14 Ağustos 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 3
4i1418/936 DÜŞÜNDÜKLERİM Beyazlar, siyahlar ve medeniyet Medeni beyaz insanın ip- tidai siyah deriliyi bir hokka- baz gibi oynattığı tarih dev- resinin en su götürmez hâdi- seleri ile karşı karşıyayız. Beyaz, sırf beyez olduğu için hâkim olmak iddiasında- dır. Ve siyah derili her insan, ancak esir, kul, köle ve va- sıta olmaktan öteye geçmi- yen bir mahlüktur, Bunu hangi mantığın, hangi fizik kanunu- nun, hangi semavi kitabın em- rettiğini sormak lâzım değil- dir. Yüzünün beyaz cildini göslerir; — Ben, beyaz insanım! O ise, siyah insan! Der. Beyazın medeniliği, siyaha karşı vahşette en ge- niş salâhiyetleri de vermekte tereddüt etmez. Bunun istinad ettiği mantık ve iddia da şudur : Medeniyet namına! Bizim de gafletimiz şura- dadır : Biz, — medenilikle - insanlığı ve fazileti kardeş sanıyoruz. Halbuki medeniyet insani mef- humları kendi bünyesinden çoktan ayırmıştır. O kadarki, medeniyet, kendisini doğuran ilmi, hattâ kendi kendini bile yıkacak bir kör tanssup içine düşmüştür. Medeniyetin tarifi o kadar değişmiştir ki, bir fi- lozofa, bir sosyoloğa, bir edi- be, bir politikacıya, bir kapi- taliste, bir ameleye göre, la- mamen ayrı ayrı şekiller alı- yor. Bunun müttehid. kaldığı yegâne cephe, siyahlara karşı olan dıvardır. Umumi harpte Türkiye hu- dudlarına — saldıranları şoyle bir hatırlıyalım : Nuh babanın teknesinde si: lâhlanmış, kavimlerin çeşidini temsile gelmişlerdi sanki! Kırmızıdan, beyazdan, sarı- dan, siyahtan, ayrı aym cti- kette, ayrı ayrı dillerden in- san- yığınları! Fakat ateşe, namlıların önü- ne atılanlar, yalnız siyahlardı, Hindistan'dan, Mısır'dan, Ce- zair'den, Madagaskar,dan, or- ta Afrika'dan, Çin Hindista- nından gelmiş bir sürü bed- bahtl. Beyaz medeni, karnını”do- yurup eline silâh verdiği bu iptidai sürüleri, zengin toprak maddeleri gibi silâhlarımızın, süngülerimizin altına yatırdı. Bizi de gene onlar vurdular. .. İtalya - Habeş harbında da vaziyet gene ayni oldu: İtalya, galip gelebilmek için gene siyah derili yerlileri kul- lanmaktan başka çare bula- madı. Sert, mukavemetli, si- yah derili Habeşi, gene ayni toprak, ayni su, ayni kan ve rengin iptidai zavallıları ile vürdu. . .. Bir haber var: İtalya Ha> beşistan'da — yerlilerden 100 bin kişilik bir ordu teşkil et- mek - tasavvurundadır. ve bu haber İngilterce'de ehemmiyetle karşılanmıştır. Çünkü böyle siyah bir ordu, tehlikelidir. Fakat bu telâş yersiz değil midir? Kos-koca İngiliz müstemle- keleri, kakao, kahve, hindis- tan eevizi, hind kumaşı gibi sivah insan da yoetiştirmekte- dir: Açlığa, zillete, tokata, ku- mandaya, sadakata boyun eğ- Evh Adam HİR HABERLERİMİ.-«. İngiltere ve Almanya'ya yaş kavun ihraç edeceğiz üzüm, Manisa'da tedkikat yapan heyet, dün şehrimize geldi. Yaş meyva ihracı için Soğuk hava depo- tesbit edilecek ve bağcılarımıza Tompsons nev'inde üzüm istihsali öğretilecek. larının yerle İktısad Vekâletinin memleketimizin muhtelif mey: va mıntakalarını tetkik etmekte olan Türkofis meyvalar seksi- yonu şefi Zeki Doğanoğlu ile standardizasyon — mütahassısı doktor Bade ve ziraat ban- kası şeflerinden Rahmi, dün Manisa'dan şehrimize gelmiş- lerdir, Heyet, dün - vilâyette vali Fazlı Güleç'i ziyaret et- miştir. Beş gün kadar Mani- sa-da kalan heyet, oradaki yaş üzümleri; Kaliforniya'da kuru- tulmakta olan kuru üzüm tar- zında