23 Mayıs 1930 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

YEDJNCI SENE N* 2169 Başmuhorrtrl YUNUS NADİ ! IDAREHANESİ: j j Dü\uflnnmnraiye karşısınd» dairei mahsnsa | | Telgraf: tstanbul Cumhuriyet • | Posta kutusu: N° 2 4 6 • • Başımıharrlr : 2366 . Tahrlr müdürö : 3236 1dare müdürU 2365. Kitao kısmı; 472 Cu m h u riyet TürkYunan ihtilâfı Altın album CU A 2 3 MAYIS 193O ABONE ŞERAtTf MÖDDET: | TÜRKİYE İÇİN HARİÇ İÇİN 2700 Kr. 1450 Kr. 800 Kr. : Seneliği | 1400 Kr. t 6 Aylığı | 750 Kr. 3 Aylığı : 400 Kr. Nflshası her yerde IMIIIIIımnııiMİIIimMIIIMimilMllllimiMiniiltlMMIMMIMIIIIMIIhlHIMII Bir Senede 5 7 Milyon Liralık Demiryolu Faaliyeti Bitaraf aza Ankara'ya davet edildiler Tevfik Kâmil Beyin beyanatı Gazi Hz. nealfabemizi gösterir bir album takdim edilecek = 5 Kuruştur •• HnHiıınınrıııiHiııınıııııniMiMlHmılıtııHHirıınıl En büyilk mes'ele Dedikodulu bir mes'ele Nüfus mes'elesi bühassa Cumhuriyet Türkiye'ginin birinci derecede ehemmiyet vereceği mes'ele olmak lâztmdır. Muasır devlet adamları içinde nüfusun kıymetini iyi ve yüksek anlıyanlardan biri ve belki de birincisi Mösyö Musolini'dir. Mösyö Musolini nüfusu bir memleket için en esasAnkara 22 (Telefonla) Yeni Iı servet sayan bir zat olmuş ve buharfler Mediste kabul olunduğu nu muhtelif şekillerle ve daima kuvzaman bir hatıra olarak alfabe vetle böylece ifade de eyliyegelmizden mürekkep altın bir albu miştir. Faşist idaresi nüfusun kıyAnkara 22 (Telefonla) Muhmun Gazi Hz. ne takdim olunması metini yalnız nazarî olarak ifade telit mübadelede heyeti murahhaile kalmıyor, onun lehine filen ça sa reisimiz Tevfik Kâmil B. bana takarrür etmişti. Albumun ihzarı Iışıyor da. îtalya'nın nüfus mes'e beyanatında dedi ki: bitmiştir. Yakında kendilerine taklesine atfettiği ehemı ıiyet Jbret a, « Mübadele işleri bildiğiniz dim edilecektir. lınacak kadar çök ve büyüktür. gibidir. Tarafeyn arasındaki te Şaşılacak şey şurasıdır ki bu nü maslar devam etmektedir. Bir müdFatin ve Hüsnü Hâmit Beyler fusu çoğaltmak gayreti İtalya gihl det evvel Atina'ya gitmiş olan biDarülfünun fakültesi Meclisi mü lanmadan evvel istifasım vermek daha düne kadar tevellüdatı çok taraf azaiarın da cumartesiye Anderrisini dün içtima etmiş ve bu, suretile emri vaki yapmak istemişsayılan ve millî hudutları dahilin kara'ya gelmeleri tahmin ediliyor. içtimaa gene müstafa reis Hüsnü tir. Halbuki bu içtimaın sebebi akdeki arazi sahası bu fazla nüfusu Bu münasebetle muhtelifünfih Hâmit B. riyaset etmiştir. Işin ga tinde kimsenin hatırından böyle bir barındırmağa kifayet etmediği id mes'elelerin bir defa dah» gozden rip ciheti bu içtima hakkındaki tah şey geçmemiştir. Dün içtima edildia olunan bir diyarda vuku bulu geçirilmesi muhtemeldir.» minlerdir. Fen fakültesi müderris miş, fakülteye ait bazı işler göröyor. Filhakika Faşizm iktidara geîhtilâf noktası nedir? linciye kadar ltalya'dan her sene Yarın Bursa asliye mahkeme\ leri ile Hüsnü Hâmit Beyin arası şülmüş, intitıap mes'elesi Hüsnu Cumartesi günii Ankara'ya muvaHususî tahkikatıma nazaran asıl bir müddettenberi açıktır. Bayram Hâmit Beyin istifasına rağmen lâakal 80100 bin nüfus memleket salatlarına intizar edilen bitaraf w sinde gazetecilerin davasına de dolayısile fakültenin aylık içtimaı mevzuu bahsedilmediği görülünee haricine hicret ederdi. ttalya'ya ihtilâf noktası Rum'ların Türkiye| v a m edilecek ve bu celsede gaazadan M. Henderson