2 Şubat 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

kuşe kâğıdına basılmış nefis kapak İçinde bol reslmli 40 sayfa, zevkle okuyacağınız flkir ve sanat yazıları ve 16 sahlfe llâve: İNANC Bir kiiltür davasıdır? 15 kuruş Onaltıncı yıl sayı: 5647 umhuri İSTANBUL CAĞALOĞLU Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul. No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 DEDE KORKUT Cuma 2 Subat En eski Türk masallarıdııv Heıkes, çocuklar, öğretmenler okumalıdır. Tanesf 50 kuruştur. BugUnkU dille 1 J Masalları SINİR HARBİ Maddî mücadeleye takaddüm eden bu harbde, haklı taraf milletlerini şimdiden galib ve muzaf fer saymakta hata yoktur. Konseyi V A. HALiD KiTABEVi ilyonlar ve milyonlarla asker silâh altında, eller tetikler üzerine asabî yapışmış, cephelerde. Bunlara yenileri katılmak için gerilerde mütemadi bir faaliyet. Bınlerle ve hatta bazan on binlerle işçi barındıran fabrikalara yenileri ilâve olunuyor. Hergün her tarafta harbin faal bir safhasile karşılaşılmak imkânı her dakıka bütün zihinleri işgal ediyor. Yer yer hava hareketleri ve tehlıke işaretleri. Denızlerin al.^tında ve üstünde mütemadi bir mücadele. 9 Harb haberlerile yalnız muhanb memlekelter değıl, bütün dünya alâkalı. Nerede neler oluyor diye gece gündüz bütün dünyamn kulağı kirişte. Radyolar müteSofya 1 (Hususî muhabirimizden te kili eksprese takılan bir vagonda Yugo3madiyen haber ve propaganda yayıyorlar. Küreyi kaplayan hava insanların ne lefonla) Hariciye Vekili Şükrü Sa lav hududunda Dragoman'a kadar Ha • feslerile fırtınah denılecek gibi dalgalı. racoğlu Filibe istasyonunda, Bulgar Ha riciye Vekilimize refakat etmişlerdir. riciye Nezareti Protokol Umum Müdür Şükrü Saracoğlu ile birlikte Belgrada Her çeşid muhabere vasıtalarının mükem muavini Stelıyanof ile Polis müdürü al gitmekte olan Türk matbuat heyeti de 13meliyeti bütün dünyayı harbin mevcud ve bay Pantef tarafından karşılanmıştır. tasyonda Bulgar Matbuat müdürü Seramüstakbel, hatta muhayyel haberlerile Bulgar Başvekili Köseıvanof Sofya istas tinof ve Bulgar ajansı müdürü Kerkof ta; hercümerc etmekte daim. Hükmedersiniz yonunda Hariciye Vekilimizi bizzat Kar rafından ~*'kb=l edilmiştir. Yolda ve hududda ' ki harb şimdiden cihanşümuldür, ve bü şılamış ve istasyonun hususî salonunda 40 dakika siiren bir mülâkatta bulunmuştur. Türkiye Hariciye Vekili ile BulgaT tün dünya onun durmak dinlenmek billngiliz sefareti erkânile, Balkan dev •Başvekili arasındaki mülâkat hududa kaüıiyen tesirlerine zebundur. letleri elçileri ve konsolosları da Sofya is dar pek samimî . urette devam etmiştir. Ve insanların hayatiyetleri bilhassa si tasyonunda Hariciye Vekilimizi selâmlaBu esnada Şükrü Saracoğlunun refi • mışlardır. kası da dostu Madam Köseivanof'la be • nirlerine dayandığı için şimdi mahdud bir Hariciye Vekilimizi hâmil olan trep raber, neş'eli surette seyahat ediyordu. kaç memleket arasında gibi görünen harb 1,40 ta Sofyadan Belgrada hareket et Dragoman istasyonunda civar halkı önünde bütün insanhğın âsabı hergün ge miştir. toplanmış ve iki dost devlet nazrrını se rilip gevşemek gibi tezadlann buhranı Madam Köseivanof'la Bulgar Başve