2 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Büyük Millet Meclisinin fevkalâde içtimaı En yaşlı meb'us Faik B. ilk celsey e riyaset edecek (BMnci Sahifeden Mabalt) Gazi.Hz. nin beyannamelerindeki esaslardan mülhera ve o ana hatlara müstenittir. Yeni kabinede bazı tebeddüiât ölacağı rivayeti varsa da Tekirdağ meb'üsu Cemil ve Erzîncan meb'usu Saffet Beylerin kabineye girecek • Ieri haberi teyit edilmemektedir. Maarif Vekilinin değistirilmesi ihtimal dahilindedir, denilmekle beraber Vasıf Beyin Maarif Vekîli olacağı kat'î değildir. Vatıf Beyin .şimdi Meclis reis vekili olacağı, bi .Iâhare Varşova sefaretine tayin e dileceği de şayidir. Millî Müdafaa Vekîli Zekâi Beyin başka bir vekâ Iete geçmesî muhtemeldir. Dahiliye, Hariciye, İktisat Vekâ letlerinde bir tahavvül mevzuu ba • hîs değildir. Maahaza bunlar bep tahminattan ibarettir. Hakikî vaziyet Meclisin küşadından, hatta perşembeye toplanacak olan Fırka umumî kongresinin içtimaından sonra ıtaayyün edecektir. yalnız 56 sı için bu şeklin tatbik edilip diğer yerlerden namzet gös terileceği rivayeti de devran et mektedir. Her halde hakikî vaziyet Meclisin küşadından sonra anlaşı • lacaktır. { { Sehir ve memleket haberleri j Siyasî icmal Kurban bayramı ' Bayram bu sene çok neş'eli ve güzel geçti Cumhuriyet 2 Mayıs 930 kraliçesi Ticaret talebesi Mübeccel H. m pederi İzmir ve Manisa'da £etNamık B,in bir mektubu • kikat devam ediyor Yugoslâvya ve Gümrük itilâfı Almanya Avusturya gümrfik itilâfı Fransa'da şiddetli asabiyet ve galeyan uyandırdığı halde bu devletin merkezî Avrupa'daki mülte f ikleri arasında o kadar büyük he • yecanı bais olmamıştır. Halbuki siyasî mes'elelerde bu devletler her zaman yekvücut olarak hareket ediyorlardı. Bunun sebebi, mes'elenin asil mahiyeti iktisadî olmasındadır. Fîlvaki mezkur itilâfın uzak gayesi si yasî olup iki Alman devletinin her suretle bîrleşmesi ise bugünkü e • hemmiyeti ameliyesi yalnız iktisa didir. Cihan buhranı bilhassa bu memleketleri sarsmış ve şaşırtmış olduğundan buhrana karşı bir ça re olmak iddiasile ortaya çıkarılan gümrük ittihadı ve buna iki Alman devletinin komşuları olan merkezî Avrupa devletlerinin davet edihnesi bu devletleri çok düşundürmüş tür. Bunlardan Çekoslovakya güm rük itilâfından hissettiği endişe ve heyecan Fransa'nınkine yakmdır. Sebebi bu memleketin coğrafî ve iktisadî vaziyetidir. Her tarafı Alman hükumetleri ve Macaristan ile muhat olan ve dahilinde dahi dört milyon Alman ve Macar bulunan Çekoslovakya mezkur hükumetle • rin velevki iktisadî cihetten bir leşmiş olmalarını kendisinin atisi ve mevcudiyeti için çok tehlikeli görüyor. Bundan başka Çekoslovakya daha ziyade sanayi memleketidir. Halbuki diğer hükumetlerin ve bilhassa Yugoslâvya'nın vaziyeti büsbütün başkadır. Bu memleket siyaseten Fransa'ya merbut ise de iktisaden Almanya ve Avusturya zümresine mütemayildir. Bahusus İtalya piyasası kendisîne kapandıktan sonra Yugoslâvya'nın ziraî mahsulâtı için yegâne mühim piyasa olarak Almanya ve Avusturya kalmıstır. Bu piyasa çok geniştir. Yugoslâvya, Romanya, Macaris tan ve diğer memleketlerin buğday mahsulâtı Almanya ve Avusturya'nın haricten temin ettiŞi bufday