1 Ağustos 1939 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3

1 Ağustos 1939 SALI (ANADOLU) ——— | DiŞ POLİTİKA | l : “Muhteşem,, bitarafiık Büyük harpten evvel ve büyük narpten sonra da bir aralık İngilte- re tarafından takip edilen Avrupa siyasatine «muhteşem infirat» poli- tikası adı verildiği malüâmdur. İn- giltere politikasının mahiyeti şu idi: Manş denizi sahilleri büyük devlet- lerden birinin — istilâsmı — tehlikesine maruz kalmadıkça Avrupa işlerine karışmamak. — Deniz hâkimiyetini muhafaza etmek şartiyle Avrupa- yı kendi haline bırakarak uzaktan seyirci kalmak. İngilizler, hem mi- zaçlarına, hem de menfaatlerine uygun olan bu siyasete <muhteşem» adını vermişlerdi. Fakat beynelmilel münasebetle- rin yeni istihalesi de artık muh- teşem infirat siyaseti arkada kal- mıştır. Bir defa silâhların tekem- mülü İngiltereyi Avrupa kıtasın- dan ayrı bir ada olmaktan çıkart- mıştır. Sonra kuvvetler muvazenesi- ne dayanan bugünkü — beynelmilel münasebetlerde Almanyanın Manş tahillerini işgal etmesiyle şarkta hâkimiyet kurması arasında esaslı bir fark yoktur. Almanya ve İtalya ngiltere ve Fransa ile uğraşmıya karar vermişlerse, önce garbı istilâ edecekleri yerde, şarkı tahakküm- leri altına geçirip eradan alacakları kuvvetle garba dönmek, daha ameli bir programdır. Bu düşünce iledir. ki İngiltere Münihten sonra artık infirat siyasetine ve onun ihtişamı- Ha veda etmiştir. Fakat bazı devletler, müstakbel harpte bitaraf kalabileceklerini ü- Mit ediyorlar. Harpten evvel İngiliz siyaseti hakkında kullanılan bir ta- biri bu devletlerin takip ettikleri sı- Yaset hakkında da kullanarak buna *muhteşem bitaraflık» politikası adı verilebilir. Filhakika bütün Av- Tupa kana boğulmuş iken bu man- Zarayı sulh ve sükün içinde seyret- mek hakikaten muhteşemdir. Fakat böyle bir politikanın realite ile mü- Fd ginı bu devletlerin ügünden bilmeleri, hem Avrupa sulhu, hem de kendi menfataleri kımından — faydalıdır. Bugünkü hukuk telâkkilerine göre, bitaraflı- tın kitapta yeri yoktur. <«Bitaraf> Sevlet Milletler cemiyeti ve Kellog Misakiyle — giriştiği taahhüdlerden nmak istiyen devlettir. Mill T cemiyeti resmen ilga edilmedil Se, bitaraflık diye bir vaziyet huku- 'N tasavvur edilemez. Fakat hu- Mükta yeri olmıyan bu vaziyetin fi- iYatta hiç yeri yoktur. Yani mo- 'ten harbin şartları arasında hiç 'it devletin, bitaraf olarak kalması- ha imkân yoktur. Her devletin bita- “£ kalması, iki muharip taraftan Sitinin işine elverişli olur. Ve d bitn de işine elvermez. Demek ki îlz!ımmıı denilen vaziyet hakikatte ı; taraftan birini iltizam etmekten Ğ Tettir. Böyle bir vaziyetten zarar lîî" tarafın, bir taraflı bitaraflığı e hl etmiyeceği âşikârdır. Alman-, k.,,;’“ plânını çizmiştir. Ve büyük mele olduğu gibi. bu plânı yıldı Süratiyle tatbik etmiye — çalışa- tir. 1914 senesinde Sehlieffen Sika ni tatbik ederken, önünde Bel. a) Vardı. Bu devletin bitaraflığına ,':m etti mi? Bugün de ayni şeyi Pacaktır. Fakat bu defaki harp KK garpta taarruza — geçmeği is- hu f.