6 Nisan 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 2

Camhuriyet 6 Nı an Sehir ve memleket haberleri Siyasî icmal Uç Hariciye Nazırınuı nutku Devletler arasmda bîr ıhtilâf çıktığı vakit derhal alâkadar Hariciye Nazırları faaliyete geçerler ve birbirine nota yağdırırlar. Alman ya Avusturya gümrük protoVolü dahi Avrupa'yı sarsan mühim ih • tilâflardan birîdir, bu ihtilâf üze • rine Hariciye Nazırları faaliyete geldiler. Fakat bu faaliyet nota teatisi suretinde tezahür etmedi. Hariciye Nazırları protestolarını, şikâyetlerini, taleplerini ve cevapların umumî nutuklar ile izhar ettiler. Bu nutuklar Fransa, lngiltere ve Almanva Hariciye Nazırlan arasmda teati edildi. Almanya Avusturya iptidaî itilâfı Fransa'aın efkâri umumiyesini fena halde endişeye düşürmüştü. Müfrit sağ fırkalar M. Briî'an'm Almanya'ya karşı takip ettiği itüâfcuyane siyasetten zaten memnun olmadıklarından bun'ar halkı büsbütün kışkırtmışlardır. BU naena!eyh mumaileyh nutkunda heyecanlı ve şiddetli bir lisan kullan mış idi. Fakat muayyen bir talepto bulunarak emri vaki yaomadı. Bilâkis İngîltere Hariciye Narnn mes'elenin vahim bir şekil almaması için Almanya ile Avusturya'nın gümrük ittihadı yapmaları mevcut u hut ve mukavelâta münafi oluo olmad'*mm bîr dsfa da Cemiveti Akvam tarafından tetkik edilmesini teikin etti. Mumaileyh bu yolda Cemiyeti Akvam'a müracaatte bulu • nacağını dahi beyan ederek emri vaki yaptı. Almanya Hariciye Nazırı M. Gurtius her ikî meslektaşma cevap v«r» di. Mumaileyh heyecansız ve lâkin maddeye müstenit bir lisan kullan • mıştn. Almanya Hariciye Nazırı gümrük itüâfının hukukî ve iktisadî mahiyetinin Cemiyeti Akvam meclisinde yahut d.'.ha e^'v?! .icak beynelmilel bir içtimada mev zuu bahsedilmesine Almanya'nın i • > tiraz etmiyeceğini ve lâkin bu iti • lâfa siyasî bir mahiyet verilmesine kat'iyen müsaade edilraiyeceğini beyan etmiştir. Bu sözler Almanya Hariciye Na zırmın İngiliz Hariciye Nazırının teklifini kabul ettiğine süphe bırak» mamıştır. Bu netice ihtilâfın vaha • metini tadil etmiş ve izalesine yol hazırlamış oluyor. *~ "* " * Almanya'nın bu itidalkâTfcne ^vö müsbet hareketi tngilîz mehafilinde memnunîvetle telâkki edildiği gibi Fransa efkâri umumiyesinin heyecanını dahi oldukca teskin etmiştir. M. Gurtius'un Almanya Avus turya itilâfının bu iki memîeketîn bu'unduğu iktisadî ve siyasî fev • kalrde sıkışık ahval ve seraitin za rurî bir neticesi olduğunu müdellel bir surette izah etme*e muvaffak olmnsı mes'elenin gerek Avuoa b'"rliği komisyonunda, gerek Cemiyeti Akvam meclisînde mi'zakeresinî ve intacını teshîl pdecfktir. MUHAREM FEYZİ Edremit'in su işi.. Belediye hem bu işi becerememiş, hem de halkm 86 bin lirasını yemiş Edremit 15 (U. Mu.) Ayva | yun isalesini (186,000) liraya Aziz lık'tan Edremit'e giderken şirin ' ve Enver B. isminde iki müteahhide •crmiş ve ihale kararının 15 inci (Bürhaniye) ye de ufcradım. Bu gümaddesinde mevkii ameliyattaki inzel kasaba, senede bir bucuk milyon şaat malzemesi Belediyeye ait iken zeytinyağı ihraç eden mühiın bir isve bilhassa su