6 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

6 Mart 1S40 CUMHURIYET Vali dün matbuata geniş izahat verdi Yapılan imar hamlesi değil, alelâde belediye hizrnetlerinden ibarettir (Ba$ tarafı 1 inct sahifede) Istanbul vatandaşlarına umumî bir izah } apmak lüzumunu duymuş görünüyor du. Filhakika şu bulanık devreye rağmen, bir çok şehir meseleleri biliyoruz ki, ya başarılmıştır, yahud o gayeye doğru devam edilmektedir. ESkârıumumiyedeki akis ise şöyle hulâsa edilebilir: Dünya birbirine girmek üzere, yeni yolun, stadyomun ve sairenin sırası mı? Eğer hakikaten bunlar içın muntazam ve geniş masraf ihtiyar edılmiş olsaydı, endişe hakh olabilirdi. Lâkin doktor Kırdarın dünkü musahabesinde ve bize verdjği aşağıdaki mülâkatından daha iyi anlayoruz ki başanlanlar büyiik imaı hamleleri değil, «normal belediye hizmetleri» dir, alelâde bütçelerden isabetlı tasarruflar yap)larak isabetli işlere sar folunmak suretile elde edilmiştir. llâve ten de bunları pasif korunma işlerine ne tahsis edebilmek mümkündiir, ne de o muazzam tertibata kifayet edecek mik tardadır. Pasif korunma meselesile daha ziyade ve icabı veçhile hükumet meşgulour. sahalar artık bu gün beğenilmemekte, yenileri yapılmaktadır. Istanbul gibi bir şehri daha fazla stadsız bırakmağa kim razı olabilir. Esasen stad için aynlan para hususî bir kanunla ayrılması emredien ve Beden Terbiyesi Umum Müdür lüğü emrine verilen paradan temin edil diği için Belediye ile ilgili addedilmemeidir. Perakende hâl teşebbüsü bir imar hareketinden ziyade bir ıslah işidir. Esas bina mevcuddur. Mısırçarşısı. Içindeki dükkân denilen enkaz istimlâk edilerek kaldırılacak, heyeti umumiyesinin esas stili muhafaza edilerek haricî bir tamir ve dailî modern tesisatla halkın ve piyasanın en zarurî bir ihtiyacı karşılanacaktır. Açılan meydanlar meyanında malum lduğu üzere Eminönü sahası, harbden çok önce başlamıştır. Bu gün bizim yaptığımız başlanan bir işi yürütmekten ibaettir. Barbaros türbesinin etrafında istimlâk ettiğimiz binalan yıkarak şimdilik mey danı açmaktayız. Bittabi burası tanzim edilecektir. Keza Koska caddesini de bu ;ünkü halile bırakaınazdık. Nitekim Beazıd meydanındaki küçük adanın kalkması da mukarrerdir. Taksim meydanının tevsiine gelince: Hükumetimizin Istanbul şehrine yaptığı büyük bir fedakârlıkla kışla ve müştemilâtı 50 bin lira gibi pek küçük bir bedel mukabilinde şehre bırakılmıştır. Burası iade kırk elli bin liralık bir masrafla a :ılmaktadır. Kısmen enkazdan alınan bedel de ilâve edilerek asgarî bir kül etle bu saha tanzim edilecektir. Esasen pasif korunma hareketlerinde şehirlerde büyük meydanlar açılması zaurî görülmektedir. Bunlan ve daha bir cısım ufaktefek işleri, imar hamleleri oarak kabul etmekte asla isabet yoktur. Yapılan şeyler, yapılması elzem olan ve senelik bütçelerin derpiş ettiği işlerdir. Ağlebi ihtimal uzun senelerin ihmalleri ve hareketsizlikleri bu günkü kımılda malara fevkalâde bir mahiyet atfına se bebiyet vermektedir. Yoksa imar bakı mından yapılan işler bizzat beni ve Belediyeyı asla tatmin etmiyen seylerdir. Sayın hemşerilerimin de hâdiseleri ayni gözle görmelerini diler, ve pasif korun manın icab ettirdiği büvük teşebbüsler ve muazzam masraflarla bu günkü küçük hareketleri karşılaştırmakta isabet olmadığına kani olmalarını rica ederim. Lodos