1 Temmuz 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEFSZÎNCf 9E YUNUS P : 3'tfoT 2IS8 ISJADİ İDAREHANESİ ı{ IWvBiniBntııtiH\tf kar^ısiflda »lıirri Biahsffls* |( Istanbuf Cumhurivct*] Posta kutusu: N° 246 j : 22366 • Tahrlr müdUrü ^ 2 3 2 3 6 tds*«müdUrU 2 2 3 6 5 . Matbaa ' 90473 IIIIIIMMUUIIIIItlMIIIIMIllllllllMIIIIMMIIMIIIIHIiniinillll Matbuat münakaşası Meclise intikal etti {IIIIIIIIIUimmilllllllltl'IHIH! lllllllllllll 1111 1111 ı imıımıllnHlllllH llllllllllllllllll limillltlllllll MIMIIII nillllHllllnilMIIMHIlllllllllMinilllllllMllllllllllllllllllMlllllllllllllllllllllllllllMlllıııııııııııııiMiııııııı • ı ..,....,...,..»..,. , „ Cumh u riy * ÇARŞAMBA 1 TEMMÜZ 1931 ABO1ME ŞERAİTİ | MÜDDET: { T U R K İ Y E İÇİN HA8İÇ İÇİNİ f Seoelİgi : 1440Xr.* 2700 Kr.^ 6 Aylıgı f 750 Kr1 Iİ4S0 Kr5 3 AyJığı j 400 Kr.1 *800Kr.f Nflshagı ber yerdcı * 5 Kurnştnr'« „ Bizde muhalefet Milletin siyasî işlere karsıtığı 23 senedenberi bir çok muhalif fırkalar gördiik. Bunlardan yalnız fcirisi müsbet bir programla rabıtalı, güzide zevat tarafından teşkil olurı • du Fakaf S. Fırkanın mukaddt ıatı da diğerlerinin ayni oîdu. Cıvıttı. Çünkü fırkaya ciddî bir fikre ta • raftar meslek sahipler' degil, fikir leri, emeileri, hedef leri birbirine hîç uymıyan, külâh kapmak, menfaat temin etmek taraftarları yıkıcı, menfi emel besliyenler toplandı. Beraber yiiriiyemezlerdi Her brinin başka türlü şikâyetleri vardı. Şikâyetçilik dünyan'n her tn»a fında var, umumî bir hastalıktır. Kitni halinden, kimi başkalarının ikbalini çeketnediğ'inden, kimi doymaz hırsını tatmin edemediginden mu$ • tekidir. Bir takımı da fcüyük grav yera peyniri içinde yuva yapmağa muvaffak olmuş fareler gibi a«ude ve müreffeh bir muhit'e bulunduğu balde fasit fikirle, kanaatsia.'"kle veya umjnu muhalif söz söyl?mis elmak hevesile sikâyet ederler. Muhalefet şikâyetlerinin hedrfi daima hükumettir. hükumeti idare *)en fırkadır.. Herkes'< nhükutKtle «ılâkası, az çok bir ilişiği, bir tetnası var. Biraz mübalâğa edilince bu vadide pek çok söylenecek söz bulu Dabilir. Ve bu gibi sözleri ehemıniyetle, zevk ile dinliyelner çoktur. Fırka Grubunda matbuat münakaşaları 5 temmuzda hükumetin Meclise izahat vermesi takarrür etti (Bir kısım matbuatm tahrikâmiz neşriytı memleket içinj endişeli görülmüş, ve hararetli müzakereler olmuştur Ankara 30 (A. A.) C. H. Fırkası terdiler, ve muhtelif tedbirler der] 'Meclis Grupu bugünAfyon meb'usu meyan ettiler. Ali Beyin riyasetinde toplandı. Mat Adliye, Dahiliye Vekillerile, Baş ] 'buat hürriyetinin süi istimali mes'elesi vekil Paşa da müzakereye iştiral ^mevzuu bahsoldu. Müzakere öğleden ettiler. I evvel ve sonra olmak üzere saat Neticede mes'elenin B. M. Mecli 19 a kadar devam etmiştir. sinde miizakeresine ve keyfiyetinj Bir çok hatipler bir kısım mat hükumetten istizahına karar ve I buatın gafilâne maksadı mahsusla rildi, yaptıkları tahrikât ve ifsadattan Istizah 5 temmuz pazar günüj bahisle memleket için endişe gös için kabul edilmiştir. Irak Kralı Faysal Hz. tayyare