borularının vücudünkele.. Bürhaniye'de, bilhassa yeni de ancak konşimentolarmı müteahjandarma kumandanı yüzbaşı Arif hit Belediyeye ibraz ederek bu konB. zamanında a»ayiş ve inzibat çok şimentoların yüzde yirmi beşini alamükemmel.. Bürhaniye, yavaş ya bilmesi meşrut iken mukavele harivaş imar da ediliyor. Güzergâhta cînde ve Belediyenin zararına ola beton mağazalar, yazıhaneler yapırak, konşimentoyu da görmeden BeIıyor. lediye (68,000) lirayı müteahhide Bürhaniye'nin etrafı zümrüt gibi tesviye etmiş, çok garip ve şayani bahçelerile süslü.. Yalnız burada idikkat olan bu hali öğrendiğime göçine girilebilecek temiı bir lokanta, re şimdi mülkiye müfettişleri tahkik ve otel yok.. Bu bir dert ki ancak ediyormuş. tşin tuhafı şu ki orta memleketimizi gezenler bilir.. dan borular da büsbütün kaybol * ** muş!.. Müteahhidin kefili olan zat Edremit büyük, yedi bin haneli kefaletine mukabil bu boruları zapve şehir hayatını yaşıyan bir kasa tetmiş.. Yalnız kıyamet halkın ba tfadem doğru olmadı, şehir ha68,000 bin lirasının başına kopmuş!.. yatını yaşıyan demiyecektim, şehir * • * hayatını yaşamağa müstait olan diEdremit sabun fabrikalarını ge yecektira.. Çünkü bugün, yüksek zerken Ali Rıza kaptanın fabrika serveti tabiiyesine ve kesif nüfususında hemen hemen Avrupa sabunna ve çok münevver halkına rsğ ları şeklinde tuvalet sabunu imal emen her türlü hayat ve xevk, vesadildiğini memnuniyetle gördüm. itinden mahrum. Burada da alelâde Türk kabiliyet ve istidadını temsil bir ahçı dükkânı olmasa ve Çınarpaeden bu zat pratik olarak yetişmiş. lat denilen yarı otel, yan han bir Ressam ve heykeltraş olan oğlu da misafirhane de bulunmasa yiyecek kendishte yardım ediyor. ve yatacak bir yer bulmak imkân • *• sız.. Bir tiyatro, bir kütüphaneci de Edremit'ten avdetimi gene Seyriyok... sefainin Mersin vapurile yapıyorum. Türk'ün deniz İşlerindeki kabiliye Edremit'in bugün mühira bir dertini muvaffakiyetle isbat eden bu di ve işi var: Belediyenin bir türlü idareyi hürmet ve takdir iio yadetgetiremediği su işi... meği bir vazife telâkki ed<yorum. Edremit Belediyesi 24 haziran 929 tarihinde şehre getirilecek su graf aldık. Tclgrafta şöyle deniliyor: «Kraliçe Naşlde H. Lotüs vapurile istanbuTa avdet etmek • tedir. Pire'ye geldik. Müsait hava ile seyahat ediyoruz» Naşide Hanım salı sabahı Istanbul'da • dır, »elâm..» Bu telgraftan anlaşılacağı ü zere Türkiye'nin (1931) Güzellik Kraliçesi zarif ve sevimli Naşide Saffet Hanım yarın şahri mizde bulunacaktır. Kraliçemize karşı, bu pek muvaffakiyetli seyahatinden avdetinde yapılacak samimî tezahürierin teşyii günündekinden pek fazla ve yüksek olacağını tahmin ettiğimiz için bu telgrafı alır almaz ilk işimiz vapurun İstanbul'a muvasalat saatini öğrenmeğe teşebbüs etmek olmuştur. Acenta, diin bize bu hususta kat'î bir şey söyliyemedi, maa mafih Lotüs'un sabah saat yedide muvasalat etmesi ihtimali bulunduğunu söyledi. Her halde Kraliçenin Galata Rıhtımına en erken saat sekizde çıkabileceği anlaşılıyor. Kraliçemizi karşılamak arzu sunda olanların o saatte Galata Rıhtımında