ılmediğinı göre, Belçika- Diz, bitaraflığına hürmet edebilir kâ"i’ taraftan Belçikanın bitaraf- Iç gAtiltere ve Fransa için mahzur- "'ı:' lecektir. Nasıl ki Alman harp e Dihin istikamet ve hedeflerine gö- din GAST Avrupa — memleketleri itaraflıkları da Almanya için ürlu olacaktır. Ve Almanya, iğliz h :Wleıler bitaraftır. diye, harp *ıı.,?' değiştirmiyeceğinden o dev- Mh N bitaraflıklarına hürmet et- KNi ktir, Şu halde bitaraflığın ne iyatta, ne de fiiliyatta mevcut Bçdımm her devletin bugünden V& ona göre vaziyet alması lş.ı r. Filhakika bugünkü - şart- rı_""ndı ekser Avrupa devletleri, Satlerinin sulh cephesine (lti- lı.%_ olduğunu biliyorlar. Çünkü — Öhallerinden — memnundurlar. | — Detamı 5 inci sahifede — | HABERLE R 17 İngiliz zırkhlısı, bütün limanları- mızı ziyaret edecek Larnaka, 31 (Radyo) — İngi Akdeniz filosuna mensub 17 zırhlı, iz|müteveccihen yola çıkmıştır. Gemi , gçarşamba günü İstanbul |i bügün buraya gelmiş ve akşam üzeri Kıbris sularından ayrılmıştır. Söy - lendiğine göre Varspit dritnotu, bir destroyer filosiyle birlikte İstanbula kiyenin Akdenizdeki bütün limanla- rını ziyaret edecektir. Dobricenin, Romalıların varisi Ru- menlere ait olduğunu isbat ediyor Bükreş, 31 (A.A.) — Rador ajanı |duklarını tamamen müdrik olan Ro- bildiriyor: malıların bu Roma ruhunun varisi Dobricede Pazarcık şehri yakmın- | olduklarını kaydeylemiştir. da Romalılara ait Abritus sitesinin| Müteakıben üniversite profesörle- meydana çıkarılması için başlanan (rinden Lambrino söz alarak ezcüm- hafriyatın küşat merasimi yapılmış- le şöyle demiştir: tır. Bu hafriyata başlamakla bu Ro - Merasimde ziraat nazırı ilç minta-| manya toprağında yedi asır hâkim ka vali, bir çok zevat, yerl ive olan parlak Roma devrini meydana bancı gazeteciler ve kalabalık bir| Sikârıyoruz. Dobrice - Romalıların : iyetinde, bir refah, medeniyet halk kütlesi hazır bulunmuştur. Bu Ko ş i Hi ve şaşaa devrini isbat eden muazzam hafriyat Romanyalıların lâtin olduk. |4 1glerle örtülmüştür. Bu enkaz a- larını göstermeğe matuftur. rasında bu bölgede Romalıların mü ya- anında İstanbul, 31 (Telefonla) — İngiliz Tarihi eserler donanması giliz gemisine gidip amirali selâm - hıyacak ve İngiliz amirali do saat 11 çende federal Securitynin idare mex lisi hğına tayin edilmiş olan vi 1940 intihabatında demokrat parti İtarafından nomzed gösterilmesi ih - timali bulunan Filippin- adalarının «beynelmilel iyle bir nutuk |söyliyerek hariciye nazırı Hull tara- İfından takib edilen siyaseti — tasvib ve infiradcıları tenkid etmiştir. Hatib demiştir ki: — İnfirad siyaseti bizim şimdi - eski komiseri Macnu sulh günü» münası bulunacak ve diğer gemiler de, Tür.