22 Ekim 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

! Cum/urriy«t. ! insan önce Maymunmuidi? Yazam Hfiseyin Rahmi 28 Bir erkeğin bir kızı nikâhla is ona bırakmadan kendi mi ihtiyar ettemesi ne ayıp sayılır, ne de cina ti? yet... Ertesi günü hemen terzi evine Demek ki varmaya hazırsın? koştular. Müdür hanımdan aldıkları Sade ben değilim ya.. Her kız cevap şu oldu. bu hazırlıktadır. Lem'iye hergünkü gıbı sabahEmine Hanım artık yerinde otu leyin geldi. Öğleye kadar calıştı. ramıyordu. Nefesleri irileşti. Kızına Halinde bir başkalık, gözlerinde bir doğru atıhr gibi bir tavır alarak: âvarelik vardı. Dalıp dalıp gidiyor Kızım sen artık eski Lem'iye du. Sordum: "Kızım nen var^ değilsin. Nekadar açılmışsın. Terzi Hasta mısın? «Birşeyim yok. Size hanede biçip dikmek marifetlerinden öyle geliyor» dedi. Öğleden sonra başka şeyler öğrenmişe benziyor yarım saat için benden izin istedi. sun.. Genç kızlık nali bu ya belki kimseye Lem'iye de anasına karşı başını açamıyacağı bir derdi vardır. Çıksın, dik tutarak cevap verdi: biraz hava alsın diye ızin verdim. Yalnız biçip dikme bu zaman Gitti, bir daha dönmedi Ben de meda artık bir kızın karnını doyurmu rakta kaldım. Ne olduğunu sizden yor. Herkea gibi ben de istikbalimi soracaktım. düşünmek mecburiyetindeyim. BaMüdür hanım biçki tezgâhmda bir bamm aradığı gibi bir kısmet çıksa kumas üzerinde gönye ile hesaplar da beni mes'ut etmez.. yaparken işini bıraktı. Aldığı menfi Hurşit Efendi Demek ki baba cevaptan yesi, merakı artan Hurşit nın aradığını değil, gönlünün çek Efendi başka suallere girişti: tiği kocayı istiyorsun? Buradan çıktığı vakit ne tarafa Böyle de olsa ayıp mı? j doğru gittiğini gören var mı? Baba yerinden kalktı. Oturdu. ' Müdür hanım cırak kızlara sordur Hıçkınklar içinde haykırarak: Ne tarafa gittiğini gördünuz Lem'iye kulaklannı aç.. tyi mü? işit. Ben seni bir çuvala kor, ağzını Birkaç ses cevap verdi: bağlar, Akıntıburnundan denize ata Hayır dikkat etmedik.. rım da gene o maymun oğlu maySonra salonun ucundan bir ses muna vermem... yükseldi: Lem'iye boynunu tevekkülle iğ Lutfiye görmüş... di. Yanaklanndan aşağı sıralanan Müdür hanım Gelsin buraya... yaşlan silmeden cevap verdi: Siyah iş esvabile ufaktefek ince Bir babanın kızını çuvala ko boyunlu bir kız ortaya çıktı. Müdür hanım Gördün mü Lutyup denize atabileceği bir devirde yaşıyacak kadar gerilemişsek siz de fiye? Lutfiye Gördüm efendim. böyle yapınız. Fakat baba unutma Müdür hanım Ne yana gifti? yınız ki bu kızın cinayeti tabıatin Lutfiye Ayasofyaya doğru.. gönlüne düşürdüğü temiz, nezih Müdür hanım Buradan sokak sevdadan başka birşey değildir. münasebetle Cevap beklemeden dışan fırladı. görünmez, sen ne Lem'iyenin arkasından baktın da Babası arkasından saldırmak istedi. gördün? Fakat karısı önune geçerek: Lutfiye Efendim ben ken Efendi dur.. Yalvanyorum disine çay için caddedeki şekerlemedur. Belki öfkeyle kızın bir tarafmı ciden bisküi ısmarlamak istedim. kırarsm. Sonra ondan ziyade