4 Haziran 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 2

g y Ankara mektupları : Iş Kanununda Ne Gibi Maddeler Var? b üÇ Ankara; — (Hususi muhabiri miz yazıyor) — Muvakkat en cümen İş kanunu projesinin (İşfta tanzimi) ne ait olen faslı üzerinde bilbassa durmuştur. Bandan daba - tabli birşey ola mazdı. Çünkü İşla tanzimi mes elesi dünün oldüğa kadar bu günün ve yarının en çetin İk tısadi — mes'elelerinden birl ve battâ hiçte mübaloğa edilmiş olmadan — denebilir ki, bügün | üzerinde en fazla durolan eko Bomil mes'elelerin bicinelsidir. İş müddetleri ne kadar ol malıdır? Daha açık bir Wade ile, bir İşçi günde kaç saat ça lışmalıdır? Ba sunli, iki tarafı keskin kıhca benzetenlere bir çırpıda hak vermeden geçmek nasıl kabil olabilirdi. Devrimizin makine devri ol, düğanda hiç kimsenla şüphesi kulmamıştır. Habeşlerin akibeti bu devrin İcaplarına uyarak makineleşmekte geçikecek mll letleri bekleyen karanlık ge leceğini —açıkça — göstermiştir. Bahsimizdea uzaklaşmıyalım. İş müddeti, makine İle beraber doğmuş elele vererek medeni İnsanlığın — karşıtında — glttikçe çetrefilleşen ble mes'ele halin de, boy atmıştır, Maineleşmiş — milletlerde iş müddeti diye bir mee'ele, gö rülmüş ve İşidilmiş birşey de gildir. Makineleşmiş milletlere go Hnce, bu milletlerde İş müd detl bilhassa dünya Iktısad buh ranından sonra, başlıca ve bir birime zıd reel şu İki sebepten dolayı - düşündürücü — mabiyet almıştır. 1 — Dabha çok İşçi çalıştıra bilmek için mesal sastlerini kısaltmak. 2 — Daba ucuza mal ede bilmek için mesal — saatlerini mzatmak. Bizim — gibi makfoslaşmıya yeni başlamış milletler için ya karıdaki iki şıktan — hiçbirlet varid değildir. Bizde Iş müd detleri daha bir zaman, yani her sahada makineleşinceye ka- dar plânın ikinel safında kal mak fcsp eder. Buna mukabil mllli menfestlerimizin feap ot tireceğl çetin mesai kurşisında İşçinla — yıpranmasına — meydan bırakmıyacak, yaşayış tarzlarını yükseltecek — tedbirler almak plânın ön safında gelmelidir. Yenli iş kanunu projesinde ba reslitelere riayet — edildiğini görüyoroz. — Proje bir taraftan iş müddetlerinin tezyidi husu. sonda hükümete selahiyet ver miş, diğer taraftan da İşçilerin yaşayış tarzlarını yükselrecek ve Hhbalarını koruyacak — ted birleri almeğe, hükümetl mü kellef kılmıştır. İş müddeti: Müvakkat encümenin İş müd deti için kebal ettiği formül hükümetln teklif ewiği formül den daha — geniştir.. Hükümet teklifinde ayaen şöyle — denl- Hyorda: Madde 26 — İşçilerlü — iş müddeti günde B esat veya bafinda 48 — Ganttır. “Çalışma müddetine mütsallik bükümle. rin mühtelif — sanayide — tatbiki zamabları İktısat vekâleti tara fodao bazırlanacak * nizamna molerlo tesbit edilir. Muvakkat evcümer LA aç maddeyi miştir. Madde 35 A) Genel bakımdan iş müd detinin haftada 48 saat olmanı Ba müddet cumartesi günleri saat 13 de kapanman mecburi olan iş yerlerinde en çok doküz şesti ve cumartesi günleri saat 13 ten sonra dahi Kşlemesi calz olan İş yerlerinde fse en çok sekiz aaatl geçme- mek şartile haftanın