3 Mart 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

CUMHURİYET 3 Mart 1940 e li 11 n içinden { Şehîr ve Memleket Haberleri ) Siyasî icmal Almanya ile yeni ticaret anlaşması Resmî binalar Belediye İmar Müdürlüğü yeni binaların yerlerini Dış Ticaret dairesi reisi On bir milyon liralık tespit ediyor dün şehrimizde mühim miktar üzerinde mutaBelediye İmar müdürlüğü şehrin imar plânının hazırlığı esnasında bazı resmî bibakat hasıl oldu temaslarda bulundu naların vaziyetlerinin tespitine lüzum görerek mekteb binalarile hastane ve yeni yapılacak Maliye Tahsil şubelerinin yerlerinin nerelerde olacağınl tespit etmek üzere alâkadarlara birer tezkere göndermiştir. İstanbul Maarif müdürlüğü yeniden yapılması lâzım gelen 75 ilk mekteb binasınm mahallerini bildirmiştir. Yalnız bun lardan Nişantaşında Emek apartımanı civarında bir arsa ile Ayaspaşa, Sürpagob, Taksimde eski Talimhane, Osmanbey, Kur tuluş ve Mecidiye köyünde insa edilecek ilk mekteb arsalarmın yerlerinin müstacelen tayinini istemistir. Maarif müdürlüğü İstanbulda insası lâzım gelen orta mekteb binalannın yerlerini de tespit etmiş, fakat bu yerlere aid cetveli tasdik edilmek üzere Maarif Vekâletine gönderdiğini, gelecek cevab üzerine listeyi Belediyeye göndereceğini bildirmiştir. Sıhhat müdürlüğü de mevcud hastanelerin inkişaf vaziyetlerini tespit edecek, imar müdürlüğü buna göre bu hastanelerin etrafında serbest mmtakalar tespit edecektir. Defterdarhk da ileride yaptıracağı 1 5 20 yeni Maliye Tahsil şubesinin mahallerini tespit etmekle meşguldür. Millî korunma kanununun tatbikatma aid yeni kararname, nizamname ve talimatname projelerinin alâkadar Vekâletlerce tamamen hazırlanmış ve lâzım gelenlerin V^ekiller Heyetine sevkedilmiş olması dolayısile şu günlerde çıkacak olan bu kararlar üzerinde temaslarda bulunmak üzere şehrimize gelmiş olan Dış Ticaret dairesi reisi ve Ticaret V^ekâleti Teşkilâtlandırma umum müdürü Servet Berkin evvelâ yapağı ve tiftik ihracat tacirleri birliğine dahil tacirlerle uzun bir görüşme yapmıştır. MART %YI, DERD AYI Ne hayal snkntn Badem ağaclarmın çiçek açmasına kaç gün kaldığını hesablıyorduk. Bir de, şu yerdeki mart çiçeklerine Jbakın! Yazan: SALÂHADDİN GÜNGÖR ]• Tacirlerle yapılan uzun bir görüşme Sulh şartları rherika Müsteşarı Welles Romadan Berline geldikten sonra Alman Hariciye Nazırile, dün de Hitler'le uzun uzadıya görüşmüştür. Altı aydanberi devam ettiği halde iki taraf hücumdan geri durdukları ve kuvvetleri arasında bir nevi müvazene bulunduğu için harbin yerinde saymasından dolayı sulh imkânlarım aramak üzere muharib devletlerle temas ve istimzacda bulunmağa gelen \Vellesin Berlinde bulunuşu türlü türlü şayiaların çıkmasuıa ve ayni zamanda Almanyanm sulh şartları hakkında neler düşündüğünün nimresmî olarak ilân edilmesine sebeb olmuştur. İrlanda serbest hükumeti kendisini Ingiliz imperatorluğunun dominyon şeklinde bir cüz'ü saymadığından Almanya ile hali harbde bulunmadığı cihetle merkezi Dublin'de bir Alman sefareti bulunuyor. Guya bu sefaret mahsus surette buraya gelen bir Ingiliz Lorduna sulh hakkında bir teklifte