gene Kapıya kadar arkasından koştum. biz çekeriz. Parayı uzattım. Almadı. Tuhaf bir Son sözünü işitmedin mi? dalgmlıkla yüzüme baktı.. Ifittim. Vahide çektiği sevdayı «Şimdi ben senin bisküini düaçıkça itiraf etti.. şünecek halde değilim» dedi, yürü Buna bir baba nasıl tahammül dü. Ben de arkasından bakakaldım. eder>. Biçki yurdundan çıkanların ekse Ah efendi ah! Evlâtlar değiş riyetle Ayasofyaya doğru yürümsleti. Ona göre babalann da bir parça ri ayakların doğrulduğu tabiî bir yol değişmeleri lâzım geliyor. Zamana gibiydi. Lutfiyenin bu ifadesinden uymadan yaşamak mümkün olmıya mühim bir ipucu yakalanamadı. cak.. Yalnız Lem'iyenin yurda gelişinde Ben o aşüftenin istediği mana ve oradan çıkışında heyecanh buda değişecek babalardan değilim.. lunduğu anlaşılıyordu. Cahillik efendi cahillik.. O ne Ana baba bütün araştırmalarında derse desin ne hükmü var. En so hiçbir müsbet haber alamadan evlenunda gene bizim dediğimiz olur. rine döndüler.. Ertesi sabah oldu. 23 Lem'iyenin gaybubeti üzerinden iki Emine Hanım bütün analık .jef gece bir gün geçmişti. Vakit uzadıkkat ve gayretile kocasının öfkesini ça vak'ayı saran esrarm şeameti büyatıştırmağa uğraştı. Ertesi sabah yüyor, ana babanın yüreklerine dagene baba kız beraber sokağa çıktı yanılmaz bir acı çöküyordu. lar. Hurşit Efendi onu gene ŞehzaZabıtaya, morga müracaat ettiler. debaşından tramvaya bindirdi. l^in» Orada iki ceset yatıyordu. Biri bir yolladı. Fakat akşam oldu. Kız evine kavga esnasında yaralanmadan ölen dönmedi. Geceyanlarına kadar bek bir delikanlı, diğeri şüpheli bir zehirlediler. Sabah oldu. Gene gelen gi lenme vak'asından giden yaşh bir den yok. Lem'iyenin hiçbir gece b:r kadın... Denizden ceset çıktığı içitilyerde kalmak âdeti değildi. dikçe hemen tahkika koşuyorlardı. Anayı babayı büyük bir telâş al Lem'iye yoktu yok.. Ne karada, ne dı. Kızcağız, babasının çuval ve de denizde.. (Mabadi var > niz tehdidine gücenerek bu zahmeti Bartında maarif faaliyetî artıyor İktisat İşleri Kaza yeniden 24 mektep Adetlerî altı yiiz elli üçe yükselen kooperatiflerin daha kazanıyor 1932 ve 1933 senelerindeki faaliyetlerini tetkik Memleketimizde mevcut ziraî kooperatiflerin 1932 ve 1933 seneleri faaliyet bilânçolarında dikkatle tetkik edilmeğe lâyık hareketler vardır. 1932 yılında mevcut ziraî kooperatiflerin sayısı (590) iken bu yekun 933 te (653) e çıkmış; ortakların sayısı da 52,733 ten 60,670 adedine yükselmiştir. Topluluk hareketinin misali demek olan bu kooperatifler mütemadiyen yayılmakta ve memleketimizin istihsal mmtakalarında sükranla karşılanacak bir alâka uyandırarak inkişaf edip gitmektedir. Bu kooperatiflere bağlı olan sehir, kasaba ve köylerin sayısı hiç şüphe yoktur ki önümüzdeki yılIarda çok daha fazlalasacaktır. Memleketimizin millî iktısadiyatını umum müstahsilin nef'ine olacak şekilde işletecek ve inkişaf ettirecek olan kooperatifçiliğin ana yurdun dört köşesinde taammüm ederek Türk müstahsilinin toplu ve teşkilâtlı çahşmasını temin eyliyeceğine biz tamamile kaniiz. Kooperatiflerin ikrazatı Son iki sene içinde yukanda »aydığımız kooperatiflerin ortaklarına yaptıkları ikrazat yekunu hayli kabarmıştır. 