14 Ocak 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

EDINCI SENE N 7404 Bnşmuharrirl 14 KAfCUNUSANI 1931 ABONE ŞERAİTİ NADt İDAREHANESİ: fmmamnmiye karşısında dairei mahsm* MÖDDET: İTÖRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN Senelİği: 1400 Kr. 2700 Kr. { 6 Aylığı I 750 Kr. 1450 Kr. \ I | 3 Aylığı} 400 Kr. { 800 Kr. Nüshası her yerde 'lgraf: tstanbul Cumhuriyet Posta kutusu; N° 246 ;>>•#• n«>»ttttttrtt tttıtrtttt ••+••»••* »•<••&»••<! x ^ . . Başmuharrlr s 236S e T O n . Tahrlr müdUrü . 3236 Tahrir müdürü . TÜdürü 2365, Kitap kısmıs 472 hakem İdarei örfiye sahasında eciler, mürtecileri alkışhyanlar ve Foça sui stçileri ayn ayrı muhakeme edilecek Gazi Hz. nin Vaziyeti hakkında Yarın Başlanıy ^ Borçlar Yarın akşam Tavassut haberi doğru değildir italya Sefiri «Tan» m haberini tekzip ediyor s= 5 Knruştnr s lllflllllllirnillllllIlllllllllllllllttllllllliIllllftnillllllllllllHlllIIIIIIIIIIIIIIItllMIIIIIIIIIlllfllllMllllllllillllllllllilftllllllllllllllnfllllllinitlllllltlllllMIIIIIlllllfl îlk yirmi güzel Tefrik edilecektir Kraliçe pazar günübu yirmi güzel arasından intihap edi lecektir Dünkü nüs Evvelki gün gayretli bir gazeteci hamızda Paris'arkadaşımız refiklerimizden birine te çıkan Tan verdiği bir haberle ortalığı altüst etti. gazetesinden Refikimiz olan gazete (Milliyet) ganaklen Ital zetesidir. Reisicumhur Hazretlerini ı ya'nın Ankara gayrimes'ul Devlet Reisi makamından Sefiri Baron ayırarak filen iş başına getiren bu Pompeo Aloizi haber etrafında diğer gazetelerin tetcenaplarının kikatı ilk anlarda mes'eleyi bütün bühükumet imi zl e tün iğlâk etmiştir. Meselâ bizirtı Andayinleri an kara muhabiri bu havadise muttalı oİzmir 13 (Hu. Mu.) Menemen rar vermek salâhiyetini haiz bulunma Iaştırmak için Iur olmaz, galiba atlama hâdisesini Divanı harbine bugüne kadar gönde sı hasebile bu hususta şimdiden bir tavassutta bu hafifletmek için: rilen maznunlara ait tahkikat, sorgu şey söylemek mümkün değildir. lunmağı teklif Bu havadisi bizzat Mahmut Bey evrakı ayrı, ayrı on sekiz dosya teşkil Fahrettin Pş. nın beyanatı ettiğini yazmışetmektedir. Birinci dosya mapunlar Çankaya'dan vermiş, İzmir 13 (Hu.' Mu.) Fahrettin tık. Demiş. Altında başka bir imza bu hakkmdaki iddianamedir. Bu dosya Pş. Menemen'de Kublây mektebini Sefir ce Iunma na rağmen havadisi bizzat bugün geç vakit ikmal ed'.* nis, karar gezdi. Kışlaya gitti. Mevkufları gör napları kendiMahmut Bey Çankaya'dan vermiş o hâkimliğine verilmiştir. Karar hâkim dü. Hapisaneyi teftiş etti. Divani harp sile görüşen bir lunca tabiî mes'ele her hangi bir mu liği kararını verip isi Divani harbe tev Reisi Mustafa Pş. ve Müddeiumunî muharririmize italya Sefiri Baron habirin elinin irişeceği saha haricine di eder etmez muhakemeye başlana ile görüştü. Tahkikat neticesi hakkıı bu mes'ele hakAloizi Foto Femina çıkmış bulunmak lâzım gelecekti. O caktır. Dîvani harbin her ^.besinin da malumat aldı. Fahrettin Paşaya kında şu beyanatta bulunmuştur: Foto S. Süreyya rası öyle arna verilen haber akla ya gece, gündüz çalısmakta c'nasına na «Menemen» de istikbal merasimi ya< Tan gazetesinin verdiği haber 68 Dürnev H. kin bir şey değildi. Onun üzerine mu zaran karar hâkimliğinin kararını pıldı. Akşama İzmh'e avdet etti. Oto asılsızdır. Bu şayiayi ben de gazete Güzellik müsabakamıza iştirak e tiyen hanımların resîmlerini bir an habirin dikkati tekrar tekrar havadis anbean vermesine, muhakemenin per mobile biner ve inerken gazetecilere lerde okudum. Maamafih tavassutta denlerden Dürnev Hanımın iki res evvel göndermelerini