4 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDİNCİ SENE No. 2509 sc • % , > • PAZARTESİ 4 MAYIS 1931 ABONE ŞERAİTİ İDAREHANESİ: fönunuunıııııuu Uı>ı.Mnda &i\rn fTelgraf: İstanbul Cumhurivet : Posta kutusu: N° 246 T ^ l p f f t n * Başmuharrlr • ClCIUII . T a h r i r \ MÜDDET : Seneliği j 6 Ayiığı : 3 Ayiığı TÜRKİYE İÇİN HABİÇ İÇİN j 1400 Kr. : 2700 Kr. 1 750 Kr. : 1450 Kr..| 400 Kr. i 800 müdürü • 22366 23236 20472 Idare müdürü 22365. Matbaa Nüshası her yerde Sırp'ları Mısır'da Çalışalım! Evvelki gîinkü gazeteler, Mısır sefiri Abdülmalik Hamza Beyefendinin Türkiye Mısır münasebatı hakkındaki dostane beyanatını neşrettiler. Sefir Hz. «çoktanberi ta savvur edilen Türkiye Mısır tica ret muahedesinin müzakeresine bugünlerde Ankara'da başlanacağtnr söyledikten sonra «ticaret muahedesi Türk • Mısır ticarî münasebatını takviye edecek, bilhassa Türkiyeden en çok satın aldığımız tütün leriniz, bundan sonra memleketimize daha çok ve daha kolayhkla sevkolunabilecektir Bu muahede ayni zamanda Türk Mısır dostluğunu daha ziyade kuvvetlendire cektir.» Demiştir. Kısa bir seyahatten yeni avdet ettiğim Mısır'da gördüklerime naza • ran, Türkiye Mısır ticarî münasebattnı teshil ve takviye edecek olan bu muahedenamenin bir an evvel yapılması, memleketimizin iktisa • diyatı için fevkalâde hayırlı ola caktır. Mısır, bizden yalnız mal alan ve bilmukabele bize pek az şey satan yegâne memlekettir. Mısır istatistiklerine nazaran Türkiye, Mısır'a en fazla ihracat yapan 23 memleket arasında onuncu mevkii işgal etmektedir. Yunanistan 1,041,000 Mısır lirası ile on ikinci gelmektedir. Mısır'ın 1926 senesi istatistiklerine nazaran, o sene Türkiye'den Mısır'a 1,338,078 Mısır Iiralık mal gönderilmiştir. Ayni senede Mısır'm memleketimize yaptığı ihracatın kıymetî ise 171,951 Mısır lirasından ibarettir. Mısır lirası aşağı yukarı bin elli kuruş olduğuna göre Mısır île yaptığımız ticaretin ne kadar lehimîze olduğu meydana çıkar. İşte Mısır'a en çok ihraç ettiğimiz mevaddm küçük bir listesi: Tütün 832,497 Mısır lirası Zahire 201,849 » » Kereste, kömür 134,596 » » Hayvan 79,942 > » Mısır'm bize ihracatı da atideki mevadda münhasırdır: Mahsulâtı ziraiye 79,298 Mısır lirası Ispirto, içki 32,548 > * Deri 31,468 v » Mensucat 22,069 > > Türkiye'nin ithalâtı, Mısır'm umumi ithalâtının yüzde iki buçuğunu teşkil etmektedir. Ihracatımız ara sında 109,000 Mısır Iiralık kuru yemiş, 56,000 Mısır Iiralık peynir ve 47,000 liralık tahta travers te vardır. Bu rakamların belâgati karşı sında, Türkiye Mısır ticaret mu ahedenamesinin bir an evvel akti, Türkiye için ne kadar faydalı ola ' cağım izaha hacet bile gbrmiyoruz. Mısır, bizden daha pek çok şey alabüir. Nitekim umumî harpten evvel alırmış, fakat o vakittenberi, ticarî mevkümizi diğer memleketler kapmışlar. Ticaret muahedesinin, Mısır piyasasını bize, daha kuvvetle temin edeceğine hiç şüphe yoktur; fakat bu muahede kâfi