ihitayacatınm beşte bîrine bile tekabül edemez. Yanî ister îse Almanya ve Avusturya bir işaret ile merkezî Avrupa'yı iktisadî buhrandan ve bil hassa buğdaylarını satamamak sıkıntısından kurtarabilir. Binaenaleyh şimdi Yugoslâvya siyasî ve iktisadî menafünden hangisini tercih etmekte mütereddit bulunuyor. Vaziyet mayısın sor.u yerine iptidalarında içtimaa da vet olunan küçük itîlâf konferan sında belli olacaktır. Yeni bir meb'us ne diyor? Adana'dan meb'us seçilen Remzi B. müstakil mesaisi hakkında demîştir ki: a Ben toprak adamıyım. Benim gibi eli nasırlı vatandaşların nelere îhtiyacı olduğunu bilirim. Mecliste bunlar için bütün kudretimle çalı • şacağıma hemşehrilerim emin ol sun. Halil Bey vaz geçmiyor Mazbatalar Ankara 1 Şimdiye kadar 200 meb'usun mazbatası Dahiliyeye gelmis ve Başvekâlete sevkedilmiştir. Mazbatalar pasar günü Meclise ve•rilecektir. İzmir'den müstakillen meb'us çıkan Halil B. istifası mes'elesinin gayri varit olduğunu söyliyerek: « İstifa etmekliğim bundan sonrası için de mevzuu bahsolmıyacaktır. Milletin müstakil bir vekili olarak Meclise girmek benim için serefli bir vazife olacaktır.» Demiştir. Meb'us Halil, Hüsnü, Sadettin, Turgut, Kemal Turan Beyler Ankara'ya hareket etmislerdir. Geç kalan bir müstakil! Geçen pazartesi günü Fatih itfaiye garajında tesviyeci İhsan Ef. bir mektep çocuğile Valiye bir istida göndererek İstanbul meb'usluğun* müstakillen namzetliğini koyduğu • nu bildirmiş, Muhittin B. istidamn altına intihabatın bittiğini, dört meb'usluk için yeni intihabat emri gelirse yeniden müracaat etmesi lâzım olduğunu yazmış ve iade etmistir. İhsan Ef. nin, dün için intihabat yapılması ihtimalinden bahsedilmesi Uzerine acele ettiği anlasılmak tadır. MiistakUlerin vaziyeti Ankara 1 Adana meb'usu iken H. Fırkasından meb'us gösterilme diği halde Mersin'den müstakil olarak meb'us seçilen Ali Münif B. Fırka merkezine gönderdlği telgrafta bu intihaptan hasta yattığı için • haberdar olmadığını ve küçük bîr teşebbüste bile bulunmadığını ve Fırkanın tensip edeceği şekilde harekete ve istifaya hazır olduğunu bildirmiş, verilen cevapta istifaya mahal olmadığı beyan edümiştir. Burada Ali Münif Beyin dürüst hareketi takdir edilmekte ve Fırka menjubu olduğu halde müstakillen namzetliğini koyanların vaziyeti münakaşa olunmaktadjr, . , Keskin'de sevinç! Ankara 1 Keskin'li Hasan çavusun Fırka namzedi olarak Ankara'dan meb'us intihap edilmesi o havaliyi çok sevindirmiştir. Kadın, erkek, çoluk çocuk hep Hasan çavusu tebrike gelmektedir. «Hasan çavus meb'usan oldu!» sözü günün nes'eli bir sözü haline gelmistir. Mfeb'ıışlar gidiyprlar Ankara 1 Meclisin küşadı yakIastığı için eski ve yeni meb'uslar Ankara'ya gelmeğe başlamışlardır. Bugünkü trenden bir çok meb'uslar çıkmıştır. Uzak yerlerden intihap edilen meb'usların da hareket etmif olduklarına dair haberler gelmiştir. Dördüncü M. Meclisinin büyük bir ekseriyetle açıİAcAfi ahlft*ihybf. * * * 1*3 tnayısta Haydarpaşa'dan Ali • kara>a hareket edecek trenlere meb'uslar için birer vagon ilâv* e • dilecektir. Kabinede tebeddüiât olacak mı? Ankara (Telefonla) Meclis açıldıktan sonra hükumet usülen istifasını verdikten sonra yeni