fırtınası Limanda dün seyrü sefer müşkülâtla yapıldı Iki gündenberi Karadeniz, Marmara ve Akdenizde devam eden lodos fırtınası dün Karadenizde hafiflemiş, fakat buna mukabil Marmara ve Adalar denizinde şiddeti artmış ve sert bir şekil almıştır. Lodos dolayısile dün Adalar, Anadolu yakası ve Kadıköy seferlerile Şirketi Hayriyenin Harem ve Salacak seferleri müşkülâtla yapılmıştır, Bilhassa Ada seferleri dün hep teahhurla icra edilebilmiştir. Devlet Denizyollan işletmesi dün rötar yapan Ada postası yerine Kadıköyünden kalkan 8,30 postasını yapan Heybeliada vapurunu Haydarpaşaya uğratmağa ka rar vermiş ve vapur Haydarpaşaya uğ ramıştır. Kadıköyünün en kalabalık sabah postalarından biri olan bu vapur, mev cud yolcusu ile lodoslu deniz dolayısile tehlikeli bir vaziyet arzederken, Haydarpaşadan kalabalık bir tren yolcusu da vapura girince tehlike elle tutulur bir hale gelmis ve vapurda bulunan Liman reisi Refik Ayurtur liman nizamatı mucibince bu şekilde vapurun hareket edemiyece ğini bildirmiştir. Bunun üzerine müşkü lâtla vapurdan 200 kadar yolcu çıkarılarak bunlar sonradan gelen Ülev vapuruna devrolunmuştur. «Heybeliada» köprüye gelince, liman memurları alınan bilet miktarını sayarak geminin azamî haddi istiabisine yakın olduğunu görmüşlerdir. Viipuri destanı (Baş tarafı 1 inci tahifede) resî görecekleri ümidinde değillerdir ve Sovyetler takviye kıtaatı alacaklan için pek yakında şiddetli hücumlara intizar etmektedirler. Sovyet tebliğinde Viipuri'den bahsedilmemekte, fakat Lurrangari ve Tejarin saari adalarile Hejinlahti, Vilajokı ve Michalahti şehirlerinin zaptedildiği bildirilmektedir. Finlandiyalılar da sahil ba taryalarının Sovyetlerin körfezdeki buz üzerinde ileri hareketlerini püskürttüğü kaydediliyor. Bataryalar buzu bir nok tada delmiş ve bütün bir Rus bölüğü silâh ve ağırlığile kaybolmuştur. Sovyetler en ziyade Polanjoki'de zayiat vermişlerdir. Buradaki zayiatları 1200 kişidir. Peryçmo'nun cenubunda Nantsi'de Sovyetler 3 kilometro gerilemişlerdir. 34 üncü fırkaları tamamen dağılmıştır. Isveç gönüllüleri bir Rus müfrezesine dört defa taarruz etmiş ve nihayet 200 ölü verdirerek püskürtmüştür. Daily Telegraph gazetesinin muhabiri, Fin erkânıharbiyesinin Fin ordusunun Viipuri arkasındaki müdafaa hatlarını ikmale vakit kazandıracak şekildeki müdafaasından dolayı fevkalâde memnun olduğunu yazıyor. Alman tayyareleri Felemenk vapurlarına saldırdılar Aîmanya, bu suretle, Iskoç kömürünün tngiltere cenubuna gitmesine mâni olmak ümidinde ve demiryolu şebekesinin fabrikalarla halkın kömür ihtiyacını temine kâf' gelmiveceği zannındadır. Valinin sözleri Doktor Lutfi Kırdar, dünkü sözlerini şu şekilde topladı: « lçinde bulunduğumuz dünya vaziyeti münasebetile yapılan neşriyat meyanmda, şehrimizde bir imar hamlesi bulunduğu fakat korunma tedbirlerine lü zumu kadar ehemmiyet verilmediği işaret edilerek Istanbulun haricî âlemle ve muhtemel tehlikelerle alâkasızhğı tenkid edilmektedir. îstanbulda filhakika bir imar hareketi mevcud mudur? Belediye Reisi ve bu hareketlerin dirijanı sıfatile hemen itiraf etmeliyim ki hamle olarak tavsif edilebilecek maalesef bir imar hareketimiz yoktur. Istanbul gibi tarihî eserler ve abide Ierle dolu büyük bir şehrin iman milyonlara mütevakkıftır. Millî Şefimizin Istanbul hakkındaki yüksek düşünce