değildir; Mısır'da yapılacak diğer bazı işler daha vardır. İzah edelim: Mısır'da 3 5 4 0 bin Türk vardır. Münevverlerin ve ziraamdar ricalin çoğu Türk'tür. Bu memleketle lisan rabıtasını artırmak için, Kahire ve Iskenderiye'de birer Türk kıraet salonu açmak lâzımdır. Alman'lar ve Atnerika'lılar, şehrimizde, hem de Istanbul tarafında, mütalea salonları açsınlar da, biz neden Mısır'da böyle bir şey yapmıyalım. Mısır'da, aleyhimizde yapılan ve Mısır'ın müslüman halkını Türki ye'den ve Türk'Ierden soğutmak, tarihî rabıtalarla birbirine bağlı olan iki memleketi birbirinden uzaklaştırılmak kastile yapılan muzur pro pagandalarla esaslı surette müca dele etmek bizim için bir vazifedir. Mısır halkı arasında, Türk'Ieri se venler de, sevmiyenler de vardır; fakat kimse Türkiye'ye karşı lâkayt değildir. Bizimle bu kadar alâkadar olan bir memlekette, aleyhimizde yapılan propagandaları mukabejesiz bırakmak bir hatadır Binaen • aleyh kendimizi Mısır'lılara tanıt mak ve aleyhtar propagandaları cevapsız bırakmamak için sefaret hanede bu işlerle meşgul olacak bir büro açmalıdır Mısır'Ia ticaretimizi daha esaslı bir şekle sokmak için orada bir ti • caret mümessilliği tesis etmek el cemdir. Mısır piyasasını tetkik et • Ettik! 5 Kısrnştnr « Dördüncü Büyiik Millet Meclisi bugün açılıyor • • Futbolümüzün parlak bir zaferi Meclisi Abdülhak Hâmit Beyin açması muhtemeldir. Muhtelit takım ikinci devrede, altı gol Müteakıben Riyaset ve Reisicumhur intihabı yapılacak atacak kadar güzel bir oyun oynadı Fırka yalnız Meclis Riyaseti için namzet gösterecektir Ankara 3 (Telefonla) Yarın (bugün) öğleden sonra saat ikide dördüncü Büyük Millet Meclisi açılıyor. İçtima salonunda hazırlıklar bitmiş ve celsenin radyo ile her taraftan dinlenilebilmesi için tertibat alınmıştır. Samiin için verilmesi mutat olan duhuliye kartları bitmiftir. Millet Meclisinin yarın çok ka labalık olacağı görülüyor. Mecliste celsenin açılabilmeei için 307 meb'ustan 109 unun mevcut buluntnası lâzımdır. Yarın mecliste ekseriyet temin ediIeceği anlaşılmaktadır. llk cel • seye alelusul en yash meb'usun riyaset etmesi lâzım geldiğinden celseyi İstanbul meb'usu Abdülhak Hâmit Beyin açması ihtitnali kuvvetlidir. Hâmit Bey halen 79 yaşında bulunmakta ve sin itibarile kendisinden sonra 70 yaşı ile Kars meb'usu Faik, Erzurum meb'usu Necip Asım Beyler gelmektedir. Eğer Abdülüak Hâmit Bey nihayet yarın sabahki trenle buraya vasıl olmuş ol mazsa meclisi Faik Bey küşat edecektir. Meclis açılınca ruzname okunacak ve buna tevfikan evvelâ meb'usların tahlifi, müteakıben Riyaset Divanı ve Riyaseticum hur intihabı yapılacak ve Reisicumhur Hazretleri tahlif olunacaktır. Ismet Pş. kabinesi istifasını bugün Belgrat şampiyonunu feyeni Reisicumhura takdim edecek na bir hezimete uğrattık .> »~. .