3 Aralık 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

TAKViMi" RAGIB 1940 muhtıralı ceb takvlmi En doğru takvim malumatı, herkese, her zaman, her yerde lâzım olan bilgiler, ayni zamanda muhtıra defteri Memleketimizde en çok satılan ve aranan ceb takvim ve muhtıra defteridir. Fiatı cildli olarak 35 kuruştur. KANAAT KİTABEVt umhuriyet rrnn İSTANBUL CAĞALOĞLlı T A N B U L C Ğ 5 5 8 3 Telgraf ve mektub adresi:İ SCumhuriyet, İstanbul Ğ. Posta kutusu: İstanbul No. 246 Telefon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 2429924290 BURSADA ırofer, banyo, odalarda akar su *ve istirahat salonlan vardır. PALAS OTELİ Finlerin Mukavemeti Devam Ediyor Kızılordunun çevirme Garb cephesinde sükunet! Tek yataklı oda 100 kuruş Çift yataklı oda 160 kuruş Ayrıca teshin ücreti alınmaz v / hareketi akim kaldı Harb ve sulh Fransızlar yine bir Alman tahtelbahrini batırdılar Ingilizler de iki Alman vapurunu zaptettiler. Şimal denizinde büyük bir İsveç vapuru daha battı için harbedıliyor ve bunun sıılhu nasıl olacak? Bu iki meselenin îngilız ve Fransız Başvekiileri tarafmdan sık sık izahına itina edilmekle beraber Avrupaya yeni nizam verecek olan sulhun teferruatına bittabi ve bizzarure temas olunamamaktadır. Yeni Avrupa nizamının esası milletlerin millî varlıklarile millî hudud ve hukuklanna riayeti yeniden ve biitün milletlerce kabul clunacak bir kanun haline koymaktan ibaret olacağı noktasında her iki garb demokrasisini müttefik görüyoruz. Bu esası muzaffer kılmakta bütıin milletlerin hayatî bir alâka ile menfaatleri vardır. Hatta Alnıan milletinin dahi. Binaenaleyh harb ve sulh meselesinin yalnız iki garb demokrasisi tarafından izahile iktifa olunmıyarak bunların Almanyaca da şimdiden ehemmiyetle tetkik ve ifadesi millî ve insanî en ağır ve içtinabı imkânsız bir vazıfe teşkil etmekte olduğunda şüphe yoktur. Butün insanlık takdir ediyor ki harbin mucib sebebleri içinde tam adalet esaslarile münakaşa ve hallolunmıyacak bir tek nokta bile bulunmuyor. Bittabi yalnız hegemonya iddiaları haric olarak, ki sırası dıiştükçe Almanya kendisine isnad olunan bu fikri kabulden imtina edegelmiştir. Sağda: Vatanlannı müdafaa etmek üzere cepheye koşan Fin askerleri. Solda: Gönüllii hastabakıcı Fin kadınlan cepheye hareket ediyorlar Cepheye kar yağıyor! Finler, Ruslar tarafmdan zaptedilen bir şehri istirdad ettiler Bütün memleketlerde Finlandiyaya sempati gösteriliyor, Romada genclik tezahürat yaptı, Isveçliler Fin ordusuna gönüllü yazılıyorlar Hava hücumları Londra, 2 (Hususî) Sovyet hava kuvvetleri bugün Helsinki'yi mü^addid defa bombardıman etmişlerdir. Lahti ve Hangö şehirleri de bombalanmış ve mezkur şehirlerde yangınlar çıkmışhr. Fraıısaya giden İngiliz askerlerıne iransızca öğretiliyor Paris 2 (a.a.) Paris Soir gazetesi, bir Alman denizaltısının bir kafileye refakat edejî Fransız destroyeri tarafmdan batırıldığını bildirmektedir. Avustralya deniz tayyaresi gönderiyor Eğer Almanyada esasen böyle bir fikir var idiyse harbin geçen üç aylık devresi bile onda ısrarın nekadar yersiz olduğunu en kat'î ve en beliğ ifadelerile ispata kifayet etmiştir