5 Kasım 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
Hayat Ansîklopedisi nnco cöz'ii çıkmışlır 19 umhuri DoKuzuncu sene: No. 3053 tSTANBUL CAGALOGLU ! Telefon: Baçmnharrlr: 22366, Tahrlr müdüru: 23236, İdare müduru: 22365, Matbaa: 20472 T e g r a f TO m e k t n p a d r e a l : C n m t o W t 8 t a n b a l P 0 5 t a Hayat Ansiklopedisi Mektebe başlarken alacağınız en mühim ve en I faydalı kitaptır Cumartesi 5 Tesrinisani 932 Türkçemîz Dîl Kurultaymdan sonra, Ânfcara'daki «Hakimiyeti Milliye» gazetesi «öz dilimiz» başlığı albnda ner giin bir çok yazı yazı yior. Okurlarîndan aldıği yazılari basiyor. «Hakimiyeti Milliye» gazetesinin bu savaşını beğen memek elden gelmez; tstanbul gazetelerinin de bu yolda çahşması istenir. Dil işinde lstanbul komışuşunun temel tutulduğu dütunülurse, lstanbul Türk'lerine flaha büyük bir çalışma düştüğüne inanmak gerektîr. Dil Kurultayı bütün Türknerin cKl inlnlâbma yardım etmesini ditedi. Doğrusu istenirse, bu iş hepimizin eRjirliğile başanlabi(ir. Içimizde eskiye bağlı olan (ar çoktur; Goruyoruz lri saçma •apen kelimeler uydurarak dil înkılâbile eğlenmeğe kalkişan lann çoğu içimizdedir. Nederi boyledir? Çoğumuz, aliştığımiz gibi kalmak isteriz. Huy değiş Hrmek çok güçtör. Onun için «huy canm altmdadır; huy çıkmayınca can çıkmaz» demiş olacaklar. Biz, yıllardanberi gorgumüzle biliriz: Her yenilik deprenişî, bizde dudak bükümile karşıla nır; yenilik yoluna gireiılerin 5nlerine engeller dikilir; binbir dedikodu yapılır. Şimdi dejiyle bluyor. Gürultuye, alaya lculak asrria8an îşimize bakmamız en iyi yoldur. Türkçemîzîn en guzel bir dil olJugu »Oylenîr, durur. Bu, bizim kuruntumuz mudur? Yoksa gerÇekten türkçe en guzel bir dil miuir? Ziya Gök AIp «rgüzel dil türkçe bize» demişti. Turkçenin gözelliğini hangi olçüye vurarak anhyabiliriz? Bu ölçü, Türk'ün ancak kendi olçüsu olabiiir. Kendli ölçümüz, kendi zevkimizdir. Başka dillerden olçü alamayîz. Bizim ölçümüz, türkçemizin en guzel dil olduğunu soylüyorsa, ona inanmalıyız. Evet, türkçemiz guzeîdir. Bu füzellik, onun ozündedir; soyle.ıişîndedir. Kulağımîzâ vuran Türk sozunün gerçekten guzel olcluğumı anlamak için en kestirme rol, başka dil konuşan yabancı memleketlerde bir hayli zaman bir tek Türk sozü işitmeden yaşarken, bir Türk'e raslamak, onunla iki çift lâkırdı etmektir. «Turkçemiz zengindir» diyo taz; çok doğrudur. Zenginlik kok kelime çokluğu mudur? Yoksa kelimelerden eklentiler yolile bir çok kelime yaratmak kabiliyeti midir? Bir kelimeyi, eklentilerle on kelime yapabiliriz. lşte size en büyuk bir dil zenginliği kaynağı. Bakınız: Say, sayî, sayıh, sayisîz, sayîm, sayış, sayma, saymak, saygı, saygılı, saygısız, saydırmak. Bir kelime, eklentilerle on iki kelime oluyor Henüz bir at koyamadığımız «abak» yahut «mihsap9 a «sayak» diyebiliriz. «Sa yak» kelimesi, «abak» tan, «mihsap» tan, boulier Compteur'dan biçimsiz midir? Ismet Paşa rendement karşılığı Kverim» kullandı; bunu hemen benimsedik. «Ver, vergi, veriş, verim, verimlik, verme, vermek, yergili, verişli, verimli» kelimeleri pek guzel işimize yararlar. Turkçenin güzelliğine, zenginfiğine kanmıyanlar, türkçeyi sevmiyorlar, demektir. Dil, sevil mezse, her sevilmiyen şey gibi çırkm gorunur. Dıhmızı ıçımız • den »evmeliyiz. Diyeceksiniz kj Fransız sefiri geldi Sefir cenapları mühim beyanatta bulundu ((Mukadderatînızı idare eden (Büyük Adam) in fîldrlerine iştirak ediyoruz)) teferrüat rtibarile malâmat rermek İ»> tememiş Te ezcSmle şanlan toylemiftirt « Fransa fle Tnridre arasmda aktedüen son itflâf benim için bSySk roetnnoniyeti mocip olmaştar. Öd memk * ketin birbirme her sahada Takmlaşma • «na Te her gSn tezarot edecek sorette dahna sdo, kurvetG ve dostane bir mönasebet tesüine çahşırken, sdeflerim tarafradan asırlarca e w e l çrrilmiş olan yoln takip ebni» olororam. TSrk m3leuııe fMTİm orası merKÛremnt bir srjrasf meflrâre bakfedea Te nnuzda geniş bir alahat Te terakld derresi açarak nrakadderahmzı idare edea (BSrSk Adam) m dedüi TSrkiye üc rrsnsa mn THIIHIIH TV ourusc DV e n ^ niyet Te solh rHoine istinat eden mS * nasebafaınıznı mlosarıv için DUIUU KVT* 933 kraliçesi Kim olacak ? Yeni müsabaka başbyor, şerait takarrür etti Dünkü millî maç Bulgar takımı bir sayı farkla galip geldi Takımımız güzel oynadı, hakemin bir penalü icadı mağlubiyetimize maloldu Türkiye Bulgar maçtndan bir tnttba: Bulgar kalestne Odnct fföl öhtrken.J frânsa seftrt Kont dö Şambrön Cenaph n Harieiye VekiEmiz Tevfik RSştS Beyle Sariye Oe aramızda maaliâkta ba • lanan mesa3 uzerinde jrapılan mnvak kat itflâf protokollannı imzafayarak rebrimize donen Frannz sefîri Kont döŞambron Cenaplan dun bir moham • rimize, aktolunan itilâfname etrafında beyanatta bolanmaştur. Fransız sefiri Kont dö Şambron Cenaplan, Ankara'da Harieiye Veküi mîzle p^^f^TH" Te üci hoknmetîn tas~ dikma arzohman Od mokaTele ba aym on beşind g3nQ nesredileoeği dhetle, maniyet r e esaslan Sserinde 1 Tetlerini bir araya toplamalanm hara» retle temenni ederiz.» Kont dö Şambön Cenaplari, Anlov ra'da Fransm maErecflerinden Te ser> nsayedarlarmdan SffTil^f™1*, ercümlc eski Rejî mndiri mnomisi M. VeyTin aBkadar makamatla b a a maK Te iktuadî temas ve mozakerelerde bulunmalrta oldoğtma dair olan fayialar ve neşriyat hakkmda kuaca şa sözleri soylemiştirt « M. Veyrin Ankara'da buhmdoğnna büiyorum. Soyiendiği gibi her hangî bir mozakere yapıp yapmadıçmdaa haberdar değflîm.» ~~~ TÖto Telnfberg YüzünOn, endttihmin. hal ve tavnrun müstesna güzeUiğt Türk trktna Dünya Güzeli dmak tereflnt kazandva* Eeriman Eaü» Hantm 1933 senesi Turkiye güzelTîk