12 Ocak 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

SON TELGRAFLAR Fransa'ya göre Amerika hatasını anladı Tan gazetesi bı;ı;l;r ;s’elesînin pek yakında halledileceğini söylüyor Nevyorl 11 AA — New Ve Timer'in Veşington'e ve İngiltere vefiri 'in M Bo ahi siyaret etmesinin sebebi hare borç- Jai met'elesinin tetkikine ne varetle oi himresmi Bir Zannolunmaktadır. Tan gazetesinin bir haberi Paris V1 ÇAA.) — Tan gazetesi, Nevyark'taki muhabirinden almmıç o.dafı Bir telgrafi neşretmektedir. Bu telçrer: mamede M. Rooseveli ile M Stimson'un | Amerika'nın harp borçları mer'elerinde takip etmiş olduğu siyasetin derin hata: #a anlamıp ve terlim etmiş olduk'arını Bödürmektedir. Tp Glemi sinamderlerinin M. Hoorer ile Ralefini ozlaşmağa sevketmek” için onlar ürerinden tazyik iera edecekl. len yüpke edilmeletedir. Tan mubabiri ilâve ediyor Her iki diplemat M. Stimsan'r kimin Blef olacağı malüm olmadan yapı müzakerelerden falde bellenimiy ece Kusmunda motabik kalmışlardır.. M Stimson'un bu mes'ele hakkarda eveli'in in berçler e! babrrtmek fe'n Tamliyolde Şimdi Mi 1Silâh ihracatını Tahdit lâzim !» M. Hoover'in kongreye gönderdiği beyanname Vaşinetor TT (AA) — M. Hoo ver, konereye bustf bir - Beyanname göndererek ya nakerl gnvelere tahsir e- n olan süük ve mühimmat tesre dinin ileasım demiş eden 1925 tarihli Cenevre mükavelenamesinin — süratle tardikmı 30 milyon İşçi işsiz! «40 saat çalışman korife: ransındaki nutuk Cenevre 11 (AA) — Haftada 40 sant çalışma mes'elesini tetkik edecek olan konferanı, içtimalarda söylenecek nutukların Alman, İngi: Ji ve Framsız döllerine çevrilmesine karar verdiklen sonra umumt mü - gakereye yahat Rehikumkuru sake » amurahhası olan M. Yühaux bu hususta hemen bir karar alınmasına - büyük bir Tüzum olduğunu söylemiş, bugünkü buhra- 'nın biç te geçici 'bir Jer olmadığı Fikrinde bulunmuştur. in Behsedilmesini itizam eyleminiz. M. Hoover, ton samanlardaki va < h ve mühimmat serkiyatınım kon - teol ha büyük Bir atoriteve ihtir | — M. Yauhonz, beyanatına devam” aç mevcut olduğunu görtermiz Bulon. | Ia demiştir ki doğema beyan ve fakat ba gibi sevkir | — —— Ancak bu burula yt yalmmz bir memleketin menetme - | idek çe e Gönin vahim olacağını lâve eylemiş - Gelire M. Youhouz, şimdiki baldı ada mevcut 170,000,000 işçiden 30 nllyonumun işsiz bulundağımı, bu miktarın işçiler âleminin altıda biri demek olduğunu da ilve etmiştir. İktisat konferansı Londra 11 ÇALA.) — Manches - ter Guardları gazeterinin verdiği bir Babere göre İngiliz bükümeti ma - kamları dünya iktadiyat konfe - Tansımın gelecek nisana doğru top - Tanması imkân ve ihtimali hakkın- da az çok şüphe ve tereddik göster: nekitedir. Bu konferansın yar mevsiminden Te içtima edemiyeceği fikir ve kansati hüküm sürmektedir. Dil Cemiyetinde dünkü İç'ima Ankara 11 (A.A.) —T. D. T. Ce amiyeti Umumi