25 Haziran 1938 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

CUMHURİYET 25 Haziran 1938 Bir meslek intihabı = = ^ = ^ ^ ^ ^ Andr§ Mycho'dan gibi güzelliğe karşı daha az günah işle miş olurdun. Babacığım, söylemek istediğim tahsilden kaçmak için değildir. Sana her zaman itaat etmiye hazanm. Çok iyi... O halde bir akademiye girmeden evvel sana hususî bir profe sör tutacağım. Müstakbel meslek arkadaşlann arasmda bu suretle kendini daha az acemi hissedeceksin. Ertesi gün bir sabah gazetesinde şöyle bir ilân çıkmıştı: <Resim dersi vermek istiyenlerin Assas sokağında 16 numarada Mösyö Bergerot'ya müracaat etmesi.> Genc Edvard mektebinde idi. Ber gerot parasım bankaya yatırmak için çıkarken kapıcıya tenbih etti. Eğer bir ilân hakkmda müracaat eden olursa lutfen beklesinler. Ben çok sürmez, gelirim. Bununla beraber, sonradan çıkan bazı işler yüzünden, Bergerot evine döndüğü zaman öğle olmuştu. Ren sokağının köşesine gelir gelmez, evinin önünde şimdiye kadar görülmedik bir top lantı dikkatini celbetti. Acaba bir isyan ve bir kargaşalık mı vardı? Hayır, bunlarm hiçbiri değil. Çünkü bu kalabalık sakin ve şamatasızdı. Daha ziyade yanaştığı zaman Bergerot anladı ki bütün bu, kıyafetleri ve görünüşleri insana merhamet hissi veren insanlar, iki polisin nezareti altmda yersiz yurdsuz fakir kimseler gibi bir gece hayır müessesesi önünde çorba sırası bekliyen ve 15 20 metreye kadar uzanan bir sıra halinde duvarın önünde sıralanmış bedbaht artistlerdi ve hepsi de resim profesörlüğüne ta libdiler. Güzel başlı ve zeki bakışlı bu insan larm çoğu derunî bir ateşle harab ol muştu: Açlık. ihtiras, ıstırab, büyük ümidler, yahut da bundan daha büyük ümidsizlikler... Yaşları ne olursa olsun, hepsinin hummalı gözleri, kâinatm görünüşünü temsil etmek için şiddetle meşgul ol maktan buruşmuş alınları vardı. Garib kılık ve kıyafetleri, hissolunur derecede dekoratif bir tesir vermesine rağmen. heyeti umumiyesi tayin ve tarifi güç neutre renkli idi. Açlıktan sararmış benizleri. gece barınma evlerinin önünde bekliyen insanları andı rı yordu. Bu manzara karşısında Bergerot bir müddet olduğu yarde çivilenmiş gibi kaldı. O esnada genc Edvard da evine dö nüyordu. Babasile ayni yerde karşüaştı, ve sordu: Baba bu insanlar kimdir? îhtiyar başım salladı, yüksek vakarlı bir tonla: Bu insanlar, oğlum dedi, sana hep beraber şunu haykırmak için gelmişlerdi*: cEdvard, ticaret mektebine dön ve bakkallık zenaatini iyi öğren.> Çeviren: îhtiyar Pascal Bergerot, mücellidlik yapan sade, zeki ve münevver bir adamdı. Uzun senelerdenberi dul kalan Pascal Bergerot, oğlu ile beraber oturu yordu. Oğlu da ilk tahsilini yeni bitirmiş, ticaret mektebine girmişti. Bu iki adam, daha geniş bir hayata aid büyük bir ümid beslemiyerek, Assas sokağında eski bir apartımanın üçüncü katında mütevazi ve asude bir hayat sürüyordu. Nihayet mucize doğdu: Bergerot'nun aldığı piyango biletine yüz bin frank vurmuştu. Mücellid bir an bile kendini düşünmedi. Bu gökten düşen küçük servet, oğlunun vaziyetini ve istikbalini temin etmeğe yarayacaktı. Bu