çalışma günlerine taksim olunur. B) A fıkrasındaki hüküm ne gibi İş yerlerinde, habgi tarih- ten İtibaren ve ne saretle tet: bik edileceği, İktımat vekâleti: ni teklifi üzerine çıkarılacak nizamnamelerle zaman zaman tesbit olunur. Şa kadar ki İca- beden nizemnamelerin bu tarz- da çıkarılması yola İle A fik. rası hükmünün türlü işler için kesinleştirilmesi keyfiyeti, ba kanunun meriyete girdiği gün- den İtibaren üç — yıllık bir ge- mel müblete bağlanmıştır. C) Türlü mahiyettekl İşler bakkında B fıkresı mücibince nizamnameler çıkarılıncaya ka- dar ki geçit devirleri için tat. biki müktezi iş müddetlerini bir sene içinde İktısat vekâle- tinin muvakkat gedel emri ile tesbit olunur. şa çekilde değiştir. esvastır. Bu iki maddenin mukayese: Hoden şa dikkeate değer netice çıkıyor: Hükümet teklifinde İş müd. detinin 48 enat olecağı mutlak olarak zikredildiği balde mu- vakkat encümenin kabal ettiği gekilde bo mutlakıyet kaldırıl- Mmıştır. Şayanı dikkat olan diğer bir değişiklikte; bükümet haftada 48 aat olarak kabal - edilen çalışma müddetinln artırlmasını yalvız seferberlik baline mün- hasır olmasını İstediği -balde muvakkat encümen bunun bazı şartlarla ealh zumanlarına da teşmil etmiş ve projeye — şöyle bazı hükümler koymuştar: Madde 37 Memleketla ekonomik menfeatleri bakımın- dan yebut mahiyetleri itibarı Hle ve lstihsel mikdarlarını mu- tad olan seviyenin yukarısına ihtiyaçları dolayısile 34 üncü maddenin (A) bükmünün dişa: rısında kalarak, günlük çalışma müddetlerini muvalkat zaman- lar için o hükümden daha fazla arttırmalarına covaz veri. lecek İşler bakkında Işbu ka- nunun mer'iyete girmesinin lik yılı içinde — bir. nizamname Ysdar olanur, İktlsat vekâlelince bazırlana- cek olan bu mİzamnameye ko- nulacak hükümlere alt genel şartlar şunlardır ; 1 — Moayyen addia üze- rine konulacak çalışma saatleri, günde en çok üç ssat olabilir. 2 — Fazla çalışma ssatleri WMe çalışılacak günlerin yekâna bir yılda en çok 90 — güne varabilir. 3 — Her bir fazla aat için verilecek ücret, normal çalışma ücretinle sant başına düşen mikdarının yöüzde yirmi beşten yüzde elliye kadar — yükeeltil mesl saretile ödenir. 4 — Fazla saatlerle çalışma ya İşçilerin muvafakatı olmak şarttır. Bu muvalakat, fazla ça- ki srasında alınu SAT a | | M DÜT '_— Günün Telyazı Haberleri Hükümetimiz, Boğazlar Mes'elesini, |!$ Kanunu Müzakerede.. Zecri Tedbirlerle Alâkadar Görüyor. .- Zecri Tedbirler Işi Halledilmezse, Italya'nın (Montro) Konteransına İştirak Etmek Istemiyecği Söyleniyor. , Perle, 3 (Radyo) — İstanbul'dan alınan baberlere göre, Türkiye cumuriyeli, Boğezlar mes'e lesini zecri tedbirlerle yakından alâkadar görmektedir. Zira, zecri tedbirler İşi halledilmezse, İtalya Boğuzlar mes'olesini tetkik edecek olan (Montro) konfersosınea İştirak etmek İstemiyecek ve böyle Ankara 3 (Hususi muhabiri mizden) — Kamutay bugün Refet Camtez'in başkanlığında toplanmış — ve iş kabunu lâyi hesinin — birinci müzakeresini yapmışlır. Bugün kanon lâyibasının 52 meaddesl müzakere edilmiştir. Coma gönü