29 Aralık 1938 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

İ Sahile: 2 FIKRA Istanbul ve Roma İki sanat ve tarih şehri: İstanbul| ve Roma! İkisinde de üçer şehit var: Birinde eski Roma, hırıstiyan Roma- s1 ve yeni Roma! Ötekinde Bizans, Osmanlı İslanbul'u ve şimdiki İstan- bul! İstanbul, müze ve — harabelerde Romadan daha fazla fakirse de bazı hususlarda Roma'ya üstündür. Bun- dan başka İstanbul'un Roma'da bu . Tunmıyan bir vasfı daha var: Cihanın €n güzel şehri olmak ! Faşizm — iktidara geldiğindenberi, Roma müstesna bir imar devri gördü. Müşkülât ayni idi: Yer üstündeki ea- ki Romayı korumak ve yer altındaki parçalarını çıkarmak! Yeni umran ile sanât ve tarih âbidelerinin ahengini müuhafaza etmek! — Mazi kadar yaşı- yanların da hakkını vermek Ölüyü ve diriyi ikisinin de zararına, boğuş- turmamak | Bizim İatanbul'da ve diğer bazı ta- rih ve aanat şehirlerimizde altından nAsIL kalkabileceğimizi — düşündüğü. müz, ve keşfetmeğe çalıştığımız ça - relet Româada bulunmuştur; tatbik e- dilmiştir: kanun halindedirler. İmar bürosunda ne gibi mütehas- 1938 yılı Almanya için bir hasat Berlin, 28 (A.A) — Alman matbuat direktörü B. Dietrich Volkischer ga- zetesinin bir muharririne verdiği ma- lümatta geçe nsene zarfında Almanya aleyhine matbuatta yapılan iftira mü- cadelesi hakkında tefsiratta bulunarak ezcümle demiştir ki, Geçlel küçük ya- Tanlar bir tarafa bırakılırsa Almanya- ya karşı şu beş büyük mücadele tesbit edilebilir. 1 — 4 Şubat mücadelesi 2 — Anşluzün önlüne geçmek için yapılan teşebbüsler ve bunu takip e - den kampanya $ — 21 mayısta Çek sefebetliği 4 — Eylül buhranı 6 — Teşrinisanide dünya yahudi taarrusu B. Dietrich muhasımların bu kâm - panyalarının tamamen akim kaldığın: ve 1928 yılının Almanya için bir ha- sat yılı olduğunu kaydederek Führe- rin ve Alman milletinin enternasyonal politika sahasında elde etfiği muvaf. fakiyetlerin bir mucize kadar muaz . sata olduğunu söylemiştir. H4 Meksika Madenlerini kendisi işletecek Meksika, 28 (Radyö) — Mebusan metlisi, petrol imtiyazlarının buşka - larına verilmemesi, bütün madenlerin devlet tarafından işletilmesi hakkın- daki kanun lâyihasını kabul etmiştir. Bir Sinagog Pazar haline ifrağ edildi Berlin, 28 (A.A.) — Havas Ajah- sı muhabirinden: 20.000 nüfuslu bir Südet — şehri olan Jageransdedaki Sinagog umumi bir pazar haline ifrağ edilerek küşad resmi yapılmıştır. Hava raporu “Ankara, 28 (Radyo) — Devlet me: teoloji işleri umum — müdürlüğünün raporuna göre son 24 saat zarfında memleketimizde Ege cenubunda ve Trakya mıntakalarında havalar — bir derece ısınmış, diğer — mıntakalarda 1—6 derece soğumuştur. Hava, umu. ııwıme yağışlı geçmiştir. (bugün) doğu Anadolu e Karadenizin şark havalisinde hava ka- palı ve movzli yağışlı, diğer yerlerde Kapalı ve yer yer yağışlı geçecektir. Rüzgâr, Doğü — Anadaluda — şarktan, Trakya ve Kocaeli bölgelerinde şimal- den, diğer mıntakalarda cenuptan ese- cektir. Marmara ve Ege denizlerinde tüzgür kuvvetlice olacaktır. sıslar bulunur? Bunların vazifesi bele- diye