1 Ocak 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 10

| Eneski Türk paraları ve Eti san'at eserleri Bu eşya en eski. Türk_yazılarile san'atları ve “işçiliği hakkında bize fikir vermekte ve tarihi bilgileri aydınlatmaktadır Beyoğlunda Sakızağacında 73 mumaz ) yalı hanede genc bir ilim amatörü olan Mahmad. Senanide Sinat vilâyetinin Höyük harabelerinde bulunmuş bazı kıyı Teti everler gördük. Türk tarihi soktai Sazanadan, büyük bir kiymeti baiz ol Dü esetler hakkında, bir sör töylemeden erel ea eli bir muhacerct yolu olan Hüyüğün zençin toprakları altında bun” Te gi Baçek yann, kinbeleri bulur cağımı yakinen bildiğimiz için, bu inlerle Slikan bulunan memunların bu sokta ü Zerine dikkat sazarlarını celbederz Paralar müsternn olmak üzere, Hâ yükte bulunmut olan bu eserler muhtelif Gerirlerin, muhtelif rkların bizer mahv- Hdğür a A yerletde bulunmuş olan a. para: yiberlaraE edecek olursak geride kalan Sekiz vuya, bir merardan çıkmış, bir Te Bir , bir zamana sid eşyadır. Birki Nöolitk bir buhurdanlık, gene siyah nöoliük pişiilmiş topraktan vü - de getilmiş güldanliker, ki tamanile Türk Kalklarına nid bir san'attır. Nöclitik, yani cilâh taş devrine nid o- Jan sanayi Milâddan üç, bin ile 1500 ve- he arasında Anadolu şibhceriresinde en Ziyade tesmdiüf edilen ererlerdir. "Bu gibi eserlere Hazerdenizi yarkırdı Aral ve haralisinde ve hatta Siberde kasrelle tesadüf edilmektedir, ki, buala a Bir taşı doğrudan değreya cililam Ve yakud da pişirimiş bir toprağa ci Şemek saretile yaplmışır, bu sonuncusu | “Türk san'atımın kiymet ve biyüklüğünün n yüksek derecesini gönerir. Bu gibi © itlerden Tomık Darülfüninu Arkeslo *i müzeüinde bulunan yegüne bir at baş bu Türk san'atına pek biyük bir deli. d, Bu büyük sar'at vaktile bir hatayı #i olarak. Yunanlılra atfedimiş, Et Tüklesine ve yahud da diğer Türklere aid Glan bu tan'atkürlk pek hakız Şak onlardan. Yunanlılara / geçirilmişti. & bu tan'at Türkletde Milse 10000 sene evvel bükün fevkalâde'iğile yanorda. Bu. sebebden Anıdaluda, Yunanistenda ve hatın Romada, tesedüf edilen bu eserleri, san'at noktai nazanın- Gan Hazerdenizi şarkındaki ve şimalinder bi Türk yavalarındın, yani orta - Avya an'at ye medeniyetinden ayırmak kadar Taribe karçı- ilenecek - büyük bir hata taammur edilemez. Hereyin / menicini Mimır, Finikc, Yunan medeniyetinde ara- Mmağn kalkan eski tarih, arkeolajinin te> Eşleri nadir Eti eserleri habinı veren dârane, göz ka- | yazılmış yazıdır ki: işte biz bunlar vanı- maştıncı çini evya vücude gelirdiklerini İtasile diğerlerinin taçihlerini tayin ede - Şazmakta ve bunların gözelliği karnırında | bilmek ümkâmmn bulabil yoruz. ödderi kamaşan Çililerin bu Türklerin | — Bu yazılar, Akad, Sümmer cun TSemtanlarlan alâkaları olduğun zan - | melerinden, medi ve şarki Aral cunefor- Selüklerini kaydetmektedir. İf bu tan | mesinden de biürbütün aynı Eli, cund? atkâtlerdir ki imparatorun emrile Çinde | mesi sistemindedir. Şu halde bu bi kalmağa mecbur edilerek, ordeki Çin Klere, gini ve porseler imali senayüni retmişlerdir. 