27 Nisan 1937 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3
OT TTT MAT 27/4/937 . Sayfa 3 H, W Bir münakaşa münasebetile: e eneral Mola kuvvetleri, Bilbao ; » n .. ğ - n Asiler, Duranko müstah-Hayalde kalan ikem mevkiini zaptettiler &ir AU istikametinde ilerliyorlar Ten-Jan-Doloz, 26 (Radyo)— eneral Mola kuvvetleri Bil bao istikametinde ilerlemek- tedirler. Bu kuvvetler Eybar - Dorangoya varmışlar ve mü- him bir yol elde etmişlerdir. Asiler bugün iki kilometre daha ilerlemişlerdir. Elde edilen esirler arasında İLasorna isminde bir mebus ta tardır. Barselon, 26 - (Radyo) Asilere mensub iki tayyare İForbo ve Kulerayı ve Fransız İhududlarında kâin — beynelmi- d köprüyü bombardımandan Ponra Balcar adalarına dön- hüştür. Salamanka, 26 (Radyo) — eneral Franko, yeniden iş- gal edilen yerlerde Roma usu- 15 <e0lâüki sheclyuriyelini etmiştir. Paris, 26 (Radyo) — Sen- Jan-Dolozdan - alınan — haber- lere göre, Bilbao halkı gıda- sız kalmıştır. Ekmek bulun- mamakta mevcud gida maddeleri de askeri ihtiyaca hasredilmektedir. Salamanka, 26 (Radyo) — Kalvesotello namına bir abide | rekzedilmesine — karar miştir. Bu adamın katli ilân ve veril- Üüze- | rine İspanyada dahili harb çıkmıştır. Bu abide için Fran- konun elinde bulunan bütün İspanya şehirleri mühür, tunç vesaire vereceklerdir. alya Orta Avrupada ge- iş bir hareket hazırlıyor Romanyanın, Çekoslovakya meselesin- den dolayı İtalya miyeceği tabii ile anlaşmak iste- görülmektedir Roma, 26 (A.A.) — Havas | Ajansı yazıyor: İtalyanın — Venedikte aldığı Vaziyet merkezi Avrupada ge- niş bir diplomatik hareketin hazırlığı mahiyetinde telâkki edilmektedir. Bir takım müş- |külât arzeden İtalyan - Rumen anlaşmasının — aktedilebilmesi için müsait bir havanın ihdası Zaruri idi. Filhakika İtalyan siyasi me- hafili buna iki mania mevcut olduğunu — kabul — ediyorlar. Bunlardan birincisi İtalya ile Çekoslovakya arasındaki mü- nasebet ve ikincisi de Maca: ristanın muahedelerin tadilini istemesidir. Romanya kendisinin Çekos- lovakya ile olan münasebetini bozmasını istiyen İtalya ile bir anlaşma akdinden imtina göstereceği tabiidir. Fakat Yu- goslavya ile bulunan şekilde herhangi bir formül - İtalyaya Raomanyanın Çekoslovakya ile | olan dostluğuna devam etime- sine müsaade etmekle bera ber bu memleketi Romanyanın nüfuzuna alarak Çekoslovak- — yayı Berlinin nüfuzuna terket- | mek imkânını verebilir. Venedik konuşmaları Çekos- lovakyanın — inliradı yolunda ANADOLU. Günlük siyasal gazete Sabip ve başyazganı Haydar Rüşdü ÖKTEM Umumi veşriyat ve yazı işleri müdürü: Hamdi Nüzbet Çançar — İdarebanesi : İzmir İkinci Beyler sokağı C. Halk Partisi binası içinde Telgraf : İzmir — ANADOLU Telefon: 2776 - Posta kulusu 405 ABONE ŞERAİTİ Yıllığı 1200, altı aylığı 700, üç ylığı 500 kuruştur. Yabancı memleketler için senelik abone ücreti 27 liradır Het yerde 5 kuruştur fnü geçmiş müahalar 25 kuruştur| zemini hazırlamıştir. Avustur- ya le Çeküslüvanya mimı 4 bariz bir mukarenet bu plâ- nının tahakkukuna engel ola- bilirdi. Binaenaleyh Venedik konuşmaları bu — tehlikenin önüne geçmiştir. Bütün bu işler görülürken Polonya Hariciye Nazırı Be- kin Bükreş ziyareti Roma- | da büyük bir alâka ile takip ediliyordu. Bu seyahat şarktan gelen müşterek tehlikeye karşı Lehistan ile Romanyamın mu- kareneti şeklinde gösterilmek: tedir. Çekos'lavakya