sanırız. Harb yalnız üç, dört devlete münhasır kalsa onun şimdiye kadarki tahribleri ve zararları bile uzun mıiddet devamı halinde daha nelere mal olacağını gösterecek dereoededir. Kaldı ki bu felâket uzadıkça daha pek Finlandiyada hava, deniz ve kara muçok ihtilât ve tereddilerle hakikaten Avharebeleri dün de bütün gün devam etrupa medeniyetini yıkacak bir şıirnul ve vüs'atte karar kılacağından haklı olarak miştir. Sovyet tayyareleri Helsinki, Lahti endişe etmek lâzımdır. Bundan kim ne ve Hangö şehirlerini bombardıman etkazanır? Bılmiyoruz. Muhakkak olan mişlerdir. Finlandiyanın her tarafında yaher milletin ve ezcümle insanlığın pek ğan şiddetli kara rağmen, karadeki muharebeler bütün cephede inkişaf etmiş vc çok zarara uğrayacağıdır. Finlandiya ordusu Petsama limanını isBu hakikatleri anlamak ve harbin uzun tirdad ederek, iki Sovyet alaymı imha etmiiddet devamı halinde Avrupa medenimiş, 36 Sovyet tayyaresini de düşürmüsyetinin uğrayacağı felâketin korkunc detür. Bu harekât esnasında Finler, Sovrecesini tahmin edebilmek için şimdiki yetlerden 150 kadar da esir almışlardır. harbin geçen Umumî Harb neticelerinden Fin orduları Başkumandanı Mareşaİ çıkmış bir afet olduğunu düşünmek kâfiMannerheim Finlandiyanın son neferıne dir. Bızce şimdiki harb, hatta Versay muahedesinin Almanlarca iddia olunan kadar harbe devam edeceğini beyan ethaksızlıklarından bile doğmuş değildır. miştir. Sovyet hukumeti dün Helsırkıcle Geçen Umumî Harbin o zamana kadar teşekkül eden yeni kabineyi tanımadıguıı, birıkmiş nekadar zenginlik varsa hepsini buna mukabil bir koyde kurulan F'nlanimha etmiş olması ve bu yaralann tedavi diya Komıinist hükumetini tanımay ı kasi için iyi çareler bulunmamasıdır ki yal rar verdiğini bildirmiştir. Finlandiya hâdiseleri Şimal memleketnız yirmi beş senelik fasıla ile bizi gene umumî olmak istidadında yeni bir boğuş lerinde olduğu gibi cenubî Avrupa memma ile karşılaştırdı. Eğer milletlerin müte leketlerinde de derin alâka uyandırmiötır. baki servetlerini de bu yeni harb mahve Rumanya kabinesi dün Erkânıharbiye Rederse onun ferdasma ancak umumî heyet isinin de iştirakile bir içtima akdederek lerile proletarya mahiyetini almıs bir kı vaziyeti müzakere etmiştir. Kopenhag'da, halk Sovyet sefarethanesinin camiarını sım milletler çıkabilir. Son Avrupa harbi bugiinden yarına kırmış, Stokholmde de bir Komünıst gaçıkmadı. O, senelerle sürmiiş bazı sebeb zetesi idarehanesine hücum edilmiştir. lerin taha/nmüründen çıktı. Almanya Versayın hükümlerinden kurtulmağı istihdaf eden teslihat gayretlerinde hakkın hududunu aştığı zaman son damla kadehi taşırmış bulundu. Eğer milletler arasında ki münasebetlerin makul ve mantıkî müzakerelerle halli yoluna gidilseydi biitiin dünyanm biitün milletler için hayat saha=ı olduğu pekâlâ görülebilir ve onun üzerin de pekâlâ ittifak da olunabilirdi. Filhakika Umumî Harbin miras olarak yeni devirlere bıraktığı neticeler arasında beynelmilel sabit bir para mikyasının ortadan kalkmış olması gibi bir bosluk vardı ki onu doldurmak için bütün milletYabancı memleketlerde, ve bilhassa Amerikadaki akisler ve ezcümle