23 Ağustos 1906 Tarihli Balkan (Filibe) Gazetesi Sayfa 1

BULGARİSTAN İŞLERİ VE AVRUPA MATBUATI Rumlarla Bulgarlar arasında ihtilaf ve münaferet, şu son günlerde Bulgaristan'ın her tarafında baş gösteren mitingler, nümayişler, hele Ahyolu vakı'a-i faci'ası Avrupa matbuatını hayli işgal ediyor. Ahyolu meselesinden biraz sonra idi ki geçen pazar günkü Filibe'de yapılan umumi miting henüz in'ikad itmezden evvel gerek matbuatı ve gerek düvel-i mu'azzamayı telaşta bırakmıştı. Hatta mitingten birkaç gün evvel Bab-ı Ali Rum patriğinin şiddetli protestoları üzerine düvel-i mu'azzama süferasına vermiş olduğu notada: "Bulgaristan'da tahaddüs ve el-yevm devam eden vukuata, hukuk-u beyn'el-milele muhalif olarak Rumlar aleyhinde vaki' olan ta'diyat-ı narevaya artık bigane kalamayacağız ve bu hadisatın devamı takdirinde işe müdahalede ma'zuruz." demiş idi ki aynı mealde bir notanın Sofya Hariciye Nezaretine de verildiğini evvelki nüshamızda, havadis-i telgrafiye sırasında yazmıştık. Avrupa matbuatına gelince onlar da heman ekseriyetle bu vukuat hakkında hoş bir fikir ve mütala'a dermeyan itmiyorlar. Son aldığımız (Endependens...., 'Independence') gazetesinde okuduğumuz fıkra-i atiyeyi şayan-ı dikkat ve mütala'a bulduğumuz içün aynen tercüme ve nakleyliyoruz: İstanbul'da bulunan Rum Patriğinin, Bulgaristan'da meskun Rumlar hakkında reva görülen zalimane ta'diyatı Bab-ı Ali nezdinde şiddetle ve musırrane protesto itmesi üzerine Bab-ı Ali de düvel-i mu'azzama süferasına verdiği notada Ahyolu vak'asını ve sair vukuatı protesto eylemiş ve Bulgaristan'ın bu gibi vukuata meydan vermesi tahammül edilmez dereceye gelmiştir diyor." Endependens (Independence) [..] bu fıkrayı yazdıktan sonra şu yolda bir mülahaza dermeyan ediyor: "Şimdiye kadar Türklerin zulmünden, barbarlığından dolayı düvel-i mu'azzama ve Avrupa matbuatı önünde Bulgaristan'ın feryadını işitirdik. Halbuki Bulgaristan'ın başka milletler hakkındaki zulmünden kötülüğünden şimdi Türkler şikayet ediyor. Bu hale şaşmamak kabil değil. Şu tezad-ı ahval de bize gösteriyor ki Bulgar olsun, Türk olsun, Rum olsun, şark milletlerinin heman hiçbiri diğerinden şikayete haklı değildir. Zira bu milletler medeniyet-i garbiyeden henüz çok uzakdır." Biz Endependens [..]'ın şark milletlerini yani Bulgarların da, Türklerin de ve diğer akvamın da ruhen, ahlaken, yekdiğerlerinden uzak olmadıkları iddiasını pek mecruh addetmez isek de şunu da, şu acı hakikati de i'tiraftan kendimizi alamayız ki bizi, yani şarkın Türkler, Bulgarlar Rumlar Sırplar ve Ulah gibi milletlerini birbirine canavarlar gibi öteden beri boğazlatmayı menafi'-i iktisadiye ve medeniyelerine muvafık bulan, ma'atte'essüf şarklıların uzak bulund(uğu) [sayfa bitti]