7 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

7 Mart 1940 Almanya ve Baku petroUan CUMHURlYET Motörlü vesaitle büyük bir harbe hazırlanmak Tütün fiatlarının ve nakiçin pek çok benzine muhtaç bulunan liyat vergisinin de artırıAlmanya, Baku petrollarından Batum lacağı söyleniyor Varna Rusçuk ve Viyana yolile Ankara 6 (Telefonla) Gümrük istifade etmek istiyormuş varidatının Avrupadaki harb hali dola Almanya, muhtac olduğu benzin ve petrolun temini için her çareye başvuracağa benzemektedir. Askerî mutehassıslara nazaran geniş mikyasta motorize kıtaatın ve hava kuvvetlerinin iştirakile yapılan Lehistan seferi Almanyanın benzin ve petrol stokunu hemen hemen bitirmiş olduğu cihetle, naziler yeni stok yapmağa çalışmaktadırlar. Rumanya hükumeti tarafından ittihaz edılen tedbirler Almanyanın Rumen petrollanndan ümid ettiği derecede istifade edemiyeceğini gbstermiştir. Fılhakika, bir taraftan Italya, diğer taraftan da Ingiltere Rumanyadan fazla miktarda petrol mubayaası için tedbir almış bulunuyorlar. Rumanya hükumeti petrol istihsalâtını tanzim etmek üzere yeni kararnameler hazırlamış ve Almanların talebine raS men diğer devletlere de Rumen petrollanndan hisse ayırmaya karar vermiştir. Almanya, bu vaziyet karşısında, petrol ihtiyacını başka taraftan temine çalışmakta ve petrol sahasından istıfadeyi diişünmektedir. Bir Ingiliz mecmuasından nalken aşa ğıya dercettiğimiz kuşbakışı harita, Al manyanm Baku petrollarını ne suretle elde etmek istedığini gösteriyor. Bu hususta alınan malumata nazaran, Rus petrollan Bakudan trenle veya borular vasıtasile Batuma nakledilecek ve oradan vapurla Vergilere yapılacak yeni zamlar Yeni Fin zaferleri filesi Finlandiya tayyarelerinin bombarStokholm 6 (a.a.) İlk Isveç amele dımanile durdurulmuştur. Kuhmo bölge kahlesi, bugün Finlandiyaya hareket et sinde Ruslar, bir hücum teşebbüsü esna miştir. Giden'»rin hepsi vapı amelesidir. sında 500 ölü vermişlerdir. (Baş tarajı 1 tncı sahıjede) Isueçin yardımı Ingiliz gazeteleri projenin tatbikındaki müşkülâtı tetkik ediyorlar garistanın Varna limanına gönderilecektir. Baku petrollan Varnadan trenle Rusçuğa oradan da Tuna yolile Viyanaya ve Almanyanın dahiline cektir. Almanlar petrol nakliyatından en ziyade Tuna yolundan istifadeyi düşiindükleri için geçen hafta tayyare bombalarile Tunanın buzlarını kırmaya teşebbus etmişler, fakat bu tecrübe matlub neticeyi temin edememiştir. Şimdi Alman erkânıharbiyesi buzların çözülmesi için ilkbaharı beklemek dir. Ancak Bulgaristan, Rumanya ve Macaristan gibi bıtaraf memleketlerin Tuna yolile Harb malzemesi nakline müsaade edip etmiyecekleri ayrı bir mesele teşkil etmek tedir. Kaldı ki, herhangi bir muharibin Karadeniz yolile açıktan açığa harb malzemesi nakletmesi de ciddî ihtilâflar do ğurabilir. Gene tngiliz gazeteleri bütün bu ihti Bul malleri gözönünde bulunduran Alman ların cenubî Rusya sahillerinden istifade etmek üzere o havaliye mütehassıs mıi hendisler gönderdiğini yazmaktadır lar. Bununla beraber, harîtaya bir göz attığımız takdirde .Batumdan Odesaya kadar uzanan geniş sahada kolaylıkla tesisat vücude getirmek kabil olamıyacağı ve bu projenin de herhalde pek güç kabili tahakkuk olduğu