Kâtipliğinder T.D.T. Cemiyeti Umuml Merkes He- yeti buzün Maarif Vekili De. Reşit G lip Beyin rekekği altında toplardı. —Yilüyetlerden derleme belimatnnmesi Üzerine sorulan nektalara verilecek ce vvaplar tesbit olundi Cemiyetin ileri işlerine — sit bir çok mes'eleler mürakere olunurak karara bağlandı. Lengüstik ve Filoloji kolunun çal aa çünaek çok geniş olan Droğrar'an gelecek kurultaya kadar tar hakkuk ehirilebilecek kıamının hanr < ianıp rüvesi münasip görü'dü. Cemiyetin nizamnamesile lügat ve ine Tah kolu talimatmamesinin baştırılma — a takarrür et ahat etminir Avan Mecili Hsskciye Encümeni ve M Berenu, hir kabul noda çör” çe n cendareler d KN b İda deler gaç b Ankara'da milif müze, kütüp- hane ve Akademi yapılacak Arkı Akademi, hit müli Kütehane Saracaktır, Bunum için icap eden para, Bunusi idarelerin varidatından ayrıları hümeler Bakiyesinden temin edilecek « dir. Buna dair lâyiha Maarif ve Dahil. 've Encümenlerince kabul eddecektir. Kanumun Meclisin tatilinden evvel çık. “manı mokarrerdir. İrak'la gene kargaşalıklar BÜN ha nn n İRR BAA aralbinde ei kagaşalkler lmaşlir Dereen l ei msey Te li ça BAL AT a d AĞ İğerm eee y b Şidaeti bir meledeme vakabulmışı ü Hküme hadire mekalline b D söndereişir Jir deniz tayyaresi kapaklardı Cemrir 11 ÇAA — Sabehleyin Bir peri denin tayyaneai Mlanl'ye G Geere arıdi eli l Çü B lirkem ada AA Ü Ge el z SÜNÜ ÇN e lear CUMHURİYET'in tefrikanır (S Tipi Dindi! zan MAHMUT YESARI Sandalbederleni'nden çıktığımı bi yorum... Oradan Divanyolu'na doğru yürüdüm... Attıtım ademlara kadar hesaplıyarak veçtiğim yerleri gözlerimin önüne getiriyorum... Ceddede akınm kalablğı başlamış... Trammvay bekii Peki, niçin orada trammvay Bekliyo- rum? Jan, değruca. Berami'a çakmaklıtım lârımdı!. Türbe'nin önd de e işim var? n vari Süy - gerleri, söylem ain, düye korku ile bekliyorlar. Acaba Müzehher söylüyecek mi?, Yürüne dikkatle bakıyorum... H, Müzehher'in bakışları, yüzünün çözgileri Bir gey ilşa etmiyor, — Nzber, sen, uu artık... Din » | Ç L RL A ER n İ “Yanımda bir kadın duruyor ve banaı Yarn V tuhaf tuhaf bakıyor.-. Genç. gel bir kadın. — Durgun gâl renginde gürleri Niyazi ile Müzehher odadan çıktılar, Kımaldanmak, - kalkmak isliyorumı fakat dimağırının emrine, gene vürudüm iayan ediyor. Kanklı hâmmmaya tatul » böyle yattıım yerdle, meflüç bir halde düşünecek miyim? Kapalıçarşı... Kuyumcular, Rakım... Sandalbedesteni,. var... Yürüme değil, dal mmn. Tayefetime bakıyor. ÖL Noit Ne kalbimin. e dimağimön tervikile, irm keneliliğinden ona doğru vü: sümüntü... Ne bir şev duyuyor. ne bir tev düşünüyordum; hivlerim donmuş, kalbim durmuş; beynim işlemiyordu. . fazla kalığır Osman V— Türkçemiz. — Yazılar ve karşılıkları Süleyman Şevket adında okuru mmuzdan bizi sevindiren bir mektap aldık. Bir çok noktalarda okuru muzla ep düşünüyorüz. Süleyman Sevket Beyr #Dediğiniz gibi, her Türk'ün bildiği ve Benimsediği ke- Tümeleri, menşeleri cenebidir diye vek İlsanımızdan niçin atmaliyrz? cami, camaat, huzur, vahat kelime lerini her Türk Bilirken cami ne kadar / büyük ole akur dirip te amu birakıp cnmli yılemamalı ve cum. huru camaati huzuru kalbinden ayır- mamalıdır.