bulunmuştur. Lâkin bu şayia çok geçmeden tekzib edilmiştir. Binaenaleyh Almanya ile Ingiltere arasında henüz bir temas yoktur. Almanya sulh için kendisine bir hayat sahası temin edilmesi ve eski müstemlekelerinin iadesi gibi iki şartı olduğunu ötedenberi ilân etmektedir. Welles'in Berline gelişi münasebetile bu şartlardan müphem görünen ve hududu belli olmıyan hayat sahasınm mahiyeti ve hududlan Berlinde nimresmî olarak tasrih edildi. Almanyanın bu yeni sarih telâkkisine göre hayat sahasından maksadı müşterek menfaatleri ayni sahada bulunan küçük devletlerle bir büyük devletin aralannda dostane işbirliği yapıp harice karşı sulhu beraberce muhafaza etmelerinden ibaret Ankarada bir müddettenberi cereyan eden temas ve müzakereler neticesinde Almanya ile yeni bir anlaşma üzerinde mutabık kalınmıştır. Yeni anlaşma 1 1 milyon liralıktır. Almanya bu miktan tamamen Türkiyeden tütün mubayaatına hasredecek, buna mukabil Almanyadan muhtelif maddeler alınacaktır. Almanya, bundan evvel yapılan 7,5 milyon liralık anlaşma ile de memleketimizden 2,600,000 liralık tütün alabilecektir. Bu suretle Almanyanın bu seneki tütün mubayaatı 14 milyon lirayı bulacaktır. Esasen Alman Remsme grupu daha evvelden bu iş için hazırlanmış ve lzmir mmtakasile Marmara mıntakasından geniş mubayaat yapılmıştı. ÇekoSlovakyaya yapılan ihracat Halen mer'i olan Türk ÇekoSlovak ticaret ve klering anlaşmaları hükümlerinden istifade edilerek yürüyen ticarî münasebatta son günlerde büyük bir inkişaf göze çarpmaktadır. Bilhassa ihra catımızın ÇekoSlovak şehirlerine artışı şayanı dikkat bir şekil almıştır. Dün de ÇekoSlovakyaya ihrac olunmak üzere incir, üzüm, fındık ve ihracı seıbest olan muhtelif gıda maddeleri üzerinde birçok ihracat vesikası kaydolunmuştur. Verilen malumata göre, Alraanlar, Almanyaya hayli faydah olan bu anlaşmanın 20 nisanda bitecek olan müddetinin temdidi için teşebbüsler yapmaktadırlar. Anlaşmada da iki taraftan yenileme talebi olmadıkça anlaşma müddetinin birer »ene kendiliğinden uzayacağı musarrahtır. Bu günkü ahval ve bilhassa ÇekoSlovakyanm vaziyeti içinde devletler arası hukukî bir mahiyet arzeden bu işin nasıl bir neticeye varacağı henüz malum değildir. ÇekoSlovakyanm klering hesabındaki alacakh vaziyeti evvelce üç milyon liradan aşkınken ihracatla bu miktar bir milyon l'^aya kadar düşmüştür. San'atkâr foto Namığın dünkü Jctş hengâmesinde, otomobilden adesesine çarpan bir manzaranın iki safhaat: Sahnenin takibi ve içinde.~ Karakış, her seneki gibi bu sene de, en şakasını yapmak için «mart» ı bekledi Dün sabah, evden çıkarken haber verdiler: Hatınnda olsun... Odun 8tıyunu çekti! Suyunu çektiyse daha âlâ ya... Biz de kuru odun yakanz! Diyerek aklımca, tehlikeyi, bir kelime oyunile atlatmak istedim ama, gözümii pencere istikametine çevirince elim ayağım buz kesildi: Dışarıda, lapa lapa kar yağıyordu! Kapıdan bakmak kolay olsa bile, kazma küreği nereden bulup yakacağız^ Daha çocukluğumda duyardım: «Mart ayı, derd ayı..» derler ve ilâve ederlerdi: Bütün gizli derdler, bu ayda depresir! Ptk de yabana atılacak söz değilmış. Mart ayı geldi mi, kimi