beklemediği nimetten hiç kimse ye bahsetmedi. Zaten münzevi bir ha yat geçirij'ordu. Hiç bir kimseye vere cek hesabı da yoktu. Parasmı almıya gitti ve onu emin bir yere koyduktan sonra öğle yemeği yerlerken oğluna: Yavrum, artık zengin değilsek de hiç olmazsa uzun zaman için ihtiyaclarımızı temin edecek vaziyetteyiz. Şimdiye kadar bir zenaat öğreniyordun, bundan sonra bir san'ata çalışabileceksin. Zaten senin en büyük arzun da bu değil miydi? dedi. Oğlu, heyecanla: Aman ne şans babacığım, diye haykırdı. Demek ki artık resme çalışabilirim. Peki Syle ise.. Madem ki senin en çok hoşuna giden budur. Zaten bu zevk ve istidadı babandan tevarüs ettin. Ben de, senin kadar, Lou\Te'daki, vahut da az çok Luxembourg'dakiler gibi tablolar yapmayı tahayyül ederdim. Fakat gö rüyorsun ya? Ben senin gibi talihli bir babaya düşmedim ki. Yiğit ve babacan Bergerot bütün bir saadetle, çocuğunun sevincine iştirak ediyor, bütün kalbile gülüyordu. Yalnız, dedi, isterim ki kendini tam bir ciddiyetle mesleğe veresin. Ben bir artist olmadığım halde az çok Luxembourg'a veya Louvre'a girecek san'atm cahili değilim. Fakat bu meslek de tıpkı mihanik ve ticaret ilimleri gibi bir tahsili icab ettirir. Fakat, baba, hiçbir profesörün yanma uğramamış birçok ressamlar biliyorum ki tablolarım çılgın fiatlarla satıyorlar. îhtiyar yumruğunu masamn üzerine îndirdi. Bu «çılgın fiat» ların bence ehemmiyeti yok. Senin bu sözde artistlerin birer vurguncudan başka bir şey de ğildir. Onlann eserlerinden hiçbiri Louvre'a giremivecek. Sen benim oğ lum musun, değil misin? San'at mı yapmak istiyorsun, para mı? Oğlu bütün ateşile: San'at, baba, san'at! Diye bağırdı. Bravo! Çünkü eğer seni baştan çıkaran şeyin para olduğunu anlasaydım, sana bir boya kutusu alacağıma, bir gece kabaresi tutardım ve sen de onlar İtalyada mahsul azhğmın doğurduğu sıkıntı arttı Yugoslavyadan harb malzemesi mukabilinde buğdav istiyorlar Norma Shearer «Marie Antoinette»i çevîriyor Güzel artistin bugün meyus ve mustarib ruhuna bundan daha uygun bir film bulunamazdı SiNEMA RADYO v^Bu akşamki program J ANKARA: 13,30 kanşık plâk neşriyatı 13,50 plâk: Turk musikisi ve halk şarkıları 14,15 dahilî ve haricî haberler 18,30 çocuklara Karagöz (Küçük Ali) 19,15 Türk musikisi ve halk şarkılan (Servet Adnan ve arkadaşlan) 20 saat ayarı ve arabca neşriyat 20,15 Turk. musikisi ve halk şarkıları (Hikmet Rıza ve arkadaşları) 21 Ankara ilkbahar at yarıslarının yedinci haftausında koşuya iştirak edecek atlar ve kazanma ihtimalleri hakkında konuşma: (Abdurrahman Atçı) 21,15 stüdyo salon orkestrası 22 ajans haberleri 22,15 yarınki program ve Istlklâl marşı. İSTANBUL: 12,30 plâkla Turk musikisi 12,50 havadis 13,05 plâkla Türk musikisi 14 son 18,30 plâkla dans musikisi 19,15 konferans: Üniversite namına, doçent Suad Ismail Gürkan (Dış bakımının içtimaî hayattaki rolü) 19,55 borsa haberleri 20 saat ayarı: Grinviç rasadhanesınden naklen 20,2 Belma ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları 20,45 hava raporu 20,48 Omer Rıza Doğrul tarafından arabca soylev 21 Necmeddin