> dedikten sonra hai nin azlı kayda, faidenin a1 dir> Diye kaidenin kayda gerek olduğunu anlatıyor! «Düzen, belki bir kaç yerde gördüğünüz i göre kalde mukabili yermişlir. Fakat çu misallare bakarsak Anadolu'da dü- zen tabiri kaideden ziyada niram ve İntizam mukabilinde kullanıldı - ena hükmetmek lüzmgelir. eFilâ- nın işi düzeninde gitmiyor. Düzeni bozuldu. Boruk düzen gidiyor. Fa- Düzen İan türe düzen bilmez kir yerinde bazan türe kull türeli yapsana denildiği Düzenin kökü im. Anadohu'da dizmek yerine düz eh fili kullanırl, “züldü, ya hilimi düzelt derler. malüm 'ki çarpık çurpuk, iğri Tünün zıddı olan doğru Taai dır, Kilimi düzet denildiği gibi Mi doğrultta derler. Şu Halde düz, mi düz kökünden çıkmış kabul eder- Gek kaide mefhumuna biraz aykırı düşer, gerçi düzem kaide mefkumu” n da dnirei şümulüne almaz değili fakat benim dimağım düzen diyince kaide mefhumuna hemen intikal e Biz, düzen sözünü kaide yerine kullanmalda doğru yaptığımcıza ina- nıyocuz, Kaide arapçada oturan, da- yak manalarma gekliği gibi nizam, kanim manalarına da geliyor. Böyle olunca düzen neden kaide yerine kullanılmasın? Okurumuz ton söz < Te bunu kabul etmiş görünmüyor mu?| Yöre sözünü araştırmak gerek. İstanbul Erkek muallim meletebi orta kısım türkçe “muallimi felsefe mevrua yabancı, yahut az aşina olanlara grnmer kaidelerini nema - <ak bir anarşi halinde tasrir ediyor. takip eden talebenin bu yazınızı okumiyacağından emi )laam, gene bir vatandaş ve bir. Meslektaj sıfatile aymi mevzun ka - Yışmayı İçtimaf bir. vazife telâkki varı 1 dir (, A (aç), (4nç), 'tenddi olunca birinet nevi lâhikayı alır. B (kaç), Cart), (iç) füllerinin 1 Tâhika ikincisidi Bir harfle bittiklerinden birer sadalı harfle bağlanırlar. C Cak), (sark) fiilleri üçüncü ner vi Tühika dasız hazf- Jerle bittilderi icin evvelâ birer sar dalı harf benimserler. D (gel) fili ikinci nevi fakat bu kelime lâhik vel sadalı bir harf ahırken (1) sini d (8) ile değiştirir. E (elt) ikinci, ( ) Kelimenin ba Sasımur ve tamrit Hekilne At telif hakkarız mahtuzdure 9 ) bu Ahikadakt sadalı hat eklenceği kelimenin shencine bi elarak ince veya Aalın dar diş veya düdak sadam olüre » ir) birinci Iâbi- İki edım atmamıytım; Narrim, tehiike kokunu almış bir cevlün gibi karşı kalı dirma nçravıvermiyti!. Bir hırlarık boğazımı l n yastıkların aramna soktum, yalnıs'. ken bile ağlamağa utanıyorum. Aklamak, neye yarar, Macit? Ağı İamak, neyi geriye getirir? Fakat ağlamaktarı zivade, Nesrin' Bakularındaki merhametten ulanıyo < muml.. Müzehher söylemese, Ben, belki