sığmıyorlar, orada çalı»"mıyor ve de , Türk'Ierin Yunanistan'da bı% zetecilerin vekilleri müdafaala aktedilmemiştir. Bazı müderrisler herkes hayret etmiş, reis beyin istiraktklan emlâk mes'elesidir. YuBitarafların bu daveti, yeni müyaşıyamıyorlar diye. Bu hale nazakendi derslerine ait göriişecekleri fasına sebep olan bu içtima böyle\ rını yapacaklardır. nanh'lar Türkiye'den bir buçuk badele itilâfı projesindeki mübace ehemmiyetsiz geçmiştir. Hüsnfi ran Italya'da nüfus işi bir mes'ele Malum olduğu üzere geçen işler olduğundan 5 müderrisin immilyon Rum gittiğini, buna muka dil emlâkinin sureti tasfiyesine ait Hâmit Beyin istifası Darülfünun teşkil etmemek lâzım gelirdi. zası ile riyasete bir takrir vererek celsede müddeiumumî iddianaf bil Yunanistan'dan 500 bin Türk 5 inci madde üzerinde son defa Emanetince kabul edilmiştir. Intifevkalâde içtima aktini teklif etHalbukı Faşızm, Italya da huku g e ı d i ğ i n i > binaenaleyh Rum'ların görüşülmek için vaki olduğu tah mesini serdetmiş ve gazetecilef habın ne zaman yapılacağı malum meti ele aldıktan sonra: Türkiye'de bıraktıkları emlâkin, min edilmektedir. Bilvesile komis ., rin bazı maddelerden mes'ulif mişlerdir. Son zamanda müderrisEvvelâ, Italyan'ların ttalya ha Türk'lerin Yunanistan'da bıraktık yon yeni bütçesinin de mevzu bah I yetini, bazı maddelerden beraİ lerle arasının açıldığını gören Hüs değildir. Riyaset intihap müddeti ricine muhaceretlerini menetti. fcetini istemişti. Müddeiumumi f nü Hâmit Bey bunu kendi aleyhin iki ay sonra nihayet bulacaktır. ları emlâten daha fazla olduğunu solması muhtemeldi.'. [Mabadi 2 inci tahifede) ': . • nin gazetecilerin mes'uliyetini de bir içtima zannederek bu topSaniyen, tevellüdatı çoğaltacak iddia etmektedirler.Hakikati halde Komisyonun yeni bütçeri Rum'lar Türkiye'de pek cüz'î şeytedbirlere çok ehemmiyet verdi. Komisyonun yeni sene bütçesi l| istediği neşriyatm başında biller bırakmış'ardır. Esasen bu mes'Faşist idaresinde fazla çocuklu için Türk heyeti namına 180,000 tyhassa irtişa rezaleti bulunmakaileler bir sürü muafiyetlere, ko elenin teferruatı ile tetkiki çok u lira tahsis edildiği Maliye Vekâle* ^tadır. Bursa müddeiumumisi de laylıklara ve mükâfatlara mazhar zun zamana mütevakkıftır. En a tinden komisyona tebliğ edilmiş f İstanbul müddeiumumisi gibi, f artık şöyle böyle herkesçe ma| dırlar. Bambiniler (15 yaşına ka meli sureti hal tarafeynin bu mes'e tir. l l u m olan ve el'an dedikodusuf dar küçük çocuklar) Musolini ida lede takas muamelesine müracaat Geçen sene de bu miktar tahsis etmeleridir. Bu seferki müzakera f devam eden bu irtişa hâdisesiresinin en ziyade ehemmiyet veredilmişse de bilâhare verilen muntın bir neticeye iktiran etmesi üWnin gazete sütunlarına aksetmediği bir sınıf teşkil ediyorlar. Bazam tahsisatla bu para 320 bin mit olunuyor. Isini efkârı umumiyeyi tehyiç elilâlar (617 yaşına kadarki çocukliraya iblâğ edilmişti. Komisyon I der mahiyette görmüş ve ayni lar) Faşist teşkilâtının ilk kademe Bitaraf azanm Ankara'ya daki vaziyet, ihtiyacat ve sair maf havadisi memleketin bütün gasinde yavaş yavaş kendi baş ve sarif hakkında Tevfik Kâmil B. daveti ^zeteleri aynen kaydetmiş olmayaşlanna göre büyük bir ordu olMuhtelit mübadele komisyonun tarafmdan hükumete izahat verildular. Faşist idaresi çocuğu heyulâ daki bitaraf aza hükumetçe Anka miştir. Tevfik Kâmil B. istifayi I sına rağmen