933 senesinde ikrazat yefcunu 1932 senesinin 12,509,000 lirasma karşı 14,062,000 liradır. 932 yılında kooperatifler ikrazatm 4,946,000 lirasını tahsil etmişler; 7,562,000 lirasını müstahsil yedinde bırakmışlardır. 1932 sene «inde 14,062,000 liralık Htrazatın 5,271,000 lirası tahsil edilmiş, 8,791,000 lirası müstahsil ye dinde kalmıştır. Bu rakamlar kooperatiflerin köylüye nekadar bü Ziraî kooperatifler J /2Te§rinievvel 1934 tzmirde su sporları Denizciler bir kuliip kur* mağa karar verdiler Ereğlide bir ilkmektebin talebe ve maailimleri bir arada Bartın (Hususî) Bartın Karadenizin hemen en güzel vs şirin kasabası. Bir gece idi. Vapur Bartın boğazının hemen açığında demirledi. Ay altın br tepsi kadar büyük. Aydınlık bir geco birkaç motör vapura yaklafb. YolcuUnn çoğu buraya çıkıyor. Yirmi be$er kîsOik iki motör hıncahınç doldu. ZonguJdakta tanışhğım bir muallim arkadaşla birinci motördeyiz. Sahfle yaklasıyoruz. Hemen bu yakm sahlie çıkıvereceğiz zanaettim, haztrlanmağa beşiadım. Yol arkadaşım;. Acele etme arkadaf, dedi; bir saatlik yolumuz var. Şimdi motör bu dereden içeriy'e girecek. Kasaba bu • raya tam sekiz mildir. Hayret ettim. Haztr sahfl durup dururken kasabanm dere nihayetmde ve ta sekiz mtl öteye kurulmasındaki hikmti, • Barbna girerken de çıkar ken de • anlıyamadım. Hakikaten motör »am bir saat, iki sahili birbirine cok yakın olan bu derenin zikzaklı kıvnmları arasmdan geçerek Bartın a vardı. Ay tam tepemizde. Ortalık bemen gündüz kadar ay • dınlık. Rıhtımda biıbirine kavuşanlaTürkiye Madenciler birliği İktisat nn sevinci taşıyor. Sanlaalar, öpöfen Vekâletine dünya buhranma karçı ler, gözyaşı dökenler... bir tedbir olarak hükumetimizce aYan çiraeuli yan toprak bir yoldan lınmıç bir tedbir olan takasın kaldıiki arkadaş söyie bir on dakika ka • nlması üzerine buhranın devamı dodar yokuş tırmaııdık, sonra iki daki • Iayısile yeni yapılacak takas anlaşka kadar indik. Bliyükçe bir binadan malarında daima baçhca madde olaiçeri girdik. Buram Bartınm en tyf orak maden cevherlerinin kaydi ve te!i imiş ve kasabanm admı ta^ıyormaş. bazı formalite kolaylıklannm gösteErtesi sabah, Bartını gezmeğe çdc"rilmesi bulunmaktâdır. tık. Çok güzel kasaba bırası. Karade İkinci temenni de maden resmini niz kıyısmda derenin denize anldığı ve yüzde bire tenzil eden kararnamenin yahut denizin dereye soknîduğu yerdsn kasabanm iskelesine ka^ac dayanan gelecek sene için şimdiden neşri ve ye«l renkli su, bu roktaJfı ikiyo ay üç sene müddet konulmasıdır. rılarak kasabayı iki ko'ı ftiasınâ al mış ve ta öbür uct» sanki birleşmisür. Bu hali'e Bartm Büyükadaya çok benzer. Yalnız güzel ve mebzul sulaıı Bulgaristana sattığımız malların faz'a! yük yardımları dokunduğunu pek iyi gösterme^e kâfidir. Ziraat Bankasının kooperatiflere yardımı Ziraat Bankasının kooperatifçiliğin inkişafına büyük hizmetleri dokunuyor. 