| gelecektir. Saat 10 da donanmamız| * kumandanı amiral Şükrü Okan İn- Mıntaka valisi Otteako söylediği nutukta, bir Roma vilâyeti olan Dob kim bir sevkulceyş noktası olan Dac- yanın fatihi büyük imparator Tra - Yavuz ve torpitolarımız, Ingiliz amiral gemisini selâmlamak üzere dün Marmaradan İstanbul limanına döndüler ın Akdeniz filosu amiral|de Dolmabahçe rıhtımından karaya gemisi, çarşamba günü limanımıza | tkarak 12 de valiyi ziyarot edecek - r. Yavuz ve torpitolarımız da — a- miral gemisin; selâmlamak üzere bu- gün Marmaradan dönüp limanda de- mirlediler. Amerika infiradcıları Filipin adaları eski komiseri, Hollun siyasetini tasvip ediyor Cleveland «ohto> 31 (A.A) — Gejkinden üç misli daha kuvvetli bir do- nanmaya sahib olmaklığımızı zam eder, Çünkü böyle bir siyaset ib ettiğimiz takdirde iki kıtanın geniş sahillerini müdafaa eotmek mec buriyetinde kalacağız.» Ordunun da yeni dünyanın her nok tasına herhangi gönderebil. lunması | seferi bir kuüvvet etek kadar kuvvetli bu - ımdır. Bundan mada zi- raf mahsulütimız da ecnebi piyasa - larında bir kıamını kaybedecektir. —-oo—- YSAHIFE 3y T İ. Düşündüklerim Danzig mes'elesi hararetlendi Orhan Rahmi GÖKÇE Danz'ge hâkim olan Vistül nehri- nin geçtiği yerleri ve oralarda yaşı. yanları da kendi nüfuz dairesine ak miş olur. Fakat meselenin bu kadar lıkla kalmaması ihtimali de hesaba alınmak iktiza eder, Danzig, Alman mıdır? Çemberlay- İnin de itirafı veçhile, evet! Fakat Danzigin coğrafi ve iktısadi vaziyetine bakılırsa, sekenesi itiba. riyle Alman olan bu yer, hakikatta otuz küsur milyonluk büyük bir dev. letin, yani Lehistanın hürriyet ve tenefflls cihazıdır. Danzigte oturan |bir avuç Alman uğruna bu otuz mil- yenun bütün hukuk ve hayat mese- lelerini altüst etmek istenmediği için dir ki, milletler cemiyeti kanalmn- dan Danzige serbest bir şehir karak- teri verilmiştir. Almanya, işte bunu tanımamakta ve tanımak istememek- tedir. Mescle, son zamanlarda —Alman propaganda nezareti tarafından mu- tedil bir şekle irca edilerek rüya, Almanya ile Lehistan arasında bu mevrzu üzerinde müzakereler yeçtiği şeklinde haberler uçuruldu. Bunun aslı çıkmadı. — Bilâkis, Almanların Danzize seyyah kisvesi altında mü- temadiyen asker — sevkettikleri ve şehrin etrafında geniş tahkimat yap- tıkları anlaşıldı. Bu hareket, uçurt. lan haberlerin sadece efkârı bulan- dirip şaşırtmak gib; bir mkasadı is- tihdaf ettiğin! gösteriyordu. Hakikat te Almanya, Danzigi içinden fethet- mek, yani şehrin bünyesinde Alman- ya ve Prusyadan turist şeklinde gee lip burada yerleşmiş arker kuvvetler rin'n himayesi ile mevcud idare ve ricede Roma medeniyeti enkazının hemen her tarafta görüldüğünü ve mintakanın italya ve cenup Fransaşı gibi eski Roms esarleriyle dolu oldu-|1.500.000 ley veren Aftescoya togak- anu kaydeyledikten sonra lâtin ol-| kür ederek bitirmiştir. ——— İK — Denizyolları Fuar münasebetile Bandırma hattına haftada altı gün vapur tahsis etti İstanbu, 31 (Telefonla) — İzmir|tada 6 gün vapur tahsis eylemiştir. fuarı münasebetile denizyolları ida-|İdare