Vazifelerinden yrılmak âzım gelir tesir eden inşaatta nasıl a tesis edilmek, ve her türlü zevk nere. erbest bi- lerde vo ne gibi kayıtlar rakilmak doğru olur? Ecnebi memle. ketlerle turizm münasebetleri — nasıl kurulur? Bütün bu davalar, — başka memlekellerin de asırlık teerübele - rinden istifade edilerek, en ince te - ferrüatina ki bizim Meşrüta önüh için ne yapacağımızı bil tercüme ettirirsek, Roma şehrini l sullerim öğrenebiliriz. Belediyeci - lerimiz her yere giderler de İstanbul şartlarına tamamen benziyen sanat ve tarih şehirleri meselelerini tetkik etmeği düşünmezler. Bize belediyelerden &yri, Dahiliye Vekâletinin merkezi bürosunun mu - rakabesi altinda, imar büroları kur - mak ve bu büroların başına mütehas- 818 gehirci getirmek ve Roma tecrü . belerinden faydalanmak, yeni Türki- yenin şehircilik inkişafı — eihetinden ilk yapılacak işleri gibi geliyor! Fatay Tebrik telgrafları (Lüks)kelimesini ilâve etmeği unutmayıniız Çocuk Esirzgeme kurumu — genel merkezi tarafından Viyanada — çok zarif bir surette bastırılan — (Lüks) tebrik telgraf küğıdları her telgraf merkezinde bulunmaktadır. “ Tebriklerinizi bu şık talgraf Kitlarla verilmesini isterseniz arzu - nüzu telgraf memuruna — aöyleyiniz. Veya — müsveddenizin bir — köşesine (Lüks) kelimesini yazmız. Telgraf ücretinden başka vereceğiniz 15 ku- ruş maksadınızı temin eder. Bu gu- retle hem yoksul kimsesiz yavrulara yardım etmiş hem de incelik ve za- *İralı umumi tebliğe göre iktisadi ÇANADOLU)y Şehir Dahili ha Vergi kesilmi- Iskân işleri yecek Maliye Vekâleti vilâ: Maliye Vekâletinden |Yetten malümat istedi ) E ç Mübadil Rumlardan metruk olup bir emir geldi şimdiye kadar muhatirlere ve yerli Zirsat! Vekületi teşkil! muhetlif — kararnameler ve tehum temizleme evlerinde bil: le borçlanma surelile verilmiş dünün tohumunu temi: malların — borçlanma — bedel- lerde çalıştırılan mak ile bunlardan henüz muha- rin istihkaklarından (17Ü) seri num ya muhtaç çiliçilere h- tevzi edilmemiş arazinin borçlanma- r|YA esna olacak muhamman kıymet- lerinin, şehir ve kasabalar dahilinde Vokâletinden bir tamimle vilâyete bil-|mübadil Rumlardan metruk — olarak dirilmiştir. Şimdiye kadsr bu vergi -|hazine emrinde bulunan müsakkaf lerden tahsil edilmiş olanlar varsa sa-|YE Kayri müsakkaf malların satışları- hiplerine geri verilmesi - emredilmiş, |Ni temin edebilecek muhammen kıy-) ve 170 seri numaralı umumi tebliğe|metlerinin acele — bilinmesine kat'i rağmen vergi kesilmiş ise sebebinin|lüzum görüldüğü Maliye Vokâletin- bildirilmesi istenmiştir. den vilâyete bildirilmiştir. Kazalara aid malümat bir cedvelde ayrı ayrı gösterilecek, merkeze ald mulümat için de ayrı bir cedve! hazirlanacak- tır. Yalnız Rumların metrukâtina aid olarak istenen © bu malümatta ev, dükkân, samanlık, ahır, depo vesaire ile arsa, bahçe ve tarlaların tahmin edilen kıymet yekünları — gözteri cektir. 