ve ka rarlarından ilham ve direktif alan hükumetimiz bu azimle işe başlamış, her sene kendi bütçesinden beş ilâ on milyon tefrik etmek suretile Istanbul imarını başarmağı düşünmüş, fakat harbin zuhuru buna imkân vermemiştir. Hem Hem korunma imar (Başmakaleden devam) 5 milyona dokunulmamıştır Ilk olarak Belediyeler Bankasından yapılan beş milyonluk istikrazı bir baş langıc olarak telâkki edebilirdik. Fakat bu paranın bile henüz tek bir santimine dokunulmamıştır. ' • ••" •"* Böyle olduğu halde görenlere yefena zarda bir imar hamlesi hisaîni vocea şeyler nelerdir? Karşılıklan adi bütçeden muhtelif tasarruflarla temin edilerek asfalt, parke, kaldırım ve saire gibi yollar İçin sarfettiğimiz bir milyon lira ile, beş on mekteb, bir kazino, bir kaç bahçe, ve nihayet plânları ve ilk hazırlıklan ikmal edilerek kısmen münakasaya çıkardığı mız ve kısmen çıkarmak üzere olduğu rnuz bir büyük hastane, bir şehir tiyatrosu, bir stadyom, bir perakende hâli, Taksim meydanının genişletilmesi, Koska caddesinin ve Beyazıd meydanının tev sii, Beşiktaştaki 'Barbaros türbesi etrafı nın açılması, halâların kaldırılarak yenilerinin inşası, refüjlerin tanzimi ve saire gibi işlerden ibaret kalmıyor mu? Istanbulluların, mühmel, bakımsız cadde ve sokaklardan nekadar şikâyetçi olduklarına hergün aldığım sayısız mek tublar en büvük bir delildir. Meydana getirilen bir kaç yolu zamansız görecek bir lstanbullu tasavvur etmiyorum. Mekteb kifayetsizliğinin ıstırabınl çeken memleketimiz için beş on mektebin hakikî ihtiyarımızı karşılamaktan neka dar uzak olduğunu maarifle ilgili olanlar elbe^e nek ivi takdir ederler. Pasif korunma tedbirleri îstanbulda büyük masraflarla büyük tahaffuz işlerine filhakika filen henüz başlanmamıştır. Fakat büyük imar hamleleri de yoktur. Mümkün olsa pasif korunma tedbiri olarak Îstanbulda ilk yapılacak iş, ahşab mahalleleri ortadan kaldırmaktır. Esasen hükumetimiz bu gün kü vaziyetin icab ettirdiği bütün tedbir leri almaktadır. Îstanbulda yapılan bütün bu saydığı mız isler, yukarıda da söylediğim veçhi'e, senelik adi bütçelerden tasarruf edilen küçük meblâğlarla ciddî gayretlerin mahsulüdür. Şimdiye kadar ayni bütçe içe risinde çalışan Istanbul Belediyesi bu günkü mikyasta bir hareket yapmamış olmakla pasif korunmasını artırmış de ğildi. Paramızı daha müsmir bir şekilde sarfettiğimiz için muahaze edildiğimizi görerek mütehayyir oluyoruz. Yoksa pasif korunmanın ehemmiyeti ve her şeye takaddüm etmesi noktasmda kimse ile ihtilâfımız yoktur. Büyük imar hamleleri tabiatile harb sonuna kalmaktadır. O zaman da harbin bütün tecrübelerini geçirmiş olarak müstakbel lstanbulumuzu yeni ihtiyaclara göre tanzim ve inşa etmek imkânı kendiliğinden hasıl olacaktır.» lid etmek suretile yaptıklarını zannetmiyelim. Çünkü, yüz binlerce, hatta milyonlarca insanı tam isabetlere karşı koruyabilecek sığmaklar inşası, bugün, dünyanın en zengin belediyeleri tarafından bile başarılabilecek bir iş değildir. Esasen şehirlere hücum eden tayyarelerle, fabrika, demiryolu köprüsü gibi muayyen hedefleri imhaya çalışan tayyarelerin kullandıklan bombalar ayrıdır. General Duval'in yazdığına göre meselâ Champs Elisee meydanına düşecek.beş yüz kiloluk bir bombanın sebebiyet vereceği insan zayiatı, ayni meydana atılacak beşer kiloluk yüz bombanın tesirine nazaran