kurutmak. için müstah- sillere izahat vermiş ve Ma- nisa ovasında — Selim şahlar köyü ile civarındaki köylerde yetişen kavunlar üzerinde tet- kiklerde bulunmuştur. Haber aldığımıza göre hü- kümetimizin hazırladığı ikinci beş yillik kuru meyva sanayli programı mucibince İzmir'de büyük mikyasta ve yaş üzümle meyva yetişen Ege mıntakası- nn muhtelif yerlerinde de kü- çük mikyasta soğuk hava de- poları tesis edilmesi mütasav- verdir. Bu mıntaka dahilinde küçük soğuk hava depola- rında ambalajlanacak olan yaş meyvalar: soğuk hava tertiba- tını haiz vagonlarla İzmir'deki firikorifik depoya gelecek ve soğuk hava tertibatını havi vapurlar, bu depoya yanaşarak taze meyvalarımızı yükliyerek ecnebi memleketler piyasala- rına götüreceklerdir. Kavunlar gerek Manisa'nın Selimşahlar ve civarı köyle- rinde ve gerekse Kırkağaç'ta seçme suretile ambalâjlana- caktır. Üzüm ambalâjları Ka- liforniya'da olduğu gibi bura: da da yapılacak ve istihlâk memleketlerine gönderilecek- tir. Yapılan tetkiklere göre dünyada en fazla yaş meyva istihlâk eden — memleketler, başta İngiltere olmak Üzere Almanya ve Hollanda ile Fran- sa'dır. İngiltere'nin 1933-1935 seneleri vasati umum meyva idhalâtı 1,331,000 ton olup bunun kıymeti bizim paramızla 156 milyon liradır. Bu idha- Tâttan 46,000 tonu yaş üzüm- dür ki kıymeti bizim paramızla 9 milyon İiradır. emrile İngiltere, yaş üzümden baş- ka diğer yaş meyvalar meya- nında külliyetli miktarda ka- vun ve karpuz istihlâk etmek- tedir. Şu hale göre piyasaları memleketi miş milyonlarca insan!, İtalya, siyah koz mu niyor; O da, kahve rengi ile ka- rışık siyah kozu kullanabilir. Hepsi de ayni iklimin, ayni esaretin sürüleridirle.. .. Zavallı medeniyet, beyaz nikabının altında ne kap-kara hüviyet taşıyor? Orhan Rahmi Gökçe üzüm ve kavunları için en müsaid pazarlardan biridir ve meyvalarımızın - bu piyasalara nakli de çök kolaydır, Almanya'ya gelince, Alman- ya'nın 1933-1935 seneleri va- sati umum meyva ithalâtı 655 bin ton olub kiymeti 76 mil- yon Türk lirasıdır. Alman'ların ayni seneler zarfında ithal ey- Jedikleri yaş üzüm miktan 59 bin tondur ki kıymeti 11 mil- yon Türk lirası eder. Bu va- ziyete nazaran Almanya pazar- larına memleketimizden vasi mikyasta yaş üzüm sevketınek mümkün olabilecektir. Kavun- larımızı da Almanya ve vasatı Avrupa halkı tedricen sevkiyat yapılmak suretile istihlâk ede- cek vaziyettedir. Şehrimize gelen heyet, ku- rulacak olan soğuk hava de- posu yerini tesbit edecek ve bu seneden itibaren muhtelif piyasalara tecrübe mahiyetinde olmak üzere kavun ve yaş üzüm ihracı imkânlarını arıya- caktır. Evelki günkü ve dünkü sayılarımızda bahsettiğimiz Ka- liforniya'nın Tompsons üzüm- leri tarzında üzüm kurutma işini ele alan heyet, Manisa'da artırmak için yüzü mütecaviz müstahsil ve ko- operatifler mümessilleri önün- de Alman firmalarının bu nevi üzüm için vükubulan talepleri ve Kaliforniya'da üzümlerin anasıl kurutulduğu hakkında izahat vermiş ve her inüstah- silin, bir miktar üzümünü bu şekilde — kuretmasını tavsiye etmiştir. Müstahsiller, bu tek- Kfi kabul et- mişlerdir. Müstahsillerin kurutacakları | bu üzümler tariş üzüm kuru- muna gönderilecek ve kurum, bunları doğrudan — doğruya Hamburğa —ihraç edecektir. Tariş üzüm kurumu ayni za- manda kendi hesabına da İz- mir civarındaki üzümlerden birkaç yüz çuval üzümü bu | şekilde kurutarak Almanya piyasalarına