8 Ocak 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 5

8 lkincikânun 1940 CUMHURÎYET Zelzele felâketi iBa? taraîı l mcı sahHeue) Prensip Muharebesi (Başmakaleden devam) Zelzele mıntakasından gelenler neler anlatıyorlar? Zelzele mmtakasına lstanbulun ilk yardımmı götüren Dumlupmar vapuru Ka radenizde mühimce bir fırtınaya tutul duktan sonra dün aabah saat dokuz Luçukta limanımıza dönmüştür. Dumlupı nar vapurile şehrimize yaralı gelmemiş se de zelzele mıntakasının muhtelif kasaba ve köylerinden bir kısım yolcular gelmiştir. Bu vapurla Istanbuldan giden yardım heyeti ve eşyalar Ordu ve Giresuna çıkanlmıştır. Bundan sonra Trabzona giden Dumlupınar, oradan mühim miktarda kereste alarak bunları da Giresuna getirmiştir. İlk tedbir olmak üzere felâketzedeleri banndırmak maksadile barakalar yapılması düşünülmüşse de derhal başlayan çıvi buhranı yüzünden maalesef bu ka rar tatbik olunamamıştır. Ordu ve Giresun havalisinde çivi bulunamadığı gibi bulunsa da kilosu doksan kuruşa kadar satılmağa başlamıştır. Bu vaziyet kar şısında Istanbuldan çivi istenmiştir. Bir ohuyucu tehtif ediyor «Felâkete uğrayan baht sız çocuklar, evlâdhk olarak dağıtılmamalıdır » Seyhanda okuyuculanmızdan Hamdiye yazıyor: «Bu akşam radyoda zelzelede kimsesiz kalan yavruların bir kısmının evlâdlık verileceğini dinledim. Çok müteessir oldum. Asker kızı ve asker zevcesiyim. Çok memleket gezdim ve çok facialara şahid oldum. Şimdiye kadar evlâdlık verilen çocuklardan acaba kaç tenesi ufacık bir yuva kurup mes'ud olmuştur? Zavallılann önii sonu sürünmekten başka birşey değildir. Bunları evlâdlık verme meli, yurdun bir köşesinde açılacak büyük bir müessesede zavalhlan himaye alBir mütekaid söylüyor tına almalıdır. Dumlupınar vapurile Ordudan şehıi Felâket yavrulan, el kapılannda değil, mize gelen mütekaid subay Hüsameddin ancak Cumhuriyet hükumetinin şefkat şunları anlatmaktadır: kucağında ebedî ıstırablarını unutacak « Ordu kazasının içindeki tahribat lardır.» çok büyüktür. Fındık fabrikalarının ek serisi yıkılmıştır. Yıkılan binalar arasm ayın iki numarah yardım hastanesi ope da Adliye, Iş Bankası ve daha bazı resmî ratörlüğü tevdi edilmiş ve bugün yanında ve millî müasseseler de vardır. Köylere ikisi kadın olmak üzere üç asistanı oldugiden yollar tamamile karla örtülü oldu ğu halde Ankaradan Sıvasa hareket et ğundan münakale durmuştur. Alınan ha miştir. Doktor Şepert ve arkadaşları is berlere göre Mes'udiye köyünün bütün tasyonda Kızılay umumî merkezi erkânı evleri yıkılmıştır. lnsanca zayiat yüzde tarafından uğurlanmıştır. doksan nispetindedir. Fatsada da zelzeErbaada bir revir kuruldu lenin tahribatı büyüktür. Gerek binaca, Erbaa 7 (a.a.) Erbaaya memur egerek insanca zayiat çoktur. Posta binası da dahil olmak üzere bütün resmî daire dilen Samsun Vali muavini, Samsun Haller yıkıldığı için muhabere kesilmiştir. kevinden on bir kişilik bir yardım heye Son gelen haberlerde halk arasında tifo tile Erbaaya gelmiş, derhal yardım komi hastalığı da başgösterdiği öğrenilmiş; tesi kurularak iaşe, iskân, eşya tevzi, enSamsundan derhal mühim miktarda tifo kaz kaldırma işlerini tanzime başlamıştır. 