26 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1
YEDINCI SENE N* 2 3 2 5 Başmuhorrlrl PAZAR 2 6 TESRINIEVVEL 193O NADt İDAREHANESt: \ DByunaumamijf karşısında dairei mahsnst | Telgraf: tstanbul Cumhuriyet \ Posta kutusn: N° 246 m u n a r r l r 2366 M jahrlr mUdürU 3236 «dare müdürü 3365, Kltap kısmı 472 B lUIIIIUIIinilliUIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIMIMIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMri Türkenschanspark! Venizelos Bu Aksam Geliyor lllltlllllllllllllllll lllll IIMIMIIIIIIMIIIIIIIUIIMIMIIIIIIIIIU Cu m h u riy et YunarTlılarla ikinci maç Kadıköyünden Pendiğe kadar bir erkek lisesi yoktur ı Kadıköy'ünden başlıyarak Pendiğ'eı kadar imtidat eden geniş ve kalabaı Iık sahada bir erkek lisesi yoktur. Buralarda böyle bir lisenin bulunmaması bir çok mahzurları ve hatta fenalıkları davet etmektedir. Ezcümle o tarafta oturan liselere devam edecek talebenin mutlaka İstanbul'a geçmesi lâzımdır ki çocuklar için bunun ne kadar fcülfetli, bahusus kış esnasında ne derecede müz'iç ve ıztıraplı bir sefer olduğunu izaha bile lüzum yoktur. 1 Diğer taraftan evlâdını liselerde okutmak istiyenler mutlaka kendi 1 'yurtlannı bırakarak İstanbul'a geçmek, kira köşelerinde sürünmek, ailel bütçesinin tahammülü fevkinde masara katlanmak zaruretindedirler. Bu külfete katlanamıyanların çocuklan cahil kalmakta ve bir çok parlak zekâlar sonüp gitmektedir. Böyle zaruretlerin tesiri altında kaaileler ekseriyetle lieelere yakm hallerde oturmayı tercih eylediklerinden civar Anadolu köylerine rağbet azahnaktadır. Lise tahsili hayata atılacak her genç için asnn icabatma göre elzem bfer tahsil olduğundan bunun zahmet ve külfetlerini ortadan kaldırmak lâzımdır. Maarif Vekili Esat Bey Kadıköy ve civarının bu çok mühim ihtiyacını nazari dikkate alarak o civarda münasip bir yerde derhal bir erkek lisesi tesisini temin ederler ve yahut mevcut orta mektebini lise haline ifrağ ederlerse İstanbul maarifine büyük bir hizmet ifa etmiş olurlar, diyoruz. ı MÜDDET: J Seneiiği ABONE ŞERAİTİ TÜRKİYE İÇİNj HARİÇ İÇİN 1400 Kr. i 2700 Kr. 750 Kr. l 1450 Kr. : 400 Kr. I 800 Kr. j 6 Aylığı ; 3 Aylığı \ » * f IMtlMMUIIl + f NOshası her 5 Kuruştur yerde TÜRK TAL1H1PARK1. Koteç: 22 terinievvel 1930 '. Vjyana'da bulunan Başmuharru rtmizden: Sanatoryoma gelirken bir tramvayın arkasmda büyük yazılarla başhk yaptığım kelimeyi gördüm. Almanca'ya azıcık kulak ahşkınhğı bile bu kelimenin (Türk şansı parkı) demek olduğunu anlatmağa kifayet eder. Demek ki burada adma Türk şansı parkı denilen bir yer var dır, ve bu tramvay oraya sefer yapan arabaiardandır. Yabancı bir diyarda böyle bir Türk parkının kelimesi bile insanı az çok gıcıklamamak kabil mi? Sanatoryomda sordum. /ağınıır, bugünkü maçın tadını kaçıracak L Takımlar bugün birbirlerile değil, galiba çamurla uğraşacaklar Takımlar sah^ya n« sıl çıkacak? Turk Yunan dostluğuna doğru M. Venizelos bu akşam Haydarpaşa'ya geliyor Başvekile refikası, Hariciye Nazırı ve gazeteciler refakat ediyorlar Parlak istikbal merasımi yapılacak Yunan BaşvekiU M. Venizelos ile Yunan Hariciye Nazırı M. MihalakopuIos'un bugün öğleden sonra saat dört buçukta Elli