çok daha hafif sayılır. Beş yüz kiloluk tek bomba düştüğü yeri mahveder; eger bir binaya isabet etmişse orada taş taş üstüne kalmaz. Fakat nihayet ancak mahdud miktarda adam öldürebilir. Halbuki havadan serpilen yüz küçük bomba, binalan bodrum katına kadar delemezse de, sokakta ayn 3 martta 4 Sovyet tayyaıesi ayn yerlere dagılacağından daha ... muştur. yiata sebeb olur. Bu düşünce ile hareket eden pasif şehir müdafaası, hava hücumu anlarında herşeyden evvel, halkın sokakları ve meydanlan boşaltarak, binaların alt katında gizlenebilmesi imkânlarını hazırlamağa çahşmaktadır. Bu itibarla Berlin, Paris gibi büyük şehirlerde görülen binlerce sığmak tam isabetlere karşı mukavim değildir. Amsterdam 5 (a.a.) Evvelki gün Bunes'den Amsterdam'a hareket eden 695 tonluk Holanda bandıralı Rijustroom vapurundan bir haber yoktur. Vapurun battığı zannedilmektedir. Bu vapura aid olduğu tahmin edilen bir sandalla birkaç cankurtaran mantarı ve bir miktar eşya deniz üstünde görülmüştür. 12 kişiden mürekkeb mürettebatın diğer bir sandal içinde kurtulmağa muvaffak olduğu ümid ediliyor. Amsterdam 5 (a.a.) Müdafaasız dört Holanda vapurunun dün Şimal denizinde tayyarelerin taarruzuna uğraması üzerine siyasî ve bahrî mahfillerde bir infial dalgası hüküm sürmektedir. Bunlar kömür yüklü olarak bitaraf limanlardan Holandaya gelmekte olan Sintannaland ve Sohieland kömür vapurlarile 345 tonluk Limborg ve 348 tonluk Dernyter vapurlarıdır. 1 Amsterdam 5 (a.a. ) Mazone, Wasa ve Bökelo ismindeki Holanda sahil Sovyet tebliği vapurları dün Şimal denizinde Alman tayyarelerinin mitralyöz ateşine maruz Moskova 5 (a.a.) Sovyet erkânı kalmıslardır. harbiyesinin 4 mart tarihli tebliği: Kareli berzahmda Sovyet kıt'aları Battrılan Alman tahtelbahri Trongsund şehri ve kalesile beraber UuLondra 5 (a.a.) Hava Nezaretinin ransaari adalannı, Viipuri körfezinde Tej bildirdiğine göre dün öğleden sonra karinnaari adasını ve bu körfezin garb Schinlig boğazında bir lngiliz tayyaresi sahilinde Hejnlahti, Vilakoji ve Muho bir düsman tahtelbahrine taarruz etmişnahti'nin dış mahallelerini işgal etmişler tir. Tahtelbahrin tahrib edildiği zannedir. dilmektedir. Trongsund kalesinde uzun menzilli üç Bir keşif uçuşu yapmakta olan bu taybatarya ile bir çok mitralyöz, tüfek, obüs yare sığ sularda bir tahtelbahrin deniz ve mermi iğtinam edilmiştir. üstünde dolaşmakta olduğunu öğrenerek Fin tebliği dört bomba atmıştır. Bombalardan biri Helsinki 5 (a.a.) Bir Fin tebliğinde gemiye tam olarak isabet etmiştir. Taarbildirildiğine göre 3 martta Viborg kör ruzdan sonra tahtelbahir siyah bir duman fezinde buzların üzerinden geçmeğe te için ve yalnız kulesi suyun dışında olarak şebbüs eden düşman, geri püskürtülmüş görülmüştür. tür. Vuoski ve Ladoga'nın şimalinde Rus Bir tngiliz gemisi batırıldt taarruzlan tardedilmiştir. Londra 5 (a.a.) 6700 tonluk «PaKareli berzahının şarkında ve Taipale cific Reliane» ismindeki lngiliz vapuru, de şiddetli topçu faaliyeti olmuştur. Ingiltere sahili açığında düşman tarafınCollaanjokule'de cereyan eden çetin dan batırılmıştır. Vapurun mürettebatını muharebe esnasında Ruslar, 1200 kişi teskil eden 5 3 kişi denize indirilen sankaybetmişlerdir. Kuhmo istikametinde dallara binerek kurtulmağa muvaffak olFinler Sovyetlerin bir istinad noktasını elmustur. lerine