30 yatakh bir revir kurularak varalı aşısı gönderilmiştir.» ların tedavilerine başlandığı gibi 29 ağır Bir Giresunlunun anlattıkları yaralı da Samsun hastanesine gönderil Yolculardan Giresunlu Mustafa Özen miştir. Hükumet binasının ve jandarma de şu malumatı vermektedir: dairesinin sağlam olduğu anlaşıldı. Me« Her nekadar Giresunda tahribat murlar burada vazifelerine başlamışlar fazla değilse de civar kaza ve köylerdeki dır. Ana oaddelerdeki enkaz temizlen hasar ve telefat miktarı çoktur. Yolların mekte ve bir iş üzerinde ellişer kişilik mükarla kapalı olması yüzünden Istanbul teaddid ekipler devamlı olarak çalışmakdan gelen heyetler köylere gidememiş tadır. lerdir. Şebin Karahisarın tsmamen harab Baraka inşaatı devam ediyor. Yüz baolduğu haber verilmektedir. Giresundan buraya giden yol üzerinde beş yüz metre rakanın inşaatı ikmal edilmek üzeredir. Erbaa meTkezinde halk tamamen ça yüksekliğindeki bir tepe kaymış, yol kadırlara yerleştirilmiştir. Açıkta kimse kalpanmıştır.» Gelen yolcuların anlattıklarına göre mamasına büyük bir ehemmiyet veril Samsun ve Çarşambadaki Memleket has mektedir. 53 köyde de işler teşkilâtlan dırılmış ve ayni surette faaliyete geçiriltaneleri yarahlarla doludur. miştir. tzmir vapuru giyecek ve yiyecek götürüyor Millî komitelerin Bir tarafta bütün milletlerin hayatına hatime çekerek başta Avrupa olmak üzere bütün dünyaya tahakküm etmek istiyen bir cephe, ki bunu şimdilik Almanya teşkil ediyor. Diğer tarafta kendi mevcudiyet ve hürKayseride tedavi edilerder riyetlerile beraber tehlikeye maruz diğer Kayseri 7 (a.a.) Felâket mıntakasından vilâyetimize müretteb 1000 nü bütün memleketlerin mevcudiyet ve hürfustan 1 32 si hususî bir trenle şehrimize riyetlerini müdafaa eden diğer cephe, ki Helsinki 7 (a.a.) Reapala'nın şargelmiş, bunlardan 65 i yaralı olduğun bunu da bugün İngiltere ile Fransa temsil kında Finler Sovyet arazisinde kırk kilo dan hastanelere yatırılarak tedavilerine edivor. başlanmıştır. Diğer 67 felâketzede de evmetre ilerlemişlerdir. llerliyen kıt alar Bir ademi tecavüz paktile Almanyaya hareket üsleıile teması muhafaza etmekte velce ihzar edilen evlere yerleştirilmiş ve istirahatleri temin olunmuştur. Ayrıca bağlanmış olan Sovyetler Rusyasının bü ve bütün gayretlerini Ragosero istikameAnkara, Istanbul, Adana, Mersin vilâyet tün teşviklere rağmen bu macerada Al tinde temerküz ettirmektedirler. lerine gitmek üzere trenle gelen 650 femanyayı nekadar takib edebileceği bugün Sovyet taarruzları püskürtüldü lâketzedenin istasyonda iaşeleri temin oHelsinki 7 (a.a.) Finlandiya ordulunduğu gibi bunlar içinde icab edenleri için malum değildir. Uzakşarkta yakapaça Çinle uğraşan Japonyanın zamanla ları kumandanlığının bir tebliğine göre nin müdavatı da yapılmıştır. tutacağı yol da kat'iyetle bilinmiyor. Fa Sovyetler dün Finlandiya körfezile Mio Erbaa kızılayımn teşekkürii Ankara 7 (a.a.) Erbaa Kızılay ku kat ne olursa olsun artık ortaya çıkan cep lanjoervi arasında donmuş olan Muolaan rumundan aşağıdaki mektubu aldık: helerin önünde ve arkasmda mevki almış gölü uzunluğunda ve Taipal mıntakasında Kirvede bulunan Fin mevzilerine hücum 27/12/939 gecesi saat 2 de Erbaada prensipçi milletlerin kuvvetleri dünyaya etmişlerdir. Bu taarruzlar geri püskürtülvukua gelen çok şiddetli zelzeleden bü tahakküm iddiasını mağlub etmedikçe müştür. yük insan zayiatile beraber binlerce va etmeğe imkân tandaş açıkta kaldı. Vilâyetimizi büyük bu savaşa son tasavvur Şark cephesinde Suomussalmi'de Raats bir hassasiyetle takib ederek bizim en görünmüyor. istikametinde muharebe inkişaf etmektemühim ihtiyaclarımızı karşılamak için birFilhakika bu harb kat'iyetle bir prensip dir. Finler bu mıntakada düşmanın bir birile rekabet eder şekilde yardıma ko kaç zırhlı otomobilini tahrib ve biı taneşan Lâdik, Havza, Samsundaki fedakâr harbi halini almıştır. sini iğtinam etmişlerdir. Demokrasilere göre Alman milJeti de vatandaşlarımıza ayrı ayn teşekkür im Juntusranter Finler