30 Eylül 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

30 EÛİ6 SON tELĞRAFLSR Tevfik Rüştü B. Leningrad'a vasıl oldu Rus matbuatı Isnet Pş. kabinesini alkışhyorlar Moskova 28 (Hususî) Ttirkiye Hari ya'ya karşı, hiç bir tahavvüle uğramadığı ciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Leningı neticesini istihraç eylemektedir. İzvestia, vaktile Türkiye'nin Moskova rad'a vasıl olmuştur. İstasyonda bir kıtai askeriye hazır bulunmuş ve Tevfik sefaretinde bulunmuş olan Yusuf KeRüştü Bey Rus Sovyet hükumeti erkânı, mal ve Zekâi Beylerin yeni kabinede ordu ve erkânı harbiyesi, Harieiye ko bulunmalarını memnuniyetle kaydeylemiseri, fen akademisi, ve ecnebi memle mektedir. Rus matbuatının en mühimmi yeni İskotlerle Rusya arasında münasebatı fikriye cemiyeti azası tarafmdan istikbal met Paşa kabinesi hakkında pek müedilmiştir. Tevfik Rüştü Bey şehri gez sait ve takdirkâr mütalealar serdetmekmiş ve akşamı Leningrad Sovyeti tarafın tedirler. Bu mütaleaları hulâsa etmek lâzım gelirse Türk Rus mukarenetinin dan şerefine bir ziyafet verilmiştir. Moskova 28 (Hususî) Türkiye Hari daha sıkı bir mahiyet alması aleyhindeki eiye Vekili Tevfik Rüştü B. Leningrat'ta mesainin akim kaldığı, bu iki memle iki günlük bir ikametten sonra Ankara' ket arasında daha sıkı rabıtalar tesisi ya dönecek, dönüşte Moskova ve Batum'a fikrinin galip geldiği, Türkiye'nin iktioğrıyacak ve orada kendisine parlak bir sadî sahada kapitalist devletlere temayül etmesi yolundaki mesainin muvafteşyi yapılacaktır. fak olmadığı merkezindedir. Rus matbuatının neşriyatı Moskova 28 (Hususî) Nim resmî Moskova 28 (A.A.) Tevfik Rtiştü tzvestia gazetesi bugünkü nüshasında Bey refakatindeki zevat ve M. Süriç olTürk hükumetinin gene îsmet Pş. Hz. duğu halde Liningrada gelmiş. ve istastarafmdan teşkili hakkmdaki haber yonda hararetle karşılanmıştır. Ordu münasebetile müşarünileyh hakkında ve donanmaya mensup müfrezeler respek takdirkârane bir basmakale neşretmektedir. Bu makalede İsmet Pş. ile mi selâmı ifa etmişlerdir. Tevfik Rüştü Tevfik Rüştü Beyin yeni kabinede kal Bey gündüz şehri gezmiş ve akşam Li malan memnuniyetle kaydedllmektedir. ningrad Sovyeti tarafmdan verilen zi Gazete Türk siyasetinin, bilhassa Rus yafette hazır bulunmuştur. Sesli bir film! Cumhuriyet İntihabat faaliyeii NAL1NA* MIHINA Yeni Maarif Vekili Afganîstan'da Sabık Kralın emlâki veriliyor Tahran 29 (A.A.) Röyter ajansma bildirildiğine göre, Efgan milli meclisi son içtimaında bir millet meclisi ve şehirlerle vilâyetlerde belediye daireleri tesisini ve Amanullah Han tarafmdan ilga edilmiş olan üç renkli bayrakla rütbe nişan ve fahri unvanların yeniden jhdasını kabul etmiştir. Meclis, emvalinin iadesi hakkında Ama nullah Han tarafmdan verilen istidayı ret ve sabık hukumdarın beraber götürdugu elmaslann iadesini talep etmeğe karar vermiştir. Meclisin salâhiyettar bir murahhası Krala