bulunmaları icap edecektir. Kraliçeyi karşılamak mevzuu bahsolurken intihabına ve Av rupa'ya muteveccihen hareketi ne tekaddüm eden dedikoduları hatırlamamak mümkiin olmaz. Biz, bu dedikodularla Naşide Saffet Hanımın gerek güzelliği, gerek zarafeti, gerek tavır ve edasile celbettiği alâka, teveccüh ve muhabbetin büyüklüğünü mukayese edince, delâlet ettiğimiz ve yaptığımız işten memleket için hasıl olan faydayı daha iyi takdir ediyoruz ve bu neticeden daha büyük bir haz ve memnu • niyet duyuyoruz. Kraliçemizin bu muvaffaki • yeti, Güzellik müsabakalarımı • zın gelecek senelerde daha geniş bir sahada yapılmasım temin edecektir. Biz sevimli Kraliçemize yalnız kendi namımıza değil memle ket hesabına da teşekkür eder ve kendisine şimdiden: Muzaffer ve şerefli Kraliçe miz, hoş geldiniz. Deriz. A. FUAT Çîçek serğîsi buyuk bir rag Turing Klüp kongresi toplandı betle karşılandı Müsabakalarda mükâ fatlar tevzi edilecek Mayısta Taksim bahçesinde açılacak olan çiçekçilik ve kuşçuluk sergisi jüri heyetine intihap edilen zevat bu vazif eyi memnuniyetle kabul ettiklerini Ziraat Odasına bildirmişlerdir. Serginin tezyinatına mü • teallik hususatla meşgul olmak üzere bir kaç zat intihap edilmiştir. Sergiye iştirak için müracaatler ço ğalmaktadır. Çiçekçilik, sebzecilik ve fidancıhk için 15 kişi plân üze rinde birer yer almışlardır. Fenni gübreciliğe, bahçeciliğe ait ilâçlar için de 5 müessese müracaat etmiştir. Bahçe mühendulerinden iki, ressamlardan iki, tavuk ve diğer kü mes hayvanatı için de sekiz müra caat vaki olmustur. Diğer vilâyet lerden de muhtelif müracaatler vardır. Bilhassa Bursa bahçıvanları çok alâka göstermekte ve fidanlık kısmına talip olmaktadırlar. Jüri heyeti her şube için beş mütehassıstan mürekkeptir. Müsabakaya iştirak edecekler talimatnameye nazaran matbu cet velleri doldurmağa ve serginin kü şadmdan 15 gün evvel müracaat etmeğe mecburdurlar. Müsabaka kısımlarına kesilmiş çiçek, Iimonluk, nebatî, meyva, sebzecilik, tohum, bahçıvanlık edevatı, tezyin san'ati ve saire dahildir. Mükâfatlar da; muhtelif şubelerde çok muvaffakiyet kazananlara verilecektir. Birinciliği kazananlara gümüş, ikincilik kazananlara ni • kel, üçüncülük kazananlara buronz madalyeler verilecektir. İyi mal teşhir etmiş ve jüri heyetinin takdirine mazhar olmuş olanlara şeref diploması verilecektir. Müsabakada 20 kişiye para mükâfatı, yüz kişiye madalye, ve 150 kişiye şeref diploması verilecektir. Bunlardan maada bir adet te büyük şeref mükâfatı vardır. Bir senede neler yapıldı ? Klüp Balkan Federasyonu teşkilâtını tanzime muvaffak olmustur Dünkii kongreden bir intiba Turing klüp, senelik kongresini dün Perapalâs otelinde akdetmiştir. Kongre reisliğine Hakkı Şinasi Pş. intihap edilmiş ve bir senelik rapor okunarak müttefikan kabul edilmiştir. Bu rapora göre, bi» sene zarfında Türkiye'ye trenle gelenlerin miktarı 4855 tir. Bütün yolcu ve seyyahların yekunu 45,503 kişiye baliğ olmuş • tur. Turizm klübü son senelerde mü him faaliyelter göstermiş beynelmilel turizm ittifakına dahil olmuş ve Balkan federasyonu