geçirmişlerdir. Sovyet kıt'aları NaKraliyet hava kuvvetlerine mensub utsi'den çekilmişler ve şimale doğru 3 kitayyareler, bu sandallardan iki=ine sahilometro gerilemişlerdir. Fin hava kuvvetleri Kareli berzahında le kadar refakat etmişlerdir. Diğer iki Sovyet kollarını ve kıt'alarını bombardı sandalda bulunanlar «Mochville» vapuruna alınarak Cornwal'de karaya çıkarılman etmişlerdir. mıstır. Sovyet tayyareleri Ladoga'nın şimali Torpillenen Finlandiya vapuru şarkisinde büyük bir faaliyet göstermiş ve Nevyork 5 (a.a.) Dün lngiliz saVilmanstrano, Kupas ve Matkaselka'da hili açıklarında torpillenen Finlandiya ciddî hasar ika etmişlerdir. Memleket dahilinde Sovyet tayyarecî bandıralı Wilja vapuru mürettebatından leri Kymmene, Cotky ve Kausala vadile 36 kişi Holanda bandıralı Maasdam varinin bir çok noktalarım mitrajyöz ateji puru tarafından buraya getirilmistir. Bunlar HoKndaya gönderilecek'erdir. , altına almışlardır. '" '" tnfilâk neticesinde batan gemi Londra 5 (a.a.) «Ben Attow» ismindeki balıkçı gemisi bir infilâk neticesinde batmıştır. Vapurun mürettebatını teşkil eden 9 kişi hakkında haber alınamamıştır. Mükemmel hafta Londra 5 (a.a.) Bahriye Nezareti, hitam bulan haftanın lngiliz bahriyesi için mükemmel bir hafta olduğunu bildiriyor. Filhakika mezkur hafta zarfında yalnız iki ticaret vapuru kaybedilmiştir: 1 1 76 tonluk Albano ve 710 tonluk Gato vapurları... Buna mukabil îngilizler tarafından zaptedilmek üzere olan 4 Alman vapuru intihar etmiştir: 620 tonluk Wolfburg, 2390 tonluk Trour, 65 30 tonluk Heidelberg ve 3369 tonluk Arucas... Arucas'ta kıymetli bir hamule vardı: C'va. Mezkur vapur 1 5 gün evvel Vigo'dan hareket eden son vapurdu. Altı vapurdan yalnız bir tanesi Almanyaya varabilmiş, 3 u lngiliz ve Fransız filosu tarafından yakalanmış, biri intihar etmiş ve biri de Norvec'in şimalinde karaya oturmuştur. Posta vapurunda ölenler Londra 5 (a.a.) «Domana» ismindeki lngiliz posta vapurunda yolcu ve mürettebat olmak üzere 297 kişi bulunduğu tasrih edilmektedir. 19 zabit, 36 Hindli tayfa ve 45 Hindli yolcu ^'mü<!tür. 29 biaf asker fabrikalarda çalışacaklar Londra 5 (a.a.) Askerî fabrikalarda çalışan amele miktarını artırmak üzere askerî makamat 29,000 askere üç aylık muvakkat bir mezuniyet vermiştir. Belçika meclisinde protesto içtimai Stokholm 5 (a.a.) Rus kuvvetlerînin yeni Finlandiya mevzilerile yegâne temasa geldikleri nokta Viipuri'dir. Cephenin diğer kısmmda, Vuoski ile Finlandiya körfezi arasında Finlandiya müfrezeleri Rus ilerlemesini kabil olduğu kadar tehir edecek surette hareket ediyorlar. Ateş hattı Viipuri'de başlayarak ViipuriHitola demiryolunu takiben Tanmisuo ve Tali'den geçmekte ve göllerin cenub sahillerini takiben şarka doğru eğilmektedir. Harbeden büyük devletlerde vaziyeti böylece açıkça gördükten sonra biz: Korunma faaliyeti mi, yoksa imar faaliyeti mi? Diye ilk bakışta însanı iki cami arasında bırakacak gibi görünen sualime kolayca cevab verebiliriz: Hem korunma faaliyeti, hem imar faaliyeti! ve nıhaypt boyaları dbkülerek bir ahşab enkaz haline giren bir bahçe kazinosu nun kaldırılarak yerine, Istanbul hemse rilerinin gelip oturabileceği modern bir kazino inşası Istanbul için herhalde mühim bir hareket sayılmaz kanaatindeyim Esa=>en kazinonun ihalesi de harbden ewel yapılmıstı. Bunun gibi