devlet işlerinin idaresi için müşarünileyhin meclise bizzat riyaset etmesi hakkında meclis tarafmdan izhar olunan ar zuyu iblâğ etmiştir. Mecliste Perşembe günü neler o\acak? Ankara 29 (Telefonla) Yeni kabine programı, meclisin perşembe içtimaında okunacak, İsmet Paşa itimat talebinde bulunacaktır. Fethi Beyin uzun bir nutuk irat ederek şiddetli hücumlar yapacağı tahmin edilmekle beraber, diğer bir rivayete göre, mecliste çok hararetli münaka^ şalar vukuunu beklemek doğru değilf dir. Yeni fırka reisinin, hükumetin ş programında, tenkit edilen bir çok || hususata temas edildiğini nazarı dikg kate alarak bunlara ait vaitlerin |i tahakkukuna intizar etmeyi tercih j! eylemesi ihtimali de vardır. Fethi B., 1 bu cihet hakkında henüz arkadaşlarif Ie kat'î bir karar vermemiştir. Hükuu metin programı okunduktan sonra, 2 yeni fırka meb'uslarının hattı hareA ketleri taayyün edecektir. Maamafih î serbestçilerin hükumete ademi itimat ff reyi verecekleri tahakkuk etmektedir. f Fethi Bey, uzun tenkidatta bulun§ mazsa meclisin perşembeye tatil kaŞ rarı vermesi muhtemeldir. Bu takA dirde, Meclis Reisi Kâzım Pş. cuma ^ günü İstanbul'a gidecek, meb'uslar da intihap dairelerine hareket edecek| lerdir. Fethi Bey, şiddetli ve esaslı ' tenkidat yaparsa, kendisine İsmet 1 Paşa tarafmdan cevap verilecek, bir I çok meb'uslar da söz alacaktır. Bu ı takdirde, müzakeratın cumartesi gü, nü de devam edeceği tahmin edil, mektedir. Müzakerattan sonra meclis, htiku1 mete itimat reyi verilmesine dair ve'rilecek bir takririn kabulünü müteı akıp tatil edilecektir. ' Belediye intihabatı ikmal ediliyor Bursa 29 (Hu. Mu.) Karacabey Be lediye intihabatında H. F. namzetleri ittifakla kazandılar. M. Kemalpaşa ve Yenişehir kazalarında da H. F. namzetleri kahir bir ekseri' "tle kazanmışlardır. Araç intihabatında H. Fırkasının galibiyeti Kastamonu 28(Hu.Mu.)Araç Belediye intihabatında, H. F. namzetleri kâmilen kazandılar. Tefni, Karamanlı'da H. Fırkası kazandı Bordur 29 (Hu. Mu.) Bordur'da S. F. muvaffakiyetsizliğe uğTamıştır. Bordorun Tefni kazasile Karamanlı nahiyesi Belediyie intihabatında H. F. namzetleri tamamen kazanmışlardır. Bordur'da belediye intihabı bitmek üYeni kabine Erzurum'da sezeredir. Şimdiden H. F. smın kahir gavinçle karşılandı lebesine muhakkak nazarile bakılabilir. Erzurum 2 8 Yeni kabinenin Dün akşam S. C. F. teşkilâtını yapmak üzere yeni fırkanın Antalya gene İsmet Paşanın riyasetinde tetnümessili doktor Bürhanettin Bey Bor şekkülü haberi, burada büyük bir dor'a geldi. Mumaileyhi, 12 kişiden baş sevinçle karşılanmıştır. Ankara'da Nafıa Vekâleti erkâka kimse karşılamadı. Bursa'da yeni fırfcaya bunlardan başka giren yoktur. Bür m, sabık vekil Recep B. şeref ine bir hanettin B. halkın bu alâkasızlığı ve yüz ziyafet vermişlerdir. vermemesi karşısmda burada vermek Dünyanın en geniş köprüsü Istediği konferansını vermeden avdete Paris 28 (A.A.) Dünyanın en geniş köpmecbur olmuştur. Bu sureye Bordur hal rüsü olan Plougastel köprüsünün açılış fcı, H. F. na ve Gazi Hz. ne olan merbu resmi gelecek hafta Reisicumhur tarafmdan yapılacaktır. tivetlerini bir daha isbat eylemiştir. Dün, trende, üstleri başları temiz« sözleri sohbetleri yerinde iki za|' fırkalardan, vekillerden bahsedi * yorlardı. Dinlemeden işitmek m e o buriyetinde kaldığım sözlerinderj bu zatların Halk Fırkasına muhalif olduklarını anladım. Eskİ Maarif Vekili hakkında bir hayli atıp tuttuktan sonra yenisinSon yapılan hesaplara göre İstanbul' | Ahmet Beylerle Tlcaret odasmdan Bekir den de bahsettiler. Biri: da belediye intihabatına iştirak edecek Beyin kayin valdesi ve Hakkı Efendinin Askerden Maarif Vekili olur olanların adedi 300,000 den ziyadedir. refikası hanımlar bulunmaktadır. mu? Dedi. Fakat cetveller henüz toplanmadığı için Malkara ve Lüleburgaz'da öteki, cevap verdi: asıl yekun alınamamıştır. Yalnız Beyoğintihabat Olmaz ama, yapınca işte pe lu belediyesinden intihabata iştirak edeMalkara'da intihabatın bir hafta tecekierin yekunu 90,000 dir. kâlâ oluyor! hirine lüzum görülmüştür. Halk Fırkasında hazırlık Bu iki fırkacı, Vekillerin siyasî Lüleburgaz'da S. F. teşkilâtı yoktur. Bu hesaba göre her halde şehir mec Burada C. H. F. namzetlerinin kazana birer şahsiyet olduklarını bilmiyor, lisi azalarının intihabı için 150,000 den caklan muhakkak olmakla beraber, bir yahut ta bilmek istemiyorlardı. fazla müntahibin rey vermesi lâzımdır. kaç kişi müstakil bir liste ortaya çıkafOnların fikirlerince Maarif Vekili, Çünkü belediye kanununa göre münte mışlardır. ilk mektep hocalığından baslıya hiplerin nısfından fazlasının rey vermeYeni fırka lzmir ocağının sile İntihap sandıklan kalkabilir. rak, mektep müdürü, maarif mü protestosu tntihap encümenlerine itirazda bulutzmlr'de intihabatın sureti cereyanına fettişi, orta tedrisat müdürü ilh.. nanlar hakkmda henüz kararlar verllait S. F. ocağmın protestosu, Dahiliye olarak yetişmeli idi. Böyle mec!?k« memiştlr. Bu kararlara itiraz edecekler Uç gün zarfında mahkemeye müracaat Vekaletinden İzmir vilâyetine, İzmir Vi ten yetişmiş bir adam çok iyi maarif lâyetinden de belediyeye gönderilmiştir. edebileceklerdir. müsteşarı olabilir ama, eğe siyasî İntihabata 5 teşrinievvelde başlanma Kalecik'te H. Fırkası namzetleri bir şahsiyet değilse, hiç iyi Maarif H. Fırkasının, Kalecik'te namzet lissı mukarrerdlr. Bunun için bütün hazırtesinde tadilât yaparak eskl mutemet Vekili olamaz. Merhum Necati lıklar ikmal edilmiştir. C. H. Fırkasında dün de müfettiş Hak Abdullah Beyle arkadaşlarım listeye it Bey, maarif mesleginden ~ <şmis bir Vekil değildi ama Maarn v'ekâkı Şinasi Paşanın riyasetinde mutemet hal ettiği bildiriliyor. Çarşamba'da Halk Ftrkasının lerin lştirakile bir içtlma aktedilmiîtir. letini pek iyi idare etti. Bu içtimada İntihap hazırlıldan hakkınkazanacağı