fuara iştirak edecek olun kim. resi yeni kolaylıklar göstermeği ka-|selere bütün kolaylıkları yapacaktır. rarlaştırmış ve Bandıma hattına haf. z Amiral Leahyın raporu Amerikan donanmasının azami de- recede müessir olması içinne lâzım? Vaşington, 31 (A.A.) — Reisi-|tadır. cumhur Ruzvelte verdiği senölik ra-| 1 — Kongrenin kabul e! jan tarafından tesis edilen geniş Ab. ritus sitesi mevcuttur. Hatip sözlerini, bu hafriyat için ba Lyon, 81 (A.A.) — Heryo sgita- yan halk birliği» tarafından iş bor- sasında şerefine tertip edilen toza- büratta bir nutuk da iki memleke &d ederek asında bir y n süylemiştir. sltalyan halk birliğir umumi sek- reteri Romano Coechide bir nutuk Ücretli memurlar Ticaret yapamıya- caklar rem kanunu — mucibince Ankara, 31 (Telefonla) — Yeni | ücretli| memurlar, esaslı memurlar gibi ti- carctle uğraşamıyacaklardır. Bunun porda Leahy şöyle demektedir : Amerikan donanması dünyanın her hangi bir deniz devletinin filosu. nu mağlüp edecek vaziyettedir. Do- nanmamızın taarruz kabiliyetinin ve efradının talim ve terbiyesinin muka) yese kabul etmiyecek derecede yük- sek olduğuna kaniiz. Amiral Leahy, Amerikan donan- masının azami derecede mücesir ola- nanmenin inkişaf plânının bir an ev- vel tatbiki. (Bu plânın - tatbiki bir milyar dolara mal olacaktır) 2 — Derpiş edilen yeni deniz tay- yare üslerinin ve deniz komisyonu- ça ihdasına lüzum görülen destroyer ve denizaltı üslerinin süratle inşası. 3 — Donanma efradının ve bah- riye silâhendazları miktarının mü - bilmesi için üç tavsiyede bulunmak-ihim miktarda artırılması. eeekk . Yugoslavya hükümeti Balkan paktının çizmiş olduğu çerçe- veden dışarı çıkmıyacaktır Londra; Si (Radyo) — Deyli He |koviç kabinesi, Balkan paktının çiz: rald gazetesinin Belgraddan ald iş olduğu çerçiveden çıkmıyarak, bir habere göre; Yugoslavya hükü- |daima sulha hadim olmağa karar || meti, ingilterenin vereceki krediden |vermiştir son derece memnun kalmış ve Zves- Kral Karol Pire limanında Yunan kralile ve Istan bulda Inönü ile konuşacak Belgrad, 31 (Radyo) — Roman-lmanına uğrıyarak, Türkiye cumhur ya krah Karolün, Pire limanında |relsi İsmet İnönü ile de konuşacağı Yunan kralı ikinci Jorjle bir mül&- | söyleniyor kat yapacağı ve dönüşte İstanbul li- dül bu Mi "Jaksine hareket edenlerin- dereceleri indirilecektir. —oo: İnhisarlar Vekili Ankaraya gitti İstanbul, 81 (Telefonla) — İnhi- sarlar Vekili B. Raif Karadeniz, bu- Bün Ankaraya hareket etmiştir. & cekkas—— Meclis reisi İstantula vardı İstanbul, 31 (Telefonla) — Büyük ilet Meclisi Reisi B. Mustafa Ab - lhalik ve Hariciye Vekâleti genel sekreteri B, Numan Menemencioğlu skşam Ankaradan buraya geldi - ler. Plâi Ve Gazinosu Gazino ve lokanta kısımları gece ve gündüz İnciraltına gidenlerin #htiyaçlarına cevap verecektir Temizlik, ucuzluk, yiyecek ve içeceklerde nefaset en müşkülpe- sentleri dahi tatmin edtcek şekilde hk husule geleceğini ümid