düşman tarafından kânını bulamadığımız için kendilerine dahil olduğu halde bütün milletlerin haterkedilmiş olan külliyetli miktarda sıhhikarşı duyduğumuz sonsuz şükranlarımı yat ve hürriyet haklan vardır ve mukadye malzemesile Juntusıante'ya giden yol zın iblâğına tavassutunuzu rica ederiz. destir. Dünyaya verilecek yeni nizamın üzerinde bırakılan 1 1 tank, 2 top, 30 Konyada şekli ne olursa olsun milletlerin mevcudi kamyon ve bir miktar cepaneyi almışlarKonya (Hususî muhabirimizden) yet ve hürriyetlerine hürmet etmek asıl dır. Büyük zelzele felâketi karşısında derhal Dün Sovyet tayyareleri Finlandiyanın faaliyete geçen Konyamız vilâyet merkez olacaktır. Bütün dünya bütün milletler merkezi ve şimali üzerine birçok akınlar ve mülhakatında yardım komiteleri teş için en geniş hayat sahasıdır, ve bunu mil yaparak bazı şehirleri bombardıman etkil edilerek heyecan ve teessür içinde va letler arasında tanzim edilecek münasebet mişlerdir. Mikkese şehrinde ekserisi karını yoğunu vermeğe hazırlanan vilâyet şekilleri tayin ve temin eder. dm vo çocuk olmak üzere yedi kışı öl halkı merkez millî yardım komitemi^'T Bunu böyle görmiyen ve böyle kabul müştür. Fin hava defi bataryaları dün on davetine candan alâka göstermiş ve bu Sovyet tayyaresi düşürmüşlerdir. asil duyguyu canlandıran teşkilâtımız etmiyen mütehakkim iddia, yalnız Fransa Finlerin tahrib ettiği demiryolu merkezde eşya ve erzak teberruatının le Ingiltereyi değil, kendi selâmetlerini çokluğu karşısında ilk açtığı Halkevi ba demokrasilerin davasında Amsterdam 7 (a.a.) Telgrar gazebulan bütün yanlar komitesi ve Kızılay merkezi eşya dünya millet ve memleketlerini mağlub tesinin Kopenhag muhabiri Murmansk ve erzak toplama ve tesellüm etme komidemiryolunun birçok noktalarda Hn kıttelerine ilâveten Parti merkez kaza bina etmek mecburiyetindedir. Hatta bu da aları tarafından hasara uğratıldığını bilsmda üçüncü bir eşya ve erzak deposu a kâfi değildir. Mağlub ettikten sonra on dirmektedir. çılmış ve hiç durmadan gerek merkez ar üzerinde cebre ve kahra dayanacak Ayni zamanda muhabir Sovyet kıt'a millî yardım komitesi ve gerekse bayanlar )lan hakimiyeti yürütmeğe de ihtiyac var larım Finlandiya körfezinde buzlar üzekomitesi ve eşya tesellüm merkezleri resdır. Biz dünyada nekadar kuvvetli olursa rinden geçmek teşebbüsünde bulunduklamî tatil olan pazar ve yılbaşı günleri de rını, fakat sahil topçusu tarafından ve filen çalışarak halkımızın sürekli yardım olsun hiçbir millete ve hatta birkaç millete bilhassa Koisesto'dan açılan ateşlerle Iarını bekletmeden almağa özenmiştir. böyle bütün dünyaya tahakküm etmek püskürtüldüğünü beyan etmektedir. İlk üç gün içinde merkezde halkımızın kuvvet ve imkânını tanımıyoruz. Milletlenakdî yardımı beş bin lirayı, beş gün son rin mevcudiyet ve hürriyetleri hakkı ken Fin tayyarecileri Lonrdaya gidiyor ra sekiz bin lirayı, altıncı günü on bin liAmsterdam 7 (a.a.) Birçok Fin disinde icab edince yanardağlar gibi patrayı geçmiştir. Mütemadiyen eşya mer tayyarecilerinin Londraya gitmek üzere kezlerimize işe yarar giyecek, kullana ıyacak kudretler saklar. Onunla başa Amsterdam hava limanından geçecekleri cak, örtünecek eşya, ayakkabı, çamaşır çıkmak ihtimali yoktur. teyid edilmektedir. Tayyareciler Londrave muhtelif erzak gelmektedir. Bu olgun çalışmanın ilk canlı verimi olarak 41940 tarihinde bir vagon içinde ve on ton sıkrnâe Î03'çuvaV"4l EuyukTİT küçükfti balya giyecek ve kullanılacak eşya ile 1 3 sandık ayakkabı ve saire, 9 çuval u'n, bulgur, 2 1 teneke pekmez ve peynir olmak üz«re Sıvasta