muhakkak Bir Vekilde aranan evsaf, başına Ytidız bahçesinde filmin çevrilmesine da görüîülmüştür. Samsun'da C. H. Fırkası ile S. C. Fırait bir intiba Fırkanın şehir meclislne göstereceği kası merkezlerinde her akşam içtimalar geçtiği Vekâletin mesleginden ye Almanya'nm belll başlı sinema kum namzetlerin listesinde baza tadllat yapı TOku bularak belediye intihabatı etra tişmis olmak değil, mümtaz, zeki, panyalarından biri olan Cerra film mü lacağı rivayet edilmekte ise de bunun fında müdavelei efkâr edildiğini Samsun ciddî, hayatta çok tecrübeler gör essesesi tarafmdan şehrimizde şarka ait aslı olmadığı anlaşılmaktadır. Gerek gazeteleri yazıyorlar. müş gecirmiş, muhitine itimat ve bir filim çevrileceğini yazmıştık. Bu fi asll ve gerek ihtiyat aza namzetleri lis Çarşamba'da S. F. namzetlerinin ihra hürmet telkin etmiş, kelimenir l am lim, meşhur Fransız edibi Klod Farer'in tesinde tadiiâ yapümamıştır. zı ekseriyet eyledikleri havadisi işaa eFırkanın şehir meclisine 4 kadın nam dllmiş ise de intihap henüz hitam bul manasile okumuş ve anlamıe, haz«Öldüren adam» isimli eserinden alınmıştır. Bu eser şarka, bilhassa memleke zet göstereceği anlaşılmıştır. Bu harum mamıştır. İntihap S. F. nın galibiyetile metmiş bir adam olmaktır. timlze ait bir çok hususiyetleri caml ol lar meyarunda Nakiye Hanımla kadın neticelendi, denildiği gün sandığa ancak Maarif Vekili, kimva hocaugı, duğundan filmin hâdisenin cereyan et birliği reisi Lâtife Bekir, Rana Sani Ya yirml yedi rey atılmış bulunuyordu. Bu lise müdürlüğü, maarif emiil'ri ekuvvetle yirmi yedi reyden yirmi altısını da H. tiği mahalde çevrilmesi kıymetini bir kat ver, Hanımlann bulundugu decek değildir ki me*''' ' •" v?tiş•< söylenmektedir. daha arttıracaktır. Fırkasına mensup olanlar atmış buluBu filmin çevrilmesine dünden itiba Çatalca'da sandık henüz açılmadı nuyorlardı. Çarşamba intihabatını C. H. miş olmasına mutlaka Iv^'.nn ol ren başlanmıştır. Filim, Fransızca ve Çatalca'da rey sandığı henüz açılma Fırkasının kazanacağı muhakkaktır. sun. Almanca sesli olarak çevrilmektedir. mıştır. Çalman defter dolayıslle yapılan Kilu hanımlart H. Fırhanna rey Maarif Vekili, memleketin maaFilmin çevrilmesine nezaret edecek olan tahkikat netlcesi dün akşama kadar Viveriyor rif siyasetinin âli idaresile mesçrııl Rejisör Bernhart elyevm Paris'te bulun lâyete gelmemiştir. Bu husustaki intihap Kilis refikimiz diyor ki: Kilis hanımla olur ve kabine azası sıfatile de devmakta olup bir iki güne kadar bazı Fran encümeni mazbatası beklenmektedlr. n belediye intihabına İştirak ve reylerini sız kadın artistlerile beraber şehrimize Her tarafta intihabat faaliyeti C. H. F. namzetleri lehine istimal etmek letin umumî siyasetinde rey sahi gelecektir. Bütün memlekette belediye İntihaba tedirler. bidir. Operatör Kurt Kuran, dün kendisile tına hararetle devam edilmektedir. Dün Avrupa kabinelerinde bugün