ettiğini |s: Heryonun nutku Harp olursa, Italyan demokratları Fransa ile yan yana harp edecek süyliyerek geçen eylülde 100.000 mu hacir italyanın Fransa için çarpış - mağa hazır bulunduklarını ilân et. tiklerini hatırlatmış ve harp zuhu - runda itayan demokr çarpışacakları- etle hakikt tüdafaa etmiş olaca ylemiştir. ni Çünkü bu ını da Tarını sö; Üniversite Rektörü İsviçreye gidivor iyordu. Nitekim , plebist meselesi bile ileri sürül - dü. * Buna karşı Lehistan, kendi milli şef ve başkumandanının ifadesi |* hülâsaten şunları ledi: Danzig Lehistan için hayati b? mevzudur. Buradaki statükonun ay nen muhafazası lâzımdır. Aksi tak dirde, herkes bilmelidir ki, harp ede ceğiz.» Bu beyanatı İngiltere ve Franra da teyid ettiler. — Çünkü Lehistan İle «|bir harp vesilesi telüâkki edilecek her hâdiseye, İnziltre ve Fransanın da ayni nazarla bakmasını emrediyor. " İdu. İki demokrat devlet, bu taahhü- dü esasen Lehistanı hiçbir zaman Danzig vasıtasiyle Almanyanın ku- cağına atılmış görmek istemedikleri için yapmış ve bu neticeleri hesap - lamış bulunuyorlardı. Bugünkü vaziyet şudur: Almanya, Danzig meselesinde ge ne israra başlamıştır. Hatta bu yakın- larda faaliyete geçeceğini bile ihsar İstanbul, 81 (Telefonla) — Üni -|etmektedir. Diğer taraftan askeri c yersito rektörü B. Cemil Bilsel, me-|hazının tamlığını ağustos ayı içinde zuniyetini geçirmek üzere bugün İs- başaracağı ve gençleri, üni: viçreyo hareket etmiştir. eli. İleri sevketmek suretiyle müzaheret- Vekiller Hey'eti dün toplandı te bulunduğu hasad işlerinin ardını almış olacağı da haber verilmekte- dir. Geçen yilin ağustosunu da buh- yanlı geçirmiştik — ve görüyoruz ki, Ankara, 31 (Telefonla) — Vekli-| 1939 ağustosunda da Hitler Alman. vekil Dr. Re yası, dünyayı bir sürpriz k bırakmak tasavvur ve hülya sında inde- yasetinde toplanmış | giç, Faka tAlman erkânıharbiyosi , ve uzun müzakerelerde bulunmuş sulhperveler |bilhassa Rusyanın da İcephesine iltihakmdan sonra, Alman İ devlet reisi tam 'bir serbesti İç'nde bırakacak midir; bu cihet moçhul. İür. : | Çünkü Lehistan ile Fransa ve fa- Sahş[a“ geri kaıd!*,mmd. SÖKAĞDI haaiilik tüi Şi İstanbul, 81 (Telefonla) — İnhi-|mış ve kat'i kararlarını vermişlerdir. sar idaresiyle içki bayileri arasında | Ağustos içinde, Alman hariciyesi ve ihtilâf çıktığıkdan, ucuz bira satış.|enel kurmayı, deniz ve havada İn- ları on beş gün kadar geri kalmıştır. giltere ile Fransanın dorhal mukabil İkarsköte ğeçmeğe hazır bir vaziyet- te bulunduğunu göreceklerdir. İngi- liz donanmasının 15 ağustos için ha- zırladığı geniş mikyastaki manevra- larm bir münası olacağını şüphesiz Berlin de takdir eder. | Panziş için harp!.. Yahud da Dan. |— — Devamı Suncu sahifede — ı.l':ransa’da bisiklet turu Paris, 80 (A.A. — Fransa let teru, bügü: | Turu 4224 kil Ikîkı: 17 çikalı 8 —İkz Ucuz bira gmetreyi 132 saat 8 da- de katedmiş olan Bel- « kazanmıştır. min &lunmuştur. iva Ve