sehrin muhtelif yerlerinde birer harabe halinde du ran sahalann küçük masraf ve ihtimam larla halkımıza ve çocuklarımıza sıhha ve neş'e verecek birer bahçe haline ge tirilmesi de bittabi bir imar hamlesi ad dediîz. Bunlardan birincisi para işinden ziyade bir teşkilât ve bir disiplin işidir. İkincisi ise, her ne pahasma olursa olsun başarTaksim meydanı ve kazino (Baş tarafı birinci sahifede) maya azmettığımiz millî davalarımızdan Istanbulun Taksim gibi en mutena bir yerinde yegâne küçük bir teneffüs sahas: kıymetine göre takriben yüzde 90 nispe biridir; şu veya bu ihtimal bizi hiç bir şeolan bahçenin bir miktar genişletilmesi tinde primle beraber bir rayiç tespiti şu kilde onlan takibden menedemez. Rumen dış ticareti faydaları temin edecektir: Yarın narbe girecekmiş gibi hazırlan1 Rumen ithalâtçılan daha az para verecekler ve dolayısile hayat pahalılığına mak, hiç harb olmayacakmış gibi çalışmeydan verilmemiş olacaktır. mak! 2 Ithalâtçıların temettüünde daha lşte Atatürk Türkiyesinin şaşmaz prenbüyük bir intizam temin edilmiş olacaktır. sipi. 3 Ticaret mübadeleleri daha büyük NAD1R NADt bir suretle yapılmış olacaktır. f Balkanlı sporcular şerefine verilen ziyafet \ Mecidiye köyü hastanesi Bin yatak olarak düsündüğümüz ve bütün hazırlıklarını bitirdiğimiz Mecidi ye kövü hastanesi filhakika bir milyon lirayı geçecek olan üzerinde çok çalıstığımız bir eserdir. Fakat bu ihtivac şehir "lin mübremdir. Yarın bir harb vukuun<\a. böyle bir hastanenîn memleket da hilinde m«îvcudiveti, hiç şüphesiz ayn '?manda harb ihtiyaclarımızı karsılayarak bir büvük sıhhî müessese olarak kabul edilrr^'dir. Tiyatro ve stadyom Şehir tiyatrosuna gelince: İmar hare ketleri arasında yer alacak olan Belediye tarayı ve büyük tiyatro binası bütün müstemilâtile atiye bırakılmıştır. Bu gün için düsündüğümüz, Istanbu halkını Tepebaşı salaşından ve Fransız tiyatrosu denen harabeden kurtaracak küçük bir binadır. Karşılığı gene Beledi yenin kendi adi bütçesinden temin edi lecek temiz, modern, mazbut bir tiyat rodan ibarettir. Stadyom da aşağı yukan ayni mahi yettedir. Balkan mem'efeetlerinde bile elli sene evvel meydana %etirilmi§ olan bu Dün geceki ziyafette Vali ve misajir taknnların reisleri bir arada Balkan güreş millî takımları şerefine Istanbul vilâyeti tarafından dün gece Tokatliyanda bir akşam ziyafeti veril miştir. Ziyafette misafir sporcular, Vali, Vilâyet erkânı, spor teşkilâtı erkânı ve gazeteciler bulunmuştur. Ziyafet geç vakte kadar neş'e içinde devam etmiştir. Beden Terbiyesi Umum Müdürlüğü tarafından da bu gün Balkanlı sporcular şerefine Tokatliyanda bir öğle ziyafeti verilecek ve bu münasebetle şampiyonada derece alan güreşçilere madalyalar verilecektir. Deyraefaer gölü mıntakasında, ricat hatları temin edilmiş olan Finlandiyalılar Sovyet kuvvetlerini yandan vurmaktadır. Viipuri körfezinde garb sahilinde tu tunmak için Rusların yaptığı taarruz ağır (Baştarafı l tnci sahıtede) zayiatla tardedilmiştir. Diğer mıntaka larda Finlandiyahlara müsaid musade dan avdet eden Amerikanın Londra elçisi M. Kennody Romaya uğramış ve Ameler olmaktadır. merikanın Roma elçisi M. Phillips ile göBaş kumandanı tebrik rüşmüştür. M. Kennedy, Sumner Wellesin yakınLondra (Hususî) Sovyet kuvvetleri bugün de Viipuri'ye girememiştir. da tngiliz ricaline vaki olacak