ile geliyor Kral Müslimiye'de yere inerek hususî trenle Ankara'ya hareket edecek Ankara 30 (Telefonla) Irak Kratı Faysal Hz. Ankara'ya 6 temmuzda gelecektir. Kral 4 temmuz cumartesi günü tayyare ile hareket edecek ve Haleb'in şimalirdeki Müslimiye'de yere inecektir. Müslimiye'de Faysal Hz. ni Türkiye namına Teşrifat Umum müdür muavini Kadri Rıza, Ri yaseticumhur yaverlerinden Naşit, Hariciye Vekâleti kalemi mahsus müdürü Münir Beyler istikbal edeceklerdir. Kral Cenapları ayni günde saat 12 de Müslimiye'den hususî trene râkip olarak, biraz sonra hududumuza dahil olacak ve hu Yaktnda Gast Hz ne mısafır olacak ohtn dutta Adana Valisi tarafından Irak Kralı Hz nin aon Londra seyafuUinie almmıs bir resimlert selâmlanacaktır. Emir Faysal pazartesi günü lat edecek, istasyonda Reisicum(Mabadi 4 uncu tahifede) saat 11 de Ankara'ya muvasa • Birini methediniz Vimse ehemmîyet veraoez. İti^az edenler bile r lur. Fakat birini zemmedcr, şidde*'i ?ikâyetlerde bulunursamz sözler'ni .'" tbn ehemmiyetie dinlendiğini feörürfcünüz. t Evet, halk, fikâyetleri dedikodulan daim/ı x**k ve Irzretle dînJ**S* Bunun an açık delili gtirültüiü c . W * U< kodular yapar değersiz gazcteJeri halkın para verip fedakârlık »d« • , rek tehalükle okumas1 ve bunîarı bilmiyerek tesvik etmiş olmasıdır. Siyaset sahalarında sözünü «?in letmek, ehemmiyet kazanmak, kü • lâh kapmak istıyenler halkın l a temayülünden ıstifade ederler Bü • föklere, iktidar mevkiinde bmunanlara karşı küstahane bir tavırisf ve pek yüksekten atarak haklı h a r i z ağızlarına geler.i söylemeğe b««'arkr. t • Bu kıymetsiz sözleri irfanm, selim turirle muhakemenin kıt olduğu •uhitlerde müe.sir olur. Bunlara »1dtnanlar daima masum, sadedü, derin düsünemiyen halkMr. Fakat selim fikirli, şuurlu, güzide şahsiyetler böyle laflara itolpy kolay aldanmaz, düşünür, tet\:k ederler: Şikâyet yimin tarafından, ne naksatla yapıhyor?. Dıye «ortı, anstırırlar. Dünyanm her tarafında viikelâ <kn jandarma neferlerine kadar eliade hükumet (>uvveti bulunan nıemarlar daima sikâyetlere maruz olagehnişlerdir. Bu şikâyetlerin mahyetini anlamak ; cin elcc güzel m kyaslar vardır. Muhiti, maziyi, hali tetkik etmek. Muhitte buhran heecan v&;sa •adedil halk de^ikodvları, yavga • ralart eh^mmiye»le dir.ler. Bu s>r>a vâkıf olan kıymetsiz gazeteciler kendilerini satabilemek, rağbet görmek İÇİB hükumete, mevcut kuvvete karşı muhalefet mevkiine geçer, ağzına geleni sbylemeğe, hatta ricali söv neğe, saymağa kadar varırlar, bu ural komşularımız Yunanistan'da Bulgaristan'da, Romanya'da daha zamanlardanberi caridir. Ora la halk bunlara alısmıs, mahi • tlerini anlamı.şlardır. • Muhit mütekâmil, asude ve emin bu muhaliflerin yaygaraları kaJara çarpan dalgalar gibi yır r, tesirsiz kaiır. Çünkü selim fikir •ipleri hali mazi ile mukayese eistikbali düşünür, münakasa ile rini tenvir cder, ona göre hü verirler, bunun içindir ki mü rler muhîtinde bu küstahane }riyat heyecandan ziyade infial [istikrah tevlit ediyor. raz münakasa ve vaziyeti mü(Mabadi 2 tjtd sahifede ) Liman Şirketindeki dün halledildi edilecek ? •™ ~^^^^~ ^^^^ ~^^*^ ~^^^^ ~^^^~ ~^^^^ ~^^^^~ ^^^^~ ^^^^ ^^^^^ ^^^^^ ^^*^^^ ^^^^^ Muhtelit Encümen Ne kendi eyledi rahat Küfür ile, iftira ile, çatmakla gazete satmak devirleri çoktan geçmiştir! HAKBCAIİ * Yeni şekil mavnacıları tatmin\etti..