5 Şubat 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

PFNF 7426 YüiVUS NADİ *" ^ t t H H t l l ı ı l ıınıtlMMMiHMItlMMM' l'fı*^1 " * * * ^ * İDAREHANE.Û: | 'Juyunaamunıiye karşısında dairei mahsust : Telgraf: İstanbul Cumhuriyet | ^ P o s t a kutusn; N ° 246 ^J tp T C l e T O n . Tahrir müdürü i t m Başmuharrir ı 2363 i*^ o nıudUru 2365, Kitap kîsmı; 4 7 2 3236 umhuri Büyük Hâmit PERŞEMBE 5 ŞUBAT 1931 \BONE ŞERAİTÎ 1 MÜDDET: |TÜRKİYE İÇİN| HARİÇ tÇlM ÎSeneligi : 1400 Kr. I 2700 K J ^ j~6~Ayhğı j 7 5 0 K r . j 1 4 5 0 K r 7 fT fTAyheı I 400 Kr. : 800 Kr. I • NOshası her yerde ı.ıııTıntmı Tınt * = 5 Kuruştur = = İdam Mahkumlarından Biri Kaçtı Sanayi Kongresî Kitabı Millî İktisat ve Tasarruf cemiyeti az zamanda çok iş yaptı, ve çok ciddî, esash, Avrupa'kârî iş. Elimizde hemen bin sahifeliğe yakm muazamz bir eser var: 1930 se nesi sanayi kongresinin raporların dan ve zabıtlarından müteşekkîl. Muntazam ve nefis bir surette tas nif edilmiş ve pek güzel tab ve teclit olunmuş mükemmel bir eser. Dün denberi sahifelerini çevirmekle vakit geçirdiğimiz bu eserin ber tevakkuf ettiğimiz kısmında Millî İktisat vn tasarruf cemiyeti hakkmda daha sö ze başlarken verdiğimiz hüküm bizde mütemadiyen kuvvet buluyordu. B'i kitap bugünkü Türkiye sanayiinin canlı bir kamusudur, ve onun böyle muntazam bir tasnif ile muazzam, nefis ve mükemmel bir cilt halinde ortaya konması Avrupa'kârî çalışma nın çok güzel bir nümunesidir. Mua • sırı medeniyet böyle tekemmül ve böyle takarrür etti. Millî İktisat ve tasarruf cemiyeti denilince belki ekserimizde hatıra ola Mahkumlardan bir kısmı, şehit Kubilây'ın baştnın kesüiğı X ve teşhir edüdığı XX Kazez camıi avlusunda idam edüdüer rak az sarfetmek, hele harice müm kün olduğu kadar az para vermek Menemen 4 (Hususî muhabirimiz suretile ferdî ve millî serveti az çok den) Divanı harp tarafından ida arttırmağı göz önünde bulundurmak m» mahkum <• ' : len 28 kisinin cezalaAbdülhak Hâmit Beyefendi refikalan gibi bir şey kalmıştır. Bu hatıranın rı bu gece, geceyarısından sonra in Lüsiyen Hanımefendi ile ieraber hakikate muhal^f bir şey olduğunu faz edilmistir. Mahkumlar gece saat Şairi âzam Abdülhak Hâmit Beyesöylemek istemiyoruz. Fakat millî ik iki bucuktan sonar birer birer höce fendi bugün 79 uncu yıldönümünü tisat ve refahın inkişafı hesabma bu relerinden çıkanlarak asıldılar. Gece, idrak etmiştir. Milletimize bir çok kıykadarhk bir hatıranın hayli basit o ~>ek erkenden haDİsanede ve sehpalamettar eserler hediye ederek bir lacağını kabul etmeğe mecburuz. rın kurulacağı meydanda bir faali katc nesli tenvir eden büyük ve muh • Mahkum Millî İktisat ve tasarruf, muasır ce yet göze çarpıyordu. terem üstadı tebrik ve daha pek çok lar kararın kendilerme tebliğ mitra*: îrUrp pHpn iktisat knnunlarını seneler muammer olmasını temenni gündenberi esasen în • benimsemek, yani memleketimizde ve edildiği tnilletimiz içinde dahi en hakikî esa tizar vaziyetinde ediler. Kararın teb Şairi âzamın 79 uncu yıldönümü satı ile yürütmek sayesinde tahakkuk liğinden evvelki nikbinlik zail olmuş, münasebetile Abdülhak Şinası Bey edebilir çok mudil bir iştir.. İşte yerine yeis ve ümitsizlik kaim olmuştarafından yazılan makale üçüncü saelimizdeki kitap ile bizim Millî İktisat tu. Cümlesinin betibenzi sararmıştı. hifemizdedir. Nerede asıldılar? ve tasarruf cemiyetimizin bu