mahkemeye sevkehalinden hakikat sahasına kadar ra'ya davet edilmişlerdir. M. Rivas, mucip bir vaziyet olmadığını bil • dilen Istanbul'da çıkan Türk'çe I gazetelerin bu noktadan tecrişuurlu bir iltizam ile takip ediyor. M. Ender*on ve komisyon U. kâti dirmiştir. fmini talep etmişti. Daha geçen gün Italyan meclisi bi busfünkü ekspresle Ankara'ya Diğer taraftan komisyonda tameb'usanında yeni bir vergi müna hareekt edeceklerdir. t Gazetecilerin Bursa mahkeme\Mabodi 2 ıncı sahrteıiei sebetile de gene çocuklardan bahf sinde beraet edeceklerinde, ve solunuyordu. ttalyan veraset vergiCumhuriyet hâkimlerinin kılı si yakın akraba arasında tatbik okırk yararak hakikati meydana lunmıyordu. Yeni bir kanun ile çoçıkaracaklarında şüphemiz yokcukları az olan yakın ak • tur. raba dahi bu vergiye tabi Fakat, Bursa mahkemesinde tutulmuştur. Maliye Nazırı bu S gazetecilerin muhakemesi devam yeni vergi hasılınm 80100 S ederken irtişa mes'elesi hakkınDün içtima eden terbiyei bedeniye hocalart milyon liret kadar tutacağını söy| k a Akşam ve Sonsaat refikleriBeş bini mütecaviz kız ve erkek re her lise ve orta mektep talebelerken çok çocuk yetiştiren Italyan !?mizin mes'ul müdürleri bu hatalebenin iştirak edeceği idman sinden bir grup iştirak edecek ve ailelerine daha fazla yardım edilî vadisin gazetelerine telefonla şenlikleri bu sabah saat onda Tak kıyafetler yeknesak olacaktır. mek için bu türlü yeni varidat men| bizzat verildiğini söylemişlerdi.| sim stadyomunda yapılacaktır. Mekteplerin terbiyei bedeniye balanna ihtiyaç olduğunu ilâve eMustantik Hikmet Beyin dava (şFilhakika bizim de çok iyi bilj muallimleri dün Maarif Emini Mufdman şenlikleri için yapılan ihdiyordu. sına yeniden Bursa Ağırceza mahk diğimize göre irtişa havadisinii. zarat ikmal edilmiştir. Bilhassa bu zaffer Beyin riyasetinde bir içtiBu kadar izahat ile Faşist Italya kemesinde başlanacaktır, miistah • İ ilk defa olarak bütün gazetecile| seneki şenliklerin mükemmel ol ma yaparak ihzarat hakkında izanın nüfus mes'elesi müvacehesin beratımtza nazaran A re veren de İstanbul müddeiumu| masına çok çalışılmıştır. Şenlikle hat vermislerdir. mumaileyh deki hattı hareketini pek ziyade hakkında müttehaz beraet kararı im'ısi Kenan Beydir. Bu, böyle| IIIIIIIIIIIIIIIHIIIiniMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIINIfllllllllllllllllllHIIIMIinnilliniinilMIHIIMIIHHMMHDHI takdir ettiğimiz kendiliğinden an yalnız bir noktadan ekserivetle , I olmakla beraber, gazeteler aleylaşılır sanırız. Asıl maksadımız ise nakz ve diğer safhalar tasdik e • jİhinde irtişa mes'elesinden dolaayni şeyin belki daha büyük bir ih dilmistir. Bu bir nokta Kadriye H. yı takibata başlıyan da ve gaze| tiyaç olarak bizde dahi tatbik olun ve rüffkasına ait tahkikat netice teleri mahkemeye sevkeden dej ması lüzumunu anlatmaktır. Avrusinin Reisicumhur Hz. nin Serya J gene bu havadisi gazetecilere j pa memleketleri içinde nüfus işine verlerine telgrafla bildirümesi hu? veren ayni müddeiumumî Ke j belki en az ehemmiyet veren memsusudur. Sebebi nakıs da mahkeJnan Beydir. Eğer bu havadis leketin Türkiye olduğunu açık söymei temyiz ilâmına göre şudur: | efkârı umumiyeyi tehyiç et*er lemek isteriz. Bununla beraber (Tahkikat safahatının ve neti * mahiyette idi ise, ne için neşrej fazla nüfusa en ziyade muhtaç ocesinin ahara bildirilmesi.) Muhaîdiniz, diye gazetecilere veril j lan memleketin dahi