^ ^ Ismet ve Kâsm Pf ların Ank arcfda istikballerinden btr intiba te açtlması Riyaseti Celilece mavafık görülmüştür. Keyfiyet tebliğ olunur efendim.» Azanın tahlifi Teşkîlâtı Esasiye kanununun 16 ıncı maddeaine tevfikan her meb'us ayrı ayrı şu şekilde ye min edecektir: «Vatan ve milletin saadet ve selâmetine ve milletin bilâ kaydüsart hâkimiyetine mugayir bir gaye takip etmiyeceğime ve Cumhuriyet etatlarına tadakatten ayrılmıyacağıma narrtusum iizerine töz veririm.» Dunku maçta Kemal Faruki'nin çok canlt ie Jedakârane bir bucum'i (Yukanda çerçeve içinde) tir bicçuk eaatltk bir maç tan sonra, muhtelit takıma dahil oJarak per; gayretli oynıynn Oalatasaratfh Mtıslih Reisicumhur*un yemini! .. Bugun dorduncu Mıllet Meciisini açması muhtemel olan en yaqh aza, İstanbul meb'usu Abdülhak H&irit Bey îçtimaın tebliği Büyük Millet Meclisi Kâtibi umumiliği bugün su tebliği yapmiftır: «Meclisi âlinin yarın saat 14 Riyaseticumhur intihabı bit tikten sonra Reisicumhur kürsüye gelerek söyle yemin edecek tir: «Reisicumhur stfatile Cum huriyetin kanunlarına ve hâki miyeti müliye etatlarına riayet (Mabadı 3 uncu $ahıfede) Belgrat şampiyonu Beoğradski takımı dördüncü müsabakayı da dün Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş kulüpleri oyuncularından teşkil edilen bir muhtelit takımla yaptılar ve 62 mağlup oldular. Muhtelit takımın Belgrat şampiyonu ile yaptığı müsabaka futbol tarihimizde şimdiye kadar görülmiyen bir şekilde neticelenmiştir. Muhtelit takım ilk devreyi 10 mağlup vaziyette bitirmiş, ikinci devrede ise altı gol ya parak azim farkla bir sçalibiyet te min etmiştir ki, şimdiye kadar bizim takımların ecnebi takımlarına 45 dakikalık bir devre zarfında altı gol yaptıklan vaki değildir. Dünkü müsabakanın en şayani dikkat noktası bu olmuş, azmü cesaretle oynamanın neler temin edeceğini göstermiştir. Birinci devre muhtelit takım şu şekilde çıkmıştı: Kaleci: Natık (Vefa). Müdafi: Mitat (G. S.), Bürhan (G. S.). Muavin: Reşat (Fener), Nihat (G. S.), Hüsnü (Beşiktaş). Muhacim: Rebiî (G. S.), Fikret (F.), Muzaffer (F.), Kemal Faruki (G. S.), Fahri (Istanbulspor). Kaleci Avni, Sırp'ların sert oyunu yüzünden sakattı. Kaleci Osman kaptan olduğu için safere çıkmıştı. Bu vaziyette en münasip kaleci Vefa'dan Hüsamettin idi. Halbuki Ve(Mabadı 4 uncu sahifede^ Yunan seyyahları Seyrisefain vapurlarından o kadar memnun oSdular ki daima Türk vapurlarına bineceğiz diyorlar Şark seyahati Gazi Hz, 20 güne kadar] yola çıkıyorlar Ankara 3 ( Telefonla ) Gazi Hazretlerinin Şark vi lâyetlerinde yapacakları tetkik seyahatine 20 güne kadar başlamaları ihtimal dahilin dedir. Dunku ıiıaçın gol ile netıcelenen akınlanndan bin MIMIItlllMIIUMIIIIIIIIUIIIMIIIIMIIIMIIinillllllillllllllllilllMllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIIIMIIUIIIIIIIIIIIinilllllllllllllllllltllllllllllllllliniHMIir Devair teftiş ediliyor İnhisarlarm sermayelerine nisbetle ne temin ettikleri tetkik edilecek Vejetalin ve araşit yağlarının tesiratı aranacak Maliye müfettişleri Istanbul'da grup halinde