12 Ekim 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDINCf SENE = 91* 2311 Baçmuharrlrl İDAREHANESİ: Dfiynmrafflnmije karşısroda dairei mahsn«a Telgraf: İstanbul Cumhnriyet Posta k n t u s a : N° 2 4 6 T A I & I A H • Başmuharrlr : 2366 I e i e T O l l . Tahrlr mUdUrfl : 3236 mOduru 2365, Kltap kısmı: 472 Bu Hafta da Rey Vereceksiniz Muhalefetin şikâyetleri Evvelâ guya hüsnü niyet delili olmak fizere ortaya çıkarılmak istenen bir bid'ati terkederek biz bundan sonra karşı fırka yerine düzce muhalefet diyeceğiz. Ba karşı fırka tabirini bizzat Fethi Bey icat etmişti. Muhalefetin bizde hep şiddet ve şeametle biten tarihini hatırlıyarak yeni fırkasile kendisi o makuleye dahü olmnş olmamak için yeni bir tabir anyordu. Fransızcanın bizde öteâenberi muhalefet kelimesile terceme olunagelen opposition tabirini tahlil ederek opposlnin karşı karşıya demefc olduğunu biliyor ve binaenaleyh opposition'a karşı fırka demek münasip olacafı neticesinde karar kılıyordu. Çünkü guya Fethi Beyin tasavvur ve teşebbüsündeki muhalefet öyle her vasıtayı mubah gören uluorta ve herçibadabat bir muarazadan ibaret olmıyacaktı. O bilhassa nezahete itina eden ve yalnız fikir sahasında edibane münakaşelere kıymet veren bir muhalefet olacaktı. Bu kadar nezih bir fırka için bilmecburiye hürriyetü itila.fi hatırlatacak olan muhalefet unvanından istikrah ve her halde ihtiraz olunmak isteniliyordu. İşte karşı fırka tabiri hesabına hâdisatın çabucak tekzip ettiği kısa tarihçe budur. Bunu vaktinde ne kadar hüsnü telâkki etmiş olduğumuz malumdur. Maatteessüf gecikmiyen tatbikat ve filiyat bize bu işte dahi hüsnü niyetimizin kurbanı olduğumuzu göstermekten başka bir şeye yaramadı. Onun için biz karşı fırka ta birini terkederek artık karşımız daki fırkayı kendi adı ile anmağa hakikat muktezası sayıyoruz: Bu, emsali misillu apaçık bir muhalefettir, ve maksadına ermek için her vasıtayı mubah gören bir muhalefet. Cu m h u riyet İntihabat temdit edildi ••"""""»""• nımımııımııııııiMHi» PÂZAR 12 TEŞRINIEVVEL 193O ABONE ŞERAİTİ MODDET: J T O R K İ Y E İÇlN§ HARİÇ IÇİN Seneliği : 1400 Kr. î 2700 Kr. j 750 Kr. * 1450 Kr. '< ••••»»»• »»açkX>fr^ \ 3 Aylığı \ 400 K İ~~8C \ Kr. ,. t ...,:,..,. Nflshası her 5 Kuruştur yerde ^ CT\ HiıııtmııımmnmııııınımıniHiıııııtıııiHMiitıııııııuııııiHHMiıtııiiirııiHiıııiHHiillllllllllll Yalnız Adalar'da intihap bitti, ve C. H. F. namzetleri kazandı Bugünden îtibaren sandıklar bir hafta müddetle Belediye dairelerinde duracak ve reyler orada atılacaktır Dünkü intihabat sakin geçti, mühim vak'a olmadı Adalar C. H. F. namzetleri intihap edildi . • • «G 38» Yeşilköy uçuş sahasında Evvelki gün şehrimize gelen «G 38 Yunkers» tayyaresi bugün saat 10 da lstanbul afakmda bir uçuş yapacaktır. Bu uçuşa lstanbul gazetecılerî davet edilmiştir. Tayarana Alman kolonisinden bir çok kimseIer iştirak edecektir. Dün geçe Alman sefaretanesinde «G 38 Yunkers» pilotlan ve Yunkers şirketi erkânı şerefine bir çay ziyafeti verilmiştir. Tayyarenın yarın şehrimizden hareketi