kabinede tebeddüiât olacağı şayia İmrı devam etmektedir. Yeni Ka bineye Refik Şevket «Izmir», VaJİf «ttmir», Cemil «Tekirdağ» Beylferin girecekleri «Bylenmektedir. Bu | a yialârln dogru olup olmadığını fimâiden anlamak kabil değildir. Fırka gurupunun içtimat Ankara 1 (Telefonla) Pazar günü yeni meclisin Fırka ğrUpu tbplfcnarak Divan Riyaseti için natnzetlerl tesbit etmesi ve Fırka gurup Reis Vekillerile hey'et idaresini intlnâp etmesi muhtemeldir. Mlinhal yerler ' Mü?takillfcrden münhal kalâti İO meb'usluk için Fırkanııi hamze't göstermiyerek müstakiİlerden dilediklerine rey vermekte müniehibi Sanileri serbest bırakacağı söyİen tnekle beraber bu on mttnhaiden iserler de yardırti etmektedir. «Cumhuriyet» Türk'İüğün büyük mefahirini ortaya koymaİc, okuyuculara, Tttrk dehalarınift harikalar yaratan hâyatını öğretmek maksadile Avrupâ'da ttlün • teşir bazı mühim esetleri terctihıe ve neşreylemeği rriiÜî vazifeieri meyanına koymuştur. Yartttdan itibaren neşre ba|llyacağltnız Attila işte bunlârdan biridlh Tarihiri, hal ve h&reketlefihi, İbâsah yarthş tefsir ettiği büyük Tüfk simalarındatl bifi ve betki birintiıi (Attila) dır. Halbuki, (Attila) babasindati kalah ve Asya ile AvrUpa'nıö büyük bif kısmihı ihtiva eyliyeti ttıuazzam imparatorlüğtt, geniş hayaİine vc millî ruhuna dar göftnüa, a zamantn tnalfim bütün dünya sitil, Atrrupâ, Asya, ve Şimâli Afrlka'yı Türk Idaresi altina al mak tesebbüsutide bulunmuş yüksek siyaset ve hayTet verici bir deha sahibi, sevimli bir şahsiyettir. (Attila) ya dair Fransız mu harrirlerinden Mösyö (Marcel Brion) un (Attila'nm hayatı) unvanlı eserini aynen terciime ettik. Bu eser, bir masal ve yahut roman hatine getirilmiş tarihî bir muhayyel vak'a değildir! En sağlam ve sahih menbalardan alınmış, iafikî hstlrilratİArrI#>n rilrarılmı* Kîr Teberruat listesi Ğazeteırilzin teşebbüsile yapılacak şehit Kubilây atridesi İçiA a*ii vatandaşlarımızın götiderdiği teberrüatı liste ha lihde h*|r§ devam ediyoruz. Dün bayram ve cuma olduğu için iki teberrü kayd*dilmiştir. feski Ytküıt 594 131 inci alay 2 İMi bölttk eJrat ve küçük rabıUni İ İ. Ü. »ey J tekfin 9«6 59 Kurban bayramı bu sene • tah Manîsa 29 (Hususî) İstanbul minimiz veçhile çok neş'eli geçti. Yüksek Ticaret mektebi talebesi 24 Soğuk ve karh bahar günlerinden nisan cuma günü 16 da İzmir'e musonra ılık hava, bol günes içinde •asalat ederek Ticaret ve Lisan mekbayrama kavuşan halk imkân nis • tebi talebesi ve muallimlerinden bir betinde eğlenceye koşarak kurban grup tarafından karşılanmıştır. Erbayramını tes'ide çalışmıştır. tesi gün öğledert'sonra ödemiş in Bayramın ilk günü tam bîr bahar cir müstahsilleri kooperatifini gezhavası içinde ve çok nes'eli geçti. mişler ve kooperatifi muvaffakiyetKırlar, mesireler, parklar, eğlence le îdare eden Muhittin B. tarafınyerleri dolup taşıyordu, Istanbul'un dan kendilerine teşekkülün ilk güher yeri bir neş'e mahşeri haline nündenberi geçirdiği safahat hakgelmişti. Kapanık havalardan sonkında izahat verilmiştir. Talebe öğra gülümsiyen bu yaza yakın ilk leden sonra Ticaret Odasını, Turan günde her taraf zarif tuvaletli ha nımlar ve rengârenk elbiseli küçük Mubeccel Namık Hanımın sıhatte olduğu sabun fabrikasım ziyaret etmiştir. Pazar günü de İzmir'de mahallî yavrularla bezenmişti. nu gösteren en iyi vesika: 930 kraliçesi ve ticarî tetkiklere devam edilmiş, dün stadyomda maçı seyrederken İkinci gün yağmur ve haf if soğuk ertesi günü Menemen'e gidilerek açık yerleri oldukça tenhalaştırdı. 