teşkilâtını tanzim etmeğe muvaffak olmuştur. Klübün yeni tanzim edilen ni • ^•^•^»S? zamnamesi kabul edilmiştir. Bun • dan sonra bazı takrirler vere rek klübün daha feyizli çalişması için aza kaydedilmesi için her aza nm azamî gayret göstermesi teklif ve heyeti umumiyece kabul edilmiştir. Yeni sene için Ankara merkez heyeti azahğa yirmi altı meb'us intihap edilmiştir. Murakabe heyeti gene eski müessislerden ve tabiî azalardan intihap olunmuştur. Klüp reisi Reştt Saffet Beyin bir sene zarfında gösterdiği gayret bütün aza tarafından alkışlanmış ve kongreye hitam verilmiştir. Stok tütünler Inhisar idaresi satm alacak Bankalar tüccara yârdımı kabul ettiler fütün tüccarlarının ellerinde kalan beş milyon kilo kadar tütünün İnhisar idaresi tarafından mubayaa edilmesi için teşebbüsatta bulun mak üzere Ankara'y» giden heyetin vaki olan teşebbüsleri Maliye Vekili Abdülhalik Bey tarafından esas itibarile kabul edilmiş ve keyfiyet müzakere edilmek üzere Heyeti Vekileye sevkolunmuştur. Dün bu hususta aldığımız malutnata göre; Heyeti Vekile, İktisat Vekâletinden bazı malumat istemiştir. Vekâlet önümüzdeki çarşamba günü Heyeti Vekileye malumat verecek ve bundan sonra tüt'"n'erin mubayaası hakkında bir karar ve • rilecektir. Yapılan tetkikata göre, seksen ticaretanenin mukadderatına taal • luk eden bu tütünler beş altı milyon lira kıymetindedir. İnhisar idaresi bun'an satm aldıktan sonra bedel lerini iki buçuk senede ödiyecektir. Şehrimizdeki bazı bankalar, İnhisar idaresi tü*ünleri satm aldıktan sonra iki buçuk sene zarfında tesviyesini taahhüt edeceği bedelleri için tüccara para vernrvi kabul et mişlerdir. Mu takdirde, İnhisar idaresi mubayaa ettiği tütünlerin be dellerini bonolarla tesviye edecek ve millî bankalarımız da bu bonoları kabul ederek bedeilerini eshabına tesviye edeceklerdir. Bu tüccarlardan KavalaMı Hüseyin Beyin elinde bulunan tütünün yedi yüz bin kilo kadar olduğu söy lenmeytedir. Tütünlerin ekserisi İzmir, Bursa ve Marmara havzaları ve kısmen de Samsun tütünleridir. n?Ca üüB Rus dampingi Hep ayni dalâlet Eski müverrihlerimizin müsecca iisanında, Türkçe'ye ait, belki yüzde beş kelime bulunamazdı. (Peçevi), bunun aksine olarak, matbaacılıktan bahsederken: Basma ve basmacuık. Sözlerile merammı ifade etmiş idi. Halbuki pek uzak olmıyan bir mazide münteşir, bir edebî mec muada, bu sözlere dair, bakınız, ne garip bir mütaleaya rasgel dim: «Peçevi... Tabaati tarif ederken, (tab) kelimesini ve tabaat lcfzını hatıra getirmiyerek, basma ile yadetmiştir. thtimal ki.,.. Böyle bir kelime ile ifhamt meram rnaşhül olacağı için basma tabiri âmiyanesini, ihtiyar etmiştir.» öz ana dıhmızın basma ve basmacılık gibi sözleri âmiyane; Arab'ın tab ve tabaat kelimeleri ise âsilâne telâkki ediliyor! Yabancı sözlerle kulaklarımızı tırmalıyan bugünkü Frenkprest cereyanın, yakın mazide, ayni olan müfrit Arap'prestlik meylânı, hep ayni dalâletin eseri değil midir? Seri maziye, yani rüyaya Payi âti denen heyulâya ' Karışan, ayni fahiş ve dalâletii zihniyetin, millî gayret ve şiar karşısında behemehal münhezim