17T71 sayılı kanun mucibince mübadil Türklerin istihkaka — baki- velerine karşılık tutulmuş, fakat top rağa muhtaç köylülere verilmiş mal- ların borçlanma muamelelerine aid malümat iskân müdürlüğünden alı- nacaktır. rTâh Muvazene ve hava kuvetlerine dim vergilerinin kesilmiyeceği M: Torbalı aygır deposu Bucaya naklecilecek Tarbalıdaki Aygır deposu, 939| senesi içinde İzmire nakedilecektir. Deponun, Bucada Hususi muhase- be ahırlarında yapılacak inşaat ve tadilâttan sonra oraya nakli muvafık görülmüstür. Buca ahırlarında za- ten fenni bokalar vardır. İnşaat için fazla masraf edilmiyecektir. Sovyet radyosunda Bina vergisi Türk gecesi Maliye Vekâleti malü- mat istiyor Bina vergisi hakkında Maliye Ve- kâletinden vilâyete bir tahrirat gel- miştir: Tasfiye kanunu mucibince terkine tâbi tutulan ve müruru zamana uğr1 rinin eserleri vardır. rafetin timsali olan bu telgraf kâğıd- larile dostlarimı memnun etmiş o - lursunuz. ——HLR Dilsiz, sağır ve kör- ler müessesesinde İstanbul emrazı akliye ve asabiye hastahanesi mütehassalığına 80 lira maaşla tayin edilen İzmir sağır, dilsiz ve körler müessesesi eaki müdürü B. Doktor Necati Kemal Kipe ald B0 Hralık kadronun tenkis edildiği, ye- vine 55 liralık mütehassıslık kadrosu gönderildiği Sıhhat ve İçtimat Mua: venet Vekâletinden vilâyete bildiril. Müesaese müdür vekâleti va- sifesini ifa eden B. Doktor Memduh Sayın vekâlet maaşlarının bü kadro üzerinden verilmesi emrolunmuştur. B. Memduh Say, aymca müessesenin muallimlik vezifesini de yapacak, bu- nun için kendisine 100 lira ücret ve- rilecektir. Nafıa müesseseleri baş müfettişi İzmir aha müesseseleri baş mü - fetti; ne tay n Nafıa Vekâ leti tarife müşaviri B. İsmall Küçük Ankaradan gelmiş, yeni vazifesine baş lamıştır. Su ve elektrik tari- feleri İzmir su ve elektrik Larifelerini 6 - nümüzdeki altı aylık devre için yeni- den tesbit etmek üzere her iki tarife komisyonu, ikinci kânun ayında na - fia müesseseleri baş — müfettişliğinde toplanacaktır. —K ——— Zabıtada eeei Dövmek Alsancakta Birinci altin sokağın- da Halil oğlu Mustafa Çelik, sebep- siz Mustafa oğlu Bayramı, — Dolap- hkuyu mahallesinde Süleyman oğlu Halil ve Hamdi kızı Emine biribirini dövmüşlerdir. Kasket çalmak Balcılar caddesinde Abidin oğlu Selim, İsak oğlu Bohorun dükkâmn- dan bir kasket çalmış ve yakalan- saştır 'yan bina ve arazi vergilerinden dola- yi haklarımnda takibata devam edi!- mekte olduğundan ve geçmiş. sene- ler vergilerine mahsup edilmekte bi lunduğundan bahisle bazı — şi havi olarak İzmirde — Karantinada Emel sokağında Ahmed Gaytan ve arkadaşları imzalarile verilen (: nn bir sureti Maliye Vel vilüye di niş ve iddia şekli: göre tet pılması, — tereyan eden muamelenin bildirilmesi isten- miştir. Bir istatistik isteniyor Vilâyette 1/1/998 den 31/12/988 tarihine kadar içten içe ,bir lima istasyonları neşredeceklerdir. Basketbol * Milli sporlarımız arasına girecek bilumum Kız ve erkek oküllarile spor kulüplerinde — basketbol — oynatılması için tertibat alınacaktır. Atletik en spor olan baskethotun taam- mümü ve milli sporumuz arasında yer almazı için her ç ması bildirilmişti ri de verilecektir. Elektrik istatistiği | — Şehir, kasaba