teftişata devam et mektedirler. Bunlardan bir grup Emlâki milliye, ikinci bir grup Defterdarlık muhakemat, üçüncü bir grup kazanç şubeleri muamelâtını teftiş etmektedirler. Bu üç gruptan maada diğer bir heyet Seyrisefaini teftiş etmekte olduğu gibi müfettişlerden Hulusi B. de Liman İnhisarı muamelâtını teftişe başlamıştır. Bunu müteakıp Müskirat ve Tütün Inhisarları da teftiş edilecektir. Seyrisefain ve inhisarlarm teftişi şimdilik varidat ve sarfiyatın usulü (Mabadi 4 uncu sahifede* Fırkada .. Gazi Hazretleri bugün saat altı buçukta C. H. Fırkasını teşrif buyurmuşlar ve kâtibi umumilik odasında bir müddet meşgul olmuşlardır. Reisicumhur Hazretleri Fırka kongresine ve meclisin içti maına ait hazırlıklaı etrafında Recep Bey tarafından verilen izhatı dinlemişlerdir. '> WW«.ı.. ^IW^IM Seyrisefainin intizam ve mükemmeli yeti Yunan seyyahlartmn celbeden vapurlarımn güzide kaptanları Izmii'tn suvansı AZK Bey takdirini Ege'nın suvarısı Lutfı Bey seyrisefain idaresinin Istanbul Pire Iskenderiye hattına işliyen vapurları günden güne rağbet gör mek ve ihtiyaçlarmı anlamak, tacirlerimizi ikaz etmek, onlara yol göstermek için bu teşkilâta şiddetle lüzum vardır. Gene iktisadî sahada münasebatı takviye etmek için Mısır'da bir sergi açarak Türk mamulât ve masnuatını teşhir etmekten büyük faydalar istihsali memuldür. Seyrisefain idaresinin Istanbul Pire • Iskenderiye hattını tesis et mesi, iki memleket arasında yeni bir rabıta teşkil etmiştir. Türk bayrağını Mısır sularında gösteren bu güzel vapurların, yazın, İstanbul'a binlerce Mısır'Iı getirebilmelerini te' min için, Belediyemizin, Mısır'da, Istanbul ve civarınm güzelliklerini mekte ve Türk vapurculuğu, hatta Türk medeniyeti hakkında pek kıy(Mabadi 4 tinciı sahifede) tllllllIIMIIfllllIllllllllfllllllllltlllllllllIMIIlllllllllll llI1il1MIIIIIIIIIlMI1l1IIIIII1llllllltllllIlltIllllllllIII1MIIlllItllllllIlllllllll1f1llll1Minill1lllltlMIMllltll gösteren resimli küçük risaleler neşretmesi, Mısır gazetelerine ilânlar vermesi lâzımdır. Avrupa'dan bu raya seyyah getirmek ne kadar müşkülse Mısır'dan, hem de aylarca oturacak misafir celbî o kadar ko laydır. Yalnız, çalısmak, uğraşmak ister. Hulâsa, dört asır iyi kötü bizimle heraber yaşamış olan Mısır, ikti • saden, en çok çalışabileceğimiz ve en çok muvaffak olacağımız zengin bir sahadır. Hiç bir memlekette, zemin, bizim için Mısır'daki kadar müsait değildir. Bundan istifade etmek lâzımdır. ABİDİN DAVER İngiliz tayyaresi gidemiyor Tayyare ile devri âlem seyahati icra etmek üzere Londra'dan hareket eden ve motöründe çıkan bir ârızadan sonra Yeşilköy'e inen tayyareci M. Neville'nin bugün tayyare • sini tamir ettikten sonra yoluna devam edeceği yazılmıştı. Halbuki motördeki ârıza oldukça ehemmiyetli olduğundan İngiliz tayyareci doğ ruca Londra'ya dönecek ve orada motörünü değiştirdikten sonra yo luna devam edecektir. Maliye Heyetı Teftişıye Reıst Adil Bey