*>« Bazı neşriyat ve tahrikât yüzünden mavnacılarla Liman Şirketi arasında tehaddüs etmiş olan ihtîlâf dün halledilmiştir. Mav nacılardan intihap edilen bir heyet Halk Fırkası merkezine gelerek Cevdet Kerim Beyle uzun uzadıya görüsmüsler ve bazı gazeteler tarafından mühim bir ihtilâf suretinde gösterilmek istenilen bu mes'elenin artık mev cut olmadığını ve badema esnafın kendi işlerile meşgul olacaklarını bildirmişlerdir. Dün bu münasebetle Fırkanın İstanbul mümessili Cevdet Kerim B. bir muharririmize şu malumatı vermiştir: « Her dairede olduğu gibi Liman Şirketi de limanın vaziyetine ve işin derecesine göre kadroyu düzeltmek mecburiye tinde kalmıştır. Geçen sene ayni mecburiyetle ve tazminat vermek suretile 100 kadar memur ve o kadar mav nacıya yol veren ve o günden sonra liman işlerini mevcudile yapmağa çalışan şirket bu sene de biraz tasarruf yapmak zaruretini hissetmiştir. Şirket bu işi yaparken alelitlâk memur çıkarmak yerine hiç bir müstahdemi ve ona merbut olan aileyi ıztırapta bırakmıyacak bir tasarruf yolu bulmuştur. Şirketin maaşlı iki nevi müs • tahdemi vardır. Daimî memurlar, limanda iş buldukça çalışanlar. Daimî memurlar için şu usul tatbik edilmiştir: Her memura senenin on beş günlük mezuniyeti haricinde daha on beş günizin vermek, bu müddet zarfında bir ayhğından %25 tevkifat yapmak.. Müdür ler de dahil olduğu halde bütün memurlara münavebe ile teşmil edilen bu mezuniyet usulü şir kete bir aylık maaşın dörtte bi l ' takriri kabul edilclj Sat\ssvtlık yuzunden neşriyatını iatile mecbur kalan Yümaz gazetesinin başlığı Ihtlânn haüınde âmtl olan H. F. İstanbul İdare Heyetı Reısı Cetdet Kertm B. rini kazandırmakta, fakat me murlara da mühim bir zarar vermemektedir. Çünkü, bu bir ay mezun olacak memur, yol, yemek parası sarfiyatını tasarruf ede cek ve kendisinden kesilen % 2 5 i telâfiye knkân bulacak, ayni zamanda şirket te memurları hissetmeden umumî bütçesinde bir tasarruf temin etmiş olacaktır. Mavna amelesine gelince; bunIar, şirketin kendi malı olan mavnalarda çalışan işçilerdir. Ve şimdiye kadar kendilerine aylık verilmektedir. Şirketin beş yüze yakın mavnası vardır. Her mavnaya bir adam verilmektedir. Beş yüz mavna çalıştırıldığı takdirde liman işferinin azhğından dolayı her ma'na amelesi vasatî olarak ikiden dört güne kadar çalış maktadır. Şirket, bu sahada da tasarruf için adam çıkarmamak şartileşu usulü bulmuştur: Bunian sonra mavna işçilerine de deıizde çalışan puvantörlere yapıldğı gibi, istihkakları kısmen maaş te kısmen de yevmiye olarak verilecektir. Şu hale göre her hıngi bir miktar maaş alan bir mıvnacının bugünkü aylığı nın yfcrısı iş olsun, olmasin Ve • •rllecet, di'ğer yarısı da yirmi beş günejtaksim olunarak hasili