esash Asuırken kufreden Lâz hoca Ibrahim yolda yürüdüğünün âdeta abidevari Siyasetgâhta toplu bir halde üç yer hâdisenin vuku bulduğu yerde, Kubibir şahidini görmekle memnunuz. de kurulan darağaçları mühip bir lây mektebinin önünde ve istasyon ciMeğer geçen sene toplanan sanavi manzara arzediyordu. Sehpalar feci ( Mabadi 4 üncü sahifede ) kongresi ne mühim bir içtima imiş. Orada sanayi noktai nazarından memleketin az çok mesgul olduğu işler hakkmda en salâhiyettar kimsele rin lisan ve kalemleri ile hemen söy [Muharriri: Andre Maurois! lenmedik hiç bir söz kalmamış. İs saEn büyük düşüncesi daima hipleri mesgul oldukları işlerin en â karilerini memnun etmekten limi kimselerdir. Fakat eğer bütün ve onlarm kıymetli rağbet ve raporlar, müzakereler ve fezlekeler teveccühlerine lâyık olmağa böyle mükemmel bir ciltte toplanma çalışmaktan ibaret olan «Cum mış olsa idi o çok kıymetli mütaleala»huriyet» roman vadisinde dün hep bir varmış bir yokmuş kabilin ya edebiyatının en yüksekle den berhava olup gidecek ve geçen serinden nümuneler takdim et neki sanayi kr ~<*si de yalnız ona işmeğe de karar vermiştir. tirak edenlerin kafasmda gittikçe si Uzun muddettenberi Ankara'da buluBu yolda ilk olarak bir kaç linen bir hatıra gibi unutulacaktı. Bu nan muhtelit mübadele komisyonu Jurk güne kadar Andre Mauroisteserle kongre hepimiz için ebediyete murahbas heyeti reisi Tevfik Kâmil Benın «İklimler» ini neşretmeğe yasıvacak canlı ve daima ayakta bir yin bu hafta içinde sehrimize dönmesi başlıyacağız. Geçen sene Avmahiyet iktisap etmis oluyor. Bu eser muhtemeldir. rupa'da yazılan romanlar ielde iken ikinci, üçüncü. ilh.. sana Tevfik Kâmil Bey 1929 malî senesinde 250 bm liradan 180 bin liraya indirilen çinde en ziyade muvaffak oyi kongrleerinin akti artık kolay olaMuhtelit Mübadele komisyonu bütçesilanlardan biri ve belki de bicak ve bu yolda temin olunacak te nin eski haline ircaı için Ankara'da terincisi bu «İklimler» dir. En rakkilerin takibi imkânı da daima el şebbüsatta bulunmakta idî. Haber aldıbüyük münakkitler bu mu de bulunacaktır. ğımıza göre bu teşebbüsat neticesinde vaffakiyeti göklere çıkar Avrupa'nın temsil ettiği muasır serdedilen mutaleaların makul olduğu makta ittifak etmişlerdi. Bu medeniyette hiç bir fikri havada bı görüldüğünden B. M. Meclisi komisyona eser bir an o kadar çok şöhrakmıyarak kâğıda geçirmek ve ki munzam tahsisat vermeğe karar ver ret kaaznmıştır ki bir sene miştir. tapta tesbit etmek esastır. Medeni içinde tercüme edilmedik Esasen komisyon mesaisinin bir an evyetin yekdiğeri üzerine katıla katıla lisan kalmamış gibidir. vel bitirilmesi için Turk ve Yunan hükuteressüp ve tekâmül etmiş fikirlerin metleri kendi aralarında müdavelei efAslının Fransa'da bir sene hulâsası olmak şeklindeki tarifi bu kârda bulunmaktadırlar. zarfmda kaç muhtelif şekilde hakikate istinat eder. Bizim Millî ikMaamafih bütün işlerin bir seneden kaç defa basıldığmı bilmiyo tisat ve tasarruf cemiyetinin mesai evvel bitirileceği şimdiden tahmin edil Muhtelit mübadele komisyonu Tiırk heyeruz. Bildiğimiz bizim tercüme ti murahhasast reisi Tevfik Kâmil Bey tarzını Avrupa medeniyetinin bu u mektedir. ettirdiğimiz nüshanın 327 inci sul ve esasına tamamen muvafık bu Komisyonun en mühim meşgalesi İs vergi miktarı ve tapu kayıtları nazarı tabı olmasıdır. luşumuz tamamen yerinde olarak