lâmlamıı (Arkası Sa. 6 sütun 1 de) içinde çalkanıp duruyor. Hakikaten ^ harb, şimdıki halde zâhiren üç dört devlet arasında gibidir, fakat doğru görülmek istenilirse büyük küçük istisnasız bütün dünya memleketleri onun içindedir. Harbe girmiyeceğim ve hele Avrupa harbme hiç kanşmıyacağım diyen Şimalî Amerika.ya vanncas^a kjıda*. Bilhassa küçük memleketler ve bilhassa bunların Avrupa, Asya ve Afrikadan mürekkeb üç eski dünya kıt'asında bulunanlannın talihleri şimdi mahdud mahiyetli görünen harbin neticesine bağlı olduğu için onun inkişaf ihtimalleri bu gün bu kıt'alarda guya bitaraf veya harb harici bulunan küçük büyük bütün ülkeleri devamlı bir heyecan içinde yaşatıyor. Hariciye Vekilimiz ve General Metaksas Belgradda dostane merasimle karşılandılar Bulgar Başvekilile SOFYADAN GECERKEN mülâkat samimî oldu Konsey, bu sabah Belgrad a varacak olan Gatenko'nun reisliğinde açılacak Janon&amn harici siyaseti Hariciye Vekilimiz Şükrü Saracoğlu Bulgar Başvekili ile hararetli bir karsılaşma esnasında Hariciye Nazırı mühim bir nutuk irad etti Şükrü Saracoğlu Bulgarlara çok mühim beyanatta bulundu «Komşuluk ve akrabalığın boş sözlerden ibaret olmadığmı ispat etmek lâzımdır» Sofya 1 (Telefonla) Hariciye Vekilimiz, Bulgar topraklarmdan ayrılmadan evvel Bulgar ajansına şu beyanatta bulunmuştur: « Zekâsını ve talâkatini takdir ettiğim Başvekil Köseivanof'la her fırsatta gorüşmek benim için çok zevkli, ayni zamanda çok faydalıdır. Nitekim, Bulgar topraklanndan geçişimden bilistifade bugün kendisile yaptığım mülâkat da çok faydalı olmuştur. Çalışkan ve cesur Bulgar milletinin ve keza Türk milletinin, sulhun yalnız azimkâr bir taraftarı değil ayni zamanda basiretli bir bekçisi olduğu hakkındaki kanaatim bir kere daha kuvvet bulmuş olduğu halde Bulgaristandan ayrılıyorum. Bulgarlar da Türkler gibi kanidirler ki, Balkan milletlerile garb milletleri arasındaki terakki ve refah seviyesi, ancak sulh seneleri zarfında teksif edilen çalışmalar ve gayretlerle kazanılabilir. Bu sulhu daha sağlam temellere istinad ettirebilmek için, beşeriyet, komşuluk ve akrabalık mefhumlarının, sadece hissiyatı ifade eden boş sözlerden ibaret olmayıp, esaslarında yaratma, imar ve organizasyon ruhunu taşımaları icab ettiğine bütün kalbimle inanıyorum. Gayretlerimizi bu yolda teksif etmenin zarurî olduğuna kaniim.» Aıita "Ko«interne karşı nüşterek bir mdafaa kntlesi tcşküi gayesüe Çinle ittihad etmek i s t i y o m z » diyor Hudud tahdidi müzakereleri akim kaldı Daha bir kaç gün önce Amerikadan yeni gelmiş bir zatla konuşuyorduk. Muhtelif cephelerin türlü ihtimalleri önünde fikirler teati ederken muhatabımız bir aralık duraklayarak ve onu müteakıb da hemen irkilerek bize şu suali sordu: Amerikanın bu harb karşısında ilânihaye bitaraf kalacağmı mı zannedersiniz? Bizim cevabımızdan ziyade onun izahı ehemmiyetlidir. Dedi ki: Hayır, demokrasilerin fazla zorluklara maruz kalmaları ihtimalleri belirirse Amerika zâhirde onlar lehine, hakikatte ise binnefis kendisinin en yüksek ve en hayatî menfaatleri hesabına bu harbe iştirak etmemezlik edemez. Bu takdirde Şimalî Amerikanın bir daha dünya harbine filen de karıştığmı