24 Temmuz 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SENE N* 2 2 3 1 Başmuhnrrlrl NAD! ÎDAREHANESt: \ DByunnumumiye karşısında dairei mahsnsa \ Telgraf: İetanbul Cumhuriyet | Posta kntusn: N° 246 \ • I # . Başmuharrlr : 2366 I e i e i O n . Tahrlr mudUrO : 3236 fciare müdürü 2365, Kltap kısmı: 472 +*•«*•«•#«• Cu m h uriyet Gazjllz Mahmut Sadık B.in hatırını sordular PERŞEMBE 2 4 TEMMUZ ABONE ŞERAİTİ ^ » •»»»»»»»»»•••••••«•••»• • • • • •••••••••••••»•»»»»•»< f nflı?en« I M O D D E T : fTÜRKİYE İÇİNJ HARİÇ İÇİN \ I Seneüği : 1400 Kr. : 2700 Kr. \ 6 Aylığı : 750 Kr. | 1450 Kr. 3 Ayhğı l ******** 400 Kr. \ 800 Kr. \ 7 «>,? '• Sulhün yedîncî senei devriyesı Iskele maddesi! = 5 Kuruştur = AiUshası her yerde Dnrnp dnrurken tstanbnl Iimanı bakkında tetkikat icra edeceği sözü ile ortaya blr komisyon çıktı, ve bu vesile ile de bir aralık liman şöyle olmalı, böyle olmah gibi bazı mütalealar meydan aldı... Ve dikkat olunmnş olacağı üzere çok sürmeden tavsadı gitti bile.. Rüşen Eşref B. dün Gazi Acaba bu tetkikatın sebebi ve maksaHz.. namına şeyhülmudı ne idi? Yoksa bazı miıdiri umumilerin İstanbul'da geçirecekleri beş on günharririni ziyaret etti den biHstifade boş durmasınlar, ara yerde bir de liman komisyonu teşkil ederek biraz tetkikat metkikat icra etsinler mi denildi? Acaba liman işi de çıkmıyacak işlerdenmidir ki ikide bir böyle komisyonlara ve tetkiklere havale olunuyor? Malum a çıkmıyacak işin komisyona havalesi yalnız bizde değil, az çok bütün Haydar Rifat Bey, nhhmda, gazeteciler araaında dünyaca malum bir dustnr halindedir. Her şeyden evvel şurasını zikretmek l&zımdır ki Turkiye'mizin bazı limanlanna her nasılsa bir kere tatbik ettiğimiz liman inhisarlan bizde iskele maddesi denilen tekerlemeye benzemiştir. Hikâye malumdnr: Herifin biri yırtık bir çuval içinden elleri, ayakları sarkan bir ölüyu svtlamış gidiyormuş. Yolda merak ve hayret edenler sordnkça hep: I tskele maddesi! Der gecer, bn cevap herkesin merak ve hayretini Izaleye kifayet edermis. ve hiç kimsenin: Ne iskele maddesi? Demek hatırından geçmezmls. liman İnhisarlan emri vaki olduktan (Fethiye) ye yapbğı seyahat musonra artık onun asünı faslını aramak nasebetile ismi etrafında bir çok kimsenin, hatta hükumetin bile aklına gelmiyor. Bunlar sanki oldnkları gibi dedikodular yapılan avukat Hay tutulmalan elzem tesisat diye telâkki dar Rifat Bey dün Izmhr'den limaedilerek zaman zaman adeta sebepsiz ve Şeyhülmuharrirîn Mahmut Sadık nımıza muvasalat eden cAdnan» maksatsız komisyonlarla bn inhisarlavapurile şehrimize gelmiştir. Ad B. hatat halinde.. rın guya ıslahı istihdaf ediliyormuş gibi nan vapurunun saat dortte nhtana sözler ve hareketler gösteriliyor. Bize Matbuatımızm en eski emektarı yanaşacaği bildirilmîş obnasına kalırsa liman inhisarlarının dün ve buMahmut Sadık Bey bir müddettengün için hangi bikmeti vücutten hayat rağmen vapur ancak saat beşte Hberi rahatsızdı. ve knvvet aldıklarını araştırmak lâzım rnana girebilmiş ve açtkta demnr Haydar Rifat Bey aandalla rıhtıma İki üç gün evvel muharrirliğe baş gellr. Efer bidayette bn inhisarlarla ligmirkcn mtthamnmtse o&yançBa lemîstir. manlann asrl bir hale ifrağlarmı derpiş ladığınm ellinci senesi münasebe ottlunuyor Haydar Rifat Bey bir san'dal ile etmiş isek, şimdiye kadar tatbik ettiğitile kendisinin hizmetlerinden ve miz tahripkâr tecrübeler sonunda bu rıhtıma çıkmış ve kendisini kâtibi ile akrabasından bazı zat ve ga çelik bileği son zamanlardaki rahatsızlığm işin çıkar yoln bu olmadığını