iş tanbul haricinde mal bırakmış olan ve dikkate alınacaktır. Komisyon bundan Bir senede, bir lisanda 327 Yunan hükumetinin verdiği 150 bin İn başka Türk ve Yunan hükumetlerînin te bundandır. inci tabı!.. çiliz lirasından istihkakları nisbetinde son mukavele mucibince iade etmeğe Gene bu kitapla öğreniyoruz ki sa istfade edecek olan etabli Eser yüksek kıymeti ile mü Rum'larm mecbur oldukları emlâkin bazı esbap donayi kongresinin mesai tarzını dahi istihkaklarmı mübeyyin talennameleri layısile iadesine imkân görülemiyerile tenasip kuvvette bir kaleme Millî İktisat ve tasarruf cemiyeti ha kabul ve tasnif etmektir. Şimdiye kadar rini tetkik etmektedir. tercüme ettirilmiştir. zırlamış ve bu sayededir ki bu mesai 14 bin Rum talepname vermiştir. TalepYunan hükumeti iade edemediği em nin hasılası işte böyle abidevarî mu namelerde yazılı bulunan istihkaklar lâk için komisyon emrine 15 bin İngiliz azzam bir kitap seklinde karar kıla fetkik ediiirken o malın 1929 senesîndeki lirası tevdi etmiştir. îlk yazısı cumartesiye bilmiştir. Cemiyetin kitabı ne kadar IMIIIIIIIIIIIPMIIIIinilllllllllUIIMIIMIIinillMIIIIMinillllllllllMIIMIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIMIIIIIIIIIIUIIIIIIHIIIMIIIIIIIIIIIIIIlllllllHllllllllllllllHIHII f Gazetemizde yazmağa ka nüsha olarak bastırdığını bilmiyoruz. fında bir çok canlı risaleler ve mü buhranlı bir zamanımızda candan gerar veren muktedir edibimiz Keşki ondan mümkün olduğu kadar kemmel bir «millî sanayi kataloğu» len arzuların mevludu olarak vücut Cenap Şehabettin Beyin ilk bulan ve riyaseti ile idaresi büyük safazla Türk'te bulunacak veçhile fazla neşretti. güzel bir makalesini cumartesi ve liyakatler tarafından de bastırmış olsa idi temennisi kalbimiz Ahiren bir ziraat kongresi akdettirdi nüshamızda aziz karilerimize den geliyor. ve hatta beynelmilel teknik bir ziraat ruhde olunan bu cemiyet teşebbüsüntakdim edeceğiz. Makalenin Kitabın sahifelerini çevirirken ha sergisi açtı. Ve kongre ile serginin de de hakikaten isabet ve muvaffakiyetunvanını olsun şimdilik haber tırlıyoruz ki Millî İktisat ve tasarruf vamı müddetince (sergi ve kongre) le temayüz etmiş olduğumuz anlaşılı verelim bari: cemiyetinin yaptığı iş yalnız bu sana unvanlı orijinal bir gazete neşrıetti. *or. Bundan <?Hvı cemiyettekî faaliTerkosun romanı! yi kongresinden ve onun neticesi olan Bütün bu işlerinde yaptığı işi tam ma yet ve ehliyetleri ile yüzümüzü ağar nasile bilen ve hakikî çerçevesile kav 'an zev> " *»*ekkür ederken bütün Bu hakikaten bir romandır. bu kitaptan ibaret değildir. Cemiyet bütün memlekette şevk ve muvaffaki rıyanayni zihniyetin hükümran ola mrlletçe kendi kendimizi tebrik dah* Terkos'tan ziyade bizhn romayetle tatbik olunan bir tasarruf hafta cağını farz ve kabul etmemekliğimi edebiliriz. nımız! YUNUS NAD1 M da yaptı. İktisat ve tasarruf etra ze hiç bir sebep yoktur. Şu halde en Bugün 79 uncu yıldönümünü Hainlerden Isnıail oğlu Hüseyin idam idrak etti sehpası önünden kaçtı İrtica mahkumları dün nasıl asıldılar Reisicumhur Hz. DenizIFyi teşrif buyurdular Gazi Hz. Aydın'da ocakhlara fikrî hayattaki vazifelerini izah ettiler Aydın 3 (A.A.) Reisicumhur Hz. saat 16 da Belediyeyi ve C. H. Fırkasını teşrif ederek azalar ve halk mümessillerile konusmuşlardır. Belediye de şehir işleri hak kında izahat almış lar, fırkada ihracat maddeleri