6 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 4

"Cumharivei = 6 Kanunusani 1932' Fen fakültesi mi, Yüksek bir mektep mi? Gene Darülfünun münakasası.. Salih Murat Beyin Uçüncü makalesi Pasteur'ün büyük »özlerinden biri de şudur: "Cehalet insanları birbirinden ayırır; ilim ise birbirin» vaklastırır.» Bu ne büyük gözdür. Sokak adami bir ilim adamına Esoterie bir meslek adamı nazarile bakıp ta ona hürmet etmekle beraber dpdijîni anlamazsa, yahut ne dedi&'nî anlamağa yeltenmezse tehl ; keli bir vaziyet hâdis olacağı gibi diŞer ta raftan ilim adamı da kendisini ta biatin bütün esrarına hâkim olmu? bir otorite addederse ayni tehl5V<» hâ»ıl olur. Bu nevî hareketler otoritey» pek bicare kiİBcaifindan sarfı nazar iki kütle arasında büyük bir ayrılık pevda olur. Darülfünunun Fen Fakültesinin zavif noktalarmdan biri de Sudur. Dl:nyada ilmî tarakkiyat devâsa hatvplerle ilerliyor. Fen Fakültesinde j,UI,i,, <j a ; r n e konferan» verilnıistir, ne •*• harictekilpr tesvîk edilmi«tir!. »••»n'Sul Darülfünununun 1930 tarîhi' Wr talebe rehberi vardır. Bi r i i o sahifettinde s>övle denivor: « D • a rülfünun, maarîfi âliyesinin inkisaf •e tarakkisine hâd'm huki'k, tıp, edebiyat, fünun. ilâhiyat fakültelerıle eczacı ve disci mekteplerînden mi'te şekkil bir mi><*ssesei ilmiye olup 15 muharrem 138 ve 17 ramazan 1342 ve 21 mavıs 1340 tarihli kanunu ile fahsiyeti hükmiyeyi haizdir.> tşte ikisi arabî ve Mrisi rumî tarihli kanun ile sahsiyeti hükmiyesi tasdik edilmif olan Dariilfünunumuzun cümleî vezaifini tarif eden cümle. Asıl üzerinde durulacak nokta bu • dur. Buradaki fmaarîfi âliyenin in • kisaf ve tarakkisine hâdim) bentii birinci makalede mevzuu hahsetti • ğim Cin müstexarının darülfünun tarifinin bemen aynıdır. Elbet bu sa> tırları yazanlar inkisaf ve tarakki kel;melerini benden iyi bilirler. Darülf';nun yüksek maarifin inkişaf ve tartkkisinde neler yapmıştır?. Pn bu mânada bir şey görme • mekle müteesMrim. Duyarsam min • ne'tar kalaca&ım. Avni rehberin 146 mcı aahîfVsînt açalım. Orada fen fakültesi Ruusu ve ta* dikname imfîhanları taltmatnam«>sîni Sörüyoruz. Birinci maddeyi okuva lım: «Liselerde muallimlik etmek is tiyenlere ve bitabsia yüksek muallim mektebi talcbcsine ait olmak veya muayyen bîr zümrei ilmivede ihtisas kesbetmek istîyen namzetlere mahsus olmak üzere atideki üç ihtisas Ruusu ihdas edilmistir.» 2 înci madde bu Ruuslarm riyaziye zümresi, fizik • kimya zümresi, ulumu tabiiye zümresi olmak üzere üç TÜmreden verildifcini bildiriyor. 3 üncü madde fen fakültesinde tasdikname üîmlerinm isînrclerini sayıyor. Mezkur ilimlerden lâalettayin dört tas • dikname alan namzede «fen mezuniyet ruusu» ita edilir diyor. 4 üncü madde de ise «fakülte programma dahil olan yüksek hendese, yüksek tahlil, hesabı ihtimali... jfibi iliml<*rinden, ruuslara esas teskil eden dört tasdiknameden hiç birinin yerine kaira olmamak üzere, ayrıca tasdikname ita olunabilir. Bunun için de talip tarafmdan tahriren vuku buian müracaat alâkadar zümre müderris lermden miirekkep encümence kabul ve fakülte meclisince tasvip o lunması şarttır» deniyor. Bu m=>d de tahrir tarzına göre bu mühîm dersleri nezaketen ve usulen fakülte programına