3 mumaralı şamdana gelincek b da pek san'aikârane bir sürette işlenmiş, bil Kasta parmakların şekli pek canli bir sık İzetle tanvir edilmiştir. Madeni bir ton landır. Milüddlan 1500 - 2000 sene evvel Av- henüz bakır sanayü bile inkişat | etmediği bir zamanda, Türk balkları - Tasıtda maden sanayünin pek büyük £ derlediğine yahid olmaktayız. Tabiat, di et milletlerden çok evvel, ve onların t mamile uyudukları bir zamanda, Türkler Fi madenci yapmış ve maden tanayüni iş- lemeğe teşvik etmiyi. (Lonormanın, Ravlinsonun, Matperonun) pek bakhı ve açık söyledikleri gibi, ilk dela/ yneden Uzal ve Allayda. Türk ellenile işlenmiz, bunların kâşifi Türkler olmulu. Bu ke- şilten binlerce sene sonra, diğer milletler daha Taş devrini yaşadıkları bir zaman da, Türkler tümammile tekâmül etmiş ma- dencilerdi. 4 mumaralı resimde mastteenüf tama- mile iyi görünemiyen (5) işaretli. beyaz Tap ta, cilülanmış küçük şekilde bir (Kar İminni Baba) dir. Biz Türkler de, ve Türklerin izlerini di a larak telâk- İharakarak gectkleri bütün yerlerde, — bu kisini değiştirmeğe mecbur kaldı ve ilme | (Kaminni Baba) lara tesadüf etmekte- menteini orta Asyada, bütün dünyanın İ yiz, Bu (Kaminni Beba) lar, ilk defalaz medeniyet annesi olan Bu Türk toprakla- İ böyle küçük değil, büyük büyük taşlar mada araştımak mecburiyetinde bırakı İ üzerine kabn bir surette tersim edilmekie Bü san'allar merzüu bahtolunduğu 7a -idiler. Çin membalarına görer. bunlar kahramanlıklarını - göstererek ölenlerin | ilüiyetlerini temsil eden taşlardı. Bilâr tekâmül ede ede, gördüğümüz kü - Gük şekillere dönmüştür ki bu tekâmülü gördükter sonra, Avrupa limlerinin eski kabataslak Karsimi Babalara verdikleri | 1560, 1500 senelik hayat gene burların indi düşünüşleri netcesinden başka biney değildir. Zaten olmaması da icab eder Çünkü biz Kamiani Babalara, Amerike- yi cenbiden, Behrenk boğazına kadar; Avrupanın en garb mintakalarına kadar: yalaez Türklerin geçtikleri yollar üze - Finde tesadüf etmekeyiz ki; bu. Bicrct devirleri, Milddan çok evvel, dünyanın karanlık içinde yaşadığı bir zamanda ce- Teyan. etmiştir. (Edman Dümele) vin derin tekiki, buşünkü Kazağıstan sah - Türklerite sid olduğu hakikatin Bller üç etem a nimak siğer d, En cabi yazıları Hiyereeki oldağu Balde, bölhare ba yazı 133 karakterli Cantlerme olmaş, bilikare de / Yanitey ) gez Mi glll gl ToL e- zi kullanmışlar, yani - bütün belkleten yaze kizmendl dürüyüenrlikkeri! kekkmli ti emilerdir. Ehlerin ba çai y eei Kİ F YRİR SA YURAAN a anme teşkil etmizir yeti yurdlarında vi cüde getirdiklerini ilde etmek kariyyen a ö Bu yaz B ti sdktl İi anayundın bir everilir kiz ve. Erlere Karunldan yi üt eee TRSklet| Yanlile heti ve Yakııd da abayutd. ke'olan tematlar Ketzedde at Ünutmumaldır Ki Türk kolkları terket tllari atayandu biç bi saman aa ” 'yerlğ, geçtkleri yollatn adeta kazilkaı Kai Cd df atayafik allla ve iünüeletie bulemyorlardı. Bu' yolar et o lader Körgameryler