sorsam, «hasta» ' haberini alırım. Bu defa da öyle oldu. Filânca nasıl?.. Sorma... Fena hasta!.. Ya, filânca... Zatürrie olmuş, yatıyor... Halbuki, biz daha düne kadar, badem ağaclarmın çiçek açmasına kaç gun kaldığını hesablayorduk. Bir de, şu yerde yatan mart çiçeklerine bakın!.. Doğrusunu isterseniz, neşem kaçtı ve «mart» a dair, kafamın takviminde ne varsa, hıncını dökmek isteyen bir adam hırsile hepsini birer birer ortaya dökmek hevesine kapıldım. Şu «mart» gerçekten uğursuz aydır, diye düşünüyorum. Bir kere en kötü tarafı, güdük şubattan sonra, bizim gıbı ayı iple çekenlerin karşısma 31 ayak merdivcnile, aşılmaz bir duvar gibi çıkması değil midir?.. Sonra da nedir o hercailiği?.. Nedir o düzenbazlığı ? Vadine inanılmıyan eski devir yosmalan gibi yüzünü bir açar, bir kapar. Kâh ağlar, kâh güler. Giinie bazan dört mevsim değiştirerek insanı yirmi dört saat zarfında çeşid çeşid kılıklara girmeğe mecbur eder! Kış desek, kış değıldir. Bahar desek bahar değildir. Poy razdan lodosa, lodostan karaycle, yıldızdan batıya, imam feneri gibi mütemadiyen hava değiştirir. Evet! Şu mart ayı gerçekten uğ'ırsuz aydır! 1leri adımlarımıza, en az yirmi yıl ağırIığmda bir köstek takan meşrutiyet devrinin ilk irtica hareketi, bir 3 1 marl giinü Dİmamış mıydı?.. Mart ayında gazetelerin ölüm ilânlanna göz gezdiriniz: Mezarcılar hesabına, onun ne verimli bir ay olduğunu derhal farkedeceksiniz. Kışın henüz bitmediği ve baharın henüz başlamadığı bu mevsimde ölüm cereyanile işleyen Azrailin motörü, neden bu kadar hızlı döner?.. Belkı yaşayanlara bir fazla bahar daha göstermemek için! Belki ebedî uyku, bu mevsimde her zamandan daha tathdır da ondan! Yazıma biraz faslıa vermiştim. Bilmem kaçıncı sigaramı yaktığım sırada, masanın üzerinde duran bir gazete gözüme i'işti. Başlığı şu: «Mart ayının uğursuzluğub>. Telgraf Amsterdam'dan geliyor: «Müşahidler, mart ayını meş'um bir ay olarak telâkki etmektedirler. Filhakika Hiller, martta doğmuştur. Naziler, mart ayında ıktidar mevkiine geçmişlerdir. Ren havzası martta işgal edilmiş, Avusturya martta ilhak olunmuş, Alman ordulan Prag'a martta girmişierdir. ilâahir...» «Mart» ın, hele bu âlemşümul uğursuzluğuna ne buyurursunuz?.. Tevekkeli, mart ayı, derd ayı dememişler... Koca Avrupa, bir şifa bulmaz derde müptelâ olmuş, uçan ku^tan sıhhat dileniyor! Onun bu derdden kurtulması için, mıiyonlarca insanın ölmesi lâzım!.. Koltuğunda çantasile ta Amerikadan kalkıp gelen hekimbaşı, büyük hastayı hayala kavuşturabilecek mi?.. Şimdilik, bu bir hayalden ibaret!.. Hatta işin «gidişatına» bakılırsa, adamcağız, galiba hastalığı teşhis bile edemeden geıisin geri dönecek!.. Hasılı şu mart ayı, bir belâlı ay vesselârr... Gazeteler, mart kedileri gibi her biri bir başka ağızdan, içine girdiğimiz «ay» ın dünyanm başına getireceği felâketleri, saya saya bitiremiyorlar! Fakat şimdiye kadar yazılıp çizilenlerin, şöyle olacak ve böyle olacak iddialarının, şu veya bu istikamette hazırlanan hareketlerin hiç birisi, tahakkuk etmediğine ve bu gidişle edecek gibi de göriinmediğine bakılırsa, «mart» ayından huylanmak için