23 Şubat 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 50 nci cüzü çıktı > IIA 0C01 İSTANBUL CAĞALOĞLU n a e ı. * 4 Mâ * W0. ODcl Telgraf ve mektup adred: Cumhuriyet, Istanbul Posta kutusır Istanbul, No. 246 tUIÎia 16 ÇUD&l I 8 ö 4 Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahnr heyeti: 24298, Idare ve matbaa kısmile Matbaacüık ve Neşriyat Şırketi, 24299 •^™ ™ ^^~^^^^^^^" ^^^^ ^^^^^^^^^^^r ^ ^ ^ ^^m^ ^^m^^^ ^^^M umhuriyet İkinci umumî müfettişlik Trakyadaki dört vilâyet muhafaza edilecek mi? Ankaradan alınan malumata göre Trakyada ikinci umumî müfet tisliğin teşkili ta'ıarrür etmistir. Bu haber tahakkuk ettiği takdirde ikinci umumî müfettişlik tnerkezinin Istanbul olması muhtemeldir. Trakyada Istanbul, Edirne, Te kirdağı, Kaklareli olmak üzere dört vilâyetimiz vardır. Bir aralık bu vilâyetlein tevhidile tstanbul ve Edirne olmak üzere ikiye indirilmesi düşünülmüştü. İkinci müfettişlik tes kilâtı kat'ileştiği takdirde bu dört vilâyetin aynen muhafaza edilip edilmiyeceği malum değildir. Gelecek sene de, üçiincü umumî müfettişlik merkezinin İzmir olarak vücude getirilmesi muhtemeldir. • • Aidanmak, hırslanmak ve mes'uliyetten kurtulmak içın ölçülerin hakikt ve alâsinı alınız. TAM markasında tereddüt etmeyiniz. Tahtakalede b8 numarada terazi ve olçuler fabrikası. } Halkın bilgisini artırma yolu vvelki gün tütünlerimizdeki Ukonto ve iskarta meselesini ya. zarken bu işle meşgul halkı mızm mahsuHerini muayyen suııflara ayırmak ve ona göre de denk yapmak hususunda çok dikkatli obnalarmı temin edecek tenvir ve irşat lüzumundan da bahsetmiş, halka doğnı yolu göstermek için umumî seferberliğe benzer kesif bir gayret ve faaliyet sarfolun ması ibtiyacını ileri sürmüştük. Kale vauciz o sabrlan çizerken müstahsile karşı yapdacak tenvir ve irşat vazife. sinin yalnız bir tütüne mbisar etmiyeceği gözümüzün önünde diğer binbir ihtiyaçla canlanıyordu. Alelumum halkı her sene daha iyi ve daha bol bir isfahsale götürmek için hemen her sahada tenvir etmeğe ihtiyaç vardır, ve itikadımızca bu, yapılmasmdan asla usaralmıyacak bir iştir. Bu tenvir nasıl yapılabilir? Her bi • ri derece derece müessir türlü şekiller . le. Bunlardan bir tanesa de balktn anlıyacağı dilde risaleler çıkarmak ve bunlan alâkadarlann eline geçecek veçhfle dagıtmakbr. Bu tenvir ve ir şadm en kolay yapılır ve çok ucuza malolar pek müessir şekillerinden bi Tİdir. Meselâ son «enelerde memleketimizde kendi başma bir mesele teşkil eden tskonto ve iskarta meselesi pekâlâ böyle bir i&a formalık küçücük bir risalede en salâhiyetli bir lisanm en a. çık beyanile şimdiye kadar çoktan izah edilmiş olur, ve eğer böyle yapılsa fikrimizce şimdiye kadar mesele yarısından fazla bir m'kyasla çoktan hallo lunmuş buhmurdu. Böyle bir risalede köyKiye iskarta ve iakontomm ne demek olduğu ve neden ileri geldiği anlahlacaktır. Bu anlatış bizi tütünün nasıl tasnif olunması lâztm geldiğini etrafile izah etmeğe sevkedecektir. Ticaret âlemintn hiç ki. .