gönderecektir. Öğrendiğimize göre heyet, İzmirdeki - tetkikatını bitirdik- ten sonra ÂAkhisar, Kırkağaç ve Bergamanın Kozak nahiye- sinde tetkikat yapacak ve bunu da bitirdikten sonra Mar- | mara havzasında ve Trakya “ile Kocaeli mıntakalarındaki meyva, çilek tetkiklerine baş- byacaktır. memnuniyetle (.Içak”ile_l-îaîiıbur- ga üzüm gidiyor. Üzüm kurumu oferto miktarını mühim bir te- şebbüse girişmek üzeredir. İngiltere | izin yaş Üzüm kurumu, İzmir'e yakın bağlardan iki tanesini — satın alarak veya kiralıyarak bunlarda üzüm kurutacak ve bu bağ- lar, numüne bağları olacaktır. Üzüm kurumu, bu - üzümleri, onar ve önbeşer kiloluk ambalâjlar halinde hazırlıyarak tayyare ile Atina'ya, oradan da gene tayyare ile Hamburg'a gönde- recek ve bir tecrübe yapılacaktır. Bunun için üzüm kurumu bin lira kadar masraf yapacaktır. Bu suretle yeni sene üzüm mahsulüne acele ve mühim ofertorlar temin - edilecektir. Ka- vunlarımız için de ayni suretle tayyare ile müstacel teşebbüs- lerde bulunulacaktır. K. Sirki'nin vahşi hayvanları da var Busene Kültürpark için 170,000 lira masraf olacak Kültürparkta fuar hazırlık- larına ehemmiyetle devam edil- mektedir. Fuarda bir pavyon sına muvakkaten verilmiş olan elektrik ceryanının arttırılma- sinı şirketten istemiştir. ilnuş olan rkspoıınlaıa deLo- “ rasyon işlerini onbeş gün için- de tamamlamaları için tebligat yapılmıştır. Belediye reis mua- vini Suad Yurdkoru, dün Kül- türpark'a giderek hazırlıkları muhtelif inşaatı teftiş etmiştir. Fuarın açılmasına 17 gün kal- mış olduğundan hazırlıkların bu müddet içinde tamamlan- ması için geceleri de çalışıl- maktadır. Belediye, fuar saha- Macaristandaki büyük sirk kumpanyası ile mukavele imza | edilmiştir. Yüz elli artisti ve muhtelif vahşi hayvanları bu- lunan bu sirk, fuarda bir numara teşkil edecektir. Ve bütün - fuar İzmir'de kalacaktır. İstanbul'da bulunan Bele- diye reisi Dr. Behçet Uz, İs- tanbul şebir tiyatrosu ile bir mukavele akdetmiştir. Bu mu- kaveleye göre şehir tiyatrosu- | cazip | müddetince Cellâd gölü 'İnşaattetkik edili 'yor Naha Vekâleti su mühen- dislerinden Selâhi Torbalıda Cellâd gölünün kurutma faa- liyetini ve açılan kanalları tet- kik etmek üzere Ankara'dan şehrimize gelmiş ve Torbalıya gitmiştir. Mühendis, projeye göre açılmış olan kanalları gözden geçirmiştir. Haber aldığımıza göre ana kanalın açılması bitmiştir, Cel- lâd gölünün suları teşrinevelde denize akıtılacaktır? Ana ka- nal üzerinde inşa edilmekte olan dokuz betonarme köp- rünün inşaatı ilerlemiştir. Göl- deki sular denize akıtıldıktan sonra müteferrik küçük kanalların açılmasına devam olunacaktır. Bugün seyyah gelecek Empres Of Avusturalya adlı İngiliz seyyah gemisi, bugün saat sekizde İlmanımıza ge- lecek ve 480 seyyah getire- cektir. Bu seyyahlardan 135 i Selçuğa giderek Efez harabe- lerini ziyaret edecekler, diğer- | leri de İzmirde kalarak Müzeyi, Kadife kalesini ve eski İzmir hafriyatını gezeceklerdir. Dünya Buğday piyasası. Aldığımız malümata göre Avrupa'nın bu seneki buğday rekoltesi 408 milyon — kental- dir. Bu mikdar geçen seneki rekolteden 14 milyon kental, yâni yüzde 3 nisbetinde daha azdır. Kanada'da 1919 danberi en az bu sene buğday istihsal olunmuştur. Yulaf, çavdar ve arpa mahsulü de çok fenadır. €eçen senenin 257 milyonuna mukabil, bu sene ancak 218 milyon Buşel buğday elde edilebilecektir. Pamuk ve Buğday Pamuk piyasası