ortada bir sebeb yok!. Muhterem Başvekilimizin bir billur vuzuhile harb diinyası içindeki vaziyetimizi aniatan ve gönüllerimizi aydınlatan sözlerini dinlediğim gündenberi, artık, politika falcılannın hiçbir lâfına inanmıyorum. Ve artık hiçbir ajansın kehaneti, bana bildiklprimden fazla bir şey öğretmiyor. Beyaz abasına bürünerek, kapımızı çalan mart ayma, gönüllerimiz derin bir emniyet havasile dolu, «hoş geldin!» diyebiliriz. İKTİSAD Türk Yunan ticaret müzakereleri Ankarada cereyan etmekte olan Türk Yunan yeni ticaret anlaşması müzakerelerinin esasları üzerinde mutabakat hasıl olduğu anlaşılmaktadır. Yeni anlaşma müzakereleri çok samimî bir hava içinde ve iki tarafın azamî hüsnüniyetile cereyan etmektedir. Şubat sonunda müddeti biten Türk Yunan ticaret anlaşması on gün için temdid edilmiştir. Bundan da, anlaşmanın bu günlerde kabil olacağı istihrac edilmektedir. Yumurta piyasasım kırmak İ isteyenler Bundan bir müddet evvel, ellerinde ihracat taciri ruhsatnamesi de bulunan bazı vatandaşların ltalyaya giderek orada Türk yumurta piyasasını kırmağa teşebbüs ettikleri ve bir nevi satış inhisan teklrfinde bulunduklannı ve , tahkikata başlandığını yazmıştık. Toptan kömür alacakların sübut evrakı Ereğli Kömürleri Satış Birliği teşkilâtı hakkındaki kararnamenin 1 1 inci maddesi mucibince, kömür üzerinde akdedılmış olan mukavelelerin evrakı sübut.yelerinin üç gün zarfında iktısad Vekâletine gönderilmek üzere İstanbul ve Zonguldak İktısad müdürlüklerine makbuz mukabılinde teslim edilmesi lâzımdır. Bu şekilde evrakı müsbitelerini vermiyen âk.dlere, mesuliyeti mahfuz kalmak şartıle Ereglı Kömürleri işletme idaresi veya Satı^ Birliği kömür vermekten imtina edebılecek Yapılan tahkikat neticesinde, Muse^i bir yumurta ihracatçısının Italyada bü nevi teşebbüsler yaparak fiatları da 50 liret kırdığı, fakat gerek kendi namma 1 Verilen bu üç günlük müddet dün akgerekse bazı firmalar hesabına yapılan şam neticelenmiş ve dün akşama kadar bu tekliflerin Italyan firmaları nezdinde bir çok mukavelelerin evrakı sübutıyelerı ciddî bir şekilde karşılanmadığı anlaşıl iktısad müdürlüğune teslim edilmiştir^ mıştır. KÜLTÜR ÎŞLERÎ Harf inkılâbından evvelki ve sonraki eserlerden müze yapılacak Maarif Vekâleti, terbiye ve tedris tarihimize esas olmak üzere Ankarada bir müze açmağa karar vermişti. Bu mevzua dair harf inkılâbıımızıdan evvel ve sonra çıkan eserleri tespit etmek üzere İstanbul Maarif müdürlüğünde teşekkül eden he. yet, çalışmalara başlamıştır. Heyet, şeh rimizde hususî ve resmî kütübhanelerde bulunan pedagoji ve usulü tedrise aid bilumum eserleri tetkik etmekte ve bu eserleri toplamaktadır. Büyük bir kıymeti haiz olacak olan bu müzenin Istanbulda da bir şubesinin bu. lunması münasib görüldüğünden, key fiyet Maarif Vekâletinden sorulmuştur. Vekâlet muvafık gördüğü takdirde, ayni şekilde, şehrimizde de bir müze teşkiline başlanacaktır. Halk Bankasının sermayesı arttırılacak Lisan derslerine ehemmiyet verilecek SALÂHADDİN GÜNGÖR MÜTEFERRtK Hüseyin Cahid Yalçının konferansı Geçenlerde Fransız hükumetinin da vetlisi olarak Garb cephesini ziyaret