muhtemeldir. >% Î Bugün sandık açılarak reyler tasnif edilecek lstanbul intihabatının yalnız! Adalar Dairei Belediyesine ait, olanı bitmiş ve burada müddetj temdit edilmemiştir, Adalar'da, bir hafta zarfmda 1950 rey atılmıştu. Bu miktar, müntehiple rin nısfından fazla bulunduğur. , dan nisabi ekseriyet hasıl olmuş,. bu itibarla Adalar'da intihabatınj temdidine lüzum görülmemiştir.Bugün sandık açılarak reyler' tasnif edilecektir. Adalar'da H.j F. namzetlerinm ittifak adde dilebilecek pek kahtr bir ekserij yetle kazandıkları muhakkaktır.' S. Fırka namzetlerine Adalar'dai verilen reyler lâşey kabilinden o' lup hakikî miktarı bugün tasnif^ neticesinde anlaşılacaktır. Maamafih atılan reylerin miktarı da 400 raddesindedlr. Yalna saat altıda kalabahk artmış ve serbestçiler gene eski iürazlarına devam etmişlerdir. tntihap bu suretle bir saat kadar daha devam ettikten sonra saai 7 de sandık kapatümıştır. Buranın intihabatına bu sabahtan itibaren bir hafta Beyazıt dairei belediyesinde devam edilecektir. Bu dairenin sandığı da dün Samatya'durmuş ve Hacıkadın, Kocamustapaşa, îmrahor, Allfakıh, Arabacı Beyazıt, Hacıhüseyinağa, Hacıhamza, Canbazi ye, Hacıevhat, Kazlıçeşme ve Sancaktar mahalleleri reylerini atmışlardar. tntihap burada da hararetlioe olmuş ise de bir vakaya meydan verilmemiştir. Yalnız halk gerek H. fırkası ve gerek S. fırka lehinde tezahüratta bulunmuştur. Serbestçiler müteaddit nutuklar vermişler ve rey puslaları tevzi etmişlerdir. S. F. burada da yüzde 10 derecesinde rey almıştır. Şimendifer amelesinden 50 kişi reylerini vermek üzere müçtemian gelmişlerdir. Bunların bir kısmı H. Fırkasnıa bir kısmı da S. Fırkaya rey vennişlerdir. Maamafih buranın intihabı sade çok kalabalık olmuş ve izdihamdan rey vermek müşkül olmuştur. Burada da verilen rey miktarı 500 kadardır. Ekseriyet hasıl olamadığmdan bu dairenin intihabatına da Fatih dairei belediyesinde bir hafta müddetle devam edilecektir. Sandık dün öğleden evvel Ortaköy'de ve öğleden sonra Beşiktaş'ta Sinanpaşa camiinde durmuş ve bütün Beşiktaş halkı akşama kadar reylerini atmışlardır. Beşiktaş'm intihabatı daha hararetli olmuş ve kalabalık tramvay caddesini duldurmuştur. O kadar ki tramvaylar güçlükle geçebilmişlerdir. Ortaköy'de de intihap hararetli geçmiş ise de o kadar kalabalık olmamıştır. Burasmın kesif balkı musevi olduğundan rey atanların ekseriyetini museviler teşkil etmişlerdir. Musevilerin bir kısmı H. Fırkasına, bir kısmı da S. Fırkaya reylerini vermişlerdir. S. Fırka burada da yüzde 18 derecesinde rey almıştır. Sandık öğle üzeri birde Sinapaşa camiine getirilmiş ve kalabalığın kesafetinden herkes ezHmek derecesine gelmiştir. Bunun üzerine kaymakam Sedat B. yüksek bir yere çıkarak halka hitaben şu sözleri söylemiştir: Efendiler, rica ederim biraz açılın ve müsait durun. Herkes reyini kullanmakta serbesttir. Fakat bunu intizam < Mdbadi 4 üncü sahifede Bu ay içinde Ankara'ya iki Başvekil geliyor Yunan Başvekili ayın 22 sinde Ankara'ya gelecek ve 3 gün kalacakhr Dünkü