mösabakasma, geçen senelerdekinden daha büyuk bir ehemmiyet atf ettigimizi ve memleketin her tarafmdan genç kıslarm iftirmkini temh} için, buyük fehirlerdekl gazeteler Teya tesekküllerin de kendi mnhttlerinde (Mdbadi S tnei tahifeie) Bir intikam maçı Yapılması muhtemeldir Türkîye . Bulgaristan millî futbol takımlan dun Taksim stadyomunda resmi bir müsabaka yaptılar. Bu müsabakada Bulgar millî takımı 32 galip geldi. Balkan futbol şampiyonn olan Bulgar millî takımı, dünkü galebeyi pek kolaylıkla elde edeme • miş, bizim ufaktefek bazı hataları • nuzdan istif ade etmek ve Yugoslavya'h hakem M. Vasilkoviç'in pek haksız olarak verdiği penaltıdan bedava bir gol yapmak suretüe temin edebihniştir. Balkan şarapiyonluğunu kazanan Bulgar takımı, gözümüzde büyüttügümüz kadar mühim bir kuvvet değildir. Bunu dünkü oyunlarile isbat etmiştir. Bizim takımın muhacim hattmda sağiç oynıyan Muzaffer, oyu nun başmdan sonuna kadar berbat bir oyun oynamamış ve çok mühim ftrsatlann kaçmasma sebebiyet ver Güreş şampiyonası bu gece neticeleniyor Türk güreşçileri şampiyonanîn en başmda, Romen'Ier ikinci safta geliyorlar Bir arkadaş Kaybettik Muharrir ve musahhih Dısan Bey vefat etti Bulgar taktmmm en guzide oyuncusu olan sol müdafi bir hücumu kurtanrken memiş, hatta ayagına geçen bütün topları Bulgar oyuncularına pas atar iiadbadi 6 mcı *ahifede) Bursa Osmanlı Bankası nasıl soyuldu? Bursa muhabirimiz hâdisenin tafsilâtıni bütün teferruatile bildiriyor Bursa 3 (Hususî Muhabirimiz den) Osmanlı Bankası soygununu yapan haydutlar henüz yakalanmanuslardrr. Fakat Bursa adliyesi zabıta kuvvetlerile müştereken bu haydutlarm yakalanması için geniş bir saha dahilimte hummalı bir faaliye. te geçmiş bulunuyor. Bugün şehri mize Osmanlı Bankası umumî mü fettişi ve Türkiye murahhas vekili M. Bahach gelmiş ve dogruca bankaya inerek tahkikata baslamıştır. 40 dakika devam eden bu cür'etkârane soygun etrafında aldığım tafsilât şudur: Evvelemirde haydutlar soygunun muvaffaklyetle neticelenmesi için Lutfen sahifeyi çevlriniz /iirkiye ve Yugoslavya mîID göreş talîimlân eVvelkî gecekf meraann a^annda Balkan gSreş sampiyonasma ba gece saat 8 de Maksim salonlarmda devam edüecek ve mSsabakalar tntaç oIunarak şampiyonlar anlasılacaktır. GSreş rnSsabakalarmm en mühimmi Te en heyecanlısı bu akşam yapılacaknr. Evvelki geceki masabakalarm Hk kısnunda 6 galibiyet kazannus, yalnız ağır siklette Çoban Mehmed'in bir hatası üzerme mağlup olnnıstalc Ba Ok Tasfiyeden sonra ikinci tasfiyelere de başlanmıs ve musabakalar gece saat iki baçuğa kadar devam etmiştir. İkinci tasfiyede : Filiz siklette: Georgos «Romanya» Biris «.Yonan» karsılaşmışfar. Roman • ya'lı çok faîkti. Dördüncü dakikada Yunan'byı yendL En hafif siklette: Toth «Yugoslavya» Tojar «Romanya» karşılaştılar. Tojar