kravozörü ile Haydarpaşa limanına muvasalat edeceği hükumet merkezinden İstanbul Vilâyetine bildirilmiştir. M. Venizelos ve maiyyeti erkânı Vali Muhittin ve Ankara'dan gelen Hariciye Vekâleti birinci şube mü dürü Nizamettin ve Hariciye kalemi mahsus müdürü Kemal Aziz Beyler tarafından bir motörle istikbal edilerek doğruca trene rakip olacaktır. Treni mahsus saat beş buçukta Haydarpaşa'dan hareket edecektir. Atina sefirimiz Enis Bey bu sabah şehrimize gelecek ve M. Venizelos'u istikbal ve kendisme refakat edecektir. Elli kravozöründe Yunan gazetecile rinden ve Atina'daki ecnebi matbuat erkftnmdan ban kimseler de bulunmaktadır. Atina 25 (Hususî) M. Venizelos ve Hariciye Nazın M. Mihalakopulos ve maiyyeti bugün Haydarpaşa'ya mütevec cihen EUi kravozörüne rakip olacaklardtr. Ankara istasyonunda M. «Venize M Venizelos, Ankara'da dostluk muatiedesini imzalıyacak los» Başvekll İsmet Paşa, Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyle diğer hökumet erkânı tarafından istikbal edilecektir. ( Lutfen sahifeyi çeviriniz ) Evet, dediler, bizim biraz ilerimizCuma günü Fener'le berabere kalan de büyücek bir parktır. Aris takımı, bugün Galatasaray'la kar Niçin Türk talihi? şılaşacak. Fakat dün bütün gün yağan yağmur durmazsa bugün stadyomda bir Galiba Viyana'yı muhasara eden futbol rriçı seyretmek imkânı olmıyaTürk'lerin talihi burada taayyün etmiş te caktır. Zaten dünkü yağmurla sahanın indan olacak. göl haline geldiği muhakkaktır. Bugün Makus talihi demek istiyorsunuz? de yağarsa yapılacak maç bir vaterpolo, Öyle demeli. Fakat alelitlâk talih daha doğrusu bir çamurbol maçı olacakdenildiği zaman bunda behemehal ma tır. Bu yağmur, GalatasarayAris maçıkus manası yoktur. Yerine göre o ya ma nm tadını kaçırmıştır. kustür, ya muvafık. tyi talih ve fena taAris takımmı sahada ve Fener'in karlih denilir. şısında gördükten sonra bugünkü maç Burada bizimki fena talih olmuş? hakkında bazı mütalealar yürütmek kabildi.. Fakat bir çamur deryası içinde Bize göre iyi talih! şöyle veya böyle olacak, diye bir hüküm Avusturya'h olan muhataplarımla gü vermek kabil midir? Çünkü, birbirlenle değil, çamurla uğraşmağa mecbur olalüştük ve ayrıldık. Bir gün sonra bu Türk şansı parkının kenarından geçe caklardır. Böyle havalarda maçı, az dürek Kahlenberg'e çıktım. Viyana'ya hâ şen, az kayan ve vücutçe daha sağlam okim bir tepe. Hatırımda nereden kalmış lan, çamurda oynamağa alışık bulunan sa Kara Mustafa Paşanın burada karar taraf kazanır. Fakat böyle bir galebede talihin de büyük dahli olur. gâh kurmuş olduğuna dair bir rivayet Yunan takımı; sür'at, nefes kabiliyeti, var. Eğer Osmanlı serdan karargâhmı topu durmadan pas vermek, oyunu aksi hakikaten bnrada kurmuş ise hic te feistikametlerde açmak ve bilhassa çok na bir yer intihap etmemiş olduğuna büyük bir azim ve fedakârlık göstermek hükmedüebilir. Bu yükseklikten bakıl ibi meziyetlere mallk olduğunu isbat dığı zaman bütün Viyana ayak altında tti. Son zamanlarda temas ettiğimiz dır. Buraya hâkim olan adam kendini ırofesyonel ecnebi takımlanndan hiç biadeta Viyana'yı avucunun içine almıs rinin, Aris takımı gibi fedakâran» oynasayabilir. Eski zamana nisbetle