Belediye in . Misal olarak yeni muhalefetin her gün tihabatı İstanbul'un ayyuka çıkan şikâyetlerinden bahsedebiliriz. Bu şikâyetlerin haksız ve mantık her tarafından ev eız tabirlerini golgede bırakacak muba velki güne nisbetle lâğalara kadar götürüldüğü meydanda pek sakin olarak «<"• Bizim mümkün olan yerlerde sık sık geçmiştir. Ufakte lora ettigimiz tahkikata göre çok kere fek vak'alar istis muhalefet kendi usulsuz hareketlerile na edilecek olursa Buçlu mevkiinde iken guya beri taraf hiç bir hâdise kayhaksız ve usulsüz iş görmüş gibi der dedilmemiştir. Dün hal ve mütemadiyenyaygara koparmak intihabın son günü tadır. Tıpkı hem vuran, hem de: olduğundan sandık Ne vuruyorsun? lara fazla müracaat Diye bağıran yahudi gibi bir şey. Hat olmuşsa da bazı yerta galiba biraz daha fazla. Çünkü yeni lerde izdihamdan muhalefeti dahi takviyeye şitap eden herkes reyini ata gayrimüslim nnsurlardan musevilerin mamıştır. Maamafih Hasköy intihabatında kendisini ileri atabunlar bugün dairei rak ileri geri bir sürü münasebetsiz sözler söylediği için zabıtaca yakasına ya belediyelerde devam pışılan bir musevi vatandaş nihayet va edecek olan intiha ziyetin hakikati tamamen meydana çık bata iştirak edecek Samatya'da intihap defterinde isimlerini tetkik tığını görerek ve suçlu olduğunu inkâra l e r d i r ettiren hanımlar, ''"' mecal bulamıyarak: Dün akşama kadar toplanan reylerin Ne yapalım, demiş, milletin selâme mecmuu nihayet elli bini geçmemektetine benim gibi bir yahudi feda olsun!. dir. Halbuki bu yekun nisabı ekseriyeBu kadan olsun bir insaf eseridir ve ti doldurmaktan çok uzaktır. Bunun için insafın pek nadir bir nümunesi. Bu in belediye kanunu mucibince intihap bir safı yeni muhalefette asla görememekte hafta müddetle temdit edilmiştir. Her olduğumuzu açık söylemeğe mecburuz. dairenin intihap encümenleri toplanarak Meselâ bizzat muhalefet reisi Fethi temdide karar vermişlerdir. Yalnız AdaBeyin iki gün evvel Büyükdere'de ika lar dairesinin intihabatında ekseriyet ettiği hâdise muhalefetin şikâyetltfrinde hasıl olduğundan bu dairenin intihabı ki insafsızlığın derecelerini tahlile güzel temdit edilmemiştir. bir miyar teşkil edebilir. Hâdise «CumhuDiğer dairelerde bu sabahtan itibaren riyet» in evvelki günkü nüshasında kay 18 teşrinievvel akşamma kadar intihabadolunduğu tarzdan daha şiddetli şekil ta devam edilecektir. İlân sahifemizde lerde eereyan etmiştir. İntihap yerine intihabata hangi mahallelerin hangi gelerek reyini istimal etmek istiyen günlerde iştirak edecekleri yazılıdır. Fethi Beye defterde ismi bulunmadığı Bu suretle şimdiye kadar rey vermemiş söylendiği zaman muhalefet reisi fartı olanlar mahalleşi için ilân edilen günde asabiyetle fazla söylenmiş ve oradaki dairei belediyeye giderek reylerini verememurlara düzce çıkışmıştır. Guya mecektir. murlar muhalefet fazla rey kullanamaBu hafta zarfmda da ekseriyet temin sın diye işte böyle reisine varıncıya kaedilemezse mevcut reylerle sandıklar a Evvelki gün Kumkapı Nişancası'ndar muhaliflerin