Kızılay transit deposu me murluğuna ve nakden 10,000 lira İş Bankası havalesi olarak Kızılay umumî merkez reisliğine gönderilmiştir. Konya halkı büyük, küçük kadın ve erkek mekteb çocukları hep birden büyük facia karşısında duyduğu derin teessür içinde her sahada yardıma koşmaktadır. Eşya ve erzak merkezlerimizde ikinci bir vagon eşya birikmiştir. Bugüne kadar para yardımı da yalnız vilâyet merkezinde 1 5 bin lirayı bulmuştur. Mülhakatile beraber Konya vilâyeti halkının para teberruatı 4050 bin lirayı bulacaktır. Eşya teber ruatı da ayni nispette yükselecektir. Vilâyetin her tarafında ayni alâka ve faaliyet devam etmektedir. Kaza ve nahiyeleri mizdeki millî yardım komiteleri de verimli çahşmalarına hararetle devam etmek tedirler. dır. Bu kazamız ikinci parti olarak da 3,000 parça eşya göndermiştir. Yozgadm merkez teberruatı 2.600 lira, Boğazlıyan kazasının ise 500 liradır. Bunlann dışında olarak Yozgaddan şimdiye kadar 2,400 parça eşya ile 15,000 kilo bulgur ve 500 lira değerinde kuru fasulye gönderilmiştir. Sîmaldcki muharebcler Finler, Sovyet arazisinde 40 kilometre ilerlediler tedir. Finler iki tank tahrib etmiş ve bir tank almışlardır. Funtusranta bölgesinde, Finlandiyalılar Sovyet kıt'aları tarafından terkedilen bir seyyar hastane ele geçirmiş ve düşmanı takibe devam ederek 1 1 tank, 2 top, 30 kamyon ve mühim miktarda mühim mat zaptetmişlerdir. Diğer bölgelerde, devriye ve topçu faaliyeti kaydedilmiştir. Denizde, sahil bataryalarımız Kareli berzahında sahil boyunda düşman iaşe kollarını tahrib eylemiştir. Dün havanın berraklığı dolayısile, Sovyet tayyareleri Finlandiyanın merkez ve şimalinde faaliyet göstermişlerdir. Bazı mahaller bombardıman edilmiştir. Mikkli'de kadın ve çocuklar arasında ölüler vardır. Hasar azdır. Dün Fin avcı tayyareleri ve defi ba • > taryaları 8 düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. İki tayyare daha düşürülmüşse de bunlann henüz enkazı bulunamamıştır. Sovyetlerin Fin mevxiterine vahi taarruzları tardedildi Rus resmi tebliği Moskova 7 (a.a.) 6 kânunusani tebliği: Mühim hiçbir hâdise olmamıştır. Sovyet tayyareleri askerî hedefler üzerine taarruzlarda bulunmuşlardır. Bir hava haıbinde 6 Fin tayyaresi düşürülmüş» tür. Lihtenstein Prensi Fin ordusuna gönüllü yazılıyor Bern 7 (a.a.) Burada dolaşan bir şayiaya göre «Lihtenstein» Prensi Fin » landiya ordusuna gönüllü yazılmaya karar vermiştir. «.Bizi mağlub etmek içii imha etmek lâzımdır» Helsinki 7 (a.a.) Finlandiye milletine hitaben radyo ile neşredilen bir bevannamede ezcümle «mağlub olabiliriz, fakat, bizi mağlub etmek için imha etmek lâzımdır» deniliyor. Bu beyannamede bütün yurddaşlar tesanüde, feragati nefis göstermekte devama ve müstevliye karşı mücadele eden askerlere yardım için memleket dahilinde bütün gayretlerile çalışmağa davet edilmektedir. Beyanname, şöyle devam ediyor: «Atiye imanımız vardır. Mukaddes bir savaş yaptığımızı biliyoruz ve milletimizi hiçbir kuvvetin yıkamıyacağma inanı « yoruz. Milletimiz mücadeleden bütün hürriyetini ve bütün kültür kuvvetini muhafaza ederek çıkacak, şairlerimiz istik baide bu devri bir şan ve şeref tarihi gibi terennüm edeceklerdir.» Kızılay, Giresun ve Orduya dün yeniden yardım eşyası ve t»UKMsa|^fcyîyeçg^, giyecek, kereste göndermıştır. Bu eşyayı Ankara 7 (a.a.) Hareketiarz felâgötürmekte olan Izmir vapuru dün akşam ketzedelerine yardım için teşekkül etmiş saat 16 da limanımızdan hareket etm'iş olan Millî Yardım komiteleri tarafından tir. dün akşama kadar kabul edilen para, eşya ve erzak tebemıatile Kızılay kurumu ve