«•^*jrmV*>fi totun juunıftert lutad Yeni bütçe tetkikatı Memurlardan tekaüdiye kesilmesi mevzuubahs değildir Elektrik resmine zam icrası ve saire gibi Kaberler ihtimallerden ibarettir Ankara 22 (Telefonla) Heyeti Vekile bugün saat beşte BaşvekO ts met Paşa Hazretlerinin riyasetleri altında toplanarak bütçe müzakeresine devam etti. Anlaşıldığına göre bu miizakerelerde evvelâ varidat yekununun ne olabileceği meselesi tetkik ed'lmektedir. Bundan sonra vekâletlere ay . rdacak tahs'sat miktan kararlaştada • cakhr. Maliye Vekâleti yeni varidat membalan teklif ettiği gibi diğer vekâlet ler de yapacaklart işleri karşıhyacak tahsisat elde edebümek için bazı va rk?at membalan göstermektedirler. Bu meyanda tktısat Vekâletinh» de iktısadî programı tatbik için bazı va • ridat mendbalan gösterdiği söyleniyor. Bu mevzular arasmda elektrik ve nakliyat resimlerine zam yapılması tasavvurlarmın da mevcut olduğu an . lasılıyor. Maamafih henüz bunlar hakkında verilmiş b:r karar yoktur. Memurlardan tekaüdiye kesilmesi meselesi hakkmda verilen haberiere gelince şimdiye kadar bu mevzua h:ç temas edümemiştir. Memurlardan ve tnüstah . denvnden yeni bir vergi altnması için de herhangi bir tetkikte bulunulmarmşhr. Hakrkî vaziyet budur. Bunlar haricmde yazılan yazılar tamamen ihti mallere müsteoittir. Halkevlerinin yıldönümü Halkevi bulunan bütün şehirlerimizde Evlerin yıldönümü tezahüratla tes'it edilecek Ismet Pş. bugün mühîm bir nutuk »söyliyecek . İ Meclis açılınca tahsisat istenecek TürkIngiliz ticareti aziyetin Ingiliz dostlarımız için şikâyet mevzı olması gariptir; şikâyete hakkı olan biziz Ingiltere bir teşebbüs mü yapacak? Türk • lngiliz ticareti son zamanlarda umumî efkânn dahi nazari dikka • tiru celbeden bir anlaşamamaziık mevzuu oldu. lngiliz parlâmentosunda ve • rilen sual takrirleri münasebetile cereyan eden mUzakerelerden sonra şhndi id« bir tnytlİT jjazetesi, Fînansîyal NT yuz ayni mevrua temas etmekt* ve bu anlaşamamazlura bir nihayet verilme • sini istemektedir. Şu kadar ki gazete bu meselede takip ettiği hattı hareketten dolayı kendi bükâmetini şiddetle tenkit ediyor. Muhakkak olan cihet Türk lngiliz ticarî münasebetlerinin bugünkü cihan mübadele şartlarma göre yeniden tet • kik ve tanzime muhtaç olduğu keyfi • ^v^. yetidir. Itngütere uhükumetmin ticaret y c u u H . U«Uv«c Ankara 22 (TelefonJa) Büyük Millet Meclisi açıldıktan sonra Trakyada ikinci umumî müfettişlik teşkili için tahsisat istenecektir. tkinci müfettişlik merkezinin Edirne olması Kırklareli ve Tekirdağı ile Çanakkalenin de buraya rapb mu'Ktemeldir. İstanbulun hususî vaziyeti dola • yısîle bugiinkü seklini muhafaza edeceği zannolunuyor. Ankara ve tstanbul Halkeulerile Hcdkevlerî Umumî Reisi Neeip Ali B, Ankara 2 2 (Telefonla) Halkevlerinin yıldönümü yarm Halkevi bu lunan bütün şehirlerimizde büyük merasim ve tezahüratla tes'it edilecektir. Ankara Halkevinde saat ikide baş. lıyacak merasimde Başvekü tsmet Pş. Hz. muhim bir nutuk söyliyecekler, bumı Halkevleri umumî reisi Necip Ali Beyin nutku takip edecekth*. Gece de Münir Hayri Beyin bir revüsü temsil edilecektir. Istanbul ve Ankara Radyolan nu tuklan her tarafa bfldireceklerdir. Balkan Hekimler Birliği kuruldu Umumî Reis Akil Muhtar Beyin beyanatı Balkan He Idmler Birliği Şpn Tiirkiye ınil lî komitesi te şekkül etmistir. Hükumet, bu ce miyetin nizam namesini tasdik ettiğinden mtl Iî komite res men şehrimiz de faaliyete g.