1932 de banka kooperatiflere 6,617,000 lira ikraz etmistir. Izmirde Karşıyaka önlerinde 933 teki ikrazat 7,285,000 lirayı Şarpi yarifları geçmiştir. Bankanın 932 de kooperatiflerde kalan alacağı 3,555,000 Izmir (Hususî) Izmirde gittikçe' lira idi; 933 senesinde bu matlubat mkisaf etmekte olan dcaiz sporunu 4,006,000 liradır. biraz daha tesvik ve himaye için, ts tanbulda olduğu gibi, sehrimizde de bil Kooperatif kârlart tzmir su sporlan kulübü teşkiline ka • Kooperatiflerin 932 ve 933 yıllarar ves'miştir. Bumm için denizcüikle rındaki kâr ve zararlarını şöyle topuğrasan bazı güzide zovat tejebbüsalıyabiliriz: ta geçmislerdir. Resmî muamelesinm 1932 de 218,308 lira kâr, 42,463 ikmaline çaîışılan T. S. S. K. kulübüne lira zarar olmuş; net 175,845 lira Izmirin bütün yüzücüleri, yelkencilerî kâr edilmiştir. 933 te 142,189 lira ve deniz sporlarile uğrasan g r nçler gikâr, 77,396 lira zarar hâsıl olmus ve rebileceklerdir. Bu kulübe kaydolacak kâr bakiyesi 64,792 liraya tenezzül azalar, istedikleri diğer federe bir kulübe df> mensup olabilecekler ve resetmistir. mî müsabakalarda kendi kulüpleri naMüstahsile para hususunda geniş bir saha içinde büyük yardımlar ya mtna iştirak edebileceklerdir. Gayesi yalnız deniz sporunun inkifafı olan pan ve müsait şartlarla köylünün kulup, ilk if olarak Birmcikordondaki para ihtiyacını gidermeğe çalışan ko Alsancak banyolannı ıslah edecek ve operatifler memleketimizde nekadar oraya kapalı bir yüzme havuzu rap çoğahrsa; iktısadî kudretimiz o ka tıracaktn. Alsancakta oski itfaiye gadar artar; refah yolunun anahtan rajı da yelken ve fıtalar için kayıkhane olan toplu çalışmanın semerelerini ittihaz olunacrktır. Sporcu valimizin de o nisbette fazla elde etmiş oluruz. bu tesebbüse müzaheret etmekte ol Asrımız topluluk asrıdır. Tekbaşına dugu memnuniyetlı» haber aînvmişbr. çalışmanın yeri kalmamıştır. Türk müstahsilini, Türk köylüsünü, hepimizi güldürecek ancak kooperatif teşkilâtıdır. Bu teşkilâtın memleketin her tarafında yayılıp kökleşmesine çalışmak, Türklüğün kuvvetlen Beş muhtelif istikamette mesine çalışmak, millî varlığımızın yol faaliyeti başladı yükselmesine çalışmak demektir. Adanada yol isleri Madencilerin dilekleri 150,000 liralık Bulgar kcmürü ithal ediliyor Bartın belediyesüe kaymakamlı^ın îyi çahshklan anlaşılıyor. Bu sen» bir kaç ay zarfnda Bartını nahiye ve köyIere bağlıyan muhtelif istiknmetlerde 110 kilometro yol yapdmıshr. Bartın civannda çok zengin ormanIar ve kereste fabrikaları vardır. Yol lann in$ası bunlann nakli için çok iyi nticeler vereceği muhakkaktır. Tabiain bu güzellik hususunda bü yük bir cömertliğine mazhar olmuş olan bu şirin kasabada irfan hayatı da çok savanı dikkattr. Bir sene zarfında mevcutlardan ba^ka 14 köy mektebi inşa olunmu» ve yakında 10 tane daha yapılacaJctır. ...Bundan başka her sene muhtelif tam devr li liselere iyi elemanlar yetiytiren bir ortamektebi vardır. Bartın ortamektebinde 200 