hâdiselerın Ispanya, Japonya, ltalya, Ingiltere va Fransadaki tamamen gayrimüsaid tesir ve intıbaları ayrıca kaydedilmektedir. Muhtelif kaynaklardan aldığınıız haberler vaziyeti şu şekilde tasvir etmektedirler: Manifatura ihtikârı Memlekette bazı f irmaların alâkalı olduğu spekülâsyon hareketi görüldü Londra 2 (a.a.) Hava Nezareti, Avustralya hukumeti tarafmdan muhareHava Nezaretinin tebliği beden evvel sipariş edilmiş olan SunderLondra 2 (a.a.) Hava Nezaretinin land tipindeki büyük deniz tayyarelerineşrettiği bir tebliğe göre bu hafta zarnin kısmı azamının şimdi hazır bulundufında İngiliz avcı tayyarelerile Dormier gunu bildirmektedir. Bu itibarla şimditipinde 8 Alman deniz tayyaresi arasınden Londraya gelmiş veya Londraya gelda bir hava muharebesi olmuştur. 1 5 damesi beklenilmekte olan pilotlarla bir Akika devam eden çarpışma neticesinde vustralya hava filosu teşkil edilecek v« bir Alman tayyaresi düşmüş, diğerleri de bu filo İngiliz tayyarelerile teşriki mesai çekilmişlerdir. Düşürülen Alman tayyareedecektir. si bir Norveç ticaret gemisi tarafından (Arkası Sff. 3 sütun 3 te) kurtanlmıştır. Ticaret Vekilimiz bir nutuk daha söyledi 1S0 esir alındı Londra, 2 (Hususî) Petsoma limanını Sovyetlerden istirdad eden Fin kıtaatı 150 Rus esiri almışlardır. Finlandiyanın her tarafında yağan şiddetli kara rağmen cephelerde bütün gün kanh muharebeler olmuştur. Vekil, Amerika ile ola ticarî vaziyetimizi anlatt iki memleket arasında takas esasına müstenit mübadele yapılacak ve ihracat primi verilecel Ankara 2 (Telefonla) Memlekette bilhassa bir takım manifatura ithalâtçılaSovyet tebliği rının ve bazı büyük manifaturacı tacirleMoskova, 2 (a.a.) Askerî harekât lin alâkalı olduğu geniş mikyasta bir spehakkında neşredilen tebliğde ilkkâmınun kıılâsjon hareketi müsahede edilmiş ve Ankara, 2 (Telefonla) Ticaret VeBunun içindir ki herkesi yakmdan alâ* birinde Leningrad askerî dairesine men hatta Izmir piyasalarından dahi nflf topkili Nazmi Topçuoğlu bu akşam (dün ak kalandıran tedbirlerimız hakkında sizler sub kıt'alann ileri hareketlerine âcvam Iandığı istihbar olunmuştur. Tespit edilşam) radyoda bir nutuk söylemiştir. Bu açık hesab vermek en büyük vazifemdir«| miş olan bu hareketler dolayısile hükuettikleri kaydedilmektedir. nutku aynen bildiriyorum: Yapılacak işleri kulaktan kulağa, yalan| Mourmansk mıntakasında Sovyet kıt'a metçe esaslı tedbirler alınmakta olduğu«Sayın dinleyicilerim; yanlış öğrenecek yerde salâhiyetli bir nu öğrendim. ları Petsamo limanını işgal etmişlerdir. Bu hafta ikinci defadır huzurunuza gel ğızdan dinlemenizi tercih ederim. SözlefJ Sovyetler Repola mıntakasında VurAldığım mütemmim malumata göre, mekle mübahiyim. Sizlere birkaç söz söy rimin umumî efkârdaki inikâslannı yıldwi mes istasyonuna yaklaşmaktadırlar.