yapılacak olan top bir hareket, İşle biran evvol Betlcclenmesine mâni olecaktır. '[',,':'.f:;,_:_';:"""" Heeeiaii —————-—**“*-'-——H—P İş kenonanun — müzakeresl * sresında — hararetli sözler söy Etibank Kongresi AYEDE DAİA V Kialak Hai vasiri ea İzmir - İstanbul 20 Bayar bir söylev vermiş ve: Dün Toplandı ve Iktısat Vekilimiz R lira olacak.. yaRRE A NENR. SERCECER bul, 3 (H K hebi k Del . De Beyanatta Bulundu.. EİE DA ĞRİİÇ LAPE İ KT SN eli c Aag e d Ltanbal arasında bava postasile | Vlsır'daki Tütün Ankara 3 (Hosust mohabirimi ) — Etbank umomi he ;dl dK ııııo p. P“'l" M H es Ş yeti bugün kamatayın maliyo encümeni slonanda toplanmıştır. | Sidlt tarifesi 40, y » (HFahrikalarımız.. Bir yıl Iş devresine ait raporün müzakeresi asında Celâl Bayar beyanatta bulanmaş, heyeti amumiyeye bankanın kısa zamanda yaptığı İşleri anlatmıştır. ve gelecek yıllarda ne şekilde çalışıla cağını İzab eylemiştir. Ba İzahattan sonta rapor kabul edilmiştir. ——— *© Yunanistan - Bulgaristan Bulgar Başvekili Arada, Gümrük Harbı Var, Dedi. Aina 3 (A.A) — Akşam gezeteleri Bulgar başbakanı Köse İsanofan Yunan-Bulgar münasebetleri hakkında gazetelere verdiği beyanatın metnini neşretmektedirler. Bulger söylemiştir: başbakanı — şunları — Balgaristan ve Yunanlıtan hükümetleri her iki memleket arasında mevcut olan musallak mes'elelerin balli hususunda bü yük hüsnü miyet beslemektedir. Halihazırda Yonanistan ile Bul Barlsten arasında bir gümrük barbı hüküm sürmektedir. Ve Bol- gerletanın bazı Yonan şebirlerinde konroloslosları yoktur. Yanan hükümetinin Bulgarlstan bakııdaki dostane beyaı Bulgar mil letl tarafından büyük bir memnaunlyetle korşılanmıştır. Sözlerini bitirirken Balgar başbakanı her iki memleket sındaki mes'elerin kısa bir. zamanda halledileceğine #anu söylrmlştl: Mısır - İrn_gil—tere_ i Fevkalâde Komiserin Londra'ya Ha- ara kani oldu- reketindeki Sebep Ne Imiş? Londra, 8 (Radyo) — Sir Lampso'nun Kahire'den Lond seyahati çok — mühim BEFESARİK VÜLANAT AM SAA DOGCARATAN T bileceği gibi, İş yerlerinin 29 oopcu maddede yazılı deblli ta Hmatnamelerinde veyabut İşçi lerin iş akitlerinde, esasev o İşte fazla çalışma imkân ve ih- tlmalinin meveot olduğu ve bu takdirde — ücretlerin me — yolda hesap ve tesviye edlleceği ten bit edilmiş bulunmak suretlle önceden dehi temin olanabilir. 5 — Sıhhi sebeplere müstenlt kısa veya mahdut çalışma müd detli İşlerde fazla — aaat İşlerde fazla eat çalışma calz olmaz. 6 — Fazla aat çalışma su retile — işletilmek — istemen — İş yerleri için bu fazla — saatlerin tatbikine başlanılmasından önce ve nihayet başlandığı gün alâ kadar makamına müracaat olu- parak — fazla — çalışma — çeri ve tarzlarının onuylandırılması lcep eder. Bu maddeoin bllbassa keyde şayan olan — moktesi, - bir. iş verenin — müvafakatini — ulma dan lıktan sonra da fazla çalışması için ayrıca bir ücret vermeden — biçbir İşçiyi, kanu mun kabül ettiği müddetten fazla — çalıştıramaması —bakkın daki hükümleridir. Ömer N. Köstem — Sonu var — bul - İzmir için 20 lira ola- caktır. 