eden Türk gazetecilerinden Hüseyin Cahid Yalçm dün saat 2 buçukta Basın Birliğinin Beyoğlundaki merkezinde, müşahedelerine dair bir görüşme yapmıştır. Musahabede bir çok meslektaş hazır bulunmuF. tur. ADLlYEDE Afroditten çıkan davalar «Afrodit» meselesi etrafmdaki neşriyattan dolayı «Tan» gazetesi aleyhine açılan davalardan birine de, İstanbul altıncı asliye ceza mahkemesinde dün sabah bakılmış, gazetenin bu meseleden dolayı açılmış diğer davalarile birleştirilmek üze. re, dava, martın yedi°ine bırakılmıştır. Nakzedilen bir karar Evvelce istanbul Belediyesi Makine subesi müdürlüğünde bulunan mühendis Nusret hakkında tahkikat yapılmış, oradaki işine müteallik bazı hususlardan dolayı aleyhine dava açılmış ve İstanbul asliye birinci ceza mahkemesinde görülen muhakeme neticesinde hakkında beraet kararı verilmişti. Temyiz mahkemesi, bu beraet kararını bozmuş, hâkim nakzı, bozma kararına uymuştur. Nakzen mu . hakemede, Müddeiumumilikce, vazifede ihmal göstermekten ceza istenilmistir. Müdafaa yapılacak ve karar verilecektir. tngiltereden alınacak lokomotif ve vagonlar Ingiliz fabrikalarmda Devlet Demiryollan hesabına inşa olunan lokomotif ve vagonlar için uzun bir müddettenberi Ingilterede bulunan Devlet Demiryollan Cer dairesi reisi Sedad Etker ve Ticaret işleri müdürü Rüçhan Akın dün şehrimize dönmüşlerdir. Londra temaslan tam bir anlaşma ile neticelenmiş ve Ingilizlere sipariş edilmiş olan lokomotif ve vagonlar tetkik olunarak mubayaa ve te»ellüm şartları muvafık görülmüştür. Bu suretle sene sonuna kadar lngiltereden 58 lokomotif ve 300 vagon gelecektir. Bu lokomotif ve vagonların bedeli 9 milyon lira kadardır. Kuyuya düşen çocuk öldü Fenerde Subaşı mahallesinde oturan Lutfinin iki yaşmdaki oğlu Yaşar, evin bahçesinde oynarken kazaen üstü açık olan kuyuya düşmüştiir. Yavrucağm derhal imdadına koşulmuşsa da kuyudan ancak ölüsü çıkanlabilmiştir. Orta tedrisat müesseselerinde talebelerin bir yabancı dili, mümkün olduğu kadar iyi bir şekilde öğörenebilmeleri için mektebler arasında yeknesak bir tedrisat metodu tatbik edilecektir. Kitab ihtiyacını karşılamak üzere, Vekâlet hazırlatacağı ingilizce, fransızca, almanca ders kitablarını Maarif Matbaasında bastıracaktır. Lisan muallimleri için de bazı kayıdlar konmaktadır. Bundan sonra herkes lisan muKaragümrükte Neslişah mahallesinde allimliği yapamıyacaktır. Sarmaşık sokağında oturan Halilin, karısı Huriye ile iki haftadanberi aralan açıkmış. Ayn evde oturuyormuş. Evvelki gün eve gitmiş, oradaki yatağını istemiş. Karı Maarif Vekâleti, ilk tedrisat müfettiş koca, kapı önünde münakaşa ederlerken, lerinin, köy mekteblerini sıkı bir teftişe komşuları Şakir, Halile, karısile barışmatâbi tutmalannı, yeni köy rejiminin tatbi sını tavsiye etmiş. Halil, bu harekete kızkatmda karşılaşılan müşkülâtı ve elde e mış, «sen ne karışıyorsun?» diye bıçadilen randımanı tespit etmelerini istemiş ğını çekmiş ve Şakiri dört yerinden hafiftir. Önümüzdeki eylulde mekteblerin be çe yaralamıştır. Sultanahmed sulh ceza mahkemesine şinci sınıflan da açılacaktır. Yapılan istatistiklere göre iki sene sonra