank boğazından geçeceği ve bu kafilenın Almanyaya aid mühim miktarda harb levazımı taşıdığı haber alınması üzerine bu kafilenin tevkif edilmesi için icab eden emirler verilmişti. Kafile buna rağmen İspanyol karasulannı takib etmek suretile boğazdan geçmiştir. Kuvvetlerimiz Fransız gemilerini İspanyol sulanndan ayrıldıktan sonra yakalamışlar ve normal tarzda muayene edilmeleri için derhal durmaları (Arkası sahife 5 sühın Z de) Dün memleketin muhtelif yerlerinde "İnönü» koşuları yapıldı 3 ağır kruvazöründen Zara ve Fiume, diğer esfcrile beraber Taranto nhtanmda Birkaç söz Içtimaî sarsıntılar Dünyayı kaplayan toprak tabakası her zaman hareketsiz değildir. Eakiden uzun fasılalarla büyük ve esash sarsıntılar olurdu. Milyonlarca senelık bir mazi ile iftihar edon şu ihtiyar küre, kaşarlanıp adamakılh kabuk bağlayıncaya kadar kaç defa şekil, bünye ve iklim değiştirmiştir, jeoloji kitablannda okuyoruz. Fakat, üzerinde yaşadığımız toprak tabakası artık yerleşmiş ve istikrar peyda etmiş olmakla beraber sarsıntılarm sonu heniiz gelmemiştir. Yer yer volkanlann alevlendiği, kısa fasılalarla şurada burada zelzeleler olduğu hâlâ görülür. Jeoloji âlimlerinin iddiasına göre bunlar küçük ve ehemmiyetsiz sarsıntılardır. Küremizin bünyesi üzerinde esash değişikliklere sebebiyet vermezler. Kâfi derecede soğumuş, katılaşmış dünya kabuğunun, bundan böyle büyük sarsıntılara maruz kalması da az muhtemeldir. Dünya üstünde nasılsa türemiş bulunan insan tabakalan da, tıpkı işgal ettikleri toprak tabakası gibi zaman zaman sarsıntılara uğrarlar. Küremizin tarihine nazaran pek genc olan insanlık tarihi, ilk devirlerinde uzun fasılah büyük ve ©saslı sarsıntılar kaydeder. Orta Asyadan fışkıran Türk volkanı şarka, garba, şimale ve cenuba yayılarak insan toplulukları üzerinde bünyevî bir değişiklik husule getirmiş, kavimler arasındaki miinasabetlere büyük ve esash bir istikamet vermiştL Gene öylece, tsa devrinin ilk asırlarında vuku bulan Barbarlar istilâsı da tarihte büyük beşerî sarsıntılardan biri olarak kaydedilir. Fakat dünyayı kaplayan toprak tabakası gibi, insan tabakalan da yavaş yavaş istikrara kavuştuklarından büyük sarsıntılar ötedenberi azalmıştır. Cemiyetler, muhtelif tekâmül safhalannı aşarak bugünkü millî bünyeleri içinde kendi varlıklannı kavramış bulunuyorlar. Bazı iddialara ragıçen şahidi bulunduğumuz vakıaların insanlık tarikme esash ve büyük bir istikamet vermesi (ilim dililf konuşmuş olmak için söyleyelira) az muhtemeldir. Içtimaî oluşa yol gösteren sık fasılah sarsıntılardan jjaha ziyade küçük neticeler beklenebilir. . , İçinde yaşadığımız harbin gündelik tererruatını okurken, bu esash görüşten ayrılmazsak, tahminlerimizde kolay kolay aldanmayız. N. Bir Aşk Uçurutnu Milli küme maçlarına dün tstanbul ve Ankarada basonuştır. İzmirde de muhtelif bölgelerin istirakile «İnönü ukavemet yarışı» yapılmıştır. Şehrimizdeki maçlarda nerbahçe Galatasarayı 1 . 0 yenmiş. Beşiktaş da İs. nbuisporla 1 1 berabere kalmıştır. Ankarada da De. mirspor Maskesporu 1 . 0 , Harbiye de Genderbirliğini 3 . 2 yenmişlerdir. Yııkarıki resira dün şehrimizde yapı. lan İnönü koşusuna iştirak eden 875 müsabıktan bir kıs. mını göstermektedir. Dünkü spor hareketlerinin tafsi. lâtı 4 üncU sahifemizdedir. Mahmud Yesarinin Bu nefis edebî romanını mutlaka okumalısınız. 3 üncü sahifemizde.