gene Türkiye 4 miştir. Değil ise ne diye gazete| keme 26 mayıs 930 pazartesi saat olduğunu ilâve etmelidir. Hakikatciler mahkemeye sevkedildi vej te nüfus mes'elesi bilhassa Cumhu 11 e tayin edilmiştir. Hatırlarda ediliyor? riyet Türkiye'sinin birinci derece kaldığına göre Kadriye Hanım ve, rüfekasına ait tahkikatın kararnade ehemmiyet vereceği mes'ele olBinaenaleyh Bursa mahkemesi mak lâzımdır. mesi yazılacağı bir sırada evrakı bu mes'ele hakkında bir karar^ vermeden evvel, irtişa havadi| Bu maksatla Sıhhiye ve Muave tahkikiye Mahkemei Temyiz kararile Izmir'e nakledilmi* ve bununsinin ne suretle gazetelere veril* neti fçtimaiye Vekâletimizin alaHikmet Bey bildiğine takviye edilmesine ihti la beraber mustantik Hikmet ve da da tahkikat başladı. Bu meyan diğini tetkik ve tahkik etmeli ve* yaç vardır. Sıhhiye teskilâtımızın Nazım Beyler de kararname tanzi da bu telgraf mes'elesinden dola hatta İstanbul müddeiumumisi^ şimdiki halinde dahi nüfus mes'e mi için Izmir'e gönderilmişlerdi. yı da Hikmet Bey mahkemeye ve Z Kenan Beyin malumatına müra| | lesine elinden gelebildiği kadar Bilâhare Kadriye H. ve rüfekası rilmiş ve yukarıda yazdığımız gi Mcaat edilmelidir. hizmet etmekten hali kalmadığı beraet ettiler. Hikmet Bey hakkın bi beraet kazanmış idi. | Diğer taraftan İstanbul müd| malumdur. Onu bilkülliye inkâr et MIMlllllttllMIITItlIIMIDtmilllIlllllH llflllltll) IHI1IIIIllf I1IIIIIIIIIIIIMIIIItlIIIIIIIIII1 IIMIItlIIIIIIIIIlllf11M11MlllIIItllIIIIIIIMITItl»IIIIIMIIMIIllllttl)< § deiumumisi Kenan Bey de ken| mek tabiî hatirımızdan geçmez. ğaltılabilir? Bunun muhtelif yol ve susunda muhtelif yol ve usullerin A disinin verdiği bir haberden dof Fakat yapılabilene nisbetle yapıl usulleri meçhulümüz değildir. Bu en müessiri ve en esaslısı budur. layı gazetecilerin tecrim edilmekf Çocukları koruma (Himayeiet istenildiğini öğrendikten sonra# ması lâzım gelenin çok, amma pek muhtelif yol ve usuller hep göz öçok olduğunu kabul etmek ıztıra nünde tutularak imkân dairesinde fal) Cemiyetinin bize öğrettiği ha < $ velevki onları mahkemeye kenf nndayız. İtiraf edelim ki biz he hepsinden istifade etmek caiz ve kikat ise bu büyük işin ancak bir ^ disi sevketmiş olsa dahi derf nüz nüfus mes'elesi diye bir işi lâzımdır. Ancak bu meyanda bir devlet işi olarak yürüyebileceği | h a l Bursa mahkemesine müraJ mes'ele olarak önümüze koymuş noktayı çok iyi tayin edeceğiz ki keyfiyeti olmuştur. Çocuk küçük fecaatla hâdiseyi mert ve temizj Kızınızın şimdilik serveti yok amma, istikbali çok açıktır. b i r vatandaş sıfatile itiraf etme| 30,000 ile 300,000 lira arasında bir servet sahibi olacak. değiliz. Halbuki öyle bir mes'ele o da doeumun çoğaltılması ve ölü bir şey, fakat onun mes'elesi çok | | vardır, ve o mes'ele bilhassa bizim mün bilhassa çocuk ölümünün büyük bir şey, ve işte bu kadar bü li, adalet namına mahkemeyej Bu serveti tam olarak tayin edemez misiniz? en asgarî hadde inecek veçhile a yük bir şey! hakikati söylemelidir. * " > n cok büyük bir mes'eledir. Hayır edemem. Çünkü tayyare piyankosundan çıkacak! YUNUS NADİ Bir memleketin nüfusu nasıl ço zaltılmasıdır.Nüfusu çoğaltmak hu Fen fakültesindeki istifa hâdisesi Kenan B.hakikati] soylemelidir! Idman Bayramı Bugün 5,000 genç Türk talebesi Stadyomda şenlikler yapacaklar Hikmet Bey davası yenidenruyet ediliyor Muhakeme 26 mayısta Bursa ağırceza mahkemesinde icra edilecek Î flnpij