sokuvor, fakat nevama kabiliveti tatbikiyesinin olmadığını sövlüyor. Cünkü dersierden ik: »inîn müderrisi olmüş, yerlerine kimse intihap edilmemiş ve difcerl'Ni'Jbazıları icin hoca aranmamıştır. Sonra diğer dört tnsdiknameden hîc bi rinin yerine geçmemek üzere d«*nil diğine g'âre «ise kolay tarafı du rurken zor tarafına gitmek istiven» talebeye tek'if ediliyor demektir. Bînaenalevh bu madde simdiiik tatbikı mümkün olmıyan bir mad deden pavri bir sey değildir. Bu istikbale ait bir projeden ibaret ise hendesi tefazuliye, ten sörler, tavf, mevci mihaniki *ibî daha bir takım ;eyler ilâve edilebilir. Bu haline grore bu program gerek darülfünunun hadefine ve gerek*e fen fakültesi talimatnamesinin birinci maddesindeki «muayyen bir rümrei ilmiyede ihHtas kesbetmek istiyen bendine uygun düsmüyor. Şu hale göre fen fakültesi bir lise ile asrî darulfünun fVn fakülteleri arasma sı ^ Bugünkü program leı l Bugün Matinelerden itibaren Bir nişanlanma Topçu miralaylanndan Hadl Beyin kerimesi Bedia Hanımla Radyom Şirketi müdiri mes'ulü Mazhar Beyin nisan merasimi dün lcra edilmistir. Yeni nişanklara saadetler dileriz. ÎSTANBUL (Postane) 1200 m. 18: Gramofon. 19,30: Türk mustkisi. 20 30: Gramofon. 21: Türk musikisi. 22: Cazband. BERLtN KÖNİGSV. 1635 m. ktşmıs bir yüksek mekteptir. 18,35: Musahabe ve dersler. 20,35: Halk Yüksek mektep tabirine kimse daaras:nda iktisat. (Konferans). 21: Hamrılmaz zannaderim. Yüksek mühen burgr'tan: Mütenevvi konser. Müteakıben dis mektebi de bîr yüksek mekteptir. hafif havalar ile dans musikisi. O da manevî eahsiveti ve tedrisatta VARSOVA 1411 m. istiklâlini haizdir. Hatta müfredat 13.20: Matine senfonik konser. 15^5: Musiki. 17: Genclere mahsus neşriyat. programlan iHbarile fen faVüUesinden ziyade garpteki muadillerine uy 17.25: Gramofon. 18 50: Çay musikisi. 20,30' Gramofon. 20 50: Monolog. 21,20: gundur. Neş'eli musikili neşriyat. 22.30: Tagannl. Gene talimatnameye dönelim. Bir 23: 4 aletli bir takım tarafmdan salon mutalebe üçüncü maddenin bilfarz ilk sıkisi. 23 50: Konferans. 24: Caz. dördünden tasdikname alarak (fen BUDAPESTE 550 m. ruusunu) kazanıyor. 19 05: Şehir tiyatrosu orkestrası tarafınNe okuyor: Cebri âlâ, hendesei dan korser. 20 25 Şarkıü milli Macar dans bavaları 21 35: Piyano müsameresi. 22,05: tahliliye, tahlili riyazi, mihaniki riyazi, heyet. Bu namzet fiziği ilimler BPÎla Bartok takımı tarafmdan Purçel, Skarlati. Cipoli ve Bethoven'in eserîerinden lise fiziği ile lise kimyasından den konser. 23 05: Haberler, müteakıben: gayri bir şey almış değildir. Ruusu da Muganni PPUI Kalmar'ın iştirakile munfen ruusudur. Bir tek darülfünunu tahap şarkılar. olan bir memleket bilmiyorum ki fen VİYANA 550 m. ruusu riyaziveden yalnız bu dersleri 18.30: Salon musikisi (4 alet ile). 19,05: Düğünlere dair musahabe ve saire. 20,35: ihtiva etsin. Bu asırda bu kadarcık Viyana büyük operasından nak1en: «Schriyaziye ile iktifa ettiğimizi farzet wanda, der Di'delsackpfeifer» ismindeki sek bile asri fizik ve kimva mefhu opera temsili. 23 10: Oneret ve valslardan munu kavramamıs rivaziye ruutuna m'i'ekkep Wacek takımmın orkestra konaklım ermez. Diğer dördünü alalım* seri. «Umumî riyaziyat, umumî fizik, uPRAĞ (Praha> 488 ra. mumî kimva, simi fizik.