bu kurumun sevk merkezlerine yapılan para ve eşya sevkiyatı hakkında al Şarkî Karahisarda mış olduğumuz hâberiere nazaran IsparŞarkî Karahisar 7 (a.a.) Evvelki akşam burada iki hafif zelzele ka>dedil tada para teberruatı 8600 liraya varmış miştir. Bir hasar yoktur. Son 24 saat için ve ikinci parti olarak 3000 parça eşya Kızılay Sıvas sevk merkezine gönderil de yeni bir zelzele kavdedilmemiştir. miştir. Ispartada merkezdeki teberruat Zilede yekunu ise 12,758 liraya varmıştır. BunZile 7 (a.a.) Dün akşam Zilede biri dan 9903 lirası Kızılaya gönderildiği gibi saat 9,20 de hafif ve diğeri de bugün sa evvelce yapılanlara ilâveten de 1136 kilo at 10,45 te üç saniye süren ve gürültü ile yiyecek maddesile birçok giyecek eşya ve karışık oldukça şiddetli bir zelzele olmuş 28 parça bakır teberruat kabul olunmuştur. tur. Hasar yoktur. Ispartanın kaza ve nahiyelerindeki teBerğamada berruat miktarına gelince, Şarkî Karaa Izmir 7 (a.a.) Evvelki akşam ve ğacda 368, Ayvacıkta 640, Eğridirde dün sabah Berğamada üç defa zelzele ol1674, Keçiburluda 250 lira toplanmıştır. muştur. Hasar yoktur. Bundan başka Isparta iplik fabrikası 500 tzmirde ve Isparta muallimleri de taahhüdlerinden Ankara 7 (a.a.) Bu sabah lzmirde haric olarak ayrıca 300 lira vermişlerdır. Tekirdağda merkezde para teberruatı 2,40 ta hafif bir zelzele olmuştur. Dün akşam 19,45 te de şehrimizde 7295 lira, eşya teberruatı da 3825 parçadır. hafif bir zelzele kaydedilmiştir. Elâzığda teberruat yekunu Demiryolu hareket tarifelerinde 5036 ya varmış bulunuyordu. dün akşam Diğer ta değişiklik raftan Elâzığdan evvelce gönderilmiş buAnkara 7 (a.a.) Gbrülen liizum ü lunan 5 19 parça eşyadan maada yeniden zerine Eskişehir Bahkesir, Ankaıa A toplanmış olan 485 I parça eşyadan 2252 dana ve Erzincan Erzurum arasında iş parçası da Sıvasa sevkedilmiştir. Elâzığ liyen yolcu trenlerinin işletme günlerin kadınları felâketzede kardeşlerine yar de 5 / 1 /940 tan itibaren bazı değişik dım hususunda bugüne kadar sarfettik leri mesaiye ilâveten şimdi de battaniye likler yapılmıştır. Buna nazaran, Ankaradan Adanaya gi yapılmak üzere evlerinde parça parça den ve hergün saat 12,45 te hareket eden yün örmektedirler. Ve bu parça yünler ötren, badema yalnız cumartesi, pazaT, «alı rüldükçe birleştirilmek suretile battaniye ve perşembe günleri Ankaradan ve cu vücude getirilmektedir. martesi, pazartesi, salı ve perşembe günKonyada teberruat 16,000, Antalyada leri de Adanadan hareket edecektir. 10,268, lzmirde 69,753 liraya varmış Erzincandan Erzuruma hareket eden tır. Denizlinin kabul ettiği teberruat mik trenler cuma, pazartesi ve çarşamba günleri, Erzurumdan Erzincana da cuma, pa tarı 11,442 liradır. Denizli, dün de iki balya içinde muhtelif giyecek eşyası gönzar ve salı günleri hareket edecektir. Erzurum Çetinkaya Erzurum ara dermiştir. Diyarbakırda 12,873 lira toplanmıştır. sındaki katarlar eskisi gibi haftada iki deKolordu tarafından felâketin akabinde fa işlemekte devam edeceklerdir. Eskişehirden Bahkesire ve Balıkesir Erzincana gönderilmiş olan ekmek, konden Eskişehire hareket eden trenler karşı serve ve çadır haric olmak üzere düne kalıklı olarak haftada üç defa yalnız pazar, dar ayniyat olarak yapılmış olan eşya tesalı ve perşembe günleri hareket eyliye berrulan 6907 parçayı bulmuştur. Zonguldakta 7223 parça eşya toplanceklerdir. dığı gibi yeniden birçok para teberruatı Halen Kütahya Balıkesir hattının Değirimsaz Mezitler istasyonlan arasında da kabul olunmuştur. Mardinde yapılmış olan para teberruyolda arıza bulunduğundan son iş'ara