de farkına. varmıyacaktım — Ağaber, bu mahafleden ne çek koltukçu gerivor... Serlerini duymak iranımı, tövlefim ürgeriror gün. ben de dikkat ettim; bobin efbi birbiri arkarma geçiyorlar ni tanıyorumı eski eve gel lerdi. Ötekiler, daka zenin koltulrı vi çiğrtkenları elgenle. Bühasır kizim evin önünde duravak sevın döküyor, daha doğrumu balırlatıyorları yazma kilaplar alıyorum. — -Cumhuriyet SAN'AT VE EDEBİYAT Musiki anketimizin neticeleri Bondan vvi çat lamda, ı anketimize doğrudan, doğmuya cevap Serenlerle enretderde makele yaranlar 've bire mektim günderenler arsımda ll erupan fikirlerini hulbıa ve mamıe. kaldıkları yahet kelabilcekleri tenl fikirleri de ilâve etmittim. Büzün mvni sistemle, geriye kaları beş rupun fikir Terini bulâsa ediyorum. Pr. Statzer'in fikri «Türke mmsikürini b melodi kaldıkdarı müd. rhafara ederler. Bun: İarın pokifonik bir kale ankatmaları ca | öz değildir. Yalnız, kendiletinde akonl | Tevme istidadi bkıman melediler mek armanize edimelidir. Bonun icin ıdlâr: Biri mueikinisin bugün izerinde: öteki de armeniye idndı olan meledileri polifonik bir şek- Te sokmak n Tenkitr Böyle İki veçheki bir aa bugünkü anarşiyi devam ettirmekk. ten Başka bir ge olur mu ve muhtaç olduğumuz masiki vak imin eder? M. Leon Enkserdjiz (Stamboul gazetesi) ve Necip Yakup, Iezat Nezih Beylerin ve Nimet Vahit ince bir mmikidir; fkat devrin vesidlir, mahdut heyecanların di ir ve bucünkü ihti mez. Doğmdan deörüva Avrıma z ikdelni alımı adai ci hitleri yapmalıdır. Teit Keyreti n edilmiyen bur | amıların mahaulü Türk müsikini he yapmalı? Halkın bugünkü terbiyesi bu Tusikiye istinet ediyor. Ona garp me: #iki zevkini ve anlayışını telin için kon: erler kâfi midir) Sona Avrıpa u. #ikisine bir Türk edam vermenin yolları Bedirz Pr. Hasan Ferit B. in Fikirleri . <Avnma menikisinin bütün tonalie teleri Türk mmusikisinde vardır; fokat çinin bütün — tonaliteleri, ritmleri ve merürleri Avrmma mariki sinde yoktur, Bizim mosikimiz, onların. kine göre, riyasi tabirile sumumi hak der bulunuyor, fakat garm müsikisinin formundan mahramdur ve ba, bürük Bir noksandır. Onru cok seşli ve orkest. Taryona müsnit bir hale sokmak şartt Ekzeriya bir mâni gibi ileri türülen çeye mrr şekilde de müteaddi olabiliyor larar Mahmut Cevdet Beyin yökea ka, ikişer Üçer kelimeye ait amca kaideler de vardır. Biz buna kalde adını vermemistik te araştırlmada değer bir p olduğunu. söylemiştik. Yarınının dikkatimizi ceken dhar mipi: (Eklenti ile (lâhika) kelime- Teri arasında çok bariz bir mana Faz kı bulummakla beraber dilimiz le * hinde bir müsamahakârkk olduğu in bu husustaki Fikrinize iştirak ederim.