oİacağına şüphe etmiyorum. Y.O. IBaşmakaleden mabait] şıyan bir program takîp olunu yor. Bu program tamamile tat b'ik ölünabüırse neticede Rusya kendi kendine fazlasile yeten bir memleket olarak artık kendi âleminde Cenneti âlâ hayatı yaşamağa başlamış olacaktır. Ancak programın tatbiki paraya, ama pek çok paraya ihtiyaç gösteriyor. Viyana'dan yazdığım bir mektup ile Türk matbuatında Rus dampingini ilk mevzuu bahseden gazeteci benim. O mektubumda yazmıştım ki beş senelik programın içinde bulunduğu muz sene için masraf olarak is tediği para bir buçuk milyar altın liradır. Bizim paramızla 150 milyar lira! Bütün dünyadaki altının yarısından fazla olan bu para nereden bulunacak? Işte Rusya'nın beş senelik program mucibince bir taraftan fazla istihsale çahşarak diğer taraftan kendi halkının en za rurî ihtiyaçlarından dahi kes mek suretile harice tutturabil diği fiata mal satmasınm bugün için yegâne hikmeti bundan ibarettir. Beş senelik programı tatbik edebilmek için Rusya hariç ten pek çok eşya alıyor. Bunlar Ruble ile ödenmez, altınla, dö vizle odenir. Bu altını, dövizi tedarik etmek içindir ki Rusya gelişi güzel mal satıyor. Ancak bu satılan miktar dünya ihtiyaç ve istihlâkine nisbetle devede ku lak kabilinden bir şeydir. Hele onda şimdilik ve şimdiden gaye ittihaz olunmuş bir damping aramak cidden beyhudedir. Bununla beraber az dahi olsa piyasayı bozan bu ucuz satışa karşı Avrupa'nın bazı tedbir ler düşünmesi ve alması ihtimali yok değildir. İcap ederse ilerde bundan da bahsederiz. Nahiye bnduüarı fashih edildi Vilâyetin yeni kaza teşkilâtına nazaran nahiye hudutları tadil ve tashih edilmiştir. Evvelce şehir hudu du dahiline alınmış olan Kâğıthane, Çobanköy ve saire gibi müstakil köyler yeni teşkilâtta tamamile şehir hududundan hariç tutulmuş bu na mukabil Filorya plâjlan şehir hududu dahiline ahnmıştır. Belediye bu suretle şehrin en iyi bir banyo yeri olan plâjların imarile de meşgul olacaktır. Topkapı Çekmece yolu Filorya'dan geçmek üzere asfalt olarak inşa edilmektedir. Poliste kırtasiyecilik kaldırılacak Verem hastanesi 7 8 ay sonra 100 yataklı bir hastane açılacak Dün Hıf zıssıhha meclisi Vali muavini Fadıl Beyin riyasetinde fevka lâde içtima ederek yeniden tesis e dilecek verem hastanesi hakkında müzakeratta bulunmuştur. Hemen bütün aza hastanenin tesisine şiddetle ihtivaç olduğunu ileriye sürdüğünden bu mes'ele etrafında hararetli müzakerat cereyan etmiştir. Neticede şimdüik 100 yataklı bir verem hastanesinin tesisine karar verümiştir. Hastane için elverisîi büyük bir bina tedarik edi'ecektir. Sıhhiye müdiriyeti bu kararın tatbiki için Vilâyetle temas edeceklerdir. İstanbul Vilâyetinin muvafakatile Belediye bütçesine hastane için lâzım gelen tahsîsat ilâve edilecektir. Hastanenin yedi sekiz ay sonra acılabiîeceği ümit edilmektedir. İstanbul polis teşkilâtında bazı ıslahat yapılacağı söylenmektedir. Bu cümleden olmak üzere başkâtip ve kâtiplikler ilga edilerek kırta siyeciliğin mümkün mertebe önüne geçilecektir. Daktiloskopi ve foto ğrafane dairelerinin ıslahı da dü