> 19: Tiyatro (Göthe'nin eserlerlnden). Hedefi DariHfünunumuzun birinci 19.50: söor haberleri. 20 25 K^bare numaddesinde musarrah hedefe uycrun m^'aları. 22,05: Halk konseri. 23: Son haberler. olan ve bu fiziği ilimler grupile ikZ^RtH 459 m. tifa eden bir tek darülfünunlu bir 20 35: Bir polis karakolundan nakll memleket bilmiyorum. Nerede husu 21,05: Konferans 22 05: Paul Graenerin sî fizik ve buna göre yüksek riya cserlerinden san'r^kâr bir sollst tarafından nivano konseri. ziye? ROMA 441 m. Müfredat programma göre bu 21.05: Gramofon muhtelif musahabe grupta en asrî görünen ders, ?üp • 22 05 • Bir opera temsili. hesiz «şimi fizik» tir. Memleketimi • B'^KPFS 3<>4 m. zin bir tek darülfünununda bususî 13,05: Gramofon. 14: Keza. 18: Romen fizik yani fizik tarihinin dördüncü ve Avrupa murtkisi 19.15: Keza. 20: Ders. devresini teskil eden ve 1895 ten 20,47: Taganni. 21 05: Solo flüt fantaziler* sonra baslıyan asrî fizik • okunmazsa 21.?5 Kor.ferans. 21 50: Solo piyano konseri. 22,20: Solo viyoîonsel konseri. o müessese fakülte midir?Yoksa yük sek ilim mektebi midir?.Bu fakülteye Selîm Sıirı Beyin konferann 1926 senesinde sıkıştırılmıs bir de Yarın akşam saat sekiz buçukta Selirr enstitü üç senelik yüksek tahsil ile Snn B. radyoda (Karadeniz sahillerlnde) elektro mekanik enstitüsü var. Ihzarî mev7iılu bir konferans vereeekMr. sınıfla beraber dört smıftır. Bu elektro mekanik mühendisi yeti.«tiriyor. Yabıız elektrik veya yalnız makine mühendisi değil, hem elektrik ve hem makine mühendisi. Tenkit edilen liselerimizden pelen talebeyi bir sene ihzarî smıfta okuttuktan sonra üc senede yetistiriyor. Yüksek mühendis mektebi ise bir tek mühendislik subesini ancak bes buçuk senede verebıliyor. Ve bu bile yetmiyor. Bu mühendis mektebi fa külte içine girdiğine göre mühendis Ferköy'ünde Saadet s o k a ğ ^ n o mektebine (ultra fakülte) diye bakturan bahçıvan Mustafa'nm kulübesinde mak lâzımdır. İtalya'da fen liseleri dün aksam Szeri yangm çıkmısnr. Ateş iptidaî mektebinin akabinde bash • kuru tahtalan tutusturarak bir kaç da yor; yani fen liseleri 6 seneliktir. kika içinde büyük bir alev yığmı haline Orada bile yalnız elektrik veya yalnız gelmis, kulübesinde hasta yatan bah makine mühendisi beş senede yetisicıvan Mustafa diridiri yanarak ölmüs • yor. Mes'ele burada bitmiyor. Bu tür. müessesenin mühim teknik dersleri hemen hempn bir tek profesör tarafmdan okutuluyor. Bu ihtisas devrinde, dünyada fakülte içine girmis bir tek mühendis mektebi bilmiyorum ki Küçükpazar'da oturan Osman ile bu m icizeyi göstermiş olsun ve bu Hasan isminde iki kisi kavga etmiskadar kısa zamanda iki subeden :lip ler, Osman Hasan'ı biçakla beş ye • lom mühendis yetîstirsin. Fen fa rinden yarîamıstır. Hasan ifadeye kültesi programlarile civar mem gayrimuktedir bir halde hastaneye leketlerdeki fakülteler programının kaldırılmıştır. münakaşasını ve son sözümü dör • düncü makaleye bırakıyorum. Müderris SALİH MURAT OPERA sinemasında çoVtanberi beklenilen filim MGhendis mektebi talebesine Yüksek Mühendis Mektebi Talebe Cemlyetinden: 7/1/932 perşembe günü saat 14 te C. H. F. Beyoğlu kaza merkezlnde