930 Kraliçesi Mübeccel Namık şehit Kubilay abidesine bir çelenk Buna mukabil sinemalar, tiyatrolar, Hanımın beden terbiyesi yaparak konulmuştur. kapalı eğlenti mahalleri adam al zayıflaması yüzünden hastalandığı Kubilay'ın mezarı ve şehit edildimıyordu. yazılmış ve bu suretle ortaya yeni ği yer gezildikten sonra Manisa'ya Bayramın üçüncü ve dördüncü bir dedikodu mevzuu atılmak istegünleri de ayni neş'e ve sürur içinde nilmisti. Bu münasebetle dün Mü • geçilmiştir. Bu mıntakadaki tetki kat devam edecektir. geçti. Hele son günün cuma da ol beccel Hanımın pederi Namık Beyması sanki umumî sevince bir ilâve den bir mektup aldık. Namık B. bu olmuştu. İstanbul halkı kadınlı, ermektubunda aynen diyor ki: kekli öyle bir cosan ve hurusan bay« Kızım Mübeccel'în guya has» ram yaptılar ki bütün eğlentileri ta olduğunu bazı gazetelerde hay dört güne zor sığdırdılar ve bu araretle okudum. Pek şayani esef olan Terkos şirketine verilen mühlet da bittabi tasarruf haftasının, ikti cihet, aslı olmıyan bu gibi dedikoevvelki gün bitmiştir. Nafıa Vekâsadî buhran ve saire haberlerinin dularm matbuatımızda yer bulmaleti şirkete ikinci bîr protesto göntop yekun acısını çıkardılar. sıdır. Ben ve bütün ailem kızımıza derecek, 3 ay zarfında tesisat ıslah Teşekkür bundan bir sene evvel, üç ay müdedilmez, su içilebilir bir hale getirildetle harekâtı bedeniye yaptırmak Bayram münasebetile telgraf ve mezse mukavele fesholunacaktır. lutfunda bulunan muhterem Selim mektupla tebrik lutfunda bulunan Çocuk Belediye Reisi: aziz karilerine < Cumhuriyet» has Sırrı Beyefendinin kerimeleri Selma Çocuk haftasında Belediye reisi osaten teşekkürler eder ve daha pek ve Azade Hanımefendilere ilelebet Ian Orhan B. Belediyede ücretle çaçok neş'eli bayramlar diler. medyunü sükranız. Hakikaten meshşanlarm parasının bayram müna • leklerinin sahibi olan bu hanımla Gazetecilerin tenezzühü sebetile verilmesini emretmişti! Bu rın himmetleridir ki Mübeccel'i çok Matbuat cemiyeti bu sene de kurhaberin yazılması üzerine Zabıtai çevik bir hale getirdi. ban bayramının 2 inci günü Yalo Belediye mektebi talebeleri BelediElyevm verdikleri program dahiva'ya bir tenezzüh tertip etti. Sey yeye gelerek ücretlerîni istemişlerlinde kızım hergün îdmanlarına derisefainin Kalamış vapuru köprü se de kanunun müsaadesizliği yü vam ediyor. Mübeccel hamdolsun den kalkarak Kadıköy'e Büyüka zünden buna imkân olamadığı bilda'ya uğrıyarak Yalova'ya gitti. Fapürsıhhattir. kat her iskelede her önüne gelen, dirilmiştir. Kızımın böyle sıhhatte olduğu gayrimalum eşhas vapura dolmuş, halde onu malul göstermek fena ve Bozuk çikolatalar gazetecilerin tenezzüh gemisi, diye çirkin olduğu kadar Selma ve Azade Son zamanlarda çoğalan çikola bir vasfıda bulunan vapur bir. ,ne.vi Hanımların mesleklerine tecavüz de talardan bir çoğunun bozuk ve sıh panayır yeri ' üini almıştu Bu hal ayni derecede şayani teessüf bîr hate muzır »lduğu> anlaşıldiğtndan ve heyetle âaela ekalliyette ka^an kasittir. Temenni ederim ki nezih bunlar belediyece imha edilecektir. zavallı gazetecilerin bu işe hususî ı matbuatımızda bu gibi düşmanhk bir toplanma, diyip te eğlenmeleri Küşat ruhsatiyesi ; lar yer bulmasın. İhtiramatımı takne mahal kalmamıştı. Belediye esnafın tâbi olmağa j dim eylerim.» Bu vaziyete tabiat ta yardtm et mecbur olduğu cuma ruhsatiyesinMübeccel'in babası: Namık mekte gecikmedi. Yağmur, rüzgâr den sonra bir de küşat ruhsatiyesi işin tadını kaçırdı. Sis bir aralık büiçin bîr talimatname hazırlamaktayük bir tehlike halini aldı, nihayet dır. Bundan sonra açılacak bütün vapur Kadıköy ve Usküdar'dan sonra, gece yarısına doğru köprüye dükkân ve müessesat bu resmi veryanaştı, yolcularını çıkardı. meğe mecbur tutulacaklardır. Tenezzühün fena şerait içinde Müddeiumumilik emrinde çaıışgeçmesinden mütevellit neş'esizliği mak ve Adliye Vekâleti, müddeiu Yalova'da görülen imar ve ihya iş mumilik, hapisane ve tevkifane a rasındaki muhaberatı temin etmek lerinin izale ettiğini söylemek lâ üzere yeni bir kalem teşkil edilmişzımdır. Seyrisefain umum müdürü Teşrinievvelde Ankara'da bir kotir. Maksat muamelâtta sür'at te Sadullah Bey burada ciddî ve müsoperatifçilik kongresi toplanacak minidir. Kalem bugünden itibaren mir bir mesai ile çalışarak güzel e tır. Yüksek ticaret mektebi koopemesaisine başhyacaktır. serler meydana getirmekte devam ratifçilik müderrisi Hakkı Nezihi B. ediyor. Yalova bugünkü halile Av «Yeni Adana» mahkum oîdu haziranda Yugoslavya, Romanya, rupa su şehirlerinin zarif ve nok Bulgaristan'a giderek kooperatif B. M. Meclisinin şahsiyeti manesansız bir muadili ve rakibi olmuşler hakkında etraflı tetkikat ya viyesini tahkir etmekle maznun Atur, denilebilir. Her sene mütezayit pacak ve raporunu Ankara'da top dana'da Yeni Adana gazetesi sa bir gayretle devam eden faaliyetin lanacak kongreye arzedecektir. hibi Ahmet Remzî ve muharrir Muönümüzdeki seneler daha mütekâzaffer Beylerin muhakemesi bitmiş, mil ve daha güzel neticeler vereceRemzi B. 8, ve Muzaffer B. 3 ay ğinde şüphe yoktur. Sadullah Bey İstikrazı dahilî tahvillerinin 27 hapse mahkum olmuşlardır. Yalova'da gazetecilere yeni işler numaralı kuponlarının vadesi gel Maznun bir tapu müdürü hakkında îzahat vermiş, kaphcalamiştir. Yarından itibaren 27 numaEdirne tapu müdürü Şemsettin rın yeni sene vaziyetinin ne olaca ralı serinin tediyesine Osmanlı BanBey Afyon'daki memuriyeti esna ğını anlatmıştır. kasında başlanacaktır. 20 lira itibasında cereyan eden bir hâdise dolaYalova tenezzühünde büfeyi Seyrî kıymette olan beher tahvil için yısile muhakeme edilmek üzere risefainin deruhde etmesi bütün da50 kuruş verilecektir. mahfuzen Afyon'a sevkedümiştir. vetlileri memnun ve mütesekkir etmiştir. Büfe cidden iyi bîr intizam ve mükemmeliyetle îdare edilmiş, Seyrisefainin kamara ve iaşe subesi müdürü Muzaffer Bey de vapurda bulunarak servise bizzat nezaret etmiştir. Gazeteciler bu itibarla çok memnun ve minnettardırlar. Terkos şirkef? Yeni bir kaiem Kooperatifçilik kongresi MUHARREM FEYZİ Vuzuhsuz haber