Dagörüşen bir muharririmize demiştir ki: muhtelif mahallerden gelen malumat Aîüftak Lutfi Bey tzmir Belediye hiliye Nazırı olan zatın yarm Adli Ben şimdiye kadar muhtelif mem berveçhi atidir: reisi olacakmış! leketlerde bir çok filimler vücude ge Tercan'da H. Fırkası namzetleri İzmlr'de belediye İntihabatında 8. C. ye Nazırı, bir müddet sonra Ziraat tirdim. Fakat İstanbul'daki kadar tabii F. kazandığı takdirde MUştak Lutfi Be veya Harbiye Nazırı oldu^unu her kazandı ve güzel manzaralı bir yere tesadüf etyin İzmir belediye reisliğine geçeceğini Tercan belediye Intihabatı bltmlş, H. Hizmet gazetesi yazıyor. İzmir S. F. mer zaman görmüyor muyuz? Nazırlar, medim. Burada çektiğim manzaralar sinemacılık hayatımın en parlak eseri F. namzetleri müttefikan kazanmıştır. kez ocağı heyeti pazar günü toplanarak Vekiller siyaset adamıdırlar, mes Erzurum merkez intihabatı, dün baş yeniden lstifa edenler bulundugu tak lek değil. olacaktır. Bugün Sarayda aldığım manzaraların hususi manası vardır. Şimdi lamıştır. H. F. Erzurum namzetleri me dirde yerlerine geçirilmek üzere bir taEsat Beyefendinin şahıslarına ye kadar bütün dünyaya meçhul kalan yanında beş te hanım vardır. kım ihtiyat namzetler seçmiştir. gelince, yeni Maarif Vekilimizi taKonya'da H. Fırkası kazanıyor Saraylarm sinema perdesi üzerine akölçüye gelmiyen bir haber nırım: Bir Veküde mevcut olması Konya'da intihabat devam etmekte ve settirilebilmesinde ilk defa olarak ben Adana'da İntihabat münasebetile Ahalk, reylerini C. H. F. namzetlerine ver dana Vallsinin, memurlara, ailelerile bir lâzım geldiğini yukarıda yazdığım muvaffak oluyorum. Burada aldığım güzel manzaralar, gü mektedir. güzide bir likte, Halk Fırkası namzetlerine rey ver evsafın hepsini haiz zel şehrinizi bütün dünyaya tanıtacaktır. Edirne'de belediye namzetleri melerini tavsiye ettiği, fabrikalarda ça erkânı harptir. Yeni Vekilin asker Öyle ümit ediyorum ki, bu filimden sonEdirne'de intihap defterleri talik edil lışan amelenin de H. Fırkasına rey ver olması, noksan değil meziyettir, ra burada daha pek çok filimler vücude miştir. Defterlere bazı itirazlar vaki ol meleri temin edildiği, fakat bütün bungetirilecek, şimdiye kadar Garp için muştur. Bunlar tetklk edilmektedir. H. lara rağmen tek bir ferdin H. fırkasına çünkü intizam ve disiplin ile çalışmeçhul kalmış olan Şarkm bir köşesi, F. sının Edirne namzetleri meyanında rey vermediği yeni fırkaya mütemayil maih ve çalıştırmağı bilir. bu suretle hakiki hüviyetl ile bütün dün diş tabibi Sait Tevfik, Borsa komlseri bir gazete tarafmdan haber veriliyor. Üç ecnebi lisanma vâkıf olan Eyaya gösterilebilecektir. Ekrem, sabık jandarma kumandanlannKoca Adana'dan H. Fırkasına taraftar sat Beyin maarif işlerimizle ne kadan Rifat, Şekerci Şerif, Rıza, mütekait tek bir kimse bulunmadığına inanılır dar yakından ve candan alâkadar Şerif, İbrahim Hayri, Mustafa İzzet ve