ve nahiyelerde âm- me hizmeti gören elektrik müecsse- selernin senelik faaliyet ve hareket- leri hakkında Nafıa Vekfiletince her, yıl istatistik malümatı toplanmakta- ,dır. Vekâletten vilâyete gelen bir ta- diğer bir limamımıza, dış hudud kapı ve iskelolerinden Türkiyeye sokulan ve Türkiyeden genebi, ülkelere çıkarılan hayı n ve maddelerine ait yıllık bir tistik hazırlanarak — gönderilmesi aat Vekâletince vilâyetten isten - miştir. Bu istatiatik eksikaiz ve usulü dairesinde hazırlanarak Vekâlete gön- derilecektir. Şimdiye kadar gönderilemiyen pa- K hakındaki malümatın da tesbiti için nayır cedvelleri ile yıl buşlarında yol- vilâyet sınırları dahilinde bulunan Tanması mutat ölan pi cedvelleri - ve âmme hizmeti görmekte olan 'nin de nümunelerine göre tanzim edi-| J. ktrik şirket ve müesaeselerine teb- lipen geç ikinci kânun sonlarında Ve. Jiçatta bulunulması ve tanzim edi- kâlette bulunmak üÜzere postaya veril ).cek cedvellerin mart 939 nihaye- tmeal de istenmii tinde Vekâlette bulundurulması is- tenmiştir. ———0 — —4 Beraet Foçanın Bağarası köyünde 15 ya- şında Hacer adındaki kızı kirletmek- Ti K aa Oöosa Ürdemirin sehriniz verilecek Ağırceza mahkemesinde muhake-| Menemen husust — muhâsebe eski mesi sona ermiş, suçu sabit olmadı. | KâUbi B. Hüseyin Hulüsi Elmalıya gından beraetine karar verilmi; 490 lira tazminat vellmesi hışkındı divanı muhasebatça karar — verldiği Maılkı.'lmı'yet Dahiliye Vekâletinden vilâyete bil- Değirmendere nahiyesinin Cam dirilmiştir. köyünde Hasan karısı Duduyu ka- Ççırmağa teşebbüs eden Keler köylü Halil oğlı Hasan Kara, Ağırceza| — Polis divanı, dün adli kısım peisli. mahkemesnde iki ay beş gün hapse | &inde toplanmış, bazı polisler hak - mahküm edilmiştir. kındaki tahkikat evrakı üseritide mü- — zakerelerde bulunarak kararlar almış. Bir memura tazminat ir. Polis divanı Esrar satmak B a 'Tepecikte Hakkı oğlu Aptinin esrar Ş sattığı zabitaca haber alınmış, kendisi Tayin 4,.5 gram esrarla tutulmuştur. Suçlu B. Ali fi Bozkır İzmir T bu esrarı Arnavud (Hacı) adında bi.|lisesi bürao kommersiyal ve ekonomi “inden aldığını iddla “mîâî mımı liğine tayin edilmiştir. LAİ * L biyesi enetitüsünde basketbol dersle |kasının teşviki sa: berleri Büyük köpek balıkları Bazı sandallara, mo- törlere saldırmış Balıkçıların söylediklerine göre sön zamanda Yenikale fenerleri ya kınında büyük Köpek balıkları, bar| lıkçıların sandallarına ve motörlere! saldırmaktadır. Dört yüz, beş yüz kilo, belki de daha fazla ağırlıkta tahmin edilen bu canavarlar, son za- manlarda körfezde küçük balık kal- madığından aç kalmış olmalılaı görülmemiş hareketlerde yorlar. Balıkçılar bunlara (İzbiril- yo) adını vermektedirler. ——— Boğazda kalan kemik Bir kadın hastaneye kaldırıldi Evvelki gece İkiçeşmelikte Hü- seyin ağa sokağında 15 sayılı evde bir vak'a olmuştur. 