Hükumetle alâkası kesilecek müesseseler! Dünkü akşam gazetelerinden biri gayrivazih bir haber alarak şu An kara telefonunu vermisti: Ankara 1 Alâkadar makam larca teyit edilmediğinden şimdiîik kaydı ihtiyatla telâkkî olunması lâzım bir rivayete göre tam manasile lâik devlet esaslarma müsamahakâr telâkki olunacak şekilde kalmış bazı müesseselerin hükum^le olan alâkalanna nihayet veriRcektir. Bunlara ait muamelât ve merasim ta mamen cemaatlere bırakılacaktır. Ankara'dan aldığımız malumat böyle bir mes'elenin mevzuu bahsolmadığı merkezindedir. Zaten ortada ıslahı icap edecek bir müessese de yoktur. Dîyanet îşleri reisî Rifat Ef. nin yaşı ilerlediği için kanunî zarurete binaen haziranda tekaüde sevki mukarrerdir. Maahaza Rifat Ef. nin yüksek ehliyeti dolayısile bundan sonra da ayni makamda ücretle is • tihdamı da takarrür etmiştir. Istikrazı dahıiî tediyatı Fırka balosu evvelki aksam verildî Amele bayramı Dün 1 mayıs amele bayramı idi. Bu seneki 1 mayıs bîzde cumaya ve bayramın 4 üncü gününe tesadüf etmesi itibarile amele için daha müsait olmuştur. Müessesatta çalışan işçiler kendi aralarında gezintiler ve eğlentiler tertip etmişler, kırla ra, mesire yerlerine giderek güzel bir gün geçirmişlerdir. İstanbul polisi bu münasebetle her hangi bir tezahür veya tahrikâta meydan ver memek için tertibat ahnmıştı. • • 39 00 ımms h Muhayyel olmamakla beraber, bu eser, bir romandah datıa heyecan vericidir; çütikü Attila'iiın karihasında teeessttm eden büyük lıtıparateluk gayesİ, pek az fOttiftHcittttı hayalh&neilfide vücuda gelemiyecek kadar büyüktür. Tercümesine çok itina edilmiş olduğu gibi, sırası geldikçe ve münasebet düstükçe, vekayi kahramanlarının resimleri, mu harebe meydanları, harita ve saire ile de eserin kıymetini artır mağa çahsılmıştır. Attila'nm yarından itibaren ikinci sahifemizde tefrikasına hflKİanaralctir. MENFAATİMİZİ GÖZETEÜNL. Ecnebi dövizinin ihracı memleketin zararınadır. Memaliki ecnebiyeden mubayaatta bulunmak, memleketimizi ve kendimizi fakirleştirmektir. Dövi zin ihracı, işsizliği ve sefaleti tevlıt eder. Binaenaleyh refah ve saadeti miz için mucadele etmek memleketimiz ve bizim menfaatimiz icabından dır. Inşaatımızda en son kavaJdi fenniye dairesinde imal edilen yerli çimentoyu kullanalım. Darıc.a KartalAanadolu fabrikasmm sıın'î Portland Yunuî çimentosunu istimal edelim. Bu çi mrntonun salâbeti en iyi neticeler temin eder. Maaş verilîpr Mayıs peşin maaşının tevziine Defterdarlık bugünden itibaren başhyacaktır. Kâğühane seferleri Haliç şirketi dünden itibaren Kâğıthane'ye vapur işletmeğe başla • nauttır. Fırka balosunda hazır bul unanlardan tir grup buat erkânı, Şehir Meclisi azaları Bu senenîn en mükemmel ve mevdavetli olarak bulunuyordu. Fırka simin en son balosu evvelki akşam merkezinîn temiz ve zarif salonla C. H. Fırkası İstanbul vilâyet heyeti rını dolduran devletliler. F. heyeti idaresi tarafından, Fırkanın Ca idare reisi Cevdet Kerim B. ve idare ğaloğlu'ndaki merkezinde verilmişheyeti azası tarafından izaz ve iktir. Baloda İstanbul'da bulunan fam edilmişlerdir. Balo sabaha kameb'uslar, Vali, Kolordu Kuman dar devam etmiştir. danı, Polis Müdürü, Fırka ve mat