< Ticaret Vekâletinin, nark usulile değil, leyebildiğim ve izahat verdiğim bu daki nm telgraflardan başlayarak aldığım dij Petrosavodsk, ve Prosezero mıntakala alacağı çok ^edid iktısadî tedbirlerle bu kalar, emin olunuz ki, hayatımın en zevk ğer telgraf ve mektublarda görüyorum,! nnda Sovyet kuvvetleri hududdan 25 ki spekülâtörlere, emsaline de müessir bir li anlarıdır. Bunlar, tuttuğtımuz yolda bizler için bw| lometre ilerlemişlerdir. ıbret teşkil edecek suıette iyi bir ders Bilirsiniz ki iktısadî her hâdisenin ve rer ışıktır. Bugün Birleşik Amerika hü| Careli berzahında Sovyet kıt'aları Top verilecektir. her tedbirin, büyük, küçük her vatanda kumetlerile memleketimiz mübadelesinin j pamien nehrinin nnansabına, Joki mevkiıBundan başka, öğrendiğime göre, bil şm hayatı üstünde az çok maddî tesiri var arttırılması için almakta olduğumuz ne ve Lagoda gölü kıyısma yaklaşmak(Arkası Sa. 5 sutun 5 te) dır. tadırlar. Bu kıt'alar, Keksholm demiıyoııııııııııııııııııııııııııııiHiMiııııiMiııııııııuııııııiMMiıııııııınııııııııııiiiııııııırııııiMiııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııııııııııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMi • ııııı ııı ıı j ıı rıı ııı ıı • • lu üzerinde Rautu istasyonunu işgal etmişler ve Terijoki şehrini geçerek Turiseva demiryolu noktasını zaptettikten sonra Kaunis köyünü ve Koivisto demiryolu üzerinde Vammelsuu istasyonunu ele geçirmişlerdir. (Arkası Sa. 6 sutun 4 te) Namık Kemal ihtifali IIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIllllllllllllllllllllllllllillllllllllMllllllllllMlllllllllllllilllllllllllllllllllllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllill Hlaarif davamız: 4 Muallimlerin hali berbad! Yazan; PEYAMt SAFA Bugiin 3 üncü sahifemizde ler tarafından alman bütün tedbirler uçu daha ziyade büyümüş sayılmak daha doğıumu büyultmekten başka bir semere ru olurdu. Almanlar bilmez değillerdir ki vermemiştir. Milletler muhtac oldukları bugünkü medeniyetin zahirî şekillerini maddeleri nerelerden ve nasıl tedarik ifade eden sanayiin genişlediği memleketedeceklerdir? Bu ihtiyaclar diğer memle lerde hayat seviyesi yükselir ve bu gibi ketlerde bulunacak eşya ile karşılanabi memleketlerin ithalât ve ihracatı ona göre lir amma millî paralar arasındaki şaııj far artar. Zaten beşeriyet arasında müşterek kı bu mübadeleyi alabildiğine gücleştır olan medeniyetin inkişafını milletlerin hamekten hâli kalmamakta idi. yat seviyelerindeki yükselmelerle ölçZaten geçen Umumî Harb bütün dün mekte hata yoktur. Bu seviye nekadar yada Avrupa sanayiinin ister istemez ın yükselirse kabiliyeti olan her milletin işi tıbak etmek mecburiyetinde bulunduğu ve binaenaleyh refahı o kadar artar. büyücek bir değişiklik husule ge^rmisti. O halde meçhul akıbetlerle mevcud Bununla beraber bu geniş dünya yüzünde servetleri ve kabiliyetleri yeniden mahgene bütün milletlerin rahat ve huzurla vedecek bir harb yerine üzerlerinde cidçalışabilecekleri faaliyet sahaları yok dediyet ve ısrarla durulup hallolunacak meğildi. Bilâkis bir takım memleketlerde selelerin en başta gelen ikisi şunlardı: 7ahirde Avrupaya rakib gibi görünen bir 1 Iptidaî maddelerin tedarikinde takım sanayi tesis olunmuş olmakla beYUNUS NADI raber bizce bu yüzden Avrupa sanayi faSa, 3 sutun 3 te) aliyetinin hududu^ daralmış değil, bilâkis Namık Kemal için dün yapılan ihtifalde bulunanlar ve Profesör Ali Nihad kürsüde... Yazısı (5) inci sahifede