olsun an tsmet Pş. nın Sevr'i parçalıyan ve Lozan't imzalıyan Bugün, tam yedi sene oluyor, 1923 se İsmet Paşanın Lozan muahedenamesini dan bahsetmiştik. lamış bnlonnyornz. O halde yapılacak nesi temmuzunun 24 üncü günü, bütün imsalıyan çelik büeğinde, hür ve müstaReisicumhur Gazi Hz. bu habere iş hatanın neresinden dönülürse kâr oradan başlar düsturuna ricatten ibaret Türkiye ufuklarında inliyen top tara kil yaşamak için mucizeler yaratan Türk muttali olunca Afyon Karahisar kalan, gene top gürültülerile başhyan milletinin azim ve iradesi tecelli etmişolmak lâzım gelir. meb'usu Ruşen Eşref Beyi gönde • büyük ve uzun bir harpler silsilesinin ti. Hükumetin son iktisat proğramı mad bittiğini, yeni bir sulh devresinln başlaSevr'de padişah murahhaslarının im rerek Mahmut Sadık Beyin lutfen delerl arasında tebellür etmiş bir kana dığuu, Lansanne (Lozan) muahedena zaladıkları paçavra ile Türkiye, Afrika' hatırlarını sordurmuşlardır. at olarak limanları nmumun hizmetine mesinin imzalandığmı bildiriyordu. ts nın göbeğinde müstevlilerin esiri olan Mumaileyh bu iltifattan dolayı fcoşulacak devlet hizmet ve vazifeleri viçre'de Leman gölünün bir kenarında müstemlekelerle ayni zillet seviyesine Gazi Hz. ne şükran ve minnettarmeyanında telâkki etmekte oldnğunu imzalanan bu muahedename ile Türkiye, indirilmişti. Lozan'da Gazi Mustafa Kemal murah lıklarımn arzını Ruşen Eşref Bey memnnniyetle görüyornz. Bunun mana yalnız şerefli bir sulhe kavuşmakla kalmıyor asırlardanberi sahip olamadıgı haslarının imzaladığı şerefli muahede den rica etmiştir. sı şndor: Halktan vergi alan devlet, linamede ise, genç Türkiye, dünyunın en manalan vücude getirerek bilâivaz hal istiklâlini de kzanıyordu. O gün İsmet Paşa bir taraftan Lozan büyük devletlerile ayni hukuku haiz bukın istifadesine arzedecektir. Bu prensibe nazaran limansız şehirlerimizdeki li muahedenamesini imzalarken diğer ta lunuyordu. raftan da harbi umumlnin galipleri taSevr saltanat, Lozan ise Cumhuriyetman inhisarlarının hikmeti vücudü kal rafından Padişaha uzatılan, içi esa tir. mıyacağını izaha hacet görülemez. ret ve zillet dolu Sevres (Sevr) çanağıBu şerefli sulhün yü donumunü tes'it tnhlsarm moda olduğu bir zamanda nı da bir tekmede parça parça etmişti. ederken bu şeref ve saadeti bize temin İsmet Paşanın Sevr idam kararmı par eden meşhur ve meçhul kahramanların her nasılsa yapılabilmiş olan liman inYalova'da Gazi Hz. ne arzı tazihisarlan, hiç şüphe yok ki inhisarların çalıyan bu hamlesinde bütün Türk mil önünde hürmet ve minnetle iğilmek bir mat ettikten sonra evvelki gün şehletinin kudret ve kuvveti mündemiçti. şükran borcudur. en manasız olduğu kadar en muzırnrimize gelen Hariciye Vekili Tev» dır da. Şimdi bütün vuzuh ve sarahati fik Rüştü Bey dün Ankara'ya avile anlamış bulunuyoruz ki Turkiye'de liman inhisarlarının hakikaten hiç bir det etmiştir. manaları yoktur. Tevfik Rüştü Bey Haydarpaşa Evvelâ inhisar tatbik olunan mahalistasyonunda Vali Vekili Muhittin, lerde liman yoktur. tstanbul'da liman Polis müdürü Ali Rıza Beyierle olmadığını hep biliyoruz. tstanbul limaMuhtelit Mübadele Türk, brtaraf nı manasına gelen (Mersayı Dersaadet) ve Yunan azaları tarafından teşyi su flzerine yazılmış bir kılişeden başka edilmişttr. bir şey değildir. İstanbul'da liman namına yalnız yuzler karası iki buçuk metHüsrev B. de Ankara'ya Tahran büyük elçiliğine tayin roluk bir rıhtım vardır. Üst tarafı Allaedilen Hüsrev B. hareket etti hın her rüzgâr önünde dalgalanan deSofya sefirimiz Hüsrev