şünülmektedir. Tababet dairesi için 1012 sene evvel getirtilen ve yersizlikten kullanılamıyan tıbbî agran disman makinesinden de istifade edilecektir. Yalova'daki Gazi çiftliği Yalova'da Gazi çiftliğindeki zey tin ağaçlarını budamak, aşılamak üzere bir mütehassıs gönderilmiş tir. İstanbul Ziraat Odası heyeti çarşamba günü Yalova'ya giderek bu zeytin ağaçları üzerinde tetki • katta bulunacaktır. Avukatlar Barodan çıkarılacakların listesi hazırlanıyor Devlet hizmetinde kullanılmaması Heyeti mahsusaca karar altma alınan avukatların avukatlık edemi yeceklerine dair adliye encümeni nin B. M. Meclisinden geçen tefsiri kanunisi dün Müddeiumumiliğe tebliğ edilmiştir. Müddeiumumilik bu tefsiri inzibat meclisi riyasetine bildirmiştir. öğrendiğimize göre baro bir iki güne kadar kanun mucibince avu katlık edemiyecek olanların bir listesini hazırlıyacaktır. İstanbul barosunda 342 senesinde tasfiye yapıldığı için meslekten çıkarılacak avukatların miktarınm az olacağı tahmin ediliyor. Barodan çıkarılacak avukatlar meyanında bazı isimler zikredümekte ise de henüz liste hazırlanmadığı icin bu şayiaları ihtiyatla telâkki etmek lâ • zımdır. 17 nisan cuma günü Ramis köyünde Ziraat Odası azasından Raşit Bey tarafından halka sütçülük, yoğurt • çuluk hakkında bir konferans verecektir. Adliyede Bursa'da bulunan Adliye müsteşarı Ferit Bey bugün İstanbul'a avdet edecektir. Ferit Beyin bu seya hati hus'Jsî bir mahiyettedir. Sütçülük hakkında bir konferans Adliye Müsteşarı Gon Masfild geldi Bir kaç gündenberi Ankara'da bulunan İngiliz şairi M. Masfild dün Ankara'dan tekrar şehrimize dön • müştür. Robert Kolej bugün İngiliz şairi şerefine bir ziyafet verecektir. M. Masfild yarm Atina'ya gidecektir. Cevdet Kerim B. Ankara'ya gitti C. H. F. İstanbul Vilâyet! heyeti idare reisi Cevdet Kerim Bey dün akşam Ankara'da!» Fırka merke • zinden vaki olan davet üzerine Ankaraya gitmiştir. Cevdet Kerim Bey yarın sabah avdet edecektir. YUNUS NADİ Celâl Beyi yaral:yan memur Haliç Şirketi işletme müdürü Celâl Beyi yaralıvan Sait Abdullah E. hakkındaki tahkikat evrakı müd deiumumilik tarafından müstentikliğe verilmiştir. Sait Abdullah gayrimevkuf bulunmaktadır. Tıp Fakiilfesi yeni müderrisleri Tıp Fakültesi müderrisler meclisi dün fevkalâde bir içtima aktederek İstanbul meb'usu Nurettin Ali Beyi teşrih ve bakteriyoloji Refik Beyi de bakteriyoloji müderrisliklerine intihap etmişlerdir. Bu kararı perşembe günü içtima edecek olan Darülfünun Divanında müzakere ve tasdik edecektir. Alman polislerinin gezinlîsi Bir kaç gündenberi şehrimizde bulunan Alman polisi paskalya münasebetile dün sabah Beyoğlu'ndaki kiliselere giderek dinî ayinlerde bulunduktan sonra Topkapı sarayını ve şehrimizin diğer görülmeğe değer yerlerini gezmişlerdir. Tekirdağ'da Inhisar idaresinin 300,000 liraya yaptıracağı şarap fabrikasımn tesviyei türabiyesine baş lanmıştır. Bir şarap fabrikası Zonguldak'ta tahmil işleri Zonguldak limanınm harap vaziyette olması cihetile Türk gemileri kömür alma nöbetinden istisna edilmifti. Bu karar iki gün evvel kaldı rılıaıştır.