bolşevikliğin bir konağı olarak telâkki edil- mekte ve binaenaleyh komü- nistlik tehlikesini bertaraf et- mek istiyen merkezi Avrupa devletlerinin - itimad etmeme- leri lüzim gelen bir memleket olduğu ileri si'ııülmı-kl_edir. Bu suretle geçen sene - İtalya ile Almanya arasında kararlaş- tırılan komünist aleyhtarı mü- cadele kuvvet bulmuş oluyor. İtalyanın noktai nazarına göre, Tuna ve Balkan Avru- pası devletleri bu fikir etrafın- da toplanmalıdır. Daha şim- diden bazı gazeteler, meselâ Popolo Di Roma Fransanın merkezi Avrupa memleketle- rindeki liberal unsurlara mü- racaat ederek eski nüfuzunu tekrar elde etmeğe çalışaca- — —— kutlulamışlar.. Paris, 26 (A.A.) — Çanak- kale eski muharipleri birliği bugün meçhul askerin kabri üzerindeki ateşi tazelemiştir. Bu merasimde Türkiye Büyük elçisi Suad Davaz da hazır bu- lunmuştur. Umumi harbtenberi ilk de- fadır ki Türkiye Büyük elçsisi bu merasimde hazır bulunu- yordu. Çanakkalede bir kolu- nu kaybeden general Gouraud ve 1915 te büyük deniz har- binde Fransız filosuna kuman- da eden Amiral Guepratte de merasime iştirak etmişlerdir. Londra, 26 (A.A.) — 1915 de Türk toplarının ateşi altın- da Geliboluya İngiliz kıtaatı- nin ihracı yıldönümü bugün bütün İngilterede merasimle anılmıştır. Saint Paul kilisesin- de yapılan bir ayinden sonra Geliboluda — ölen İngilizlerin aileleri vetaç giyme merasimi dolayısile Londrada bulunan Avustralya ve Yenizelanda kıtaatının da iltihak ettiği es- | ki muharipler alayı meçhul ölü askerin abidesine çelenk- ler koymuştur. Avusturya Adis-Ababaya konsolos gönderdi.. Haredis akaba 2 (R90"3lurır metinin mümessili sıfatil Adis- Ababaya gelmiştir. Avusturya- nn Adis-Ababa General kon- solosu olacaktır. 300 Papas Marsilya, 26 (Radyo) — | Fransız bandıralı İmeriti va- | puru — Valanstan — Marsilyaya gelmiş ve 300 İspanyol papa- sı getirmiştir. Bunlar Fransa- nin Madrid sefaretine — iltica etmişlerdi. Ankarayabir Macar heyeti geldi Ankara, 26 (Hususi) — İk- tısadi anlaşma için bir Macar heyeti buraya gelmiştir. Mayı- sın beşinde bir Fransız heye- tinin de geleceği söyleniyor. Beşiktaş galip İstanbul, 26 (Hususi) — Beşiktaş takımı, Güneşi bire k.yşı iki göolle yenmiştir. Üniversite Rektörlüğü.. İstanbul, 26 (Hususi) Üniversite rektörlüğüne riya- ziye profesörü Ali Yarının ge- tirileceği süyleniyor. Amiral King Napoli, 26 (Radyo) — Çin Başvekili ve Maliye Nazırı Çinli amiral King Napoliye ğını yazmaktadır. Bu bakımdandır ki Titules- | konun Blum ile yaptığı konuş- malara Romada büyük bir chemmiyet atfedilmektedir. | Montrö Kapitülâsyonlar kon feransı talik edildi Montrö, 26 (Radyo) — Bu sabah, Montrö kapitülâsyonlar | konferansı gayri muayyen bir müddet için talik edilmiştir. Bu talik, Fransa ile Mısır BAASINDA Bdi İ| arasında çıkan hâd bir ıhlı gelmiştir. Mihraceler Londraya akın ediyorlar.. Londra, 26 (Radyo) — Taç giyme merasimine iştirak için Hindistandan birçok mihrace: ler ve maiyyetleri efradı Lon- draya gelmiştir. Almar ya 500 milyon Marklık bir istikraz yapacak. Berlin, 26 (Radyo) — Al- man hükümeti, yeni ve 500 milyon Marklık bir istikraz akdine karar vermiştir. Bu istikraz bilhassa Otostratlar günün hatırasını Şahsiyeti yaratan âmiller neleydir? Büyük şair Hâmidin ölümü dolayısile, onun sahsiyetini tetkik çevresinden geçiren bir çok yazıların — intişar — etti- ğini ve etmekte olduğunu gö- rüyoruz. Bunlar arasında o yüksek şahsiyeti yaratan âmil- leri tebarüz ettirmeğe çalışan bazı yazıları da görüldü. Hatta bu cihet küçük bir münakaşa- ya bile vesile teşkil bulunuyor. İrfan Hazar: Bu âmilin, Hâ- middeki büyük şair yaradılı: Şının inkişafım, onun içinde yaşadığı muhit şeratinin tesir- lerine irca etmekte; Murad Çınar ise sadece yaradılış ve istidadın kâfi bir sebep teşkil ettiğini söylemektedir. Bugünkü "Anadali, 'da Or: han Rahmi Gökçenin birinci fikri müdafaa eden güzel bir yazısı çıktı. Orhan Gökçe; bu yazısında “Hayat ve muhit, san'atkârın kültürünü yapan müessirlerdir, diyerek istidadı, yaradılışta aramanın iptidai bir hayat telâkkisinden başka bir şey olmadığını söylemek- tedir. Bu izah asrımızın ilmi tarif- lerine uymaktadır. Münakaşa diğer bir mesele ortaya atmış bulunuyor: Şahsiyeti yaratan — âmiller nelerdir? Muhit mi? Yoksa yaratılışta mevcud farzolunan bir istidad mı? Ben yalnız bu cihet üzerin- den meseleyi tetkike çalışa- kim İstidad ve hâaslöflere”niar | lik olarak doğar ve meftur olduğu bu kabiliyet ve has- letler nispetinde inkişaf ve tekâmüle mazhar olur sanı- hrdı. Halbüki son ilmi tetkikler bu telâkkinin tamamen yanlış olduğunu meydana çıkarmıştır. Bugünkü - itiyad ruhiyatına görel (*) * İstidad, ehliyet, mizaç denilen zihni teşekkül ve karakteristikle tevarüs edil- mez, ferdiyet ve şahsiyet de- diğimiz bütün bu şeyleri için: de yaşanılan muhtin tesirleri öder. » *İnsan daimi surette birçok tesirler altında bulunmaktadır ki bu müessirler de muhiti teş- kil ederler.., “Her canlı maruz kaldığı tesirlere bir aksülâmelle mu- kabele eder bu tesir ve aksi tesirler tekerrür neticesi daha seri ve az hareketlerle yapıl- dığı takdirde mudilleşir ve itiyad ismini alırlar.., “İtiyadlar da bir takım sis- temlere ayrılırlar ve bu sis- temlerin muhassalası şahsiyeti vücüde getirir., “Bir zenci çocuğu aynı şe- rait içinde yaşasaydı bir Ame- rikalı çocuk gibi hareket ede- bilirdi.., O halde insanın Physigue etmiş Mezarlıkbaşında, sarhoş ola- rak arkadaşı Turamı — öldür- mekle maznun Hasan oğlu Hamdullahın — muhakemesine dün şehrimiz Ağırceza mah- kemesinde başlanmıştır. Maznun, evelce verdiği ifa- desinden başka bir diyeceği olmadığını, hep birlikte ve Turamıa' elni beline : götürdü- ğünü ve eskiden aralarında bir kavza geçmiş bulundu- gundan tabancasını çektiğini sandığını ve bu vaziyet üze- rinc bıçakla Turanı yaraladı- ğınmı söylemiştir. Şahitlerden Turan'n eniştesi, müteaddit defalar kendisine Hamdullah ile görüşmemesini zöylemesine rağmen, Turanın onunla dost olduğunu, halbuki aralarında eskiden bir kavga geçmiş bulunduğundan Ham- dullahın Turana karşı husu- Dolaplıkouyuda Kireçlikaya mçukilarda, hekkal.Rav Ceamali maznun Esad ile cinayet es- nasında kendisine yardımda bulunmakla maznun kardeşi Mehmed Ali ve Esadı. teşvik etmekle maznun metresi — Sa- finozın muhakemelerine öbür- gün şehrimiz ağırceza mah- kemesinde başlanacaktır. Okurlarımız, vak'ayı hatır- lar: “Tepecikte Sürmeli soka- ğında bir evde sarhoş olan Esad, yanında Mehmed Ali ve hemşiresi Safinaz bulun- duğu halde Dolaplıkuyu ma- hallesindeki evlerine dönerken Mühendis mektebi San sınıf talebesi dün şehrimize geldiler Istanbul Mühendis mektebi son sınıf talebesi; Bürhaneddin, profesör Toşyo, mühendis profesör Rıfkı, |do- çend