> diyor. (Lâhika) nın türkçe kardılığı nedir? «Katıkı midir? Biz erkiden (lâhika) yı saffixe karçılığı alarak almışız; şimdi de (eklenti) yi, yahut (ek) i gene suffize karşıhr alıyoruz. Karşılığı olmasaydı, (lâ- hika) ya müsamahakâr davranırdı fakat (eklenti) özmalımızdırı. nn yüreğimiz açıktır. Mahmut Cevdet Beyin Öteki okurlarımıza gelecek ya - zımızda karşılık verecefiz. KÂZIM NAMİ Müzehher'e, buna bivettirmemeli Kizesinz, bürbütün sinirenecek, sinir den Glecek... Fazla hiddete, sinirlen ee tahamamülü var m, xavallımın ? Fakat, gent onlara mühtaç alacak vaziyete düşmekten korkuyorum... Gar Jiba, tekrar onları çağırmak meeburiye tinde kalacağız, Arka sokcakteki baklınldan pesin para ile alişveriş edivonuz. Sütçü, aleesap istemeke başladı, Aile vamufağı; baftar hesap göretimi diyor. Kör Mmürcü, biyik altmdan kome Aklımın ermediği bir yey var: Borç verilince itibar artacağına, besabı gö Tülen daha arzlanıyor! — Beki tasındıkları mahalleden bi denler var, merlarını satın aatio geçini, Ben, veresiyeyi kettim. İlla, gürsün adamlara evini kire Ja aklına şaşarım .. Masai yok Kİ Onlarda. alacakılara yracak güz yok!, Bu mahallede jtibarımız yok, yöhre- PEYAMİ SEFA | süğmiz şevin bihük Rammirni ve < ikinciti de krometik ye killerle bu çevrek sevi halledecek olanlar, nazariyeciler de, büyüle san'atkrlardır.r. Tehkit: Mademki. Avraoa müsikisi, tonalite, rilm ve mezür inharile musi: kimizin bir cürüdür. neden ummmiyt husüsiye tenzil edelim? Bir çok makam Tanmzın Kumusiyetini veren şey de çe ek sen debil midir ve bir buna elf dera diyemez müyle) Konsernatavar Müdürü Yuruf Ziya B. in fikirleri «Türk musikisinin kaymetini anlamak: için mütehsamların — sözlerme değil, Bayata bakalım, Türk melodderinim a. monize edilmeleri mümkün op olma n yakışanı kıştır. Kış, İstanbul yüzüne - boyandıkça iğrençi ihtiyarlar gibi - düzgün ve ürmez, Kar, adeta şehrimiz çehresine geçirilmiş beyaz skedir! kış günü etrafınıza nız: Çatal çatal buzlar sarkı saçakları, bembeyaz damlı bembeyaz pencereleri, bemb yolları ve karlara bürünmüz. sane kahramanlarımı bembeyaz insanlarile bi masalmın fildişi diyarına bu beleye İstanbul demek miza geüir mi? Hele bu kıs, bir ramazan cesine tesadüf ederse... Tipir beyaz dumamı içinde mahyala rın altın nakışlarını gören bir- bancı göz, kendisini ancak Ter memleketinde sanır! kânları bazırlamaktan başka şimdili k gev yekturr ni buzün bti inde bulunmanı, pti del olmasına mâni midir) Ham bu #iki me derece canlıdır? Bütün bu mü: makaşalar onuun uslaha muhtaç veya a maliküm olduğunu güsrermez mi? Malatya meb'van Dr. Hilmi B. in Fikirleri «Musiki de, dil gibi, harsa alt, milü Bir müemesedir; kendine vöre 9 da bir bozuk, vehimli bir insansanız, kın bir kış sabahı, pencereniz den dişarı bakmayınız. - Bütü hatları ve sekilleri silen bu revi bevazlık içinde mezarlar dan kefenlerile fırlamış - & #ibi ayekta duran ve günde nöbet inliyen minareleri görüp | çin, © cemiyetle muvasi sürette çalişe- Eak mülebassıs bir cemiyete ihtiyaç varı drr Tenkiti Muniki, dil kadar ve aymi de- recede