köylerde 200 verilen Halil iki buçuk ay hapse mahkum ^ ^ bin çocuk ilkmekteb mezunu olmağa hak edilmiştir. kazanmış olacaktır. Maarif Vekâleti, üç sınıflı mekteblerden mezun olup tahsillerine devam edemiyen çocuklardan yaşı Evvelki gece sabaha karşı Çatalcada müsaid bulunanlann da döördüncü sınıf iki evin tamamen yanmasile neticelenen lara ahnmalannı münasib görmüştür. Köy bir yangın olmuştur. Yangın saat döıde tedrisatı programına göre ayrıca ziraat doğru lsmaile aid iki katlı evden çıkmış ve is dersleri de ilâve edilmiştir. ve biraz sonra da yanındaki Ibrahime aid eve sirayet etmiştir. Yangın inkişaf tehlikesini göstermesi üzerine İstanbul itfaiSıhhat Vekili Doktor Hulusi şehrimize yesine haber verilmişse de buna lüzum elmiş ve dün Vilâyete gelerek Vali ve kalmamış ve ateş Çatalca itfaiyesi taraBelediye reisi Lutfi Kırdarı ziyaret etmiş fından söndürülmüştür. Yangının sebebi tir. tahkik edilmektedir. Halk Bankası heyeti umumiyesinin bu aym 22 sinde yapacağı içtimadan sonra Halk Bankasının ve bu gün müstakıl birer mahiyet arzeden Halk Sandıkların.n vaziyetin'de mühim değişiklik olacaktır. Yeni şekilde Halk Bankasının sermayesı 2,5 milyon liraya çıkarılacak ve Halk Sandıkları lâğvolunarak sandıklar Halk Bankası subesi haline gelecektir. Bu suretle Halk Bankasının şubeler vasıtasıle ikrazatı kolaylaşacaktır. Halk Bankası tarafından kücük san at erbabının kooperatiflerine kredi açılması için yapılan temaslar neticelenmiş ve ilk olarak Dokumacılar kooperatifine 25 bın liralık bir kredi açılmlştır. Bu kredi, kooperatifin yapacağı iş hacmi nispetinde parti parti yarım milyon liraya kadar çıkarılacaktır. Diğer taraftan Ağac saanyii kooperatifi için de Halk Bankası haricden getiriŞehircilik mütehassısı Prost, Taksim lecek malzemeleri ithal edecek ve kooperatif ihtiyacı nispetinde bunları banka Ayaspaşa büyük yolunun tanzimine aid tetkikatta bulunmaktadır. Prost'un hazırdan alacaktır. ladığı plâna nazaran 85 metre genişliğinde olan bu yolun ortasma rulânî büyük bir havuz inşa edilecektir. Bu havuz renkli Macarİ9tanla aramızda Ticaret anlaş elektriklerle süslenecektir. Havuzda Türk masının daha suhuletle islemesi için An üslubile yaoılmış bir halı veya her hangi karada imza olunan yeni eşya mübade bir abidenin manzarası tecessüm ettirilelesi mukaveiesinden sonra Türk Macar cektir. ticaretinde yeni bir inkişaf başlamıştır. Macarlar 1,5 milyon liralık blokajı eritmek için mübayaatta bulunmaktadırlar.' Belediye kooperatifi müdürü Hilmi bu va^feden affedilmiştir. Servet Berkin dün öğle üzeri de bütün ithalât ve ihracat birliklerinin müdürleri ve icra komiteleri azalarının Ticaret Vekâleti Teşkilâtlandırma baş kontrolörlüğünde yaptığı bir toplantıda hazır bulunmuştur. Uzun süren bu toplantıda birlik müdürleri birliklerin vezaifi cümlesinden olan iç ve dış piyasa vaziyetleri, fiatlar, stoklar, piyasada hasıl olması melhuz durumlar ve bunlara karşı alınabilecek tedbirlerle birliklerin şimdiye kadar yaptıkları işler üzerinde ayrı ayrı izahat vermişlerdir. Bundan sonra Servet Berkin, ithalât ve ihracat tacirlerine, bilinmesi lüzumlu