atından evvelce Kızılay Kurumu emrine kadar Balıkesir Değirimsaz arasında seyrüsefer yapılmıyacak ve Eskişehirden gönderilmiş olan 2300 liraya ilâveten yeBahkesir istikametinde hareket edecek o niden 2300 lira daha gönderilmek üzere bulunuluyor. Gene Mardinden son güne lan trenler Değirimsazdan Eskişehire dökadar 20,000 kilo bulgur, 150 çuval receklerdir. buğday, 500 kilo pekmez ve 3000 kilo Amerikan hastahanesi başhekimi ekmek gönderilmiştir. Mardin okulları talebelerinin yardımlarına devam eyle felâket mıntıkasına gidiyor mekte bulundukları bu vilâyet merkezî Ankara 7 (a.a.) Hareketiarz felâ »<eti karşısında istanbuldaki Amerikan okullarından lstiklâl okulu talebelerinîn nastanesi sertabibi doktor Şepert, hüku dün yapmış olduklan 70 lira teberrudan metimize müracaat ederek mesai arkadaş anlaşılıyor. faaliyeferi Yeni zelze^eler Bu harbin vâsıl olabileceği bir sulh sonunu düşünmek için cidal halinde bulunan prensipin büyüklüğünü gözönüne almak âzımdır. Muvaffakiyetle ileri götürülebieceği zannolunan bir iddia, çok kuvvetli ve her geçen gün daha ziyade kuvvetlenen bir prensiple karşılaşmıştır, onunla boy ölçüşmek mevkiinde bulunuyor. Bu prensip, kendi hakkını teslim ettirmedikçe mücadelede devam edeceğine göre bu harbin bir parça uzun ve bir hayli çetin olacağını farzetmek daha doğrudur. Fakat galebenin nihayet milletlere hayat ve hürriyet istiyen prensipte kalacağından en kat'î surette emin olarak. da tngiltere tarafından Finlandiyaya verilen tayyareleri tesellüm ederek bunları Fin üslerine kadar götüreceklerdir. '•IT~ ~~'Fin tebliği Helsinki 7 (a.a.) Finlandiya tebliKareli barzahında, dün akşama doğru topçu faaliyeti kaydedilmiştir. Küçük düşman müfrezelerinin bilhassa Muojervi gölünün buz tabakası üzerindeki hücumları püskürtülmüştür. Doğu hududunda Raate ile Suomosalmi arasında muharebeler devam etmek Baltık devletleri matbaatt Riga 7 (a.a.) Baltık memleketleri matbuatı Iskandinavya memleketlerinin vaziyetini dikkatle takib etmekte ve İs veçin simal Maginot hattile Isveçte bir milis teşkilâtı vücude getirilmesi keyfiyetine uzun makaleler tahsis etmektedirler. Bursa ovasmdaki seylâb {Baş taraft 1 inci sahifede) tir. Meselâ, mağazaların demir kepenklerini konserve kutuları gibi açarak içeri giren azgın sular, bu mağazaların içlerinde ne var ne yoksa hepsini toparlayıp götürmüştür. Elektrik direği yerine kullanılan kalın demir putrelleri hiç mubalâğa yapmadan söylüyorum, zira gidenler görmüşlerdir ince birer söğüd dalı imiş gibi evirip çevirerek kolayca büken ve hatta yere yatıran bu müthiş su kuvvetinin dünyada neler yapmıya muktedir olduğunu biz burada gördük.. Hükumet binasını maili inhidam bir hale sokan, Cumhuriyet meydanında sanki ağır obüs mermileri düşmüş gibi muazzam çukurlar açan, daha ne bileyim, coğrafyayı ve sokakların şeklini değiştiren, beton sütunları tepetakla atan bu kuvvet herhalde dünyanm insana dehşet veren kuvvetlerinden biridir. İki mahalleyi kendisine yeni mecra yapan, üç mahalleyi dümdüz bir sahra haline getiren bu amansız kuvvetin gadrine uğramış zavallı M. Kemalpaşalılar'a konuşmak, seylâb felâketinin nasıl korkunc bir afet olduğunu anlatmıya kâfidir. Bu afetin hakikî sebeblerini bize fennî ve ilmî etüdler ergeç izah edecektir. Çünkü, su mühendislerimizin anlattıklarına göre, bütün hesabları altüst eden ve dünyada eşine ender raslanan bu tuğyan, adeta bir tufanı andırmıştır. Ovalarımız birer deniz gibi su altında kalmıştır. Bendler yıkılmış, kanallar dolup taşmış ve köylerimizle bazı kasabalarımız çok büyük zarar görmüştür. Tuğyanın