isimlerini defterlere biçılacaktır. !e yazmıyorlarmış. Daha dün H. FırkaDünkü intihap faaliyetini de takip e da Serbestçiler tarafından kafast smda bulunan Fethi Beyin bugün muden muharrirlerimizin müşahedatmı a yarılan ve Cerrahpaşa hastanesinde halefet safına geçtim diye sui zannı bu yatan C. H. F. azanndan Fahri Ef. şağıya yazıyoruz: kadar ileri götürmesi mensup olduğu Eminönü (Beyazıt) Fırkanın tarafı ise bomboş kalmıştır. memleket ve millete sadeee bir bühtanCamiin kapısına asılan büyük levhada dan başka bir şey olamazdı. Memurlann dairesinde «Vatandaş! kanunda tarif olunan eşkâl ve şeraiti bu Bu dairenin intihap sandığı dün Mah şu cümleler görülmüştür: yapmış kadar ihmal veya payimal edebilecekle mutpaşa camiinde durmuş ve buraya Düşmanların işgal zamanmda olduğu zulümleri, ırz, namus, cana kasrine nasıl ihtimal verilir? Mercanağa, Dayehatun, Mahmutpaşa ve tettiklerini unutma, yanlış sözlere alNihayet Fethi Beye nezaketle anlatıl Süruri mahalleleri reylerini atmışlar danma, vatanı kurtaran büyük halâsdır. mış, kl kanun rey vermek salâhiyetini İntihap saat 7 den on dokuza kadar kâr Gazi'nin yarattığı C. H. Fırkasına bir mıntakada lâakal altı ay ikametle H. F. reyini ver. Bu senin vatan ve vicdan bormukayyet kılmış. Bu kaydm manası yok devam etmiştir. Camiin avlusu Mahmutpaşa nahiyesi tarafından fev cundur!» değildir. Bilhassa intihapta sui istimali Serbestçilerin de bir çok Ievhaları ayni meniçin mevzudur. Fethi Bey bu kanu kalâde güzel süslenmiş ve camiin sol nl sarahate ıttıla peyda ettikten sonra taraftaki seddi H. Fırkasına sağ taraf tarzda asılmıştı. Burada C. H. F. nın fazda zâhir kendisi gibi maruf bir vatanda taki seddi de S. Fırkaya tahsis edilmiş la çalıştığı görülmüştür. çın her halde reyini istimal edebilmesi ti. H. Fırkasının tarafı 10 bin liralık taa Serbestçiler de fazla çalışmışlarsa da lâzım geldiği noktasmda ısrar etmek is lılarla tezyin edilmiş ve gelenlerin otur yüzde ondan ziyade rey alamamışlardır. İntihap burada çok sakin geçmiştir. temlştir. Mecliste söylenmek lâzım gelen maları için koltuklar konulmuştur. S. llllllllllllllllllllllllllllMlllllltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIMIIIMIIIIlllllllllMIIIMMIIIIIIIllllllllMIIIIIIIIIII bu sözlerin Büyükdere iskelesinde miinakaşesine kalkışıldığına bakılarak Fet ve tabiî kimsenin hatırında da değildi. rahmet okatacak insafsızlıklara doğru Her hangi bir intihapçı bu hâdiseyi biperva yürümekte olduğuna hükmetmez hi Beyin Meclisten ziyade sokakta konuşmağı seven bir vatandaş olduğuna gidip muhalefet reisi Fethi Beye, tabiî misiniz? Hani nezih fikir münakaşeleri, nerede hükmedilebilir. Memurlar tabiî imkân kendi noktai nazarma mutabık ifadelermünhasır sızlık karşısında itizar etmişler. Muha le, anlatsaydı, ertesi gün gazetelerde fikir fırkası, fikir sahasına tetkikler ve tenkitler?.. Fethi Beyin halefet reisi de asabiyeti üzerinde olduğu bermutat: Rey verdirmemek için muhaliflerin beri var mı ki muhalefet bir çok yerlerde halde hiddet ve şiddetle