derhal anlaşılmaktadır. jısile noksanlığı yüzünden hasıl olan bütçe açığını kapamak üzere muhtelif Ve kâletler tahsisatından tasarruflar yapıl mış, geri kısmının da bazı vergilere zam suretile temini esas itibarile takarrür etmişti. Vekâletler bütçesinde yapılabilen ta sarruflarla 10,300,000 lira kadar bir para temin edilmiştir. Vergilere zam sure tile elde edilecek gelirin yekunu bu su retle 28 30 milyon lira arasında ola caktır. Yeni vergilerin halkı mümkün mer tebe müteessir etmiyecek şekilde olma sına itina edilmekte ve bilhassa hizmet erbabından alınmaması ciheti tetkik o lunmaktadır. Ancak alâkadar mehafilden verilen malumata göre henüz bu husustaki tasavvurlara nihaî bir şekil verilmemiştir. Söylendiğine göre aîkollü içkilere, tü tüne, nakliyat resimine, bazı temaşa yerlerine, hava kuvvetlerine yardım vergisine zamlar yapılacaktır. Maamafıh bu hususta şimdilik kat'î bir şey söylemek kabil değildir. Stokholm 6 (a.a.) Dün gece geç vakit, Isveç gazeteleri, Finlandiyada Rus kayakçılarınm yaptıkları taarruz hakkında tafsilât almışlardır. Virolahti adala rında top çeken hafıf tanklann da mu zaheretıle kayakçı Rus kıtaatı büyük kollar halinde taarruz etmişlerdır. Hakıkî bir muharebe cereyan etmemiştir. Fın landiyalılar düşman kollarını bombardıman etmekle iktifa eylemişlerdir. Finlandiyalılar bu ateşi şayanı dikkat bir ısa betle yapmıstır. Ve Kızılordu kollan ıçınde, attıklan obüslerle büyük boşluklar vücude getirmişlerdır. Diğer taraftan sahıl bataryaları da açtıkları baraj ateşile Rus motörlü kîtaatın ilerlemesıne mâni olmuştur. Viipuri korfezinde de buz üzerinde Rusların yaptıkları büyuk taarruza gelınce, en son ha berlere göre, bu taarruz 20 kılometre genişlikte bir cephe üzerinde vuku bulınuştur. Ruslar ancak iki noktada tutunrr.ağa muvaffak olmuştur. Bu küçük muvaffa kiyete hiç bir ehemmiyet verılmıyor. Çunkü, Rusların oradaki mevzılen açıktadır ve daha ziyade ilerlıyemiyecekler dir. Amerikalıların hediyeleri Rusların kızaklı taburu dağıtıldı Nevyork 6 (a.a.) Finlandiya konve hücumlar tardedildi solosu Kaarlo Kuusamo, Finlandiyaya yardım komitesi tarafından hediye edi len beş sahra hastanesini kabul etmiştir. Diğer taraftan Finlandiyaya nakdî yardım komitesi feisi Mr. Herbert Hoover 100 bin aded Finlandiya haritasmın be heri 50 çent fiatla satılarak hasılatınm Helsinki hükumetine gönderileceğini bildirmi«tir. 50 bin Fin çocuğu Danimarkada Kopenhag 6 (a.a.) Fin çocuklarmdan mürekeb ikinci bir kafile buraya gelmıstir. Yakında başka kafileler de gelecek ve Danimarkalı aileler tarafından kabul edilecek olan 50,000 çocukluk kontem'an bu suretle tamarnlanmış olacaktır. İsviçre sıhhiye heyeti gidiyor Stokholm 6 (aa.) 10 Isviçreli doktor. veya cerrah ile 1 1 hastabakıcı Fransa ve Belçika yolile Stokholm'e gelmişlerdir. Fin kızılhaçında vazife almak üzere buradan Finlandiyava gideceklerdir. Uruguay, Finlandiyaya yardım ediyor Başvekilimizin tetkikleri Başvekil Refık Saydam bu gün Iktısad Vekâletine gelerek saat 1 7 ye kadar İk. tısad ve Ticaret Vekâletlerinde meşgul olmuştur. Başvekil, bunu müteakıb Baş vekâlete dönmüş ve Maliye Vekilile bİT müddet beraber çalışmıştır. Alplerde hazırlık (.Bastarafı 1 tnct