Viyana madığını kaydetmek hakşinaslık olur. Şüt atan oyuncularuun ayağına ka* şimdi iki milyon nüfuslu büyük bir şebir olduğu halde bUe Kahlenberg'ten ba panarak kalelerini başları ve göğüslerile kılınca gene gözün tamamen ihatasına müdafaa eden bu oyuncular, İstanbuPa, dahil mahdut bir belde manzarası ve mutlaka yenmek ve yenilmemek asmile gelmiş olduklarını gösteriyorlardı. riyor. Bir kenarmda Tuna gümüş bir şeBugünkü maçta da ayni fedakârlıkla rit gibi uzanıyor. Kahlenberg'ten yalnız ynıyacaklan şüphesizdir. Viyana değil, bütün ova ayak altındadır. Galatasaray'a gelince, takımın nasıl Acaba ne olmuş dersiniz? ıkacağını bilmiyoruz. Bazı riyayetlere Osmanlılar Viyana'yı ikinci defa ola ;öre Kemal Faruki de oynıyacaktır. Ba rak ve bu defa kat'iyyen zaptetmek az akdirde muhacim hattında değişiklik mile muhasara etmiş olduklarına göre olacaktır. Malum ya sarı kırmızıhların onların tahaşşut noktalarını bir yere takımı biraz esrarengizdir. Daima son hasretmek doğru olmaz tabiî. Bu muha akikada malum olur. Galatasaray kulübü, bu maça tabiasara şehrin hariçle alâkasını kesecek veçhile çepeçcvre bütün esas noktaların ile ehemmiyet verdiği için Ankara'da tutulması şeHinde vaki olmuş olacaktır. Viyana'mn etrafı dağlık olduğundan bilhassa geçit yerlerinin tutulması muhasarayı temine kâfi farzolunur. Ben bu askerl işin yabancısı olduğum ve fazlasını tahkike müsait bir vaziyette bulunmadığım için gördüğüm vaziyete göre faraziye yürütüyorum. Yoksa Viyana muhasarasının askerî tarihlerde mazbut şekilleri bulunacağma şüphe yoktur. Ve Osmanlı'ların en mühim teşebbüslerinden biri olan bu Viyana seferinin Viyana'da Türk şansı parkmdan baska hâlâ canlı olarak yaşıyan ve yaşatılan pek çok hatırası mevcut olduğunu da ilâve etmeliyim. Bu işin etraflı bir surette tetkikini «Cumhuriyet» in Viyana mubabirliğini deruhte eden oğluma terkederek ben yukarki sualin cevabına av det ediyorum. Olan şeyi biliyoruz: Jan Sobyeski'nin idaresindeki Leh kuvvetlerinin mudahalesi Viyana muhasarasını kaldırmaklığımıza ve bu seferden bu defa icin de ve artık ebediyyen vaz geçmekliği mize sebep olmuştur. Anlaşılan harbin talihi şimdi Türk şansı parkı denilen sahalarda taayyün etmiş ve Türk'lere ait pek çok menkibeier gibi orasınm simasma da Türk'ün taühinden ziyade isml nakşolunmuştur. Ben bu talihe gülüyorum. Nazarımda Viyana'nm o zaman zaptolunmuş olması ve olmaması tamamen müsavidir. Zaptolunmuş olsa idi sanki ne olacaktı? Bu işte Türk ırkmm ta Viyana önlerine kadar gelen. hatta akıncılarmı ta Al manya içlerine ve Ren boylarına kadar süren kuvvet ve kudreti dikkate lâyıktır. ttaşka hiç "bir şey değil. Eğer ırk hâlâ o ırk ise ona şimdi o kivvet ve kudretle Viyana muhasarasına benziyenlerden tamamen baska, gene o büyüklükte. belki ondan da büyük, fakat artık sahası başka, yani kendi hudutları dahilinde tamamen medenî işler gördürmenin mümkfin olduğuna intikal edilir. Eğer Viyana zaptolunmuş olsa idi netice olarak bir çok ganimetler ele geçer, orada kalındığı müddetçe alınan bir çok vergilerle t Mabadi 2 inci sahijede ). Doğru değil mi? .Evlendiler Galatasaray taktmımvs bulunan Mitat'i de davet etmiştir. tzln alabilirse