Bey Ya kara'ya gitmiştir. Tahran elçimiz nizinden ibarettir. İzmir'de tabiatin lova'da Reisicumhur Hz. ne arzı Memduh Şevket Bey zarureti sıh • yaptığı limana makul şeklini az çok rıhTrabzon 23 (Hu. Mu.) Ağrı tazimat ederek dün İstanbul'a av hiyesi yüzünden istifa ettiğinden tım şirketi varmiştir. Mersin'de ve Trab eteklerinde hazırlanan tenkil kı det etmiş ve Hariciye Vekili Tev yerine Hüsrev Beyin tayini takarzon'da ise ne tabiat her hangi bir lutuftaatının yakında yukarıya doğru fik Rüştü Beyin refakatinde An rür etmiştir. ta bulunmuş, ne de insan eli her hangi IIIIIIIHIIIIIIIHIIIHHIMIlHtllltlllllllllllMIIHHIHIIIIIIIIIIIIIinillllllllllllllllllllllllllinilliminMIMMIIIIIIIIIIIIIIIHtlllllllllllllltlllUIIIHIIIHIIIIMIIIIKI bir hizmet ve himmet göstermiştir. o yürüyüş ve tarama hareketine başhalde ne inhisarı?... Yaptığımız işin Ku laması muhtemeldir. Hazırhklar Dün gelen Bulgar takımtndan rnnu Vustadaki baclardan farkı nedir? bitmiş, esaslı noktalar tutulmuştur. bir grup Havaî bombardıman fasılasız deFazla olarak bu işte göze batan bir Varna şamiponu Şipneski takımı dün yanlışlık ta devlet hazinesine hiç bir irat vam etmektedir. Eşkiya müthiş bir limanımıza gelen Bulgar vapurile şehtemln etmediği halde gene inhisar tesi korku halecam içinde bulunuyor. rimize gelmişler ve Lozanpalas oteline edilmiş olmasıdır. Kaide olarak malum Tayyarelerimizden Ezrail kadar misafir edilmişlerdir. Gelen kafile on dnr ki hususî teşebbüsleri tahdit veya korkan bu habisler pervane sesi dubeş kişiden murekkeptir. Misafirler bubilkülliye meneden inhisarlara ancak yar duymaz (vır, vır geliyor!) Diye gün istirahat edecekler ve yarın saat devlete temin edecekleri varidatm habeş buçukta Taksim stadyomunda genç tırı için tahammül olunur. ve bunların kaçmaktadırlar. Alınan maluma [Mabadi 2 inci sahifede] da ancak nmumun ihtiyaçlarını tazyik ta nazaran asi sürürleri üzerinde "" ^ etmiyecek maddeler üzerinde tatbikına rüesanın da hiç bir nüfuz ve tesiri 3 üncü sahifede: bilhassa itina olunur. Bizdeki liman in kalmamıştır. İhsan Nuri'nin bir Er<( hisarlarında bu asdların hiç bir nokta meni arkadaşı ile yapmağa çalış f sına dikkat edilmemiştir. tığı teşkilât sökmemiş, havfü dehtayyare filolartmtztn İnhisar tatbik olunan Iimanlarda es şet içinde akibetlerini bekliyen şa Kahraman ııııı.ııııııııı.ııııııııiiimiMi.ıııııııııııııiM.ıı.ıııiMi.ı.nmııiMiı.nıiMiıtı.ı kisine nazaran işler tazyik olunmuş, kumandam binbaşı Zeki Beyin tahmil ve tahliye umuru ise daha müş lacak muamele gayet basittir: yeni bir resmi 5 inci sahife: kül ve daha pahah kılmmıştır. Bu inhiLimanlarımızın ıslahına inhi kiler hiç bir kayda tabi tutulamîyasarlann bize mevcut olmıyan limanları sarlann ilgasile başlamak lâzım tesis ediveremiyecekleri ise artık çok dır. cak derecede perişan hale gelmiş•eydanda bir hakikattir. O halde yapıMısır'da son vaziyet: Nahas Pş. ve Kral Fuat.,, LMdbadi 4 üncü sahifedel YUNUS NÂDİ 5 "Lozan,, muahedesinin i m z a l a n d ı ğ ı gün Asırlardan beri sahip olmadığımız istiklâle kavuştuğumuz gün Haydar Rifat B. geldi "Kaçacak adam Anafarta vapıırı ile mi kaçar, başka vasıta mı yok ?„ Mahkumiyet karan ve Haydar Bey Hariciye Vekili dün akşam Ankara'ya gitti Tahran elçiligîne Sofya sefiri Hosrev Bey taykı edilmîştk Memduh Şevket Bey istifa etti Ilk maç yann 5,5 ta yapılacak! Bulgar'lar geldi Tenkil hazırlıği bitti Ağrı eteklerindekî Kıtaatımız yukarıya doğru tarama harekâtına başhyacaktır Havaî bombardıman devam ediyor Leon Kahun ,un konferansı Çocuk sahif esi J