sahilede) him hâdisesi olmuştur. Bu baskınla bir likte geniş mikyasta topçu istihzaratı yapılmıştır. Piyadenin havan topları ateşlerini bizzat bu ileri mevzii hedef ittihaz ederek teksif ettikleri sırada Alman bataryalan bu ileri irtibatı kesmek üzere ateş açmış bulunuyorlardı. Almanların bu teşebbüsleri, Fransız ve Ingiliz bataryalan tarafından derhal mukabele görmüştür. Musademeler esnasında iki Ingiliz askeri ölmüş ve bir çok Ingiliz askeri de yaralanmış veya esir düşmüştür. Hatlar üzerinde tayyare faaliyeti, hemen hemen hiç mesabesinde olmuştur. 45 mart gecesi Ingiliz tayyareleri, Alman kbrfezi üzerinde uçmuşlar ve Fransız tayyareleri de Alman tayyarelerinin Alsas üzerinde uçmaları esnasında Rhin nehrinin sol sahili üzerinde cevelânlar yapmışlaıdır. Yukarıda muvasala hattınt, aşağıda Garbi Rusya ile Karadeniz m\ntakaixn% gösterir kujbaktşt harıtalar Müstahkem mevzi istirdad edildi Paris 6 (a.a.) Ingiliz büyük karargâhının tebliği: Duşman, Ingiliz cephesinin müstahkem bir mevziine taarruz etmiştir. Düşman, bir miktar esir almağa muvaffak olmuştur. Müstahkem mevzi istirdad edilmiş ve düşman harb sahasmda bir maktul bırakarak çekilmiştir. lkı Ingiliz askeri ölmüş ve birisi yaralanrnıştır. Rumanyada müdafaa hazırlığı Alman tebliği Berlin, 6 (a.a.) D.N.B. ajansı askerî vaziyet hakkında şu malumatı vermektedir: Alman devriyeleri garb cephesinde nihayet Ingiliz askerlerile temasa gelebilmişlerdir. Bir topçu Jıazırlığından sonra bir Alman devriyesi Mos»lle'nin şarkında Fransız topraklannda salı sabahı Dük dö Cornwall'in piyade alayına mensub müfrezelerin bulunduğu bir istihkâm ile iki müstahkem sığınağa taarruz etmiştir. Düşman kısmen imha, kısmen de esir edilmiştir. Esirlerin adedi biri çavuş olmak üzere 16 askerdir. Bu keşif hareketi göstermiştir ki, Ingiliz askerleri ileri mevkilerin yalnız bir mıntakasında vardır. Bunlann her iki cenahında da Fransız askerleri vardır. lşte Alman hareketine maruz kalan bu ilk hattın himayesine memur Ingiliz bölüğüdür. •<**• % Montevideo, 6 (a.a.) Meclis Finlandiyaya yardım için 1 00 bin pezo tahsîRuslar 3 hastaneyi bombaladılar sat kabul etmiştir. Lâyiha bir gün evvel Stokholm. 6 (a.a.) Rus tayyarele senato tarafından kabul edilmiş bulunuri tarafından dun Finlandiyanın üç bü yordu. yük hastanesi şiddetle bombardıman edilRusya, tsveçe tarziye verdi miştir. I 5 hasta blmüş ve bir çok hasta Stokholm 6 (a a.) Isveç matbuaö da ağır surette yaralanrnıştır. Finlandiyanın merkezinde bir hastane bombardı Pajela'nın bombardımanı dolayısile Sovman neticesinde hemen hemen harab ol yet hükumetinin tarziye verdiğini yazmakmuştur. Birçok kimseler ölmüş ve yara ta, fakat Sovyet Hariciye Nezareti tara fından verilen izahatın kâfi olmadığını ve lanmıştır. < bombardıman neticesinde vukua gelen Sovyet tebliği takriben 45,000 kronluk hasarın tazmin Moskova, 6 (a.a.) Leningrad as edilmesi lâzım geldiğini müttefikan beyan kerî mıntakası genelkurmayının tebliği: eylemektedir. 