bütün dünya hayretle görecektir. Bu sözlerden anlarsınız ve zaten filiyatın cereyanında hergün gönnektesinizdir ki Amerika bu gün dahi harb haricinde sayılamıyacak vaziyettedir. Bütün Amerikaıı sanayiini demokrasilerin emrine amade tutan Amerika Pasifikte aldığı tedbirlerle her ihtimale karşı Japonyayı Avrupa harbi haricinde tutmak suretile de şimdiden müessir bir hizmet görmektedir. Avrupada patlak veren cihanşümul mahiyetli cidal bize Uzakşarktaki ÇinJapon kavgasını unutturdu. Asya meselesinin bir ucu Avrupa şarkmda ise diğer ucu da oradadır, ve şımdiki halde normal olduğu söylenilen Japon Rus münasebetlerinin yann alabileceği yeni sürpriz Tokio 1 (a.a.) Japon Hariciye Nazırı Arita, Japon Meb'usan meclisınde söyledıği nutukta ezcümle demiştir ki: « Japon hükumeti, şarkî Asyada vaziyete istikrar vermeğe çalışmaktadır. Çin meselesini halletmek üzere bütün iktidarımızı sarfediyoruz. Kuvvetlerimizi, »Ja pon aleyhtarı ve komintern lehtarı her türlü nüfuzdan kurtulacak olan yeni Çinin kuvvetlerine katmak istiyoruz. Ko minterne karşı müşterek bir mudafaa kıitlesi teşkil etmek üzere, şarkî Asyada yeni bir nizam tesis etmek gayesile, Çinle ittihad etmek istiyoruz. VanŞingVey hükumetinin teşekkülüne yardım etmek üzere elimizden gelenı yapacağız. Çünkü onun gayeleri bizim gayelerimizdendir. Çinle diğer devletler a rasındaki ticarî münasebetlerin inkişaf etJapon Hariciye Nazırı Arita tiğini görmek için sabırsızlanıyoruz.» liğile olan münasebetlerini düzeltmeyi öArita, Japonya ile Sovyetler Birliği a tedenberi istemiştir. lkı memleket arasınrasındaki münasebetlerden bahsederek a daki münasebatta, son zamanlarda biraz şağıdaki sözleri söylemiştir: salâh kaydedilmiştir. Bu salâh, muallâk(Arka$% Sa. 3 sütun 1 de) « Japon hükumeti, Sovyetler Bir lllllillllilllllllllillllllllllllllllllllllllllillillllllllltillllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUllllllllHIIIUIIIIIIIinil Bulgar Başvekilinin samimî sözleri lllllllilllinMlllllllllllMllllllllllllllilllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIUIIIIIIIIIIIIIllllHIMIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIHIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllinillHinilinni Finîerin xaferi Almanya bütün kuvvetile müttefiklere saldıracakmış Büyük taarruza hazırlık Başvekil Köseivanof da, Dragoman*dan Sofyaya avdetinde, matbuat mümessillerile görüştüğü sırada, ezcümle demiştir ki: « Dostum Saracoğlu ile gorüşmek fırsatını elde ettiğimden dolayı çok memnunum. İki Balkanlı sıfatile, samimî surette görüştük. Belgrad konferansı hakkmda bir şey söylemem. Hedefi sulhun tarsini olan bütün teşebbüsleri memnuniyetle karşılarız.» ıııuıııııııııııııııııııııiııııııııııınııııııı Büyük meydan muharebesi Finkndiya ordusunun galib iyetile neticelendi YUNUS NADt (Arkası Sa. 6 sütun 1 de) îngiltere ve Fransa ile yapılan malî anlaşmalar Dün Ankara, Londra ve Pariste neşredilen mukavelenin esasları 5 inci sahifemizdedir. Şovyet tayyareleri toro/ından bombalarla. harab edtlen bir Fin jehri yanıyor (Yazısı 6 nct sahifede) Garb cephesine getirilen HindlıltŞmıt, cephe gerisinde yer altrken... (Yazısı 5 inci sahifede)