ziyareti esFin ordusu Viipuri'nin şimalindeki iki nasında kendisile görüşmek üzere o tarihde Lordrada bulunacaktır. müdafaa hattında tahşidata başlamıştır. Cumhur Reisi Kalio, Mareşal MannerLondradaki hazırlıklar heim'e bir tebrik telgrafı göndermişitir. Londra 5 (a.a.) Welles, hafta soFinlandiyaya gönderilen tngiliz nunda Londraya gelecektir. Amerikanın Londra büyük elçisi Keneddy de vakında tayyareleri vazifesine dönmüş bulunacaktır. VVellesın Londra 5 (Hususî) Cenubî Ameri büyük elçilikte mi misafir olacağı ve yaka hükumetine sipariş edilen lngiliz bom hud bir otelde mi ikamet edeceği henüz bardıman tayyareleri Finlandiyaya var malum değildir. mıştır. Çemberlayn'in hususî kâtibi Welles'ir görüşmeleri hakkında bir program ha Şimal memleketleri gb'nüllü zırlamaktadır. Welles resmî ziyaretlerden gönderiyorlar başka ayrıca Londrada bazı hususî ziya Kopenhag 5 (a.a.) Finlandiya için retler de yapacaktır. gönüllü kaydına bütün Skandinavyada Ruzvelt kat'î karar verecek faaliyetle devam edilmektedir. Şimdi 150,000 lsveçli, 50,000 Norveçli ve 4000 Vaşington 5 (a a.) Sumner Dan'markalı pön'^lü kaydedilmi>=tir. \Velles'in seyahatindeki mana ancak Va«Taymis» in heyecanlı makalesi şington'a döndükten sonra anlaşılacak Londra 5 (a.a.) Reuter: Times tır. Filhakika her şey Ruzvelt'in Welles gazetesi neşretiği fevkalâde heyecanlı bir tarafından getirilecek malumattan istıfadesi tarzına baglı bulunmaktadır. makalede ezcümle şöyle demektedİT: Ruzvelt, Welles'in avdetinden sonra «Sovyet Fin harbinin manasını anlaAvrupa harbini durdurmak imVSnlarının mamak cinnettir. Finlandiya kendi hür kullanılacağını beyan edebilecek ve bu riyetinden daha ziyade lngiliz topraklarını suretle siyasî muhasımlanna karşı vazi müdafaa etmektedir. Finlandiya zulme karşı yaptığı müdafaa ile bizzat bizim y davamızı kurtarmağa çahşmaktadır. FinDoktor Şaht, Amerikaya davet ler Sovyetleri zayıflatmakta ve Alman edildi yaya giderek bize karşı kullanılacak olan Bern 5 (a a.) \atwnf Z':'unc.'up muazzam miktarda petrolu kendi tarafla Berlin muhabirinin zannettiğine göre A1nna çevirmektedirler. Kendilerine min manyanm Amerika ile iktısadî münase • nettarlığımızı bildirerek mükâfatını ver betlerde bulunması ihtimallerine daiı mek için bu tek sebeb bile kâfidir. Fakat \Velles ile Dr. Scharht ara='nda vapı'an boş^ münakaşalarla kaybedecek vaktimiz görüşme esnasında Wel'es, Dr. Schacht ı yoktur. Eski harblerin tarihini okuyalım: Amerikaya davet etmiştir. Kuvvetleri dağıtmak korkusunun ne büKalb sektesinden ölüm yük imkânlar kaybettirmiş olduğunu, tâli derecede tehlikeleri göze almanın hiç İhtiyar bir adam, dün Sarıyer iskelesinehemmiyeti olmadığını hayretle görürüz. de vapura binmek üzere bilet alırken birMenfaatimizin, maddî ve manevî men denbire düşerek ölmüştür. faatimizin nerede olduğu aşikârdır. Yapılan tahkikatta bu zavallının lstinBütün Ingilterede umumî hissiyat Fin ye fabrikalarında makinist Mehmed olduIandiyanm düşmesine müsaade edilmeme ğu ve kalb sektesi neticesi öldüğü anlaşılsini istemektedir.» mıştır. Brüksel 5 (a.a.) Meb'usan meclisi içtimaının başlangıcında, reis Van Can velasct, bütün meb'uslar ayağa kalkmı? olduğu halde, bir Alman tayyaresinin taarruzuna kurban giden mülâzim Henra dın hatırasını yâdederek, Belçika bitaraflığının, Alman tayyareleri