bir tufan şeklinde felâket halini almasına, bu çayları besliyen dağlara, bol bir kar yağdıktan sonra havanın birdenbire lodoslaması ve muteakıben de 48 saat bardaktan boşanırcasına yağmur dü«mesi sebeb olmuştur. Ama, diğer taraftan bazı suların mecralannı değiştirmeleri, Apolyond gölü seviyesinin yükselmesi, Hanifederenin denize döküleceŞine Karacabey ovasına akması gibi gayritabiî tahavvüllerin elbette diğer bir sebebi olacaktır. Işte, bizim burada tahlil etmek istediğimiz sebeb budur. Mayiatın muvazenesi kanunu, bunu kolayca tavin edecek mahiyettedir Apolyond gölünün normal seviyeden fazla olan suları Karacabey boğazından denize boşalmaktadır. Hatta evvelce bu gölle deniz arasında motörlerin bile işlediğine bakılırsa, bu mecra zamanla dolmuş' ve bugün ancak göl sularından artan kısmm hafif bir seyrine imkân verebilecek halej gelmiş demektir. Şu halde, derdin başl buradadır. Tavşanlı, Simav, Orhaneli ve Gediz gibi dördü de dağlık olan geniş bir mmtakanın sularını toplayan ve M. Kemalpaşanm ortasmdan geçen Simav çayının son azgın ve kudurmuş savleti karşısında şüphe yoktu ki ne bendler dayanacak, ne de Kemalpaşa kasabası bugünkü gibi kısmen kurtulabilecekti... Fakat gölün gayTİtabiî bir vaziyet almasında Karacabey boğazının dolmuş ve denizin ağzında teşekkül eden deltanın da gittikçe yükselmekte bulunması âmil olmuştur. Bu yüz< den husule gelen diğer felâket Karacabey ovasını ve Uluabad deresi civarında bulunan köyleri tehdid etmiştir. Hatta o kadar ki, göl, şimdiye kadar hiç görülmemiş ve kaydedilmemiş bir seviyeye yükselmiştir. Şu halde, ilk yapılması lâzım gelen iş, Karacabey boğazını tarak dubalarile iyice temizlemek ve hatta gölle deniz ara* sında işleyebilecek merakibe yolu açmaktır. Bu takdirde Karacabey ve Apolyond havzasındaki çok verimli ovalann hayatı kurtarılmış olacaktır. Bundan sonra, Bursa ovasında açılmış olan kanalların da gitgide dolmakta bulunduğu nazan dikkatimizi celbediyor. Günün birinde bu kanalların feyezan günlerindeki azgm suları zaptedemiyecek hale gelmesi mukadderdir. Bunun için, kanallanmızın da zaman zaman temizlenmesi lâzım gelmektedir. M. Kemalpaşada mecrasını değiştiren Simav çayını mazbut bir mecraya almak başlıbaşına yeni ve muazzam bir iş teşkil etmektedir. Bu acı tecrübe göstermiştir ki bu çay tahmin olunduğu gibi 2000 değil, fevkalâde tuğyanlarda (7000) metre mikâbı su getirebilecektir. Şimdiye kadar vuku bulmamış olmakla beraber bütün tutulan hesablan altüst eden bu tuğvan derecesi esas tutularak yeni hesablarla buradaki bendlerin tahkimi icab et mektedir. Bütün bunlar, şüphesiz basit işler de ğildir. Milyonların sarfını istilzam eden büyük işlerdir. Ama, asırlarca bakılma • mış olan bu cennet kadar güzel ve verimli toprakları 15 yılda kanallar ve bendlerle mamureye çeviren Cumhuriyet Türkiyesinin kudretli eli bu büyük işleri yapmaktan da asla geri kalmıvacaktır. YUNUS NAD1 Not: Memleketimizin ugradığı eşsiz yer sarsınısı felâketinin komşularımızdan başlayarak hemen bütün dünya memleketlerlnde uyandırdığı insanî alâkalardan başyazüarımızda birkaç defa şükranla bahsettik. Türk milletini çok mütehassis ve minnettar eyleyen ve türlü şekillerde hâlâ devam eden bu âlâkalar arasında bazı memleketlerin isimlerini sarahatle kaydetmemiş oimaklığımızm hususî hiçbir sebebi yoktur. Dost ve müttefik Yugoslavyanın Türk felâketzedeleri imdadına koşmak suretile blze muhabbetini göstereceginden zaten katiyetle emindik. Nitekim kahraman müttefiKimiz bu alâkasını en parlak bir surette göstermeğe müsaraat etmiştir. Almanyanın da iki tayyare