vizaği zetimişlerdi kir Anadşleder e di Ti Tni 18 AĞN Gökmüre. ha ikauyanin gömal meklşlakın zelaş ehi S Tni irsla, rmdır. İirinda bizeni b Tük Kararaaylurı da gözelerini geçirmiş, seyabat yollarıın hekkdar mantsen olduğn yöcnüyel Yukanda ıracini neretüğimiz elisüne Öi meelirim lli üdar'dnmeki ağlman ö sikdin Bentnilini Kü edibüme n Erkein eei Tn yanımı n Yoit teketiklerii, tetkik ÖZEE kab eli Cükik 've itimdü'el Gi ablalere Bakltık Glanum Tti Bt Temee), & Zaf Bt Çücük, kölir & vaa D öY Taşbalgrr Gağre ö ve yakım l amlite ea ger aei aai ae Tn baş gö eli b ae a Tei bu cıki Türk yaram, Miltüdir 1500 ue evrelleri butularddı göcelek v eT ea hai SAA xa v eli erond kkfinin e aa & G MeLii ö Bd a l F dğnm. Paletr Di F Üa Takelir arlari ni OYineallara Faleitrdn el j LA A Si he d bşle & Bleğenz (Dördüncü anrda) Talu ve Merv civa- İrenk boğazı vavtasile Amerikaya geçen | Sirdi İngillerede yekdierimizle - görür Tından Çine gelen ili yüz tan'atkâna | Türklerin çok eei bir zamanda hicret ct | Hiüümüz zaman, sözumüzdan çıkan sesler fapantsran ee dğlerde tabaniyek | öllerini pek iyi gönerir n Elliaklrnen bod ö ha bahinduktan vonma, side ekikleri mad.| — © gtü görlerilen üç şekil de, ar - İMYor muda Üelerden cadele seytan hi olduğu 26 aai paklde üeü morükler Ürerne | — Su balde elde etiğimir kurutılmur Topeik Üzerine yazdlm ölan bi Bi e eülkne yilama bt d0 16i y Fü KA N bar örüele B ünen icab edecektr ki, ayni yerde; ayni ma - halde; ayni mezara gömülmüş olan diğer sxeg yi reğiharyamış aha H olıcaliı, Demek olüyor ki buşün kartatda bur kasdığımız. bu göz kamaştıncı - Tük z NNN S car d GZ TR ükkan guü ( ahai Bi gae yezı yamık d, Ki İ Kat nnnti B gn S kadir cari idi Buşün Ve ekletikleri S ECRRDe nn gemi üeü mammün etiği balde bi gene bu Di ada bi di ge Zaldığı söylenmektedir. amak icab ediyor. Finike, Yunan medeni- yetini, Türk Etilerin; Romt medeniyeti ise Türk Etmasklerin bir medeniyetidir. 2 rakamile gönterdiğimiz çiçeklik. dal- Tar ve çiçeklerle süslenmiştir, ici de çini ile yapılmıştır. Bu da pişirilmiş toprak - tandır. rasinda nek zaiddir. Ravlinsonun görterdiği veç bile, Türkler Mezopotamyaya geldikten sonra, anayurddaki - Türk mezarlarında olduğu gibi burada da mezarlar madeni bakır, demir zinetlerile, - çini eşya ile dolamağa başladı. Ma » tü - an » lin; Khetan - şehrinin — tarihini / yazarken, Gene ayni harabede fakat diğer ayırı ayıı mıntakalarda bulunmuş paralara ze-, Eaki Türk - paralerı CEMHURİYET tün yukarda kaydettiğimiz eserlerin Eti| " Türk |O7 1 kinekanı Tame 936 nın getirdiği yenilik Suad Derviş —T? gae F z Mm v a a aei Cer çalıyor, insanlar bir venk koku ipek ve süs dalgası helinde salonun oe kasındaki parkenin Üstünde dans etme öe uğraşıyarları 'Etraflan caz gürültüsüne karışan kah| alar, düdükler, Kaynana zırıltiları ve tıpaları patlıyan şampanya şişeleri-| Renk, renk serpahti kelebeki üyah, sarı saçların üstüne konuyorlar, dee Bavada kav -| vizelere- fakılıyor n kantetiler / renkli havada uçuşuyor. Kumral