yerli mallanni korumak gayesile nizamnamemize bazt maddelerin ilâvesi İçin umumi bir kongre aktedllecektir. Bütün arkadaaların bulunmaları rica olunur. HAREM ESRAR Tatlı ve muhrik sesli tenor ve TrtihaT Esbak serasker Hüseyîn HGraü Paşa merhumun kayınbiraderi mü tekaidîni ümerayı askeriyeden miralay Mehmet Galip B. irtihali darü beka eylemiştir. Cenazesi bugün • kü çarşamba günü saat 11 de Çaşıkapı'da Sinekli medrese sokağında 15 numaralı hanelerin • den kaldınlarak namazı Ayasofya camünde badeleda Eyüp'teki aile makberesine defnedilecektir. Mevlâ rahmet eyliye. DON JOSE MOJCA JOSE MOJIC Carmen Larrabeiti Maria Alba Cl'KEN LARRABEİTİ tarafmdan İRT1HAL Tüccardan Müterchnzade Hakkı Be» yin teyzesi, Şirketlhayriye'nin 74 numaralı vaour süvarisi Şeref ve kaymakam Galip Beylerin kayınvaldeleri, merhom meşayihi mevleviden Mehmet Fahrettin Efendinin zevce'eri salihab nisvandan Emine H. vefat etmistir. Cenazeleri dön» kü gün Beykoz'daki sahnhanelerinden kaldınlarak bir çok evidda ve ehibbalan refakatinde mahalli mezkurdaki aile kabristan'anna defnedilmiştir. Cenabt Hak merhumeye rahmetler ve ailei kederdidesine sabırlar ihsan eylesin amin. ı m»^~Darülfünun müderrlslerinden arukat Mustafa Reşit B. ile avukat Suphi Sunullah B. yazahanelerinl Oalata'da Asigü » rasiyoni (Selftnlk Bankasınm üserl) h»nında Tl numaraya nakletmislerdlr. Şık ve kibar kadınlar dai • ma PARİS'tn meşhur Bugfin matinelerılen itibaren sinerrasında ARTiSTiK AŞK ve CiNAYET tarafı dan en müessir sözlii, şarkılı ve musikiiı fılım Yazıhane nakli LİANE HAiD Larsan ölmedi S 1Y A HL1 KA DI N K O K U S U' nun Göze göıünmiyen katili ROUI.ETNB I LE taralı daıi me\dma çikaniacktır. BOURJOIS müessesesinin nefis ve yumuşak fVÛKUAT M Facîa Bîr bahçıvan kulübesmde diri diri yandı! MELEK SİNEMASINDA L1LİAN HARVEY Çok seviltn üç büyük yildız Bu akşam Mon Parföm Pudra ve parfömonS bthnal eder. İSTANBUL BELEDİYESİ Darülbedayi Temsilleri B ' . C Ü N AKŞAM A N D R E R O A N N E E A R M A N0 A R N A R D iş mm Yazan: O. Mirbeau Tercümc eden : Reşat Nuri B. sant 2i,3od a îstanbul Beledigesi JehirTıyatposu Filme ahnan en güzel Fransız oper^t nde tiâveten : Param >unt Jurnal h^lihazir dünva havad'Sİeri. Bir adamı 5 yerinden yaraladıiar Yarından itibaren Y kında E i cL So i Talıbi umumî üzerine bir bari olan fransı ca söz ü v^ şnrkılı A L E M D A R Sinemasında Selâniğ'e vapur Bir hat tesisi haberi teeyyüt etmiyor ISTANBUL ŞOKAKLARIKDA ilk Tiirkçe söziü, sesli ve şarkılı büyük filim başlıyor. Öz dfl ve 8z musi' imizi filirrde dnlem k ve yakindan tam igmıiz yüksek Türk sm'atkârlannı görmek için her halde bu fılmi scyrediniz. Bn filmin devam etrigi müddetçe seanslanmız: Gündüz: 2,4,6 da gece 9,30 ta olacaktir. DİKKATI Bu mııazzana şaheser, Istanbul cihennde vainiz tarafmdan gösterilecektir. Bu akşam Kadıköy Süreyya tiyatrosunda Üsküdar Hâle sinemasında Büyük şark filml Türk parası, Türk artistleri ve Türk musikisi ile vücude getirilen MJÇÜK DAKT LO Fılmi dıha bir kaç gün ŞİK s nemasında gö^terilectktir. Henüz görmiytnlerin istical etntleri. g^m maam 1RT1HAL Kartal eczane sahibi mütekaidini askeriyeden eczacı Mehmet Salih B. eceli mevudile vefat etmistir. Arnı eden revatm