den fazla talebe feyiz almaktadır. bedelinden Bulgar millî bankasında bloke kalan paraların alınması için tacirler hükumete müracaat etmişti. Alınan malumata göre hükumet bu paralar mukabilinde Bulgaristandan memleketimize 150,000 liralık kömür ithaline müsaade etmistir. Bu sebeple yakında şehrimize mühim miktarda Bulgar kömürü geleceği anlaşılmaktadır. TürkiyeHolanda anlaşması Holanda Türkiye ticaret anlaşması tasdik edilmiş ve alâkadarlara teblığ olunmuştur. Buğday satışları Istanbul Ziraat Bankasında toplanan buğday satma komisyonu bazı şirketlere satmış olduğu buğday taahhüdatını ifaya çalışmakta ve bu buğdaylar sevkedilmektedir. Şimdilik diğer bazı şirketlerin buğday satm almak üzere vaki olan müracaatleri bir neticeye bağlanamamıştır. Müzakere cereyan etmektedir. Kadıköy Hale Sİnemasında Fotojjraf haberleri Haber aldığımıza göre şehrimizde yakmda Türkiyede ve bütün dünya da olup biten hâdiseleri fotoğraflarla gösterir haftalık bir mecmua çıkanlacaktır. «Fotograf haberleri» ismini taşıyacak olan bu mecmua için Türkiyede ondan fazla fotoğrafçı çalifacağı gibi dünya hâdiselerini tesbit eden ecnebi fotoğrafçdarla da anlaşılmı? • ür. Avrupada birçok nümuneleri olan bu şekil mecmuacılık Türkiyed? ilk defa düşünüldüğü için büyük rağbet göreceği muhakkak sayılıyor. BİR FRANSIZ MATMAZELİ tarafmdan fransızcalannı ilerlebnek istiyenlere ders verilir: Beyoğlu 348 Suriye çarşı adresine tahriren müracaat. Zayi Buca ortamaktebi tasdiknamesi tzmirde Buca ortamekebi 7 nci sınıftan almış olduğum tasd'knams kaybolmustur. Mektebe müracaatle yenisîni çıkaracsğımdar. zayi tasdiknamenin bittabi hükmü kalmamıştır. Muazzez Sait Rü'.tü Beklr Raşit Rıza tiyatrosu 22 teşrinievvel pazart^si aksamı saat 20,30 da Adana (Hususî) Vilâyetimizde bu yıl yol faaliyeti beş, istıkametYunan mehafilinden alınan malute başlamış bulunuyor: mata göre Reisicumhur intihabı yü1 Misis Ceyhan, zünden memleketinden aynlamıyan Yunan İktisat Nazırı M. Pesmezoğ2 Kadirli Andirin, lu önümüzdeki hafta zarfında lstan3 Saimbeyli Kayseri hududu, bula gelecektir. Yunan meclisi âyan 4 Kozan Adana, azasından M. Kritikosun geçenlerde 5 Adana Tarsu*, /, parlamentoda Yunan mallarına ltar1 Bunferdan Misis Ceyhan arasm(i Türkîyede muşkülâf çıkarıl3ıgın" dan bahsetmesi üzerine İktisat Na daki faaliyet; bilhassa Misis köpruzın Yunan mallarına karşı hu9usî sünden itıbaren eski güzergâhı solhiçbir tedbir alınmadığını, bilâkis da bırakacak şekilde sırtlan dolaşaTürkiyede alman tedbirlerin Türk rak ve Giragos yokuşu demekle masanayiini korumak için umumî ma ruf dik anzayı bertaraf edecek ?umiş ve esasen bu hususta iki hüku rette Nur dağları eteklerini takip eymet arasında muhabere cereyan etti liyecek bir güzergâh üzerindedir. ğini ilâve ederek yeni bir ticaret mu Çokça köyünden Ceyhana kadar oahedesi akti için yakında Ankaraya lan kısımda, eski güzergâhı soîda gideceğini de söylemiştir. bırakacak tarzda dağ eteklerini takıp edecek ve böylelikle, yolun bir daha Alman