aedera | Ekilerin Dela'dür ada göllere eli el | TCC L Nine İ iyel at Yüsintmelir dd Kai | SÜ G C hafaza etmek gibi. göğsünün. üstünde| ü İKi uygun fikleli insan yefkatle sıkiyor ve başını arkaya doğru li Golra | idukları için / tanıştıklar V İkima slan kadin, hat Sağaklarının De-| Çi antab Sidalari a at : Ve >> Fi bir gülüşüc ona gülümeüyer. — | | gün ahbab oliklar. be Ci a Tleride Sir masada tek başına oturan b aa ar a arlıİ el v S ee Ç, b Tp eat gae ll kangan Ve izan kalbılönin çnde Süari gi e T n he orlar, Delikarlı siyah elbiseli kum - ge banço elirlarken birbirlerinden Ka - yak've yanlığ ir vofa Elbİ aykını, e yzak yT E — On ikiye bir var. — Sadant. — irgün gölde banyo alırlarken — Ne oluyar bize? Sarhoş mu dldulk.. Garib bir hassasiyetimiz tuttu.. Fakat aA Çin birini diğerine değru çeken bu bis-| yorum ki... Biz pekâlâ da-| Pakat nikâh defterine imzalarını at -| — Bunları şöyleme Behiç. Biz bura -| zaman sürmiyeceğini biliyorlardı. Esa- “"'MĞ('Eİ,mfvî*]"__::';::,'":: İkisi de şu veya bu müessese kalabalıkta Bu anda bütün ailonu dalduran ya bancılara bakıyor. Hepsinl düşman gi b görüyor, bütün erkekler ve kim bi Tir yarın kendi yerini alacak olan d İnsan burada, bu kalabalığın tçindi Kalbi burguhyor, kendi kendisile alay etmeğe gayret ediyor: <Ne e Kskane Evet kukancdır.. Ve yanındaki kadı. za, kendi kadınını” tulup. kucaklamak, kaçırmak İstiyor. Ve işte tam bu esna a elektrikler birdenbire sönüyor. — Yeni sene, Ve ayrılmanın bütün dehçetile dört el birbirine sarılıyor. Bessiz geçecek yeni be- Ve Şadan gimdiye kadar bi Ve Kadehini tatan gee kadl Hapi içelim, eiyor. Şerefine Ber © şerttine Şadamımi Birbirlerire bakma den kadehi sonuz Gelizanlı T zilk dans cdelim, diy O gün mahkemede boşanmış olan karı koca gevilali bi şilt gibi dans edi -| Ve işte memlekete döndi vlar. itbirlerinin * görlerinin - içine evvelden vüldikleri bu net baka, baka, evet neçe perdesi alnda Jar, Diri Anadolunun yeni açılanı fabr hen meyis bakili. bu gözler kalarından birinin mühendisi oldu. öter İbirbirlerine dalmiz.. Birbirterinden aye Ki İstanbuldaki / fabrikala İrıldiklarına Şüphesiz ki çok- yanıyor » kimyagerliğine tayin edildi. bar, Wazariyelerini hayatla fatbik ec Fstademiki bu kadar yi 'çün gelmişti. Tadin ettikleri | İzöye z , öyle Bi maddli ve şüurlü İki modern insan gi ise niçin birbirlerinden ayaldar? Bur bi söderini tutmağa karar verdiler. 'mu anlamak İçin anları tanımak, onla - Ayen ayı Yaş Tın mesilerini bilmek lârım: uk kalmalarına maddeter imi a Zemetiler. Her ikisi de bayatlarını için; Sadan, Berlin Ünivetsitesinde kim »e bulundukları şarılara uydurmak için İyaya Çalışan Bir telebe iken ve Behiçi gene Berlindeki Techaisehe Hochadhur e müherdislik öğrenirken tanıştılar.