50 yaşında Bn. Fatma, çarşıdan aldığı bir dana kel- lesini pişirip yimiş, fakat küçük bir ketnik parçası boğazında kalmıştır. Bu yüzden hastalanan kadın Memle- ket hastahanesine kaldırılmıştır. — Bir hırsızlık Çekmeceden 247 lira çalınmış Halimağa çargısında kuru yemişçi Sovyet Rusya, 29 birinci kânun per-|B. İzzet oğlu B. Enverin mağazasın. şembe günü , yani bugün için Radyo-'da garip bir hırsızlık vak'ası olmuş- larinda bir Türk gecesi tertip elmiş-|tur. Evvelki akşam Ur. Proğramda Sovyet kompozitörle -|dükkânların kilidlerini kontrol eder- çarşı bekçisi, ken B. Ehverin dükkânının kepen- Türkiye gecesi konserini saat tam|&ini kapalı, fakat kilidsiz bulmuş. 1 de 1744 metrede Moskova, 1060 |derhal polise haber vererek bir kilid metrede Bitlis, 809,0 metrede Odesa |faktırmış, sabaha kadar dükkânın önünden ayrılmamıştır. Sabahleyin erkenden dükkânda çalışan oğlu Ramazan dükkânı açmağa! gel- miş, bu hali görerek karakola müra- caat etmiş, polislerle birlikte dük- kânda yapılan tetkikattâa çekmece- den anahtar uydurulmak suretile 247 Başvekâlete bağlı beden terbiyesi |liranın çalınmış olduğu anlaşılmıştır. aden alâkadar- | Zabilaca tahkikalta başlanmıştır. Bir Türktyedek! (kaç kişiden şüphe edilmektedir. Teşviki sanayi ruhsatnamesi Urla kuzasının Yenice mahallesin- İde Gebeşzade sokağında B. İsmail )Hakkıya ald zeytinyağı ve un fabri- i ruhsatname- sinin müessese sahibinin dileği üze- rine 1/6/937 tarihinden itibaren ip- tal edildiği Maliye Vekületinden vi. lâyete bildirilmiştir. — İşçi ve esnaf kurumla- rı birliği Ticaret odası idare heyeti dü top. İmimde 1938 yılı elektrik hareketleri |lanmış, işçi ve esnaf kurumları birli - ginin 939 genesi bütçes! Üzerinde mü- zakere ve tetkikler yaparak bütçeyi 45000 lira üzerinden tasvip etmiştir. —— Zabıta tahkikat yapıyor 1450 inci sokakta bir doktor nez- dinde hizmetçilik eden Mustafa oğlu Said Kaygusuzun, bundan,on beş gün evvel başka bir evde hi: İ lik yaptığı sırada Elif adındaki kızı kirlettiği zabıtaya şikâyet edilmiştir. Elif de hizmetçidir. Zabıtaca tahki- kata başlanmıştır. —— ——— Paralar değiş- tiriliyor Bronz beş kurüşlük ve yüz para- lıklı nikel eski bir kuruşluklar 1 İKânunusani 989 dan itibaren teda- vülden kaldımılacaktır. Halk, bilhas- sü mağaza sahipleri ellerinde bulu- nan bu nevi paraları, mal sandığı e Cumhuriyet merkez ve zirgat bankalarına vererek cumhuriyet para larile değiştirmktedirler. Bu para- lar, 1 Kânunusani 939 dan sonra bir| sene müddetle yalnız mal sandıkları ve yukarıda yazılı bankalar tarafın- dün kabul edilecektir , çok bulunurdu. lere alıştık olduğu, tabit Kadı |Bi ç 29 Birincikânun 1938 Perşemba, A | Sihhi bahisler Yemeğin başında mı, arasında mı? Yazan: Dr. G. A. Salatalarla, zeytini ve turşulatı, yahud tuzlanmış balıkları biz sofra- larımızın üzerine sıralar ve yemekle- rin arasıtda onlardan çimleniriz. Frenker de ördövr dedikleri çerez- lerden yemek usulünü bizdeki içki mezelerinden öğrendiklerini iddia ederler. Fakat onlar çerezlerini -çor- ba içmedikleri vakit- yemek iptida- sında yerler ve çerezlerini bitirdik- ten sonra asıl sıcak yemekelere baş- larlar. Frenklerin usulü bizde de lo- kantalarda ve alafranga yiyen evler- ittikçe yayılmaktadır. Hele, her işer