29 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 54 İSTANBUL CAĞALOGLU Q 0 Q 29 MO. OOÖü Telgraf ve mektup adresi: Cumlıunyet, Istanbul Posta kutusu: İstanbul, No. 246 Telefon: Başmuharrir ve evı: 24290, Tahrir heyetl: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi, 24299 M uny NlSdli I 934 Hayat Ansîklopedisi Büyik bir kütüphaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdîr. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. Bir Maliye ıslahının Manalı felsefesi ir iki senedir içinde yüzdüğü büyiicek malî bir tezepzüpten bir türiü kurtulamtyan Fransa, ihtilâle benzer bir takım hâdiselerle vahim bir vaziyetin son haddine kadar siiniklendikten sonra nihayet Gaston Dumerg kabinesinin aldığı fevkalâde tedbirlerle maliyesini ulaha muvaffak oldu. Bu salâhın ilk ve en esaslı şekli bütçenin tasarruf tarikile muvazenesini temin etmis olmaktan ibarettir. Son senelerde Fransu bütçesi 10 milyar franktan fazla açık vermekte idi. Bu vaziyette olan bir bütçeyi yü rütebilmek için bir taraftan tasarruflar icrası veya yeni varidat bulunması gibi tedbirlere müracaat olunurken diğer taraftan da bizzarure avanslara ve «• tikrazlara başvurulmak mecburiyetinden kurtulunamıyordu. NUiayet bütçe açığı 6 milyar franga gelip dayanmıs • h. Bu vaziyeti ıslah için yeni vergiler ihdasına gidilemiyordu. Çünkü vergiler yükselebüeceği kadar yükselmişti. Tasarruflar icrasına ise alâkadar millet efradı, bilhassa maaşat eshabı kolayca muvafakat edemiyordu. Daladye kabinesini iskat eden gürültüler bu her tarafı dikenli vaziyetin siyasetle de kanşan müşkülâhndan ileri gelmisti. Gaston Dumerg kabinesi mevcut bütçeyi meclislerden adeta bir tek madde ile bir günde geçirdikten sonra bütçe açığını bertaraf edecek tedbir • ler ittihazında tam ve kâmil bir salâ • hiyet almış ve bu açığı bilhassa tasar ruflarla kapamak için işe koyulmuştu. İşin müskülâtı her dakika bütün ağırlığile karsıdan dahi görülecek veçhile meydanda idi. Dumerg kabinesi her dakika efkârı umumiyenin fikri «eti mıne ve basiretine dayanarak mart • • yından itibaren tatbikata geçti: 6 mart tarihli ilk kararname, esaslan Âyan Meclisinde işaret olımmus 141 m :i;uu ftankltb ilk tasorrufu temin ve ilân ediyordu. 4 nisan tarihli ikinci bir kararname ile muhtelif bütçe tahsisatlannın indi • rilmesinden mütevellit 660 milyon franklık ikinci bir tasarruf temin ve ilân olundu. Nihayet 4 ve 14 nisan tarihli on sekiz kararname ile temin olunan 3 mil • yar 400 milyon franklık tasarruflar bütçenin sağlam temeilere dayanan muvazenesini kat'iyyen temin ediyor • du. Bu suretle yalnız Dumerg kabinesinin abnış olduğu tedbirlerle Fransız bütçesinde 4 buçuk milyar franga yakın tasarruf temin olunmus ve son seneler • deki diğer tasarruflann inzimamile bütçe masraflannm azaltılması 6 milyar frangı geçmiştir. Bu tasarruf mec muunn bizim paramızla 500 milyon lira olarak ifade etmek mümkündür. Fransada senelerdir bu kadar ra hatsızlığı mucip olan bütçe acığıntn nihayet böyle maaşlarda ve majaflarda tasarruf yolile temin olunmus olması bütün dünyanın uzerinde tevakkufla enineboyuna tetkik edeceği bir hâ dise teskil etmektedir. Garp memle • ketlerinde bütçeyi, yani devletin malî vaziyetini iktısadî vaziyetile birlikte mütalea etmek mutat olduğu için bilhassa bu noktadan bu hâdisenin lehinde aleyhinde yürütülmüş mütalealarla nihayet vâsıl olunan selâmet neticesi nin felsefesini yapmak bizce de fay dadan hâli görülemez. Eğer Maliye Vekâletimizde seneler ve senelerdir teşkilini tavsiye ettiğimiz bir mütehassu tetkik heyetimiz bulımsaydı o bu hâdise üzermdeki ciddî miıtaleaların dan belki kocaman bir cilt çıkarmıs ve bjundan da maliyemiz hiç şüphesiz çok büyiik istifadeler elde etmiş olur Bütçe açığının tasarruHarla