5 mart tarihinde Kareli berzahında Sovyet kıt'aları, Ravansari adasile Ruvansari kasabasını ve Viipuri körfezinde Sovion Saari adasını isgal etmislerdir. Viipuri'nin şimali şarkisinde Sovyet kıt'aları Viipuri Serdobal demiryolu üzerinde (Ba? tarafı 1 ind sahiiede) Karisalmı istasyonüna bir kilometTe mesafede Meetelia kövünü isgal eylemişler yafetm sonlarına doğru Cemiyet Reİ3İ dir. Diğer bölgelerde şayanı kavıd hiçbir Maçkarof'un tebrıklerine cevab veren hâdise yoktur. Sovyet hava kuvvetleri Hariciye Nazırı irad ettiği nutukta kendüşmanm askerî hedeflerini bombardı disini uzun zamandanberi Bulgar matbuman etmiştir. Hava çarpısmalarında 21 atına «.bağlayan sıkı rabıtaları kaydetmiş ve Bulgar millet ve matbuatını hükumerIü«sm=>n tayvaresi düsiîrülmüstür. tin memleketi harb yangınından korumatngiliz gazeteleri Finlilere yardım ğa, uzun ve çetin bir çalışmanm mahsulünü salim bir surette muhafazaya, memleedilmesini istiyorlar ketin maddî ve manevî terakki yolunda Londra 6 (a.a.) lskandinavyada bulunan Ingiliz gazetecileri Finlandiyanın refahını temin için huzuru idameye, Bulher nevi harb malzemesine şiddetle ihti gar istiklâlinin muhafazası ve hayatî menyacı olduğunu yeniden tebarüz ettirmek faatlerine rıayet ettirmek için uzak yakın, küçük ve büyük bütün devletlerin sempatedirler. Daily HeraM gazetesinin Oslo muhabiri, tisini kazanmağa matuf olan politika^ına feragatle muzaherete davet eylemiştir. lskandinavyada gıttıkçe sarahat kesbeden Nazır demiştir ki: bir intıbaa göre Finlandiya hükumetinin yakında Ingiltere ve Fransadan askeri « Hukumet istikbalde de samimî bakıt'alar gönderilmesini istiyeceğini ehem rış, iyi komşuluk ve bitaraflık siyaseti tamiyetle kaydeylemektedir. Ayni muhabi kib edecek ve bu suretle devlet reisinın rin yazdığına gore Ingılterenın daha şim kararını ve Bulgar milletinin arzusunu diden Norveç ve Isveç topraklarından as yapmış olacaktır. Takıb edilecek yol çiker geçirmek için bu iki memlekete mura zilmiştir. Belki de uzun ve çetın olacak caet ettiğine dair Stokholm'de bir rivayet olan bu yolu kat' için birlik, insicâ^n ve inzibat elzem olacaktır. Zira bunlar bize dolaşmaktadır. Times gazetesinin Helsinki muhabiri di dahılde sonuna kadar tutunmak için icab ğer cihetten Fin mahfıllerinde memleke eden kuvveti verecek ve haricde de en tin tayyareye, topa, cepaneye ve insana iyi istikbale lâvik olan millete itimad ve hürmet kazandıracaktır.» ihtiyacı olduğunun mütemadiyen tekrar edilmekte olduğunu yazmaktadır. Fakat Yeni Bulgar matbuat müdürü düşmanm bombardıman tayyarelerine Sofya, 6 (a.a.) Bulgar ajansı bilkarşı koymak ve Rusların geri hatlarım diriyor: Bulgar gazetecileri federasyonu bombardıman etmek için Finlerin bilhassa reisi Jordan Maşkarof matbuat müdürlütayyareye ihtiyacları vardır. ğüne tayin edlimiştir. Ivan Popof Bulgar politikasını izah ediyor İtfaiye müdarânan verdiği konferans ı Karo! hatü Müttefik Rumanyanın, hududlarda vücude getirdiği mühim tahkimat Dost ve müttefik Rumanyanın şark, şimal ve cenub hududlarında Basarabya, Transilvanya ve Dobruca dolayısile bazı hudud ihtilâflarına maruz bulunduğu malumdur. Memleketin müdebbir hükümdarı Majeste Karol, dünya ahvalinin karışmağa başladığı sıralarda, muhtemel tehlikeleri hesablıyarak, bütün Rumen hududlarında kendi ismini alan . tahkimat silsileîeri vücude getirmiştir. Yukarıki resimîerde hatların telörgü manzumelerile kamları elaktrikli