katlı ve tekerlekli araba- iİlar içinde sayılamıyacak kadar çok türlü ordövr ikram eden büyük lo - kantalarda bu çerezler pek büyük rağbet görmektedir. Bu iki usulün hangisi daha üs » tündür? Çerezleri yemeğin iptida - sında mı yemeli, yemeğin arasında mı? Bir kere, yemeğin başında olsun, arasında olsun çerezlerden yemek iyi bir şeydir. Ucuza mal olan bu şey- lerle karın doldurup pahalıya pişen yağlı ve scak yemeklerden kâr et- tnek için değil.. Eskiden bizde böyle şeylerle karın doldurmak tni- deyi bozar, insan beslemeğe yara- maz, iştihayı tıkıyarak asıl yemek- lerden yemeğe mâni olur diye çocuk lara onlardan yedirmiyen anneler Halbuki böyle çiğ yemeklerin de- ğeri şimdi pek büyük olarak tanın- mıştır. Hatta, insan oğlu aslında çiğ yemek yemeğe alışıktır diye pişmiş yemekleri büsbütün ortadan kaldı. rarak insanlara yalnız çiğ yemek ye- diremkte israr eden besleme müte- hasısları bile vardı. Bu mütehassıs- ların, çiğ yemeklere de lezzet vere- bilmek maksadile, tertip ettikleri türlü türkü listeleri de belki arada s- rada gazetelerde görürsünüz. İnsan oğlunun aslında çiğ yemek- unların yemek arasını hoş gelmeleri de belki bundandır. Fakat medeniyetin bizi alıştırdığı Dişmiş ve güzel kokulu yemekler - den de büsbütün vaz geçmemiz ka- bil değildir. Onun için çiğ yemek mütehassaslarının pişmiş yemekleri artadan kaldırmak hevesleri müba- lâga sayılabilir. Bununla beraber vitaminler keş- fedildiğindenberi ciğ yemeklerin de intana müutlaka lüzumu olduğu in - kâr edilemez. Ciz yedirmek müte - hassısları programlarına daha ziya- e vitaminlerin kesfinden önce baş- Tamiıs olduklarından © zaman söz- leri haylice garip gelmişse de, vita- minler bulunduktan sonra onlar da hak kazanmağa baslorrışlardır. Şu halde iyisi, ikisi ortasını bul- maktır. Bir taraftan medeniyetin bi. ze Ööğrettiği ve bizi alıştırdığı piş - miş yemeklerden vaz geçemeyince, hir taraftan da vitaminin lüzumun - dan dolayı çiğ yemeklere muhtaç 6- hunca, her iki türlüsünden de yemek zaruri olur demektir. Vakıa, vitaminlerin bazıları bi - zim yemeklerimizin pisme derece- sinde ki sıcaklığa dayanırlar. Fakat hazıları da dayanamıyarak yemek- ler pişince kaybolurlar. O vakit piş- mis yemek bizi kimya bakımından betlese bile vitamin bakımından ih- tiyacımızı temin edemez. Bundan dolayı her yemekte vitamin ihtiya- cımızı temin için salata, trup, tursu- lar gibi çiğ yemeklerden yemek lâ- zımdır. Bunların zamanına gelince, frenk- lerin yaptıkları gibi hepsini yemek iptidasında yemek insanı tıkar, Bun- lar iştah açacak şeyler olmakla be- raber fazla yeyince insanı doyuru- verirler. Sonra gelecek sıcak yemek- lere iştah kamaz. Onun için -vita- minler- bilinmezden ötce hekim - lerin bir çoğu ciğ vemekleri büsbü - tün vatak ederlerdi. Bizim ötedenberi tuttuğumuz u- sul, çiğ vemekleri sıcak yemekler n- rasında yemek usülü daha doğrudür. O vakit salatalar, turşular bizi do vurmadan vitamin ihtiyaemi temin ederler, Bir taraftan da sıcak yemek- lerin öndı diği harareti teakin lederler y tursuların güzel