müteaddit defaşembe günü baslamasına intizar olu şu beyanatta bulundu: üzerine celbolunarak esası hakkında bulunmaklığım hakkında bir teklif mini dercediyoruz. Yarın da evvel ce lar rica ettiğimiz halde bir kaç gün* « Menemen'de vaki olan içtiıra vaki olduğu takdirde maalmemnuniye tahkikat icra etmesi lüzumu bildiril nabilir. tlk dosya ve iddianame üzegönderilmiş olan son resimleri neşre dür müteaddit resir '?r aldık. Bunlari di ve bu nokta üzerinde ısrar olun rine muhakemelerine başlanacak olan ımızda Divani harbin perşembe güıü kabul ederim.» deceğiz. neşre vakit ve imkân yoktur. Binaenadu. Bunun neticesi olarak muhabiri maznunlar yüz kîşi kadardır. Adetleri muhakemelere başlaması takarrür «tSefir Hazretleri bundan sonra TürResîm kabulü müddeti bitmeden leyh son günlerde resim gönderen her gün üçer, beşer artmakta olan di ti. Mevkuflara ait tahkikattan bir ksmiz tahkikat icra etti, ve tahkikatmın kiye'nin harîcî münasebatından bah evvel müsabakaya iştirak etmek is( Mabadi 2 inci sahifede ) neticesi de dünkü nüshamıza yazıldı: ğer mevkufların muameleleri ie pey mı ikmal edilmiştir. Muhakemeler ale sederek demiştir ki: derpey ikmal edilecek, ve tanzim o nî olacak, gazeteciler ve halk mulnVaziyette tebeddül etmiş hiç bir şey ( Mabadi 4 üncü sahifede ) lunacak ayrı iddianamelerle muha kemeleri takip edeceklerdir. Sa • yokmuş! kemeye sevkedileceklerdir. Muhakeme londa samiin yerlerî yapılmıştır. tdaBinaenaleyh havadisi bîzzat Mah alenî olabilirse de Divani harbin lümut Beyîn Çankaya'dan göndermiş zum gördükçe hafi celseler aktine ka reî örfiye mıntakasma gaaete sokulını( Mabadi 4 üncü sdhifede ) olmasının da hiç bir asla istinat etme Muhakemeler alenen icra edilecektirL teciler için yerler tefrik edildi Mahkeme salonunda samiin ve gaze İlk defa gorülen bir vak'a Yanlışlık olacak! Ankara 13 (Telefonla) Halk daki Ibrahim Alâettin Beyin raporul Fırkası grupu, saat 11 de Tekirdağı dolayısile müzakere açıldı. meb'usu Cemil Beyin riyasetinde Rahmi Bey (Sıvas) beyanatında,' toplandı. Evvelâ tsmet Pş. kürsüye esaslı bir maarif progrmma lü çıkarak, fırka teşkilâtma memur olduğunu, maarifte bir kanun yapılheyetlerden bazılarının mesaisini mak suretile daha çok çocuk okutul, bitirdiklerini, mütebakisinin de ay ması mümkün olacağını söyledi. sonuna kadar iftmali mesai edecekSami Bey (Ankara), maarif progi lerini, bu heyetlere memur azanın ramının ıslahı değil, yeni bir prog^ intibaları dinlendiğini, heyetlerin ram yapmak lüzumunu ilerî sürerek her tarafta halk tarafından çok iyitadilâtın ancak yama kabilinden okarşılanmış olduğunu söyledi. ts Iacağını beyan etti. Mumaileyh, demet Pş., beyanatına devam ederek vamla bu husustaki rapor ve diğer halkın, en çok işlerinin devairde gö yeni talim ve terbiye programlarraın Bu fırsattan bilistifade gazeteci artekik edilerek bize s," e yeni bir makadaşları biraz dikkatli ve vakur ol rüldüğü esnada müşkülâta uğradı arif programı yapılması lüzumunda ğından şikâyet ettiğini,; diğer heyetmağa davet etmek fazla olamaz. ısrar eyledi. Memleketin üzerine titrenilen rejimi lerin de raporları gelince fırka vilâyet kongrelerinin metalip raporlarillyas Sami Bey, Maarif Vekili ceen sağlam farzettiğimiz esasata iptina le birlikte tetkik edileceğini ve ehem vabını verdikten sonra söz söyliyecej ettirilmiştir. Kimsenin haberi olmaksızın bunun bazı noktalarının gelişi miyetle nazari dikkate ahnacağmı, ğini beyan etti. Diğer söz alan Fuat (Kırklareli),l güzel değiştirilivereceğini veya hiçe esaslı tedabir ittihaz edileceğini ve bu raporların fırka