dün 44,5 kuruşa yükselmiştir. Evelki gün 44 kuruştu. İzmir'de Pamuk Stoku kalmamış gibidir. Mev- cut Pamuk miktarı 120 balya kadardır. Sif Yunan 1limanları için tonu 130 şilinden Romanya ile 12,000 tonluk bir buğday mış ve kirletmiş.. — Cumaovası nahiyesinin Yeni ) köyünde Yusuf kızı 15 yaşında | Dudu'yu, Efençukuru ko)undıh | Efe Mehmed'le iki arkadaşı zorla sürüklemek suretile ka- çırmışlardır. Dudu'yu, Efe M med kirlettikten sonra — evil Eöndnmişliı. Mehmed, evli ir çocuk babasıdır. Tutı müş, adliye verilmiştir. Hai küçük olan' Dudü'yu tehd i etmiş olacak ki, Dudu: — D — Mehmed beni değil, ben Mehmed'i kaçırdım. — - L Demektedir. Efe Mchm tevkif edilmiştir. Tahkil devam olunacaktır. Pa KA T ; l Üzüm ambalâjı Karşıyaka'lı Cenan, Razakı üzümlerinden yeni bir ımbl lâj yapmığ ve düz Ti müdürlüğüne — vermiştir. ambalâj; içindeki üzümler uzun zaman bozulmadan duracak şekilde” îapılmıs olduğund 25 gün kadar Türkofiste ka- | lacak ve sonra bir heyet önün- de açılacaktır. Cenan'ın am- balâjı, muvaffukıyetli bir netice verirse Razaki üzümlerinli bulduğu formü'e göre ambas lajlanarak ihracı için teşebbüse girişilecektir. —— Zam gören muz mualllmlm Bergama Zübeyde n mektebi başmuallimi ve l:u tür memuru Saffet At ile Foça merkez mektebi m ' allimlerinden Tevfik Ülkü İzmir Halid bey mektebi mu- — allimlerinden Vedia'nın s0 üç yıl içinde takdire değe ü Va | bir şekilde çalıştıkları gofüi bi müş ve Eylülden itibaren ma- aşlarına bareme göre bir derece zam yapılması - kabı edilmiştir. Vapur gezintisi Karşıyaka gençleri tarafın- dan yarın akşam saat 19,40 da - Karşıyaka iskelesinden kalk- mak üzere bir vapur kir: mıştır. Bu vapur, bütün gece körfezde dolaşacak ve halkı gezdirecektir: Müsamere C.H.P. Asansör ocağını da yarın akşam parti azalari ailelerine bir müsamere - veri: cektir. Müsamereyi ocak gös teriş kolu verecektir. Teftiş Devlet demiryolları sekizinci işletme müdürü Tahsin, Menemen'e giderek muhtelif ö satış anlaşması yapılmıştır. Tür kiye iş ve işleri tedkik etmiştir. ziraat banka" ları üzüm kurumu Ltd. şir- | ketinden: Üzüm yetiştiren mıntakalarda müteşekkil kredi koopen' tiflerine bir kolaylık olmak üzere kurumumuz - tarafıdan lı" mir borsasında bir satış bürosu tesis edilmiştir. Üzümlerini delâletimizle satmak istiyecek olan kocıpcrı- liflere azami kolaylık gösterilecek ve fazla masruf ile külfeı tahmilinden ictinap edilerek mallorı en uygun şartlarla satı lacaktır. Satışlar mallarını kurumumuza sevkedecek koopcıatiflerîıı arzu ve talimatları dairesinde yapılacaktır. Kurumumuzla muamele yapacak olan kooperatiflere her | hafta munlazam bir surette piyasa temevvücatı hakkında | malümat verilecektir. Bu hususta talep edilecek masraf ve komusyon müfredati bervechi atidir: .| Yüzde bir buçuk komısyon_ uval başına beş kuruş udıy. hakiki simsariye ile zaruri ma:rn!lnr Delâletimizle satılmak üzere gönderilecek üzümlerin paçal- lanmamış ve kuru olması şarttır. Mal gönderecek kooperas | tiflerin muvazzah adreslerini muzu tahriren haberdar etmeleri rica olunur. nun operet kısmı elli kişilik bir kadro ile fuara gelecek ve kültürpark içinde hazırlanmakta olan açık tiyatroda fuar tüüd- detince temsiller - verecektir. bildirerek şimdiden kurumu-” 2536 | Açık tiyatro için beledi 1000 koltuk sipariş edilmi; Belediyenin, fuarı hazır bi hâale getirmesi için 170,000 lira sarfetmek lâzım gelmiştir. ğ 00