hususlar, hükumetin birliklerden bekledikleri ve nihayet millî korunma kanununun tatbikatının yeni kararnameler ve talimatnamelerle alacağı veçhe, bunun tir. Bunu izah için bir misal ve mevcud iç ve dış ticaretimiz üzerinde tesirleri, örnek olarak Amerika kıt'asındaki şimalî birliklere düşen vezaif üzerinde geniş iAmerika müttehid hükumetleri büyük zahat vermiştir. cumhuriyetile orta ve cenubî AmerikadaDış Ticaret dairesi reisi bu akşam An ki yirmi bir müstakil devlet arasındaki ksraya dönecektir. Monroe kanunu ile başlayıp Panameritkinci beş yıllık sanayî programt kan fikrile bir kat daha inkişaf bulan teHükumet, ikinci beş yıllık sanayi pro sanüd gösterilmiştir. Şüphesiz böyle bir misal ve örnek gramına dahil bulunan bazı sınaî teşebWelles'in temsil ettiği büyük yeni dünya büsleri, birinci beş yıllık sanayi programmın mütemmimi addederek bu progra devletini memnun etmek için gösterilmiştir. Bu büyük devlet Amerikada bu kıt a mın çerçevesi içine almağa karar vermişharicindeki büvük devletlere ve bahusus tir. Bu suretle birinci beş yıllık sanayi Ingiltereve karşı emniyet ve işbirliği ve programı biraz daha genişleyecek ve ikintesanüd temin ettiği gibi Almanyanın da ci beş yıllık programın yükü hafiflemiş Avrupada böyle bir şey yapmak istedıgı olacaktır. Amerikan devlet adamına anlatılmaktaİkinci beş yıllık sanayi programmdan dlr . A, birinci beş yıllık program içine alınması Bundan başka nimresmî Alman matakarrür eden sınaî müesseseler, etüdleri ve plânlan hazır bulunan bir ateş tuğ kamları harb başladığındanberi geçen allası fabrikasile bir âlâtı ziraiye fabrikası tı ayın sonunda Almanya askerî kuvvetine ve Rusya ile anlaşması sayesinde ikve yedek aksam atelyelendir. Halen şehrimizde biri Eyübde Defter tısad en gayrikabili cerh bulunduğuna güdarda ve diğeri de Feriköyünde iki ateş venerek kat'î neticeleri almağa doğru yütuğlası fabrikası varsa da bu küçük fab rüdüğünü de ileri sürerek Ruzvelt'in müfikalarda yapılan ateş tuğlalannın azamî m#.««ilf Üzerinde tesir yapmağa çalışmaktahmmül dereceleri 1600 dereceyi geç, tadiTİar. Wellestn Almanya devlet adamlarile memektedir. Halbuki sanayileşen memleketimizde bilhassa demir sanayii geniş görüsmelerinde ayni sözleri işitecegı muledikçe, tahammül derecesi yüksek ateş hakkaktır. Bu suretle Almanyanın düşüntuğlasma geniş mikyasta ihtiyac bulun düklerini öŞrenen Amerikan devlet adamı Londrada da Ingilterenin sulh hakmaktadır. Diğer taraftan, her şeyden evvel bir kında son fikirlerini öğrenecektir. AmeTİkanın Avrupada sulhun bir an ziraat memleketi olan Türkiyede her türlü ziraî âlât yapan bir fabrikaya şiddetle evvel avdet eylemesine ehemmiyet vermesinin bir sebebi de milletlerin ve memihtivac görülmektedir. leketlerin birbirinin iktısadî ihtiyaclannı tamamlayacaklan yerde her biri kendi dahilindeki istihsal ve imalâtla geçinmeleri usulü olan autarcie'nin Avrupada iyice yerleşmesinden endişe eylemesidir. Yeni seyrüsefer talimatnamesinde, nakil vasıtalannın şehir içinde uymağa mec Şimdi lspanya dahi ayni yolu tutmuş bubur bulundukları sür'at hadleri aşağıdaki funuyor. Bu endişe