grupunda müna Refet (Urfa) Beylerle cevap verecek sayılıp geçilivereceğini farzetmekte tabiî hiç bir isabet yoktur. İsabet ol kaşa ve müzakere olunacağını ilâ olan Maarif Vekili Esat Beyin gelel cek sah içtimaında istimalarına ve mamak şöyle dursun hata vardır, hem ve etti. Müteakiben maarif işleri hakkm saat 13 te içtimaa nihayet verildi. de fahiş hata. Efkâri umumiyede teşkilâtı esasiyeyi kıymetsiz mi göster mek istiyoruz? Değil tabiî. O halde yaptığımız hareketin netice itibarile çok zamana ve çok mesaiye ihtiyaç huriyette dahi Devlet Reisi rey ve fikir bu manaya gelebileceğini düşünmeğe vardır. sahibi olmaktan mahrum kukla deAcaba Avrupa bizim nemize lâzım, mek değildir. Hususile bizde Reisi neden lüzum görmüyoruz? Fazla olarak bu gibi mes'eleler ü orası bizim hakkımızda ne fikir edi cumhur Hazretlerinin millet mukadzerinde hiffetle hareketin beynelmi nirse edinsin, ehemmiyeti yoktur diye deratı ile yakmdan, vüzuh ile, sara • lel tesirleri de pek fenadır. Evvelki bilir miyiz?... Böyle batıl ve balâper hatle ve kat'iyyetle alâkadar millî bir gün İstanbul'daki ecnebi mehafil ve vaz bir iddiada bulunmak için cihan kahraman oldukları bütün dünyanın matbuatı neşrolunan haber muvace efkârının haiz olduğu çok büyük e malumudur. hesinde cidden mütehayyir kaldılar. hemmiyeti bilmemek ve takdir etmeBunun haricinde daha ne istiyoruz ? İster istemez bunlar memleketlerine mek lâzımdır. Haydi îçîmizden fazlasım istiyecekHem bizim Reisicumhur niçin gaybu haberi türlü telâkki ve tefsirlerle lerin bulunabileceğini kabul edelim, naklettîler. Şimdi işiniz yoksa vaziyeti rimes'ul vaziyetten çıkıp ta filen iş ıslah ve tashih edeceğiz diye uğraşı başına geçecekmiş? Devlet Reisi ola bu arzumuzu ızhar etmek için esasatı nız. Müşküldür müşkül. Herkesin işi rak Gazi Hz. filen iş başında bulun ve usulleri ihmal etmek hakkını neregücü yok ta siz şimdi yanlış yazdınız, muyorlar mi ki nedense ikide bir bu den alıyoruz? Hulâsa böyle nazik mes'elelerde biyarın doğrusunu yazıyorsunuz diye nun daha fazlasım istemek hevesleri sizin işlerinizi lakip edecek değildir. förebiliyoruz? Teşkilâtı esasiyedeki raz daha dikkatli ve biraz daha ciddî Havadisin fena ve fevkalâde kısmı en mes'ul ve gayrimes'ul sözleri içtimaî hareket etmekliğimiz lüzumunun tekziyade nazari dikkati celbederek fi nizama muhatap bulmak için ittihaz rarı hîç te abes olmadığını görmektekirlerde bırakacağı ukteyi bırakır gi olunmuş yüksek usullerden ibarettir. yiz. âer. Onun tashih olunması için artık Yoksa değil bizde, başka hiç bir CumYUNUS NADI diği anlaşılmıştır. Mahmut Bey yarın aslı çıkmıyacak bir haberi bizzat vermeğe müsaraat etmiş olamazdı tabiî. Hususile yazılmasına şitap olunmadan üzerinde çok tevakkuf edilmek lâzım gelen böyle bir haberi. Geçen senedenberi haber ya böyle, ya buna benzer bir şeki'de bir iki defa deveran etti, ve her defasında tekzip olundu. Hatta bir aralık Türkiye'de Amerikan sisteminin kabul ve tatbik olunması ihtimali bile mevzuu bahsolmuştu. Başka defa Gazi Hazretlerinin filen hükumet ba«m<« geçeceklerinden bahsolundu. Bunların hepsi l olmaz şeyler değildir. Fa'>< onlar olmak için her şeyden evvel teşkilâtı esasîye kanununda tadilât icrasına ih! tiyaç vardır. Bir memlpt»' n bir kere dahil oldu*u idare şeklini değiştirmek te rok mühim bir mes'ele teşkil edecSine göre her hangi fikir veya lü zum üzerine sevkolunacak bir tadil teklifinin uzun boylu müzakere ve münakaşaları icap edeceği de tabiidir. Binaenaleyh şimdiye kadar olduğu gibi evvelki gün ortaya atılan havadisîn dahi hiç olmazsa biraz hafiflikle