gelecektir. Yalnız, son zamanlarda iyi ve fedakâr oynıyan Suphi, geçen Fener İstanbul muhteliti maçında yediği bir tekme yüzünden sakattır. Galatasaray'ın muhacim hattında en iyi ( Mabadi 4 uncü sahijede ) Bulgar Kralının İtalya Prensesile S. C. Fırkası umumî merkezi bugünlerde Ankara'da içtima edecek nikâhı yapıldı Kraliçeye kıymettar hediyeler verildi Fethi B. dün akşam gîtti Sandal safası feci bir akibetle mi bitti?.. Yalova'da enkazı bulunan sandal 5 musevî gencinin sandalı mı?.. Bulgar Kralı ve Kraliçe Roma 25 (A.A.) Bulgar Kralı Boris ile Prenses Jeanne'in nikâh merarimi bugün Assise'de yapıl mıştır. Asiz 24 (Hususî) Asiz metropolidi Prenses Ciyovanna ile Bulgar Kralı Boris Hazretlerinin izdivacı münasebetile bütün kiliselerin cuma günü yanm saat, cumartesi günü de saat ondan on ikiye kadar bütün çanlarını çalmalarını emretmiştir. Metropolit, ayni zamanda büyük zevç ve zevcenin saadeti için dua edilmesini tavsiye etmiştir. ( Mabadi 4 üncü sahijede . ııııııııitıtıııt HiıııııııııtiHiııııiııııııımımıııiHiıımınıuınımtiPtnı Fethi B. hareketten evvel vagonun önünde S. C. Fırkası Reisi ve Gümüşane meb'usu Fethi Bey, dün akşamki ekspresle Ankara'ya hareket etmiştir. Fethi Bey, ailesile birUkte bir motörle Büyükdere'den Haydarpaşa'ya gitmiş. istasyondan yeni fırka mensuplan tarafından teşyi edilmiştir. Yeni fırka reisi, gazetecilere bir şey söylemek istememiştir. Bugün de S. F. erkânmdan Tahsin Bey Ankara'ya gidecekitr. Meclisin küşadın dan evvel, S. F. umumî merkezi, Fethi Beyin riyasetinde içtimalar aktedecektir. Bu içtimalarda, yeni fırka meb'us • larımn, mecliste takip edecekleri hattı hareket tesbit edilecek ve bu meyanda belediye intihabatından vaki şikâyetler de görüşülecektir. Fethi Beyin, meclisin küşadını müteakıp gerek belediye intihabatına ve gerek hükumetin icraatına temas ederek beyanatta bulunması muhtemel görülmektedir. Muammer Raşıt B, Emin intihap edîldi Solda kaybolanlardan tMenahım* in nişanlısı tViktorya* ve eniştesi, sağda ' kaybolanlardin <Yako* nun annesi iMenahim» in eniftesi üe konuşuyor. llllllllllinilllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIMIIIIIIllllliMMIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIiniillllllllllllllllMIIIIMMIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIHIIIIIIIIIIin [ Son gunlerde Mat buattaki binbir mtinakaşe vesilesile] Birbirine girdüer aplarla dolaplar.. maceraya mi atılmak istemişlerdir. Dün bu hususta bir muharririm'Z, tahkikat yapmış ve gençlerin ailelerile görüsmüştür. 16 yaşındaki lsrail'in, dükkânında çalıştığı Ma dam Ester demiştir ki: « tsrail geçen sene Bursa'dan gelmisti. O vakittenberi dükkânımda çahşıyordu. Yalnız b" çocuğun t Mabadi 4 üncü sahijede Kadıköy'ünde YeldeŞirmeni'nde Madam Ester'in bakkal dükkânında çalısan lsrail ile dört arkadaşının bir kaç gün evvel bir sandal gezintisine çıkarak bir daha avdet etmedikleri ve akibetlerinin meçhul Uaidtğı yazılmıstı. I Nasıl bittiği henüz malum oTmivan bu gezinti nasıl baslamıstır; bu 1 beş Musevî genci kimlerdir ve bir Aplar galip ge lince döndüler dolaplar. v eni Darülfvnuu Emini liacmmer Raşit B. [Yazısı son haberlerimizdedir]