muazzam barajları, aşağıda (Karol çukuru) adı verilen su bendlerini görüyorsunuz. Avustralya yeni asker topluyor Londra, 6 (Hususî) Avustralya Başvekili Menzi bugün beyanatta bulunarak Avustralya hükumetinin 48 bin kişiyi daha silâh altına almaya karar verdiğini söylemiş ve Yakınşarka gönderilen Avustralya kıtaatım takviye etmek üzere yakında yeni kafilelerin sevkedileceğini ilâve etmiştir. Holanda matbuatı Almanyaya hücum ediyor Ingiltere niçin Bulgar tütününü almıyor? Londra 6 (a.a.) Muhalıf meb'us lardan Mand'i, hiıkumetin niçin Bulgaı tütünü satın almadığını Cross'dan sormuş ve Bulgarıstanın Sovyetlerin kucağına atılmağa mecbur kaldığını söylemiştir. Cross, verdiği cevabda, böyle bir neticeye varmağı kabul edemiyeceğini, Sovyetlerin Bulgar tütününün ancak yüzde yedisini satın almakta olduklarını ve buna binaen meselenin Mander'in atfetmek istediği kadar mühim olmadığım bildir mijtir. Bulgar Rumen hudud hâdiseleri halledildi Sofya, 6 (a.a.) Resmî bir tebliğde Rumen Bulgar hudud hâdisesinin şu şekilde cereyan ettiği bildirilmektedir. Iki Bulgar hudud muhafızı yollarını şaşırarak Rumen arazisine girmişlerdir. Rumen muhafızlan ateş ederek bir Bulgarı yaralamış ve öldürmüşlerdir. Bulgar ve Rumen hudud makamatı birleşerek hiçbir netice vermiyecek olan bu hâdiseyi halletmişlerdir. Amsterdam, 6 (a.a.) Evvelki gün Alman tayyareleri tarafından Holanda vapurlanna yapılan taarruzlar hakkında tefsiratta bulunan Algemeen Handelsblad gazetesi «terür» başlığı altında şu satırlan yazıyor: «Alman tayyarecilerinin menfur hattı hareketleri haykıran bir haksızlıktır. Bu kabil hareketler milletimiz arasında şiddetli bir nefret ve infial hasıl etmektedir. Alman tayyarecileri alâmetlerini masum insanî Yugoslavya, Yunanistanla bir kanla kirlettiler. Bu her türlüBu tayhisten arî bir dehşet hareketidir. ticaret muahedesini feshetti yareciler Alman şöhretine o kadar zarar Belgrad, 6 (a.a.) Yugoslavya Yu vermişlerdir ki Alman propagandası bu nanistanla arasında mevcud olup önü hasarı tamire kolaylıkla muvaffak olaırnmüzdeki nisanın 20 smde, munkazi ola yacaktır.» cak olan 22 ağustos 1936 tarihli iktısaBir Alman mayininin yaptığı dî anlaşmayı feshetmiştir. Yunanistanla tahribat Yugoslavya arasında mart nihayetinde yeni esaslar üzerinde bir anlaşma yapAmsterdam, 6 (a.a.) Bir Alman mak üzere müzakerata başlanacaktır. Yu mayini bu gece Callansoog sahillerinde goslavya, bu anlaşmayı, Yugoslav malla infılâk etmiş ve oldukça mühim hasar rı kıymetinin yüzde 35 i yerine yüzde 20 yapmıstır. Bir çok evlerin camları tamaYeni Bulgar sefiri Sava Kırofun, Cumhur Reisimize itimadnamesini takdim si nispetinde döviz vermek hususunda Yu mile kırılmış ve tavanlan çökmüştür. Bir ettiğıni yazmıştık. Ankara foto muhabirimizm gdnderdiği yukarıki resım, yeni nanistana salâhiyet bahşeden maddeden çok dükkânların camekânı parçalanrnış, Bulgar elçisini ve elçılik memurlarını Cumhur Riyaseti köşkünde Mıllî marşı dolayı feshetmiştir. tır. dınlerken göstermektedır. Itfaiye müdürü İhsan tarafından öün Fatih Halkevinde ilk mekteb mual'» limlerine pasif korunma hakkında bir konferans verilmiştir. Yukarıki resim, bu faideli konferansı dmleyenleri göstermektedir.