milli bir müemese midir) A . manca Bilmiyen bir adam bir Alman'ın e söyleditini anlıynmaz; fakat Bir Al. mman olan Bethoven'in eserlerini bürün Avrupa'lılar anlarlar. Demek ki musiki Şalniz millt değil. avni zamanda bey » nelmilel bir ifadediri Notı Mübtelif fikirlerin altına Hüve ettişim etenkit kanımları, benim fikir lerim değildir. Yıllardanberi her mesiki nn nanl bir antitesle karnlandıtına dnir, kasa bire fikir verebilmek için bu denkit parçalarını iüve ettim. PEYAMİ SAFA Ticaret müesseselerinde çalı - şanların hüviyet varakaları Ankara 11 (Tehkfonla) — 1704 nomaralı kanunda ba Yadilt İeram yan 811 bin 908 kilo ürüm satılmış. tır. Âyni ranora göre mersim ipt'da, “ndan 3-1:833 tarihine kadar anından yabancı memleketlere eilyon 645 hin 739 kile incir, ve milyon 88 bin kile üzüm sevkoln « Üzümcülük mütehassısı öl femir TE CALA.) — Zirmet Veli Tetin İzmir'de üzümeülük mütehar aa olarak çahtınlmekta olduğu A a| Merika'lı mütehsamı M. Noraret, durrunluğundan vefat etmintir izmir ithalât tacirleri va Oltava konferansı Mmüdür veya Amirleri hu vereir kar Hani bir turetle oturanlarla daimi olar ak çalşanlara, nümünesi T704 numaz ah kanuma merhut hüvivet varakalarımı iman ettirerek 24 aa daimi olarak çar dar. Ba mecburiyetleri — ifa etmiren lerle menedilen şeyleri yapanlar hak - kında Türk ceze kanımunun 543 öncü mandderi hükmü tatbik olunur. Bu kar nunda yazılı alâkadarların verecekleri hüviyet — varakalarile - beyannamelere damea pula yamıtınlmaz. M. Faldi Devlet hizmetine girdi Ankara T4 FTslafanla) — Mütehes ' profesör M. Feldi burada kükümct hizmetine girerek Ziraat milemeselerinin len vaziyellerine karıı tedbirler aha <| (mak üözere İktiret Vekâletine gönderi - Tecek mufassal bir rapor Thzar edilmek | tedir. İlracat tacirlerile sanayicilerimiz kendilerini alâkadar eden vaziyetler, Tübünü ifa edecekti imiz fema çıkmış. rine daha yakm, bi den daha iyi anlıyorl altında, ba mal Sarmek imkünsez. Hele parasız ben Peyin para ile aheveriş ederken bile, yürümüze, emniyetsiz emniyetsiz bakar yorlar, — Üstünü yarın gel, ati dar, Hele işiz, güçsüz - amırldamıyorlar öbür güne hrakmağa vel. mmer. Ellerinde para varken alalım. Eh, Be olur, ne olmaz! Parayı kurtarmalı Ancak © vakit, her kası çalınınnda. pencerelere Baslar tlemiyecek; kredi.. Bin arkanı kerilmiyecek. Diven şöpheli, düşman düşman bir | " Kendi içine kapanın, kendi üleminde bakışları varl, yaramanı affedemivorl Evden taninmak e? — Gidecefimie mahallerle, biri hürmetle, mühabbetle | fım? Yolun Müzekher mi yapacak'? ani karmlıyacakdar? Cahetii mathanda A Fasihil ara, dim. Geniş tashkta, Birt düşük kanlı, Cöklük vüvtü, öbürü Top çekreli ild kipi konuruyordu. : Uradadi rarı Talihimiz, bizi orada da takip eei yecelmi? Buna, pek takh te diyeniyeceğim. Mehallelerde even havayı, Rükim alen Yubu yavap yavaş anlıyorum, Gittğin