Rıza ve arkadaşları tarafından Türk musikisi ve halk şarkıları 21,45 orkestra 22,15 ajans haberleri 22,30 plâkla sololar, opera ve operet parçaları 22,50 son haberler ve ertesi günün programı 23 son. Pariste çıkan Le Temps gazetesinin Roma muhabiri, geçen hafta, Duçenin Rocca delle Caminate şatosunda topla«Romeo ve Juliette» de eserin azamenan nazırları, son zamanlarda Italyayı çok meşgul eden ekmek meselesini müza tile mütenasib gayet hassas bir şekilde Romeo rolünü oynıyan Norma Shearer'i kere ettiğini yazmaktadır. Italya, Büyük Harbden evvel, her diğer bir filimde ayni kuvvet ve kudrette sene harıcden 1012 railyon kental buğ çöreceğimizi hiç de zannetmiyorduk. Çünkü kocası îrvinf? Thalberg'in öliinıü day ithal ediyor ve bugünkü hesabla 2 onu insanlardan, muhitinden olduğu kamilyar lir sarfediyordu. Hükumetin, hadar, stüdyo faaliyetinden de uzaklaştırrice muhtac olmamak için giriştiği faalimıştı. Bir müddet müteveffanm hatırasile yet neticesinde, dahildeki buğday istih ve hayatmı sırf çocuklarına haserederek sali 75 milyon kentale yükselmiş ve it yaşadı. Bu sırada birbirini nakzeden birhalât mühim miktarda azalmıştı. Fakat çok şayialar ve rivayetler deveran etti. 1937 mahsulünün azlığından dolayı, hü Bunlar arasında bilhassa Norma'nın arkumet, buğdaya yüzde beşten başlayıp tık sinemadan çekileceği haberi kat'î gıbi yüzde yirmiye kadar çıkan bir nisbet da s?örünüyordu. Çünkü Santa Monica'dahilinde mısır karıştınlmasını karar altına ki villâsmı satarak AvTupaya geleceği ve almış, bunun neticesinde, mısır fiatı yük orada oğlıle küçük kızının terbiye ve tahselmiş, hatta bazı mmtakalarda mısır fık silile uğraşarak sakin ve gürültüsüz bir danı başlamıştı. Bunun önüne geçmek ömür sçeçireceğini bazılan tekzib kabul iizere yeni tedbirlere baş vurulmuş ve bu etmez bir kat'iyetle ileri sürüyorlardı. meyanda gene haricden buğday ithali Kendisine müracaat eden gazetecilere zarurî görülmüşse de, bu tedbir döviz ih Norma bu hususta hiçbir şey söylemiyor, racı gibi bir mahzur tevlid etmiştir. Kocasının hakikat sahasına çıkaramadan Nazırların son toplantısmda, bu hu yüzüstü bırakip gittiği projeleri teessüfle susta alınan tedbirler meyanında, buğ hatırlıyordu. İrving'in mensub olduğu M. day ununa yüzde 20 nisbetinde mısır ka G. M. şirketinde büyük bir hissesi vardı. rıştırılması esası ipka edilmiştir. Bu nevi Onların taalluk ettiği malî işlerle uğraşmak hakikaten güçtü. Artist bu hisseleri ekmeğin pişirilmesi hususî bir usule tâbi de kumpanyanm diğer şeriklerine sat olduğundan, halkın bir kısmı, ekmekçimıştı. lerin fena ekmek çıkarmasmdan müşteki Artık tamamile serbest bir hayat geçiidi. Hatta birçok fırmcılar, bu yüzden rebilir; bütün ömrünü çocuklarına hasreadliyeye tevdi edilmiştir. Duçe ve nazırdebilirdi. Fakat o arada Norma biraz da ları, iki buğday mahsulü arasmdaki müşkendisini düsündü. Dünyanm dört köşckül devreyi atlatmağa çalışıyorlar. sinde kazandığı şöhret ve muvaffakiyeti Kral ile Duçe arasmda, gene ayni şa birdenbire terketmek ona çok acı geli toda vukubulan mülâkat da, Romada