mı? olduğunu, bir gün, Galatasaray lisesi müdürile görüşülürken saıii S. C. Fırkası, şehrimiz teşkflâtını, intlhaolduğum bir hasbühalinden anla • bata filen başlanmadan evvel ikmale son mıştım. O zaman, ihtisası ve nüfuzü derecede çalışmaktadır. Yeni fırkanın Fatih kaza ocajfr, müderris İsmail Hakkı BeTürk Ocaklarına herkes Şark harekâtında şehit dü nazarı ile pek ziyade nazarı d'k yin bir nutkile evvelki akşam açümıştır; bn katimi celbetmiş olan Bursa meb ugirebilir, §en tayyarecilerimizin ocak reisliğini İbrahim İzzet, azalıklarını su Esat Bey, maarifimiz için ha • Nazım, Hüseyin Hüsnü, Şevki, tzzet, Şem mezarları yırlı bir baş olacaktır; irfan ordusettin ve tbrahim Bey ve Efendiler der'uh Ankara 29 (A.A.) Gazetelerde Türk te etmişlerdir. Şehremini ocağı da, tsmail muzu, ciddiyet, intizam ve disiplin Hakkı Beyin bir nutkile küşat edilmiştir. Ocaklarının yeni fırka dolayısile tebliğ Ankara 29 (A.A.) lstihbaraDün de S. Fırkanın Küeükpazar ocağının edilmiş bir kararı mevzuubahis oluyor. tımıza nazaran son Şark harekâtı içinde hazırlıyacak, yetiştirecek küşadı yapılmıştır. yüks»V bir baş.. Halbuki Cumhuriyet Halk Fırkan maesnasında şehit düşen tayyarecilehafilinde ve Türk ocaklan merkerinde Yeni ftrka tasra teşkilâtı rin mezarları bir araya getirilerek • S. Fırkanm Tokat'ta bir şubesi açılmış, yaptığımız tahkikata nazaran şimdiye Seyfettin ve Remzi Beyler tarafmdan bu kadar bu yolda ne bir karar lttlhaz e Karaköse'de bir tayyare âbidesi münasebetle birer nutuk İrat edilmiştir. dilmiş ne de bir tebliğ neşrolunmuştur. yapılacaktır. İnebolu'da S. Fırka ocağı açdmış, fakat teşekkürleri bir kaç gün geçmeden azasmdan dördü is Ocaklarla Cumhuriyet Halk Fırkasının İ8met Paşanın tifa etmiş, yerlerine digeri intihap edilmiş münasebeti Ocaklar yasasının üçüncü Ankara 29 (A. A.) Başvekil 1 Tiyatro mektebi açılıyor. 2 tir. Yeni fırkanm Vize kaza ocağı, doktor maddesinde tasrih olunmuştur. fsmet Pş. Hz. Başvekâletin uhtelelüsabaka ile kadın, erkek talebe alıKemal Beyin riyasetinde açümıştır. rine tevcihi münasebetile her ta |nacaktır. 3 Almacak talebeye ayda S. Fırkaya mensup Niğde meb'usu Galip Yeni Vekiller tebrikâtı 5İİİ lira Ucret verilecektir. 4 Kabul Bey, Niğde'ye gittigi zaman belediyede miraftan aldıklan tebrik telgraf ve |için lâakal orta tahsil şarttır. 5 Arzu kabul ettiler safir olmuş, yeni fırka teşkilâtı için bazı kimselerle görüşmüştür. Ankara 29 (Telefonla) Yeni mektuplarına verecekleri cevapla sdenler Tepebaşı'nda perşembe ve paTürkdili gazetesi Smdngı'ya teşkilât için Vekiller, Vekâletler riiesa ve me rın gecikmesi ihtimaline binaen Izartesi günleri saat 11 den 13 e kadar giden yeni fırka erkânmdan orada bu fır murininin tebrikâtını makamların teşekkurlerinin iblâğına Ajansımı İDarülbedayi müdürlüğüne müracaat kajrı tesis edecek hiç kimse bulunmaması letsinler. zı tavsit buyurmuşlardır. da kabul etmişlerdir. üzerine