teminine bu tasarruflardan şahsan ziyan görecek kimselerin kolaylıkla muvafakat etmiyecekleri malumdur. Nitekim Fran sada dahi bu yüzden yükselen şikâyetler kanh hâdiselere kadar ileri götü • riilmüştür. Hususile Fransada maaşiı •e ücretli vatandaşlar teşkilât altma girmiş zümreler halinde olup bunlarm mecmulan da ittihatlar vücude getir • miş bulunduklarından oradaki şikâyetler yalnız söze inhisar edip kalmıyordu da. Buna rağmen bu derde çaresaz olmak azmile iktidara gelen son hüku met, selâmeti tasarrufta bularak bü • tün cesaretile o yolda yürümüştür. YUNUS NADİ (Mabadi üçüncü aahifede} Dört Balkan Hari çıye Nazırı Celâl Bey dün Tahlisiye teşkilâtını tetkik etti Cenevrede toplanacaklar Iktısat Vekilimiz geldi "Taymis,, Balkan misakına merbut protokolun esaslarım neşrediyor Vekil; Bey çarşamba günü Izmitte kâğıt fabrikasının temel atma merasimini yapacak M. Musolini ile M. Muşancf neler görüştüler? Yunan gazetelerinin verdikleri ha Tjerlere gbre Romanya ve Yugoslavya Hariciye Nazırlan mayısın ortalanna doğru Cenevreye gideceklerdir. Bir müddet sonra Tükiye ile Yunanistan Haiciye Nazırlan da Cenevreye gide rek M Titulesko ve M. Yevtiçe iltihak edeceklerdir. Bu suretle dört Balkan Hariciye Nazırı toplanarak Balkanlara ait mese • leler etrafuıda mühim müzakerelerde bulunacaklardnr. tkttsat "Times,, ve Balkan misakf Taymis gazetesi 25 nisan tarihli nüshasmda Balkan misakına merbut olarak 9 şubatta Atinada Türkiye, Yunanistan, Romanya, ve Yugoslavya 'Hariciye Nazırlan arasında imzalanan protokolun bir hulâsasını nesretmektedir. (Mabadi altınct aahifede) Erzurum kongresinden Tevfik Rüştü B. Bükreş En f Bankası isi sa Kuvayı Milliyeye Sanka Müdürü dün ve Cenevreye gidiyor Adliyeye çağrıldı Recep Bey dünkü dersinde iki konferansm mukarHariciye Vekilimizin ulâhlar konferansmda Boğazreratile Kuv?yı Milliyenin teşekkülünü anlattı Tetkik heyeti de çalış Halc Fırkatı lar meselesini tekrar mevzuu bahsetmesi muhttmel Umumî Kâtibi ve Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey mağa başladı Kütahya meb'usu mayısın sekizinde Ankaradan ha • reketle ayın dokuzunda tstanbula gelecek ve ilk vasıta ile buradan Köstence tarikile Bükreşe giderek Romen Hariciye Nazırı M. Tituleskoya iadei ziyaret edecektir. Tev fik Rüştü Bey Bükreşten Cenevreye hareket edecektir. Orada dört Balkan Hariciye Nazırı kısmı mahsusumuzda ayrıca kaydettiğimiz veçhile toplanarak Balkan misakı etrafında müzakerelerde buluna caklardır. Tevfik Rüştü Bey Mayısın son haftasmda Cenevrede toplanacak olan terki teslihat komisyonun müzakerelerine iştirak edecektir. Cemiyeti Akvamın bu içtimamda Boğazlar mukavelesinin tadili hakkmdaki pek hakh talebimizin daha kuvvetli ve (Mabadi beainci aahifede) llltllllHtllllMilllllllltMlltllilinilllttll IMIIIIIIIIIIIHIHIIKIIIItililMM Balkan miaakmtn imzaatndan bir intiba Celâl Bey dün aabah Haydarpaşada karfilaytcılan arannda Burada teşkilâtı gözden geçiren Iktısat Vekili Celâl Bey dün saCelâl Bey, ıslah ve tekemmüle muhbah Ankaradan gelmiş ve Haydartaç noktalar, bütçe ile yapılacak yepaşada hükumet ve mali mehafil erni işler ve Tahlisiye idaresinin umukânı tarafmdan karşılanmıştır. Vemî vaziyeti hakkında Necmettin kil Bey, kendisi için hazırlanan roBeyd«n esaslı izahat almış ve Ve morköre binmiyerek Akay vapu kâletçe halledilecek hususların bir rile tstanbula gelmiş ve yürüyerek raporla Ankaraya bildirilmesini, Antş Bankasına gitmiştir. Vekil Bey okaraya avdetinden sonra bunlarla rada saat 3 e kadar meşgul olduk meşgul olacağını söylemiftir. tan sonra Siirt meb\ısu Mahmut Vekil Beyin huzurunda tahlisiye ve Tahlisiye umumî müdürü Nec muamelelerine ait bazı tecrübeler de mettin Beylerle beraber Kilyosa giyapılmıştır. derek Tahlisiye