vordu. Onun için yeni bir filimde oynahayli şayialar uyandırmıştır. Hatta, bu ması teklif edilen güzel ve mühim rolü mülâkatın, ordu ümerası arasında yapıl reddedemedi. ması mutasa\rver bazı değişiklikler etraEvet.. Beyaz perdede Marie Antoi fında cereyan ettiğini bile rivayet eden nette'i, bu mazlum zevceyi, bu bedbaht ler vardır. Rocca della Caminate'ta bun anneyi, bu talisiz kraliçeyi temsil etmek, lar derecesinde mühim üçüncü bir mülâ onun icin ideal birşeydü. Onun haliha kat daha yapılmıştır ki, o da, Kont Cia zırdaki me'yus ve mustarib ruhuna bunno ile Duçe arasındaki müzakeredir. dan uyzun bir rol olabilir miydi? HusuResmî haberlere göre, Hariciye Nazırı sıle yüzünün ınsanî güzellîSi, vücudünün nm hükumet reisine vâki olan bu ziyareti, harikul|de tenasübü de o kraliçenin madM. Stoyadinoviç'le yapılan Venedik mü dî şahsîyetine tamamüe mutabık gcliyordu. zakereleri neticesi hakkında ona malu mat vermek maksadına matuftur. Venedik mülâkatının, siyasî mevzu lar etrafmdaki tarzı cereyanma dair ileri sürülen birçok tahminler hakkında kat' bir şey söylenemezse de, Yugoslavya Başvekili ile Italya Hariciye Nazınnm, müzakerat esnasında, buğday meselesine temas ettikleri, hatta iktisadî müzakerelerinin en ehemmiyetlisini buğday işi üzerinde idare ettikleri muhakkaktır. 1 talyanm, buğday ve mısır mübayaası için bu mahsullere fazlasile sahib olan Yu goslavyaya müracaat ettiği, bu zahire bedelini her nevi malzeme ile ödemek teklifinde bulunduğu, hatta harb malzemesi ve harb gemisi vermeği teklif ettiği söyenmektedir. Bu münasebetle, Yugoslav bahriyesine mensub bir heyetin, bir amiralin riyaseti altında olarak, bu ilkbaharda, Italya tersanelerini uzun uzadıya ziyaret ettiği hatırlanılmaktadır. Maamafih, bir müd dettenberi, İtalyada, Yugoslav hava ordusuna mensub bir heyet de bulunduğuna göre, ltalya tarafından yapılan malzeme teklifinin tayyareye taalluk etmesi de ihtimal dahilindedir. Yabancı merkezlerden müntehab parçalar Operalar Beromünster: Gramofonla opera parçaları. 21,35 Lyon: Karmen (Bizefnin). 21 Büyük konserler Breslav: Klâsik Alman operetle • rinden parçalar. 22,40 British National: Mozart'ın eserleri. 22,50 Strassburg: Senfonik konser. 21,05 Norma Shearer « Marie Antoinette : rolünde Zaten bu film« kocasının idaresi al 23,35 Doyçlandzender: Porpora, MozarS tında başhyacaktı. Lâkin ikinci çocuğuve Gluck'un eserlerl. nun dünyaya Relişi o kordelâya aid faaOperetler liyeti bir müddet tehir etmiş, sonra da 21,20 Kolonya: Sen dul. İrvin^'in ölümü tabiatile böyle bir işin 21,30 Napoli: Çanlar memleketi (Ranhemen böyl« bir matem akabinde takib çato'nun). edilmesine imkân bırakmamıştı. O vazi22,05 Milâno: Pencereden görünen yol (Zandonai'nin). feyi Norma bugün hem müteveffanm haŞanrkı konserleri tırasma hürmeten, hem de mesleğindeki 19,45 Breslav: Karuzo'nun eaerleri (gramuvaffakiyeti kaybetmemek için yeniden mofonla). deruhde ediyor. 