avdet ettiklerini yazıyor. "öldüren adam,, fümi İstanbul'da çevriliyor İstanbul'da " 300,000,, kişi rey verecek Belediye intihabatı bir çok yerlerde neticelenmiş ve H. F. kazanmıştır S. F. teşkilâtı Bir tekzîp Tayyare âbidesi .AYDAELLİ LİRA UCRET MtLLÎ ROMAN: lö MUHACİR Yazan: FAZLI NECİP İşte onun için sana dostça, babaca haber veriyorum... Burada çok kanlı ihtilâller, muharebeler olacak... O felâket zamanları gelmeden evvel gizlice malını, milkini sat, Anadolu'ya kaç... Kurdali bn tavsiyeye karşı verecek cevap bulamadı. Derin düşünceye daldı. Doktor daha fazla söylemek istemedi. Veda ile çekildi, gitti. Kurdali dehşetli bir buhran içinde kaldı. Ne yapacağını, ne düşüneceğini Başırdı. İhtiyar doktor ötedenberi, kendisine muhabbet gösterirdi. Onun Ağustos'ta komita reisi olduğunu da bilirdi. Acaba sözleri, tahminleri doğru mu idi? Bütün rumların ne kadar hayalperest, ne derece mübalâğacı ve mağrur olduklarına vâkıftı. Doktorun sözlerine inamalı mı idi? Vaziyet pek mühimdi. Sükunet ve istirahat ile düşünmek, karar vermek lâzımdı. Dükânı çırağa bıraktı, çıktı. Rahat ve iyi düşünebilmek için asude ve tenha bir yer istiyordu. Eve gitmedi. İstasyon caddesine doğru yürüdü. Kasaba kenarında, uçurumlara doğru bir kaya Üzerine oturdu. Bu güzel memleketleri feda ederek kaçmalı mı idi?. Düşünüyor, tereddütten kurtulamıyordu. Buradan kaçmalı mı idi?.. Kaçmak kolay iş değildi. Bağları, dutlukları, evi, dükânı vardı. Bunlar öyle çarçabuk satılabilir mi idi?.. Satsa bile nereye gidecek, nasü yaşıyacaktı?.. Düşünceleri Kurdali'ye dehşetler veriyordu. Karısının, iki çocuğunun bu paHkaryaların ellerinde vahşiyane boğazlandıfını hayalen görür gibi oluyor, bu meş'um hayallerle titriyordu. Evet, felâket gelmeden evvel buradan kaçmalı, bu meş'um muhitten uzaklaşmalı idi. Fakat bu işlerin icinden nasıl çıkacak, nereye gidecekti? Sonra doktor bu esrarı kimseve faşetmemesini söylemişti. Kaym pederine ne diyecekti, bahusus karısını, Safiye'yi nasıl kandı, racaktı? Bu kadar nıühim bir sır kadınIara tevdi olunabilir mi idi? Karısını kandırmadıkça nasıl gidebilirdi? Kurdali on üç senedenberi karısı Safiye'nin nüfuzu altında yaşamıştı. Kadınlara mağlup erkeklerden olmadığını iddia ederdi, ve kendi kendini aldatmak için muhakemeler yapardı. Kurdali, karısının hükmü ve nüfuzu altma düştüğünden beri işleri ileri gidememişti. Evlenmesine kadar sür'atle arttırdığı serveti evlendikten sonra olduğu noktada kalmış, mıhlanmıştı. Bütün kazandığını sarfediyordu. Sık sık seyahatlere gidiyorlardı. Kaç kereler Selâniğ'e kadar gitmiş, haftalarca kalmışlardı. Safiye Selânik'te kadmların çarşılara, mağazalara gidip alış veriş ettiklerini öğrendikten sonra bu usulü Ağustos'ta da tatbika başlamış, kocasının dükânına dadanmıştı. Bonmarşe'de yiyeceğe, içeceğe, müzeyyenata müteallik ne görür, be°:enirse alır eve taşırdı. Onun nazarında dükândan alınan şeyler bedava