ileri sürülmüş olduğunu kabul etmek zaruridir. Fırka grupunda İsmetPş. halkın en çok' devairde müşkülâta uğradığını söyledi Esaslı tedbirler ittihaz edilecek fCimse iki lira mukabilinde beyanname almağa mecbur değildir Dün gece matbaamıza garip bir haber verildi. Buna nazaran guya polis dün bilhassa Beyoğlu tarafla • rmdaki mağaza ve dükkânları ziyaret ederek her müesseseyi mağaza, dükkân ve atölyesinde ne kadar müstahden varsa bir beyanname ile yirım dört saat zarfında polise bildrimeğe davet etmiş ve beyanname kâğıtlarının da iki lira mukabilinde Lokantacılar cemiyetinden alınması lâzım geldiğini ilâve etmiş imiş. Bu haberi bize veren zat rivayet üzerine söz söyler bir zat değildir. Polisin emrini yerine getirmek için guya akşama kadar bekleyipte Loknatacı lar cemiyetinden beyanname kâğıdı alamıyan kimseler olmuş. Bu ne iş?.. Her halde bunda bir yanlışlık olacak. Polis belki beyanname istiyebilir, o da her halde ciddî bir lüzuma müstenit ve kanuna muvafık olmak şartile. Fakat muhakkak halka mükellefiyet tarhetmez, edemez. Bunda muhakkak bir yanlışlık vardır. Bu yanlışlığm derhal tashih olunacağı ve varaka pahası olarak kimler Lokantacılar cemiyetine ikişer lira vermişlerse bu paralarının aynen ve tamamen îade ettirileceği şüphesizdir. Kimsenin her hangî bir cemiyet lehine her hangi miktarda bir para ile beyanname kâğıdı almağa mecbur olmadığını söylemeğe hacet bile yok tur. \ İki mahpus muvakkat kaydile tahjjye edildi Her ikisi de cinayetle mahkum olan mahpuslar veremlidirler Bunlardan biri Meymenet hanı cinayeti faili Nazmi'dir Bundan üç sene kadar evvel Sirkeci'de Meymenet Hanında bekçi Mehmet Ağayı yaptığı hırsızlıği örtmek maksadile balta ile kafasım kesmek suretile feci bir surette öldören Nazmi hakkında, idam kararı verilmiş, fakat yaşının küçük olmasından dolayı bu karar 24 sene ağır hapse tahvil olnnmuştu. Nazmi, üç senedenberi tstanbul ha pisanesinde, işlediği cinayetin cezasınt çekmekte idi. Nazmi, hapisanede bulnnduğu müddet zarfında verem hastalığına tutulmuştur. Nazmi'nin vereme yaka lanması, hapisaneden çıkarüması için Yeni ceza kanunu mucibince veremli oldubir vesile olmuştur. Nazmi, bugün ceza muhakemeleri u ğundan dört ay müddetle tahliyesine karar verilen katil Nazmi sulii kanununun 399 uncu maddesinin ikinci fıkrasından istifade ederek dört yorsa o hastnltkta dahi ayni hüküm tatbik ay için hapisaneden çıkarüacaktır. Ka olunur. Yani, cezanm infazı, maznun iyileş « nunun bu maddesinin ikincî fıkrası şutikten sonraya bırakılır. dür: Nazmi bu müddet zarfında iyi olnrsa Diğer bir hastaltk dahi hürriyeti tah dit eden bir cezanm iniazı halinde mahku tekrar hapisaneye girecek, iyi olmadıgı mün hayatı için kat'i bir tehlike teşkil edi( Mabadi 4 üncü sahifede ) Darülfünunlularımız Atina'da.. Çok hüsnü kabul görd üler ve alkışlandılar Müsabakada Bulunmak İstiyenlere!. Müteaddit defalar yazdığımız gibi bu perşembe akşamı Türkuvaz sa lonlarında yapılacak olan seçme müsabakasının eğlence kısmını Türkuvaz müdiriyeti deruhte etmiştir. Biz, yalnız müsabakayı yapacağız. Onun için gazetemiz tarafından hiç kimseye davetiye gönderilmemekte dir. Müsabakada hazır bulunmak is tiyenler gazetemize değil, Türkuvaz müdiriyetine müracaat ederek,. o geceki danslı yemek içîn. kendilerine şimdiden istedikleri kadar yer ayır Darülfünunluianmtz Atina civar ında Partenon harabelerinde tabilirler. Atina 13 (Hususî) Atina'da bulunan Ivekâlet müsteşarı Mösyö Papadatos ve Süvare elbisesi mecburidîr. Turk DariUfümm talebesi şerefine BaşI Basireti içtimaiye Nazırı Mösyö İyasoni