sayî hesabfle galîp geldi. Gene ba siklette Abbas île Zervenî» «Yunan» karsdastı. Tam 20 dakika gureştiler yenişemedîler. Abbas sayı he • sabüe gafip geldL Hafif siklette: Papadakls <Yunan» île Ynsuf Arslan karşılaştılar. Bunlar da yinni da • kika gureşbier. Neticede Yusuf Arslan sayt hesabüe galip geldL Gene bu siklette Borluvan «Romanya» ile Uzelaç «Yugoslavya» karşüastdar. RomanyaHı gtireşçi çok gSzel bir oyunla 6 mcı dakikada galip geldi. Borluvan, hafif sikletin en korkulu rakibidir Te ba gece Yusuf Arslania karşılaşacakfar. Ük geceki musabakalarda dokuz güreş yaptık, bunlardan sekizînde galip ve birinde maglup olduk. Bu vazr^ete gore sampiyonanm en başmda biz geliyoruz. Bizim arkaırazda Romanya, sonra Yunanistan, sonra da Yugoslavya gelmektedir. M31Î gureşçOerimize bu akşam mavaffakiyetler temenni eder ve yuTÜmuzu ağartmalannı isterken, Çoban Mehmed'in düştügu hataya duşmemeleruıi de rica ederiz. r AfltaSa}itna Thsan Bey mefhum İçki aleyhtarı gençlerin içjimaı Cumburiyet tahrir aüesinden GiritTi thsan Bey, dun losa bir kalp rahatsnt hgmdan sonra hayata gozlerini yumdo. Bu ölüm Cumhuriyet aflesi kadar, TSrk matbuah için de aakh bir kayıphr. Matbuahn mfitevazi ve samimî bir emektan olan thsan Bey, bütün hayabnda temiz kalnns, iyiyi ve iyfliği sevmiş, tanıdıklannm gonlSnde durust lügfle yer tutmnş yuksek ahlâklı insanlardan biri idL Arkadaşnmzın aflesine, eocaklarma ve tanıdıklarma, ayni derin acı île yfireğimiz yanarak taziyetlerimizi arzeder ve merhumu rahmetle yadeyleriz. lstanbul Matbuat Cemiyetmden: Azasmdan Giritii thsan Beyin dun kısa bir hastalıktan sonra vefat ettiğini haber vermekle mfiteellim olan Matbuat Cemiyeti,, kıymetli arkadaşımızın mahzun aflesi've çocuklarOe bütün matbuat arkadâşlaruun ıznrabma işti • rak eder. Cenaıesi bugSn saat 11 de Kızıltoprak'ta, Kuyubaşı'nda Abdüsselâm Paşa köşkunden kaldmlacağından, merhu • ma son hürmet vazifemizi toploca yapmak üzere muhterem azamızın gelme • leri rica olunur. Dünkü içtimad an bhr intiba ıımıııııııın ıııııııııııııııııııııııııııııııııiMiııııııııııııııııııııınıiiiııınııııınııııııııııııııııııııııııııiHiıııııııııiMimıınııtıııııiMiiHiiMiıııınıımdinıııııı «sev» demekle sevilmez. Doğrudur. Her gönül, ancak beğen • diğini seyer. Dilini beğenmiyen, sevemez. öyle ama dilini beğenmiyen, neyi beğenjr?. Dilini ğenmiyen milletini de beğenrniyor, demektir ki öyleleri bizden değildir. ^İİ Dilimiz için çalışniaTıyız. KÂZ1M NAMİ İçki aleyhtarı gençlerden mürekkep Yeşilhilâl Gençlik heyetr faalesi dün Halkevi'nde bir içtima aktetmistir. Bu içtimada, cemiyetin bu seneki kış mevsiminde takip edeceği faaliyet programı müzakere edilmi? ve bu sene sık sık konferanslar verilmesi, aza adedinin çoğaltılması, içki aleyhinde aylık bir gazete kararlaftırümıştır.