mütekabiliyet esası üzere Amerikanın umum devletlerle tişekilde gösterilmektedir: caret muahedeleri akdeylemesi için RuzAğırhğı 2000 5000 olan otomobiller velt'e verilen üç senelik salâhiyetin tem40, kamyon ve kamyonetler 20, 5001 didi hakkında kongrede yani Amerikan 8000 ağırlığındaki kamyonlar 15 ve daparlamentosunda cereyan eden müzakeha fazlaları saatte 10 kilometre sür'atle re ve münakaşalardan anlaşılıyor. Ameseyrüsefer yapabileceklerdir. Motosikletrika sulh hakkındaki teşebbüsünde valnız ler de bu cetvelde otomobil için gösteriolmayıp bütün bitaraflann kendisile belen sür'ate tâbi tutulacaklardır. raber bulunduğunu da bildiğinden bir kat Şehir dışındaki müsaid yollarda otodaha cesaret bulmuştur. mobil ve motosikletler 60, kamyon ve Mnharrem Fevzi TOGAY kamyonetler 30 kilometreden fazla sür at yapamıyacaklardır. ŞEHİR tSLERÎ Nakil vasıtalarının sürati Taksim Ayaspaşa yolu Tüberküloz cemiyeti Tüberküloz Cemiyetinin mutad aylık top lantısı 6 mart çarşamba günü saat altı buçukta Cağaloğlunda Etıbba odasında yapılacaktır. Türk Macar t'caretinde inkişaf HAVA RAPORU Yeşilköy meteoroloji istasyonundan aldığımız malumata göre hava, yurdun Karadeni? kıyıları, Trakya ve Marmara havzası, Egenin şimal kısımlarında kapalı ve mevziî yağışlı, orta Anadoluda kapalı, Egenin cenub kısımlarile Akdeniz kıyılarmda çok bulutlu, doğu bölögelerinde bulutlu geçmiş, rüzgârlar Trakyada şimal istikametinden, diğer yerlerde cenub istikametinden, Marmara havzası ve Egede kuvvetli, diğer yerlerde orta kuvvette esmiş, Karadeniz ve Marmarada şimal fırtınası başlamıştır. Dün İstanbulda hava kapalı, yağmurlu ve karlı geçmiş, rüzgâT şimalden 5 7 metre hızla esmiştir. Saat 14 te hava tazyikı 1016,4 milibar idi. Sühunet deTecesi en yüksek 9,2 ve en düşük de sıfır santigrad olarak kaydedilmistir. y kooperatifi Karı koca arasına girilmez Sinema b^etîeri^^e yapılacak tenzilât Sinemacılann talebi dün Daimî encümence tetkik ed'lmiş ve kendilerinden izahat alınmıştır. Encümende, Beledivenin yaptığı tenzilâtlı tarifenin tatbik edilmesi ve kat'î neticenin pazartesi günü verileceği beyan edilmiştir. Binaenalevh dün skşamdan itibaren mevcııd fiat'ard'n vvzde yirmi tenzilâtlı tarifenin tatbik edilmesi lâzım gelmektedir. Aldi£ımız malumata göre encümen, sinemacıların itira'larını mııHik görrpenrıekte, yaptığı tenzilâtta ısrar etmektedir. Köy mektebleri sıkı teftişe tâbi tutulacak CUMHURİYET Nöshası 5 kurustuT. Çatalcada iki ev yandı Sıhhiye Vekili şehrimizde Senelik 1400 Kr. 2700 Kr. Şoför Niyazinin idaresindeki 2294 saAltı aylık 750 9 1450 » yılı taksi otomobili, evvelki akşam HaÜç aylık 400 » 800 » lâskârgazi caddesinden geçerken, Vakit Bir ayhk 150 » Yoktur gazetesi neşriyat müdürü Refik Ahmed Sevengilin 1 ! yaşındaki kızı Fatuşa çarparak ağır surette yaralanmasma sebeGazetemize gönderilen evrak ve yazılar biyet vermiştir. Zavallı yavrucak derhal neşredilsin, edilmesin iade edilmez ve Etfal hastanesine kaldırılarak tedavi alzıyaından mes'uliyet kabul olunmaz. tına alınmış, suçlu şoför yakalanmıştır. Refik Abmedin kızı otomobil altında kaldı Abone şeraıtıj Dikkat