istasyonunu ziya• (Mabadi dördüncü aahifede) ret etmiştir. Vekili tktısat Vekft leti namına Es naf bankasnun yolsuzluklannı tetkike merour « • dilen Vekilet Şirketler müdürü Cemal Ziya Bej dün sabah erkenden bankaya gi derek, müJkiye başmüfettişi Tev • fik Talât Beye müJ&ki olmuştur. Muddeumumî Kenan B. Bu suretle tamamlanan tahkSc heye(Mabadi dorduncu tahifede) A». Hluleshoya iadei ziyaret içfm Biiltrefe, oradan da Cenevreye gidecek Yol ve Yapı olan Hariciye Vekilimiz Limited şirketi Tevfik Rüştü Bey müdürlerinden , lltllMII[tllUtV<nilMHIUtllMIM1tlMltlMMIIIHIlnillllIMIIIIMllIIIIITt1tnil1 kendir ve keten sanayii Türk Anonim Şirketi müdürü ve Sı vas • Erzurum ve Malatya il tisakı hatlan in. şaat müteahitli ğinin inşaat »ef lerinden GörJi'' lü mühendis Şev Merhum Şevket B. : (Mabadi beşinci aahifede) Recep Bey dün aksam tnkılâp Kür süsündeki dersle • rine devam etmiştir. Recep Bey dünkü dersinde Stvas kongresi • nm mütaleasile meşgul oknuştur.' Bu dersten al dığımız notlan yazıyoruz: ttecep Bey, Inkilâp kürtüaünde dıracağı tstanbuldan anlaşıhyor. Ken • disinin tevkifi emrolunuyor. Mahallî otorittîer bu emri yerine getirmiyorlar. Gazi Mustafa Kemal, üniformasını pa> çalıyor ve ifade ettıği gibi seniyeı mU Jette basit bir vaziyette vatan ve millet çalısma \oluna giriycr. Erzurum kongresi, millî tarihteki va(Mabadi dördüncü aahifede) ıtnııııımınııiHiıınııuıııııııııtııtııııııtıı mıttıımıııııntıııııiH Hazin bir vefat ımmıııııııiMiıiMi « Erzurum kongresinin bitiminde şimdiki Törkiyenin takriben üçt« biri olan bir mıntaka Ermenistan veya Pot*tüs tesekküllerine karşı müdafaa kara nnı vermis bulunuyor. Ve bu karar dünyaya ilân edıliyor. Gazi Mustafa Ke • mal, Erzurum kongresine riyaset edi • yor ve oradan milleti, bütün memleketi müdafaa maksadı üzerinden ayaklan ıııiMiıı ıııııııı ıııııııııııuıiıııııiMiıııiMiııııı Dün yeni bir eroinci şebkeesi daha yakalandı İmalâthane şimdiye kadar bulunanlarm en büvüğüdür. Kaçakçılarm reisi tevkif ediW Kemalettin Sami Pş. ya îneboluluların son hürmeti Dişi îblis InebSlular çtkarılan imalâthane Eroinci aebekeai reiainin oğlu Niko ve meydana Armando altı aydanberi mermırDün Gümrük muhafaza teşkilâtı lar tarafmdan adım adım takip e zabıta memurlan çok büyük bir edilmekte idi. Dün saat 3,5 ta evine roin şebckesini meydana çıkarmışgeldiği bir sırada tnemurlar tara tır. fından bütün tertibat alınmış bu Şebekenin merkezi Beyoğlu, Tarlunuyordu. Muhafaza kumandanlığı labaşmda, Sakızağaa sokağında 38 istihbarat îstanbul âmiri Cafer, ikinnumaralı evdir. Şebekenin baçı ve ci şube müdür muavini thsan, ka fabrikanm sahibi ttalyan tebaasmçakçılık bürosu başmemuru Maz dan Armando isminde vaktile ttal • har Beylenn nezareti altında eve yada tayyare binbaşılığı yapmış b^ir (Mabadi ikinci aahifede) mühendistir. Harikulâde meraklı macera ro mammız bugün başladı. Altınct aahifede bulacaksmız tarafmtarafmdan gönderilen celenk dün arkadaslartmız dan merhumun kabrine konulurhen tnebolu halkıntn bu kıymetşinasBüyük kumandan merhum Ke • lığı bizi pek mütehassis etmiştir. maVttin Sami Pasamn mezarına biKendilerini teJbrik etmeği vazif e adzim vasıtamızla konulmak üzere dederiz. Inebolu Halkevi tarafmdan gaze • Kemalettin Sami Pş. ailesinin temîze büvük bfr celenk gönderil « mistir. tnebolu halkının, bu büyük teşekkiirü ve kahraman askere karsı duvduğu Kemalettin Sami Paşa merhumnn hürmet ve muhabbetm ufak bir eseri biraderi dün gazetemizi ziyaret e. olan çelenk, dün. arkadaşlarımız taderek ağabeysi hakkında hükume tm ve halkın gösterdiği yüksck murafmdan Eçe vapurundan almmış. habbet eserine bütün aile namına te« ve büyük ölünün .Eyüpte 16 mart şekkürlerinin iblâğını bizden rica et•ehitleri yanındaki mezarma gö • mistir. türülmüstür.