bngün saat on ikide öğ!e nama zmda Kartal camünde bulunman rica olunur. Vapur Köprii'den saat 9,55 te ha • reket eder. Bugünkü Yeni Gün'de Altın ve altın likörü Abidin Daver Terbiye «ütunu: Görmek Kâzım Nami Ankara mektuplan: Haftanın izleri A. S. Osmanlı tarihinden merakh sahifeler : Deve kini! ^^^ Müverrih Taçnak'lara göre Lâtin harflerini niçin kabul etmişiz? Futbolcularımız Yunanistan yolunda Haftanm filimlerî Meclisi İdare İkinci Reisi ve murahhas azamız Dr. EGON VON RİEBEN Bir kaza neticesi anî olarak vefat etmistir. Ufulü bizi derin tees süılere garkeden kıymetli Umum Müdüriimüz ve arkadaşımızın ha tısaını daima yededeceğiz. Ankara Elektrik ve Havasazi Türk Anonîm Sİrketi Bazı Türk vaDurcu'arının Selânik hattına vapur işletmek tasavvurunda oiduklarına dair verîlen haberler bu islerle alâkadar mehafilde kaydı ih tiyatla telâkki edilmektedir. En büyük vapur kumpanyaia • rımızdan birine mensup salâhîyettar bir zat bu hususta bir muharrirhnize demiştir ki: « Selânik • fstanbul deniz hattının tesisi hakkmda veiuca ua^erier doğru olmasa gerektir. Yahut ta böyle bir hat tesisine teşebbüs edenlerin bu işi tamamile hesap etmedikleri anlasılmaktadır Bugünkü istatist:kIere göre her iki liman arasındaki nakliyat hareketleri bu hat için vapur tahsîs etmeŞe müsait rakamlar göstermemektedir. Bundan yirmi sene evvel bile bu hat üzerinde isliyen vapurlar eşya nakliyatından ziyade yolcu nakliyatından müstefit olurlardı. Bugün memleketimizde kontenjan tatbikatı olduğu gibi ayni vaziyet Yunanistan'da da vardır. Bir kere bu sebepten eşya nakliyatı mümkün değildir. Diğer taraftan Yunanistan da büyük bir buhran içîndedir. Harice para cıkması menolunduğvndan esas itibarile t'V.arî bir hareket mevcut değildir. Seysefain tarafmdan Yunanistan'm başlıca limanı olan Pire'ye yapilan seferler bile ancak ma^rafmı korumaktadır.> Diğer millî vapur kumpanvaiart sahiplerinden bir ço$u da bu ^v«rden ademi ooalumat jeyaa «tmektedhler. ALKAZAR sinemasında Talebi umumî üzerine D Fyvkalâde filminin MELİKE YENİ SKSr.ENDlRlLMlŞ KOPYES1 Ciscala Hasan Operet 3 perde Mahkum kadın İlâveten: Hafiyeler Kralı Daha bir kaç gün gösterilecektir. Geç katanlar is tical etsinler. MAJK S' Paris'te (Gasino de Paris) Beriin'de (VVintergaten ) sahnelerinde fevkalâde varyete Son ibdaı numaralan arasında bizzat RICHARD TA* UKER'i görüp işideceksiniz. Her sevdigi kadmdan ınkisara ufrayan bu büyük tenor ( Die Gross Attraktion nihayet son sevgilisini buluyor. Ba çok güolarak zel ve şirin yildz MARIANNE WİNKKLMusikisi: F<ANTZ I EHAR Rejsö ü : MAX RKIGHMANN STlRN ) dir TMJBKR'in filimde taganni edecegi başlıca parçalar: 1 ) Güzel kadnlar, ben sizsiz ne olurum. 2 ) Sen benim için aşkımm tarihisin . 3 ) Kadn'an öpcü*ıim zaman ilâh hlim transtzca ve almancadır. İki sıatinizi ne?'e ve zevk ile geçi • receksini/. Biletler bugünden itibaren satılmaktadır. Ttl. B. ü 560 . Yarın RICHARD TAUBER'in BÜYÜK 6ALA BÜYUK VARYETE MARLENE DIETRICH'in 27Nolu. CASUS En müessir... EN MUAZZVM™.. EN CÜ3EL Fi mini takdıra ediyor. M ş'um bir kadının hayHtu ihtirası.» njaceralnn V. feci aşklaa v îlâyefen: Paramount Jurnal halihazır dflnya havadis'erl. paramount filmidir. . . . ,, ı