23,50 Luksenburg: J. Egll ve Alex KipHatta bundan sonra da diğer beğendinis'in şarkıları (gramofonla). ği senaryoyu çevirmek istiyor. Daha sonrası için şimidilik kat'î bir fikri yok.. Fakat Norma sinema âlemine ikinci defa doğuyor, demektir. Birinci seferki doguşu tarzmda, belki ondan daha parlak bir Avrupa seyahati istikbale mazhar olmıyacağını kim iddia Bu paraya dahil olanlar: edebilir? Oda musikileri 225 Liraya 40 gün 193839 mevsimî filmlerinden Pasaport, vizeler, tren, vapur, biletleri, trende, vapurda yemek turist klas, şehirlerde akar sulu oteller, yemekler ve bütün şehirlerde otokarlarla etüd gezintileri, müzeler, saraylar ve galeriler duhuliyeleri, Ren vapurunda seyahat. HAMİD GÖREL Gezilecek şehirler: 15 temınuz îstanbuldan hareket, Pire, Atina, Brendizi, Napoli, Roma, Floransa, Venedik, Viyana, Münih, Nürenberg, Frankfurt, Visbaden, Kolonya, Düseldorf, Hamburg. Berlin, Laypzig, Dresden, Prag, Budapeşte, Bükreş, Köstence'ye, 23 ağustosta İstanbul. Müracaat: Perapalas karşısmda (ÎTA)' DİKKAT: Seyahate iştirak eden sa yın yolculanmızm döviz ihtiyaclarını hemen bildirmelerL İLÂN Osmanlı Bankasa hissedarlan umumî heyeti 1938 haziranın 21 inci salı günü Londrada toplanmıştır. İdare heyeti tarafmdan hissedarlann tasdikına arzedilen kararlar müttefikan kabul olunmuştur. Varren Villiam, Melvyn Douğlas ve Virginia Bruce «Arsen 27 haziran 1938 tarihinden itibaren 69 Lupen'in avdeti » filminde numaralı kuponun ibrazı mukabilinde Fransız muharriri Maurice Leb Douglas'Ia Varren Villiam vc Virginia temettü hissesi olarak hisse başma 3 lanc'm meşhur kahramanı çoktanberi Bruce oynamaktadırlar. Vaktile ayni şir şilin tediye edilecektir. ket tanmmış artist John Barrymore'la tam sesli filmin ilk çıktığı zaman bir defa daha vücudc getirmiş ve eser pek muvaffakiyet kazanamamışh. Bakalım bu sefer nasıl olacak? C Edirnede tetkikat yapan Üniversiteliler J OSMANLI BANKASI Edirne (Hususî) Beş gün evvel EJirneye gelen İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi talebeleri İstanbula hareket etmişîerdir. Üniversiteliler burada dört gün kalmış, tarihî eserleri ve mektebleri ziyaretle tetkikatta bulunmuş, Umumî Müfettişliğin temin ettiği vesaitle Havsa, Hasköy, İzce ve daha bazı köylere giderek Trakyanın köy kalkınma işlerini de incelemişlerdir. Profesör Şerefeddinin riyaseti altında yapılan bu tetkik gezisi genc Üniversitelileri her bakımdan faydalandınnış ve diin General Kâzını Dirik tarafından kendilerine bir ziyafet verilmiştir. Aynca Erkek Muallim mektebinin düi aksamki müsameresinde bulunan misafîrlere Trakya Umumî Müfettişliğinin öğretici filimlerinden bazılarile Trakya ve Ege manevralan da gösterilmiştir. Gönderdiğim resim, Üniversite talebesini bir arada göstermektedir. HALKEVLERtNDE Ikmal kursları eklılerin :ki resimle idareye müracaateri. kendisinden bahsettirmiyordu. Amerikadaki M. G. M. şirketi bu centilmen hırKadıköy Halkevinden: sızın maceralarını yeniden filme çekmekLise ve orta okullardan ikmale kalan tedir. Son yapılan kordelânm adı «Arsen alebeler için kurs açılacağmdan, is Lupen'in avdeti» dir. Başrolleri Melvyn Davetler T. S. K. İstanbul Bolgesi Atletizm Ajanığından: T. S. K. Atletizm Federasyonu başkanlımdan: 26/6'1938 