çıkıp gitmiş. intihap yerlerine koyunlarında nagant Kim bilir belki muhalefet reisi kanunun isimlerini defterlere bile yazmıyorlar! ve saldırma saklı sabıkalılar göndermişYolunda şikâyetler görecektik. mahsus, şayet güntin birinde gelip rey vermek isterse bizzat kendisi rey vereCumhuriyet Halk Fırkasının teşvik ve tir. Yoksa muhalefetin anlayışında mümesin diye böyle yapıldığını düşünmeğe muzahereti ile vücude geldiği halde nakaşenin nezaheti karadağ rovelveri ile kadar ileri gitmiştir! Halbuki bu kanun C. H. F. aleyhine bu kadar insafsızca ha ve saldınna, bıçakla mı tamam olur? YUNUS NADt vapılırken kendisi Paris sefaretinde idi reket eden yeni muhalefetin eskilerine Besiktas intihabat mahall indeki kalabalığa bir nazar Fatih dairesinde Macar Başvekili Yunan Başvekili M. Venizelos Kont Bethlen Ankara 11 (Telefonla) Yu fından şerefine bir ziyafet ve mü nan Başvekili M. Venizelos teakıben balo verilecektir. bu ayın 22 sinde Ankara'ya ge M. Venizelos'un 3 gün sürecek ilecektir. M. Venizelos 21 teşriniev kameti müddetince; müzakeratı velde Elli kruvazörile İstanbul'a bitmek üzere olan Türk Yunan muvasalat edecek ve kendisine in dostluk muahedesi imza edilecek tizar eden hususî trene binerek er tİr. tesi gün Ankara'ya vasıl olacaktır. Kont Bethlen Başvekil merasimle istik Ankara 11 (Telefonla) Macabal edilecek ve o gün ziyaretlerle ristan Başvekili Kont Bethlen Ce meşgul olacaktır. Birinci günü Ha napları teşrinievvelin 28 inde An riciye Vekili Tevfik Rüstü B. tara kara'ya gelecektir. llllllllllllllllllllllimillllllllllllllllllHnininillllllllMIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIinillMllllllllllllllllllllllltllllltllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHIHI Zatişlerinden15cüzdan çalındığı anlaşıldı Hırsızlığı yapan 6 sarraf la 2 memur mahkemeye verilecekler Beyoğlu dairesinde Cüzdan sirkati mes'elesinden dolayı Maltye Müfettişi Nazım Eagıp Beyin Muhassasatı Zatiyede yapmakta olduğu tahkikat ikmal edilmek üzeredir. Bu mes'eleden dolayı maznun bulunan taral simsan Rıza Efendi. isminde biri zabıta nezareti altına alınmıştır. Bu cüzdan sirkati şu suretle vukua gel mşitir: Bu sene maaş eshabının elindeki cüzdanlar tecdit edilmiş, bunun yerine yeni cüz danlar yaptınlarak eshabının isiınleri imla edilp şubelere gönderilmişti. Şubeler bu cüzdanlan müracaat edenlere vermiş, fakat müracaat etmiyenlerin cüzdanlan şubelerce Muhassasatı Zatiye Muhasibi mes'ullüğüne iade edilmişti. Bu suretle Muhasibi mes'ullüğe gelen cüzdanlann adedi tesbit edil memiştir. Sirkat bu cuzdanlardan yapılmıştır. Şu belere müracaat etmiyen cüzdan sahiplerinden bazılan Muhassasatı Zatiyeye müracaat ettikleri zaman cüzdanlarını bulamadık ları gibi.kayıtlarma nazaran maaş Tahkikatı yapan ınufectiş larının da sahte berhayat ilmühaberlerile Nazım Ragıp B. ahndığını görerek Muhassasatı Zatiye Muhasibi mes'ullüğüne müracaat etmişlerdir. beşi geçmiştir. Bir kaç gün evvel Ankara'ya Bu suretle müracaat edenlerin adedi on ( Lutjen sahifeyi çeviriniz )