*., miştir. Âkil Muhtar Bey Türkiyedeki cemiyetin reisi, Balkan Hekimler Birliğinin umumî reisi olan profesör doktor Akil Muhtar Beydir. Millî komite kâtibi umumiliğine Süheyl Bey seçilmiştir. Akil Muhtar Bey dün bir muharririmize şu izahatı vermiştir: « Balkan Hekimler Birliğinin teşkiline ikinci Balkan konferan «nda karar verilmiş ve ücüncü konferansta tatbikata geçmek için lâzım gelen esaslar ihzar edümişti. Şimdiye kadar bizde olduğu gibi Ynnanistan, Romanya ve Yugoslavyada da Balkan Hekimler Birliği cemiyetleri teessüs etmistir. Yalnız Bulgaristan ve Arnavutluk henüz teşkilâtı ikmal etmemiş bu lunuyorlar. Birliğe dahil memleketlerin heyeti erinin reîslerinden mürekkep olan meclisin kararı veçhile bütün bu teşkilâtın ilk merkez bürosu Istanbulda çalışacaktır. Birlik, bütün Balkan memleket (Mabadi alttncı sahifede) istanbulda tstanbul Ha&evinde saat 15 te 1» bldâl marşı söylenecek ve ant içile (Mabadi alttncı $ahifede) Yiiksek Sıhhat Şurası nelere karar verdi? i^İıasta4nkaradan dönen azalar neler hakkındaki mühim kararları anlatıyorlar Ankarada Yiiksek Sıhhat Şurası ictimalarma iştirak eden müderris doktor Besim ömer Paşa ile Üniversite Rektörü Neşet ömer, profesör \kil Muhtar ve Mazhar Osman Beyler dün sabah şehrimize avdet etmiş • lerdir. Şura, bu defaki toplantılarında, memleketin umumî sıhhatile aîâ kadar çok mühim meselelerle meş • gul olmuştur. Şura, Sıhhat Vekâleti tarafın dan hususî hastaneler hakkında hazırlanan talimatnameyi bazı tadilâtla kabul etmistir. Bu talimatnameye göre, mevcut hususî hastanelerden fennî ve sıhhî şeraite uygun olmıyan bir kısmmın kapanması lâzım gelmektedfr. Tayin edilen müddet zarfmda talimatnameye muvafık bir hale getirilmiyen hususî hastaneler. kapa tılacaktır. Vekâlet, talimatname projesinde ahşap ve bazı aksamı güneşten mahrum hususî sıhhat müesseselerinin beş sene sonra kapatılmasını teklif etmişti. IIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIHII ••tlllltllMtlllIIIII III (•••tlldlll yapümak icap ettiği birer birer yazılacak ve icap ederse bunlar ban resimlerle canlandınlacpJctır. Köylüye eğer tiitünlerini böyle ayırdeder ve böyle denk yaparsa o zaraan hiç kimesnin ondan iskonto ve iskarta payı çıkar • mağa kalkışamıyacagı kat'î olarak söylenecektir. Hatta köylüye, işini böyle gördüğü halde herhangi bir iskartaiskonto iddiasma karşı: Ben mahsulümü Ziraat Vekâle . tinin gösterdiği usulde tanzim ettim. Diyebileceği söylenecektir. Ve eğer köylü tiitünlerini hakikaten o tarifler dahilinde dikkatli yapmışsa bu hakem üzertnde müessir olacak ve hatta mahkemede nazari dikkate alnıacak bir hareket olur. O zaman hükumet bile köylünün bu esasta yükselecek Hira nna derhal kulak verir, ve gider îhti • lâflı meseleyi mahaJlinde görür. Ve bizhn itikadımızca tenvir ve irşat, te • sirini bu kadar ileri götürecek suretk. yapıldıktan ve yayıldıktan sonra zaten köylü ile alıcı arasmda ihtilâf bile kalmarmş olur. Buna mukabtl herhangi bir istihsalimizle onun iktısadî barekeü en sağlam bir cereyana girmiş bulunur. Bu iş böyle olmak için devletin iktısa. dî faaliyetlere, bu faaliyetleri kendisine maledecek surette, alâka gösterme« lâznrahr. Bu öyle bir iştir ki hüku • roeti faraza ziraatte behemehal köy lüden daha bilgiç, faraza ticarette ta cirden daha vâkıf olmağa mecbur e . der. Bu böyle olmak fcjân hükumetm elinde bütün vasıtalar vardır. Hüku • met bilmediklerinin en doğrusunu en az bir zamanda en mSketnmel olarak oğrenebiür, ve öğretebüir. Madde madde bütün ziraat işlerini bauon anlıyacağı bir üslupla risalele • re geçirmek hükumete göre en kolay bir iştir. Kolay iş dediğimize bakıp ta bu maddelerin îistünkörü yazdabileceğine hükmetmemelidir. Bir kere iş hakikaten çok iyi bümecektir. Sonra