ile yola sıhhî malzeme çıkarmış olduğunu öğreniyoruz. Sovyetler Cumhuriyeti nakden yardım etti. Japon sefaret ve koîonLsi insanî hisierini izhardan geri durmadı. Kendisi müşkülât içinde yüzduğü halde ehemmiyetli bir yardımla yer sarsın j tısı kurbanlarımıza ve Türkiyeye karşı çok necib bir muhabbet göstermiş olan Çine varmcıya kadar her tarafta tebarüzüne şahid olduğumuz alâkalar önünde cidden minnettarız, ve en büyük tesellimizi bu insanî alâkaların asil tezahürlerinde buluyoruz. Y. N. lundurulması temin edilmiştir. Bundan başka felâkete uğrayan köyler halkının iaşelerıni ve iskânlarını temin için köylere memurlar gönderilmiştir. Kozanda Kozan (Hususî) Doğu Anadoluda yer sarsıntısı felâketine uğrıyan yurddaşlarımızın ıstırablarına medar olmak üzere halkımızın birbirine rekabet edercesine yaptıkları teberruu topiayıp Ankarada teşekkül eden millî komite riyasetine göndermek üzere bir komite toplanmıştır. 29 kânuuevvel 939 günü yapılan dört saatlik bir mesai sonunda 1 000 lira toplanmıştır. Ayni gün ve saatte Belediye meclisi içtima ederek 500 lira yardımda bu lunmuştur. Halkımızın teberruu devam etmekte ve bir iki gün zarfında ayni miktarın daha gönderileceği kuvvetle ümid edilmektedir. Bu meyanda 1500 parça çamaşır, binlerce kilo buğday, b'iigur toplanmıştır. Adanamn teberruları Adana 7 (a.a.) Adanada felâketzedeler için nakid ve ayniyat teberruatına başlandığı günden 7/1/1940 tarihine kadar Seyhan merkezi veznesine yatırı an ve bu merkez namına Ankaraya gönderilmiş olan 29,704 lira nakidle teberruat ve mubayaattan felâket sahasına sevkedilen Seyhan Kızılay merkebzi ambarlarına konulmuş bazı erzak, eşya ve levazımat bedelinden 20,000 lira ile ceman Adana teberruat teslimatı 49,704 liraya bali^ olmuştur. Konyanın misafirleri Gaziantebin para yardımı 27,447 ye 'arile birlikte felâket sahalarında kendi 'erine vazife verilmesini rica eylemiş ve varmış ve bir kısml sevkedilmiş bulunan bu rica büyük bir sempati ile karşılanmış 2,565 parça eşya ile 12,702 kilo yiyecek toplanmıştır. Zafranbolunun teberruatı 8,600 liraBu taleb iizerine doktor Şepert'e Kızıl Konya 7 (a.a.) Dün Erzincan fe lâket mıntakasından buraya gelmiş olan misafirlerimizi Yardım komitesi azaları ziyaret ederek kendilerine sigaralar, portakallar ikram etmişlerdir. Misafirlerden otellere yerleştirilmiş olanların istirahatleri tamamen temin olunduğu gibi ken Adanadaki yaralılar dilerine ihtiyacları olan çamaşır, elbise Adana 7 (a.a.) Adanada bakılmak verilmiş, ayrıca da nakdî yardımda bu üzere istenilmiş olan 500 felâketzededen lunulmuştur. 7/1/1940 tarihine kadar Adanaya 223 felâketzede gelmiştir. Bunlann Millî Yardım komitesi tarafından aynlmış komi teler elile istikbal, iskân ve iaşeleri temin Beşiktaşın faaliyeti olunmuştur. 8/1/1940 tarihinde gelmek Zelzele felâketi için Beşıktaşta teşekkül üzere bulunan 250 felâketzedeye de in eden millî yardım komitesi, hergün faalitizar olunmakt^^'r. yetine devam etmektedir. Bu güne kadar Giresunda ayrı ayn tasnif edilerek Sıvas deposuna Şarkî Karahisar 7 (a.a.) Giresun 90 balya, 1 6,000 parça eşya gönderilmiş dan yardım suretile Tamderesine kadar ve 17,187 lira nakden Kızılay umumî yetistirilen erzakm Tamdereden Aiucra merkezi vasıtasile millî yardım komitesi ve Şarkî Karahisar kazalarına sureti nakli emrine göndermiştir. için Giresun vilâyeti icab eden tedbiri alFeridun Paşa ve eşi Prenses Nevciva mış ve bu maksadla Tamdereden Şarkî nın 5000 liralık teberruu büyük bir ta Karahisar yolunun daimî olarak açık bu hassüsle karşılanmıştır. Şehrimizde MUSA ATAŞ