| Tti de hayata karşı maleryalisk Ka — Seni meğer ne çok seviyormuşum? — Ya bent. Ve gene kadın haçkırıyor. cesaret edeme. kadar içiyorlar, son. şıklar açıldığı zaman eski kocasının hararetli kucaklayışındı madağınık olmuş ve aj leri kızarmış olan Şa: taze Boya, yüzüne pudra aörerken va kocası işıkların açılmasına rağmen o » 'nun çıplak omuzlarından öperken: — Bak dinle, diye söze başl konuşuyorlar... leri zamanı ye vardı - tün terakkileri, tayyare, 'ofer balonları, televizyonlu. rad. ye, motör, dinamo ve ilâh... İnsan kal Kint hiç değiştirmemiş, onlar &x anla « zın, babalarımızın, ninelerimizin, ded derimizin ve onların analarından, Ba balarından, ninelerinden, dedelerinden Aatunur da Adem babamızla Havva x 'zamızın seviştikleri muhabbele sevi - giyorlar ve böyle sevişen Ii adam'da Ayrı kalırlarsa bedbaht olurlar. © halde. O balde, Bugün onlar yeniden nikâh dairesine gidiş fzm gelen müameleyi / yapacaklar ve tamamile serbest kalmaları lâzm geb| diğini düşündüler ve evlilik bağının ge ne resm sürette çözülmesine karar ver. Giler ve bu karacın setlcesi olarak bur| gün birbirlerinden ayrılmış Şorlar. Ve herkesle beraber, herkes gibi| Değeli oimağa gayret ederek dens ei yorlar, S — Temin dant ettiğin adama sana e| tuhaf bakayor? — Ne diye bana baksın? Beni her gün görüyor. Sabahtan akşama kadar ayni| İboratuarda çalışıyoruz. Behiç: <Ben git tikten sonra bel —| ki'de or diye üşündüğü — için kazarıyor, gampanı Tince, bunlar ekseriyetle Yunanlılara aid A paralardır. Yalmız yukarıda ikinci retim: e X işaretli bir para vardır kiz bizi bi hakkin düşündürmektedir. Bu paranın Yunan harflerile yazılmış olduğu halde, ortenmdaki yazılar. sito- İrimura yazısile büyük bir alâka ve müşar behet göğtermektedir. Filakika - Büyük İskenderin — ölümünden — sonra, onun ordurundan kalan - jeneraller - tarafın dan orta Asyada ve Hindistanın şima: Tinde, bir çok müstakil hükümetler kurul- | muş, ve bunlar sikkeleri üzerinde Yunan yaztkile beraber, yerli yazılarını da kul- Tarmışlardı. Bu paralardan - (Snabara) aid bir para, elyevm Leningrad Hermiy tadında bulunmaktadır kiş bunun bir tar rafı yunanca yazılımış, diğer tarafında ise |Cbtindu - Sü) yazısı bulunmaktadır. 'danın Avrupa dünüşü çalışmıyacak o — ursa ödemeğe taahhid. ertiği parayı yerecek, Ve modern, yeni uyanık ve İleri bir insan olan kimyager Şadan, tpka anı rımız gibi yemeğini pişirmek, sökük- lerini dikmek ve parasile geçinmek Ü- zere kocasını takib edecel İşte bize 996 senesini yenilikii. gelirebildiği UAD DERYİŞ, Fakat gile - şişuvaya müşabih ve etrafı yananca yazı ile süslenmiş bir yazıya | simdiye kadar tesadüf edilmemiştir. site- Şinuva yazıs yark Türklerine nid bir ya- | İzzdır kiz bütün Türkler tarafından / Çin üzerindeki bakimiyeti daha ziyade teşdid etmek için. Çin ve Türk yazısının iştirar kinden husule getirilmiştir Bu husustaki tetkik işini para mütehar anlarının uhdelerine birakıyoruz, Diğer paralardan da Kablelmilâd dördüncü asır sınfına aid olan thtodote- ye aid paralara müşabih olanları bulum düğü gibiz Haranın Başını temsil / eden plareonun gümüş paralarına müşabih o- Tanları da vardır. Mashaza yukarıda de- dizin gibi bu buvusu, bu mütehassuların tetkik etmesi daha makul olacaktır. R. S. ÇAVDARLI