idi. Mademki para vermiyorduî.» Kurdali ev idaresini anasından biisbütün başka türlü görmüştü. Şimdi Sa fiye'nin yaptığı israflar ona hayret veriyordu. Fakat itiraz etmeğe anasmm zamanındaki tarzdan bahsa cesaret edemiyordu. Sebavet hayatının miskinliği, mazideki fakn, sefaleti yüzüne vurulur diye korkardı. Semih ve âlicenap görünmek istedi. Kazandığını sarfetmekten çekinmedi. Fakat sermayesinden yemek, arazi satmak gibl israfattan tevekkiye çalıştı. Buna karısının insafı sayesinde muvaffak oldu. Kocasına hakikaten sevdalı gibi görünerek onun kendisine olan aşkını devam ettiriyordu. Kocasını sevmemişti, fakat ondan nefret te etmiyordu. Onun aşkmdan mahzuz olurdu. Senelerden beri ona sadakatle yaşamıştı. Gönlünü eğlendirmek için istediği seyahatleri, misafirleri, sevdiği zeyneti haklı bulurdu. Kurdali elim ve derln düşünceler içinde dalmıştı. Güneşin battığma, ortalığın matemî siyah tüllere büründüğüne dikkat edemedi. Başını kaldırdığı vakit etrafı karanhk gördu. Kalbini dehşetler istilâ etmişti. Evine doğru giderken dutluklar, bağlar kena rından geçiyordu. Budanmış dut ağaçlarınm her biri yol kenarında ona müsellâh haydutlar şeklinde görünüyordu. Havf içinde evine atıldı. Elim düşünceleri ilk nazarda yüzünden okunabilirdi. Bu hal Safiye'yi ürküttü. O hiç bir vakit kocasını bu derece gamlı, çehresini bu kadar bulutlu ve matem! görmemişti. Telâşla sordu: Bir felâket mi var?. Ali onu teskine çalıştı: Çocuklar uyuduktan sonra konuşacağız... Dedi. Safiye sabırsızlandı, yemek acele yendi, çocukları yataklarına yatırdı. İzdivaçlarından üç sene sonra doğan ilk oğulları iki sene yaşamış ölmüştü. tkinci oğlan İkbal şimdi yedi yaşmda idi. Altyanı kızdı. Dördüne girmişti. Kurdali ona anasmm adını koymuş, Emine tesmiye etmişti. Kurdali beş sene evvel, meşrutiyeti müteakıp bir çok uğraşmış, İmam Efendiyi kandırmağa, kayın biraderi Haşim'i, rum mektebine göndermeğe muvaffak olmuştu. Bir senedenberi oğlu İkbal de ayni mektebe devam ediyordu. Çocuklar uyuduğu gibi Safiye telâşla kocasının yanına geldi: Bu derin kederinin esbabını anlat bakalım... Dedi. Kurdali, doktorun kendisine müracaatını ve nasihatini gizledi. Kendi hissfyatı ve tahminleri diye söylüyor, bütün düşündüğü tehlikeleri izah ediyordu. N'ihayet: Muharebe başlamadan, bir ihtüâl patlamadan evvel buradaki malımızı satarak Anadolu'ya geçmeği düşünüyorum, Dedi. Saflye hayretle bakıyordu: Sen aklını mı bozdun Ali... Ali karısının sözünü kesti: Dur telâş etme, anlatayım da sonra fikrini söyle. Düşün ki muharebe başlarsa buradan kaçmak gayet güç olur. Anam Tuna muhacirliginde ne felâketler çektiklerini her vakit anlatırdı. Beik anamın karnında bir kere muhacir olmuşum. Daha bir kere muhacirlikten çok korkuyorum... Bu felâket gelmeden evvel kaçmalıyız... Dedi. Safiye kocasının bahsettiği tehlikelert gerçi hevecanlarla dinlemişti. Fakat sıl olduğu neticeyi makul görmüyord%