pazar günü yapılacak olan birinci Türkiye Maraton şampiyonasına istirak edecek atletlerin raporlarile birlikte yarış gunü saat 14 te Fenerbahçe stadmda hazır bulunmaları liizumu ilân olunur. T. S. K. Su Sporları Federasyonu başkanlığından: 10/7/1938 pazar günü İzmitte yapılacak olan büyük deniz bayramı hakkında gö rüşmek üzere su sporlarile ilgili kulüblerimizin salâhlyetli blrer murahhaslarmı 27' 6/1938 pazartesl günü aıkşamı saat 17 de Cağaloğlunda C. H. P. binasındaki Spor Bölgesine gondermeleri rica olunur. f Mareşal Fon Makenzen'in bir teftişi C Bir iki satırla •T Claudette Colbert'in annesi otuz ^ senelik bir ayrılıktan sonra Fransaya dönmüştür. Madam Chauchoin 1908 senesinde kocası ve küçük kızilc birlikte SaintMande'deki mütevazi evinden çı karak trenin üçüncü mevkiinde bir yer almış ve Amerikaya müteveccihen hareket etmişti. Bugün otuz sene sonra lüks bir kabinede dünyanın en takdir ettiği bir artistin annesi olarak vatanına avdet ediyor, herkesten hürmet görüyor. + NewYork'tan 20 haziran tarihile bildırildiğine göre Stan Laurel ve Oliver Hardy çevirmekte olduklan son filimleriai bitirdikten sonra bir Avrupa turnesine çıkacaklar ve muhtelif büyük şehirlerdeki at cambazhanelerinde numaralar yapacaklardır. İki komik Paristeki Moderano cambazhanesindeki numaralanna mukabil haftada 7500 dolar ücret ala caklardır. HALK OPERETİ Bu akşam Anadoluhisarı İdman Yurdu kulübünde Pazar günü akşamı Beylerbeyi İskele tiyatrosunda (3 yıldız)" Müddeiumumiliğin Berlin 21 numaralı piyade alayınm 125 inci yıldönümü münasebetile kıtaatı tefti§ eden Feld Mareşal Fon Makenzen. daveti Cumhuriyet Müddeiumumiliğinden: Asliye 5 inci ceza mahkemesi kâtiblerinden Şinasi Yılmazın acele memurıyetimize müracaat eimesi. •Jc Almanlar başrollerini Gustaf Gründgen, Aybille Schmitz, Theo Lingen ve Ralph Arthur Roberts'in oyna dıkları bir filim yapmışlardır. Adı «Volkan üzerindeki dans» tır. Bu kordelâ Fransada 10 uncu Charles ile Luis Philipp'in hâkim olduğu zamanlarda türeyen Debureau ismindeki bir şair aktörün hayatmı ve bu adamın halk üzerindeki nüfuzu sayesinde siyasî sahada oynadığı rolleri tasvir etmektedir. Debureau tevkif edilip giyotine götürülmek üzereyken halkın müdahalesi üzerine serbesl bırakılıyor. Debureau'yu nazi idaresi tarafından Alman devlet tiyatroları mü dürlüSüne getirilmiş olan meshur facia aktörü Gustaf Gündgen temsil etmektedir. Almanlann Fransız tarihinin teferruatına aid bir meseleden böyle büyük bir kordelâ vücude getirmeleri hayret edilecek bir mesele değil midir? Bahçe Miman Mevlud Baysal Telgraf adresi: Mim Baysal İstanbul Dördüncü Vakıf Han dördüncü kat, 18 numara. Telefon: 23426 Büyük şehir ve kasaba parkları; Anıt, meydan, çocuk parkları ve villâ bahçeleri için modern proje ve plânlar hazırlar; keşifnamelet tanzim eder. Projelerio arazide tatbikatını deruhde ve taahhüd eder. Büket, nişan sepeti ve celenkler için yapılan siparisler sür'atle hazırlamr. Çiçek, sebze tohumlan; fide ve fidanlar; süs, meyva ağaç ve ağaççıklan; bahçe alât ve edevatı ve ehlivetH Bahçivanlar eönderlr.