taksim ne düşüyorsa her ça'Iıştığı gün için jfevmiye olarak verjiecektir. (Mabadi 4 uncü sahifede) Istanbul'da bir kaç aydanberi Yılmaz diye bir gazete çıktyordu. Bu gazete, bir müddet muvafık olarak intiçar ettikten sonra birdenbire Kaanını değiftirdi ve guya muhale • f«t yapmak için saga aola çattı, bir muhtelit encü Muamele vergismin siirü manasız, zırva, budalaca yazımen için tefrik sur'atle muzakeresi lar yazdı. Eski ortağı ve canciğer dostu Celâl Nurî Beye küfürler etti. edeceği 5 azayı hakkında Meclise bir Hatta milletin gözbebeği Biiyük henüz seçme taknr veren İstanbul Gazi'ye dil uzatmak küstahlığında mişti. İstanbul meb'usu Vasıf Bey bile bulundu. Bu gazetenin bazı meb'usu sanayıcı Vasıf B. Millet Rum'Iartn yardımile çıktığı söylenMeclisi Riyasetine bir takrir vemesi üzerine sütun sütun yazılan rerek muamele vergisi tetkika makalelerden rastegele bir kaç cümtının gecikebilmesi ihtimaline le alıyoruz: Ankara, »30» (Telefonla) Bütçe encü meni bugün fktisat Vekâleti bütçesini Ve kil Mustafa Şeref Beyin huzurile müzakere etmiştir. Encümen muamele vergisini tetkik edecek Yılmaz gazetesi dün tatîli neşriyat etti! ı Uç ay evvel gazete ile alâktoı kesüdtği halde evvelki gun kendtsine btr telgrafla gazetenin sahibi olduğu ıddıa edilen Celâl Nurı Bey . . «Ytlmaz'tn akla gelecek ve gel * {Mabadi 3 üncü.sahifede) karşı lâymanın muhtelit encü • NilllfllllllHIIİMIIIHIIIinHllilltlllltlinillHMIIIMIIIMIIIIIIIIIIIimMHmil mende sur'atle müzakere olun masını talep etmiş, takrir bikçe encümenine havale edilmiştir. Bütçe encümeni de bugün, muhtelit encümene dahil olmak üzere reis Hasan Fehmi (Gümüşane), Rana (İstanbul), Sürejya (Ak • saray), Mükerrem (Isparta) Beyleri seçmiş, bu suretle muhtelit encümen teşekkül etmiştir. Encümen sur'atle faaliyete geçerek kısa bir zaman zarfında İstanbul Futbol Heyeti gontetkikatını ikmal edecektir. GalatasarayFener maçı cumaya oynanacak mı? İki tarafın bu maçın tehirini istemele\ rine rağmen Futbol heyeti ısrar ediyor derdiği bir teb liğ ile bu cuma günü Galatasaray Fener Şilt maçının yapı • lacağını resmen ilan ediyor . Temmuzun 17sinde ve 24 ünde muhtelit ta • kım Yunan'lı larla maç ya pacağına göre, ¥u mühim maçUrdan iki hafIta evvel muhtelit takımın e^ Futbolcularm^Yuvtn maçlarına hazırlık içm cumarttsi srusasını teskil e nuvden tttiaren kamp hayatt geçirecekleri Yestlkotfdeki etet decek olan Galatasaray'la Fener'i I diltnez bir basiretsizliktir. E ı ı ı i ) çetin bir maeta çarpıstirmak affe • « (Uabadi 4 üncü Maarif bütçesi Bütçe encümeni dün maarif bütçesini müzakere etti. Azadan bazıları mekteplerde hal ve vakti yerinde olan meccanî ve leylî talebeden ücret ahnmasında ısrar etti. Azadan bazıları da ecnebi ve akalliyet mekteplerindeki türkçe muallimlerinin ehliyetsiz olduğunu söylediler. Meslek mektepleri tahsisatı 930 bütçesinde 700 bin lira iken : b'u naflctar yeni>bütçede 350 bin Kra indirilmistir. Bu hal bazı meslek mekteplerinin kapanmasını intaç edecektir. Bunun önüne ge çilmek için çareler aranmakta • dır.