tarafından mütemadiyen ihlâl ediliş tarzındaki kasdi tebarüz ettirmiştir. Bundan sonra Başvekil Pierlot, memleket şerefi ve memleket hukukunun sıyaneti namına, hükumetin, maddî ve bilhassa manevî tazminat istediğini izah etmiştir. Harbiye Nazırı, ilk ateşin, Belçika tayyareleri tarafından açılmadığını tasrih etmiş ve Henardın, sadecr taarruza mukaAtlantikteki tahtelbahir bele ettiğini ve bu esnada, kalb nahiyeNevyork 5 (a.a.) «Macky Radio» sinden müteaddid kurşun yarası aldığrf»» nun bildirdiğine göre «El Ciervo» ismin söylemi«tir. deki lngiliz vapurundan, Atlantik denitngiltere 300 milyonluk dahili zinde bir Alman tahtelbahri tarafından istikraz yapıyor takib edildiğine dair bir mesaj alınmıstır. Kömür taştyan lngiliz gemilerine SirLondra 5 (Hususî) Maliye Nazîn Con Saymon Avam Kamarasınm buhücum günkü celsesinde beyanatta bulunarak Amsterdam 5 (a.a.) Umumiyetle yüzde üç faizli 300 milyon sterlinlik bir iyi haber alan Alman mahfillerine eöre, harb istikrazı ihrac edildiğini bildirmiştir. Alman ta>ryarelerine. Ingilterenin şark sa Yeni istikraz tahvilleri 1518 sene vadeli hili boyunca, kömür taşıyan yük vapur olacaktır. Tahviller önümüzdeki salı gülarına yapılacak taarruzlarda daha şid nü piyasaya çıkarılacak, çarşamba günii detli davranmaları icin emir verilmsitir. k^vıd muamelesi hitam bulacaktır. Welles'i kabul için Londrada hazırlıklar Şeker muhtekirleri takib ediliyor Eskişehir 5 (Hususî muhabirimizden telefonla) Şehrimizde şeker ihtikâu yapmaktan maznun 7 kişi cürmü meşhud mahkemesine verilmişler ve derhal muhakemelerine başlanmıştır. Maznunlardan deri tüccarı Barutçu Mehmed, muhakeme sonunda tevkif edilmiş, diğer maznunların gayrimevkuf olarak muhakemelerinin devamma karar verilmiştir. Barutçu Mehmed, şeker işi yapmadığı ve sadece deri ticaretile meşgul olduğu halde, ihtikâr maksadile külliyetli mik. tarda şeker idhar ederek bunları deri balyalarının altına saklamış ve şekerler burada bulunmuştur. Bazı şahidlerin celbi ve bazı hususatın alâkadar makamlardan tahkiki için muhakeme 7 marta talik edilmiştir. Bahaeddin Şehrimizde vaziyet Şekerin satış fiatına Vekiller Heyeti kararile yapılan 10 kuruş zamdan sonra şeker tacirlerinin ellerındeki stoklan bildirerek aradaki fiat farkını mal satıldıkca ödemek üzere verilen 24 saatlik müh] et dün saat 12,30 da nihayetlenmiştir. Fakat yalnız bir şeker taciri elindeki stokun hakikî miktarını bildirmiştir. Ayva lık'ı bir şeker taciri olan bu vatandaş bundan on beş gün evvel almış olduğu 200 çuval şekerden 180 çuvahnın halen satılmamış olduğunu Yıldınm telgrafile Istanbula bildirmiştir. Diğer tacirlerin hepsi hatta en büyükleri dahi ellerinde ancak 50 nihayet 100 kilo seker bulun duğu gibi gülünc iddialı beyannameler vermişlerdir. Bu iddialara tabiî inanaıl Dün Ankaradan şehrimize gelen ha ber'ere göre gerek bu vaziyetle gerek şekeri normal fiattan yukarı satanlar icin millî korunma kanununun verdiği salâHivete istinaden şiddetle mücadele edıl • mesi için harekete geçilmiştir. Şeker fiatlarının yükselmesi üzerine şehrimizde bir buhran yaratılmasına rağmen dün şeker satışları her zamankinden çok aşağı olmuştur. Bu satılan malların da yarısı çekilmemiştir. Dünden itibaren bilumum şekerli mevad, şekerlemeler ve şekerden mamul tatlılarm fiatlarına da onar kuruş zam yapılmıştır. J