yetişti ren muhtelif mın takalarm umumî va ziyeti, ihtiyaçları ve istihsal kooperatif lerinin faaliyet ve in kişafları üzerinde uzun mücHet tetki Reisicumhur Gazı Hz Armut'lu koyunde katta bulunmuşlardır. Verilen malu menfaatler ve vasıl oldukları inkişaf mata nazaran, kredi ve satış koope derecesi bu müesseseleri lâyik bulunratiflerinin ortaklarına temin ettiği ( Mabadi 2 inci sahifede ) Ticaret ve Sanayi Odası Kongresi dün toplandı Kongre, işlerini bitiremediği için Odadan müddetin temdidi talep edilecek Yeni romanımız: Mübadele komisyonu ne zaman dağılacak? ^ ı . . . . Iklimler Hükumet komisyona yeniden tahsisat vermeğe karar verdi Cenap Şehabettin Dunkü Ticaret ve Sanayi Odası kongresine ait bir intiba: Koşedeki reis Kara Mustafa zade Ahmet Beydir Ticaret ve Sanayi odası kongresi dun Rotonaj (ağırlaştmlması) nın dereceKara Mustafa zade Ahmet Beyin riyase sinde köseleler uzerine işaret edilmesi, tinde ikinci içtimaını aktetti. Gazi Haz bu suretle halis köseleden tefriki iste retlerinden ve makamatı âliyeden kon niliyordu. greye gelen tebrik ve muvaffakiyet te Encumen azası, kunduraların daha menni eden cevabî telgraflar okundu. sağlam olması için bunu zanırî goruyorDunku muaakrat epey hararetli olmuş lardı. Nazmi Nuri Bey; kösele sanayiile tur. meşgul 17 fabrika ve muessesenin maKunduracılar oda meclısme bir aza mulâtının bu tarzda damgalanmasının gondermek istiyorlardı. Esasen kundu mahalsiz ve emniyetsizlik ikaından başracılar bir aza tarafından temsil edil ka amelî bir faydası olamıyacağını e dıkleri için bu madde tayyedıldi Kun sasen iyi mal ımal etmek istiyen kun duracılar Belediye tarafından 25 kuruş duracıların fazla rotonaj'lı koseleleri mukabilinde verilen hüvıyet cıizdanmı; anlıyarak pekâlâ almıyacaklarını söylesıhhî muayeneye tabi olmadıkları içm di ise de heyeti umumiye maddeyi ayfüzulî buluyorlardı nen ıbka etti. Heyeti umumiye; bu mes'elenin ıçınRaporun bir maddesinde de İktisat den, bu maddeyi rapordan çıkarmak Vekâletine merbut Beykoz kundura fabsuretile kurtuldu. Raporda; koselelerin rikasının devlet munakasalan haricinyüzde ondan fazla olmaması icap eden deki küçük munakasalara gırmemesi ta1111III Ml IT11111< II114111II111II1IIT tlllt IM11 fl t Mlll I I I I I I •• t MIIIII1M11111MIIM SII11 lep ediliyordu. Sanayi ve Maadin Bankası mudurü, fabrikanm tamamile ticarî bir mahiyet almış bulunduğu ve her müessese gibi bütün munakasalara glrmesinin bir emri tabiî olduğunu izah etti. Serbestii ticaret ve rekabeti muhil olan bu maddenin çıkarılmasmda ısrar edilmesine rağmen madde aynen ipka edildi. Muteakıben sanayi kursları ve tedrisatı raporuna geçildi Bir çok aza! Sanayi mekteplerimizi bugünkü ihtiyacı temin etmediğini söylediler. Orta san'at mektepleri proğramında tadilât isteniyordu ve sanayi hayatımıza intibak etmiyen faydasız unsurlar yetiştiren bu mekteplerin ıslahı için Maarif Vekâle tinden ayrılması bir çare olarak ileri sü:uldü Raporun daha etraflıca tetkik ve kmali için encümene havalesi kabul edıldi Kongre heyeti umumiyesinde daha dort rapor tetkik edileceği ve kongre muddetinin de buna kifayet etmiyeceği Jandarroa (Küçük Hasan'a) için temdit keyfıyetinin ticaret odasınYumurcak seni bu defalık affeti dan temennisine karar verildi Ucüncü ler amma, bir daha iple testere ile içtimaın pazartesi günıi akti muvafık eörüldü. oynıyayım deme. I