Cemal başlarında olduk- ları halde şehrimize gelmişler ve Basmanede, Vali B. Fazlı Güleç adına Emniyet direktö- rü Bay Salâheddin ile Nafıa komiseri Bay Sırrı, Nahadan mühendis Bay Nüzhet, Devlet Demiryolları idaresinden mü- hendis Bay Nuri, Belediye mühendisi Bay Hurşid, Mü- hendisler birliğinden mühendis Bay Behçet ve Bay Muammer müderris Fizik ve pisimik faaliyet şe- killeri birer itiyad mahsulün- den başka birşey değildir. Hayat, başlı başına itiyadların bir muhassalasından ibareltir. İtiyadları yaratan âmilin de muhit olduğuna göre, istidad ve ehliyet dediğimiz şahsiyeti, yaradılış değil, içinde yaşa- nılan muhitin tesirleri doğurur. Netice olarak büyük Hâmidi yaratan âmilleri içinde yaşa- dığı muhit ve şeraitinin tesir- lerinde aramak daha doğru ve daha ilmi olur kanaatin- deyim. C. Kırhan TiThiyai ruhiyatı « Beharic- me ) Mehmed Saffet — 9 Elektro mihanik ve 18 su mühendisi talebe, Basmanede vagonlarında kalmışlar ve pro- fesörleri, Ankarapalasta misa- fir edilmişlerdir. Bugün saat 17 de Mühen- disler birliği tarafından Anka: rapalasta profesörlerle talebe şerefine bir çay ziyafeti veri- lecektir. Haber aldığımıza göre, ta- lebe, Elektrik fabrikasını ve diğer bazı müesseseleri gez- | dikten sonra buradan Balıke- sire girecekler ve oradan İz- mit yolile İstanbula dönecek: lerdir. sarhoş bir halde gelirlerken, | Kireçlikaya cinayeti nasıl oldu? Katil Esadı, metresi Safinazın teşvik ettiği söyleniyor taraflarından karşılanmışlardır. | MAHKEMELERDE Mezarlıkbaşıcinayeti da- vasına' başlandı . Maktul Turan, eniştesinin tenbihlerine rağmen katil ile dost olmuş ğini bildiğini, fa: kat cinayetin nasıl olduğunu görmediğini söylemiştir. Diğer şahid Rıdvan da hâ: | diseyi şu şekilde anlatmıştır: — Hava epey kararmış bu. lunuyordu, ben dükkânda leb: lebi kavuruyordum. Bu sırada dışarıdan gelen bir ses duy- dum. Derhal dükkândan dişarı fırladım ve bir adamın yerde yuvarlandığını, gömleğinin ara- sından kanlar aktığını gör« | düm ve bu vaziyet karşısında derhal Tilkilik eczanesine ko- şarak polise haber vermelerini söyledim. Dükkâna döndüğüm zaman da yaralı adam bir arabaya kaldırıyorlardı. Ben ne maktulü ve ne de katili tanırım, dedi. Muhakeme, diğer şahitlerin dinlenmesi için başka bir güne bırakılmıştır. Bakkal B. Cemale tesadüf et- mislerdi. B. Cemalin Esatta bir halde görünce küfrederek: — Borcunu ödemek - için para bulamazsın, içki için ne- reden buluyorsun? Diye bağırmıştır. Esad da mütekabilen — küfretmiş, — B. Cemal, yerden aldığı bir taşı Esadın başına vurmuştur. Bir müddet kavgadan sonra bekçi gelmiş, kavga edenleri ayır- mıştır. Şahitlerin ifadelerine göre Safinaz, yakında bulunan evine giderek bir bıçak almış, ge- tirip Esada vermiş: — Vur şu herifi! Sen ha- pishaneye düşersen ben tütün magazalarında — çalışır, sana bakarım. Diye teşvik etmiş, Esad tekrar geri dönmüş, Bay Ce- mali bıçakla yaralıyarak öl- dürmüştür. Safinaz, evli bir kadındır, fakat kocası İzmirde olmadığından Esadın evinde kira ile Esadın metresi olduğu söyleniyor. Bir de — vardır. Kavga esnasında — Mehmed Ali de Esada yardım - etmiş, fakat yüksek bir duvardan dü- şerek kolu kırılınıştır. Muha- keme safhasında bütün bunlar mevzubahs edilecektir. TAKVİM Rumi - 1353 Nisan V4 oturuyordu. arada resimleri SŞİL 1211 yatan kkindi 9,01 16,02 imsak 1441 20,81) 813 3,