da yazış köylünün kavnyacağı sade bir dille olacaktır. Bunlar azçok zor şeyler olmakla beraber herhalde mubal çeyler değildir. Bilâk's erbabının dik . kat ve itinasile pek kolay yapılabilir feylerdir. Meselâ Türkiyede hangi mmtaka • larda kaç nevi portakal yetişir ve bunlar her mmtakaya göre hangi usul lerde ıslah olunabilir? Alın size bir mevzu ki eğer tetkikah neb'celeri fili • yata kalbedilecek olursa memleketin ikhsadiyatma milyonlarca Kra flâve edebilv. Şimdiki halde portakalcılıkta YUNUS NADl (Mabadi ikinci tahifede) tngütere Ticşret Nazırı Mr. Runciman muahedesinin en ziyade mazhan musaade millet muaroelesi kaydine istinat (Mabadi dördüncü tahifede) HiiMnMHiıııiHnı»ııiHimHMiHnHmiHWHUımnniHiınınıiMHiiMiıııııııııınııııııııtıııııııııııııııııiıııııııiMiınnıııiMiııi!inııııiMiıııınıııııııııııııı Kızılordunun günü Bugün bütün Sovyetlerde Kızıl ordunun 15 inci yıldönümü büyük merasimle tea'it edilecektir Besim ömer Paşa Şura, hastane buhranraı nazari itibara alarak Vekâletin yardım • (Mabadi altınct tahifede) 11II llt II1111 tl 1111111111IIII111IIII11IIIII11 lltlll IIIIII tl IIITIIII1111111M1111 •< Bu seferki kar uzun sürmedi Sovyet ordnlartnın en azim kavvetlerinden birîni teskü eden süvari alaylaAnSgn biri „ Kızılordunun on beşmci yıldönümü bugün Umum Sovyetler diyarmda büyük merasimle tes'it edilecektir. Çar . )ik iskat edilip Sovyet rejimi teessüs eder ebnez müteveffa Lenin ile arka daşlannm en ziyade ehetnmiyet ver • dikleri iş Kızılordunun teşkili ohnuş tu Bunda nekadar isabet ettikleri senelerce devam eden dabilî harplerde Murman sahilinden ve Sibiryadan e c nebi ordulannm istflâ hareketlerine karşı Knalordumm kazandığı mühim muvarrakiyetlerle sabk ohnuştur. Kı nlordunun en bariz vasfı gerek teşki lâh, gerek ediha ve naküyesi Hibarile birçok huMMİyetleri haiz oknası ve Çarlık ordusuna kat'iyyen benzememe r tidir. ' \ •i Üçer yahut alhşar hayvanla çekilen ve makmeH tüfeklerle hafıf arabalardan teçhiz edilen kıtaat müteşekkfl Berlin sefirimizin Fon Hindenburg'a teşekkürü Berlin 22 (A.A.) Maresal Hindenburg, TÜTkiyenin Berlin büyiikelçisi Kemalettin Sami Pasayı kabul etmistir. Paşa, Alman reisicumhu runa gayet kıymetli bir çerçeve içind'e Gazi Hazretlerinin bir por tresini takdim etmiş ve Türkîye Cumhuriyetinin onuncu yıldönümü münasebetile gerek kendisi, gerek Alman hükumeti taraf ından göste rilmiş olan alâka ve teveccühten dolayı tesekkür eylemiştir 3îr gün evvel havanın açık olmauna sevinen tstanbullular dün sabah etrafı karla muhat görerek hayrette kaldılar. Fifhakika Rasatane müdürümüzü bile « artık bahar ge • Kyor» dedirtecek kadar güze'leşen hava evvelki akşam birdenbire soğumuş ve gece yeniden kar yağmağa baslamıştı. Rasataneden aldtğımız maluma • ta göre hararet dün azamî üç ile asgarî nakı» 2 derece arasmda farketmiştir. Son yağan karın kesafeti sekiz dokuz santim kadardır. Rüzgâr dün akşam sakin olarak yıldızda" esm^kte idi. Rasatanenin dün akşam yeni'^n verdiği müjde doğru ise artık kar tehlikesi kalmamış ve havalar dü zelmeğe başlamıstır. Resmimiz İstanbulun evvelki gece yağan son kar altında bir man • zarasını gösteriyor. Bugün: Uçüncu sahifemizde ALAETTİN CEMİL Beyîn Paris mektubu in basma fie'enier gerek hücum gerek müdafaada ve bühassa geniş Rusya ovalanndaki hare CMabadi altınct muufede) ordasa basknm<n*donı Jeneral Vorosüof Beşinci sahifemizde Sinema