firmaları mümessiilerinin Ceyhan ırmağı taştığı zaman su altında kalmasına meydan verilmiyeiçtimaı cektir. Alman müessese ve fabrikalarınm 1 Kadirli Andirin arasındaki faalilstanbulda mevcut 40 mümessil vej yet; toprak tesviyesi olarak ilerlekilleri Alman konsoloshanesinde Alman jeneral konsolosu doktor I mektedir. Toepkenin reisliği altında toplanaSaimbeyli Kayseri hududu istirak, Türkiye ile Almanya arasında kametindeki çalışmalar ise, daha anmevcut ticarî ve iktısadî münast.ba zalı bir arazide devam ettiği için birtın inkişafı çareleri hakkında mü az ağır gitmekte ve maamafih şimzakerelerde bulunmuş ve bazı ka diden, Saimbeyliden şimale doğru rarlar vermişlerdir. sekiz on kilometro kadar ilerlemış Bu münasebetle bundan sonra ay bulunmaktâdır. da bir defa muntazaman toplanılmaKozan Aadana kısmı; Kozanla tmamoğlu köprüsü arasındaki yirmi sı da karar altına alınmıştır. düz Almanya krom madenini yalnız beş kilometrolukesasileyolun şose haline getirilmesi yürümektedir. Bu kısımda bütün güzergâhta bizden alacak toprak tesviyesi yapılmış ve blokaj Mevsuk bir membadan aldığımız ve kırmataş işleri ise epeyce ilerlemalumata göre Alman sanayiinin miştir. Bu arada silindirajı bitmiyen ihtiyacı olan krom cevherinin Tür on yedi kilometroluk ferşiyata bu kiyeden alınması takarrür etmistir. ay içinde silindir girecektir. Adan?Tarsus arasında vilâyet hududuna Eski Fransız kadar olan kısımda mevcut şosenin tamiratı ve takviyesi yapılmaktadır. Yunan iktisat Nazırı geliyor Tiyatrosunda FRANZISKA Önümüzdeki Çarşamba Büyük artistler yalnız biivük fılim GAAL yapar Kendisinîn Gölgesi Komedi 3 perde Ilkbahar Resmigeçidi NELEK Şeytan Kız „ ve "Papnka,, nın bu sevimli ve meştıur yıldm yeni ve en son, AŞK. NEŞE ve MUS1KI şabeserinde Pat Pataşon Kız Kollejinie lîâvet"n Vah$; ormanlar esran UsV'tdir Kale sinemaunda ||" „ YARASA BU A K Ş A M Saat 20 de Operct 3 perde Hestelejen : Yohann Ştraus Tercume eden l'krera Reşit Bu Çarşamba akşamı TKŞRINIEVV f L Sİnemasında MİLT Bitmemiş Senfoni Oyle bir tıp tılmlerdendir kı 10,20 ve hatta daha taz'a defa bıkmaksız*n ve seve seve gor ı eğe gide» iz h!r fılmd r ( Eski Artistik ) Sİnemasında SUMER Bu istikametlerdeki faaliyet bittikten sonra bu yıl, ayrıca yedi istikamette daha yol işlerine başlandcaktır. Geçen yıllarda başlanıp devam eden Karaisalı Adana yolu bugun bitmiştir. Otomobil ve kamyoniar gidip gelmektedir. Ancak b\ı yolun Karaisahya yakm küçük bir kısmında bazı menfez inşaatı kalmıştır. Adana Karataş istikametinde ise bu yıl ancak mevcut yirmi altı kilometroluk şosenin tamirat ve takviyeleri yapılacak ve yeniden şose inşasına başlanmıyacaktır. Ltibnan Melikesi Baş rollerde : JEAN MURAT SPİNELLY . Chakatounî Pierre Benoit'nın şaheseri OSMANLI BANKASI Osmanh Bankasının Galata, Yeni cami ve Beyoğlu daireleri, Cumhuri yetin ilânının yıldönümü münasebetı le f^rinievvelin 29 uncu pazartMİ gü nü kapalı bulunacakbr. S U M E R Afrikadan tekrar biz* geliyor ı Kskı ArtKtik) s nemdsındj