50 Hamal Gırtlak Gırtlağa. 13 Yaralı var. İstanbul, 3 (Hasusi mubabi rimizdev) — Buarada 50 hamal arasında İş mes'elesinden çıken bir kavga' alevlenmiş ve 50 ha mal birl birine — girmişlerdir. Netlcede 13 kişi yara'anmıştır. Zabıta, hâdlseyi bastırmıştır. Habeşistan'da Çeteler taaliyettedir. 30 Italyan öldürdüler. İstanbal, 3 (Hususi muhabi. rltbizden) — Adla Ababa ile Dessi yolu üzerinde fanliyette bulanan bir Habeş çetesi, Ital yan müfrezelerine hücum ede rek 30 İtalyan sekerini öldürdü. Matbaa ve fabrikalarda |Asgart mükellefiyet.. lstanbal, 3 ( Hususi muha birimizden ) — Fabrika ve matbaslar bukkında teşvikl ea nayi kanonu muciblace tatbik edilmekte olan 935 segari mü kellefiyet cetveli, bu sene de Ietaabal, 3 (Bususi muhabi: rimizden) — Tahbisarlar umum müdürü, Mısır'daki Tütün fab rikamızın durumunu tetkik et- mek Özere Misir'a gitmiştir. Tayyarelerimiz Rusya'ya gidecektir.. Istanbal, 3 (Husuri mubabi- rimizdev) — Bir tayyare filo- muzun Sovyet Rur giderek Moskova ve diğer şebirleri zi- yaret etmesl müohtemeldir. Zavallı Aklını kaçırmış Lastanbul, 3 (Hasusi) — Dell olduğa anlaşılan — bir. adaim Kültür müdürünü ziyaret etmiş ve Ortu tedrleat müdürü Av ni'yi öldürmek için aradığını söylemiştir. Bu deli, zabıtaca tevkif edilmiştir. “Ankara'da Bir tıptakültesi açılıyor İstadbal, 3 (Husasi) — An kara'da bir tıpfakültesi acılması hakkındaki kanan lâyihusı ha: zırlanmıştır, yakında Kemutey'a verilecektir. Denizyolları ve Akay kongresi... sebeplere — detinat — etmektedir. | , abik edilecektir. : İabe, BC Na MARELİ » :“m';;:"""_'d"“_' '_'ı"":m:_ Ankara muhteliti —| Hmizdev ) — Denlayolları 14 vüükalmi diğkntk bir İstanbal, 3 (Hasosi) — Ollm | letmesi, Akay ve havuzlar umu. ozlaşma elde — edilmemesidir. | PİYSt seçmelerine İştirak edecek | Mi heyeti bugün toplanmış ve M milliyetperverleri Kabire olan Ankara mühteliti bugün | bu iİderelerin 935 sencel blân- çolarını kâr ve zarar hesaplarını tetkik eylemletir. ve Sodan'da Tagiliz makeri ba | tebrimize gelmiştir. Tanmlsla toralat — döğildirler. ,A e A a calamak Tiksladen : Yalnız Süreyş'te Togllia askerl | y e Te ede la, Yunanistanda balalbiLarğisi — bakal 'drmek- | ği çaralisüleri. bulandarui Hâdiseler. Mti hakkımın - Mişir'liler Atna, 3 (Hasasi) — Go Londra, 3 (Radyo) — Sir Milez Lampson, yarın Mısıf'den Landra'yr gelecektir. Mısır fev- kalâde komlserinla bu seyahati, Mısir'la Togiltere arasında cere yan eden müzakerelerle alâ kadardır. Londra, 3 (A.A) — Siyasal mahafil Misir'daki — fevkalâde Togiliz komlseri Sir — Milacş Lampson'an Londra'ya - gelme- sine büyük bir ebemmiyet at fetmektedirler. Tagtliz Mısır mü sekereleri birçok noktalar öze rinde bir anlaşmayı derpiş ettl recek derecede ilerlemiş olmakla beraber #ücl mahiyettekl mer'e- leler hakkında henüz bir tarmı bal bolunmamıştır. Mevzuubabha olan noktalar ne asker mevcuda mes'elesi ne de Togiliz garal sonlarının bicleşmesi hakkında- dır. Ba mes'eleler Misir müda fansının İstikbaline taallük et mektedir. Kanal bölgesinde beş bin kişilik bir kuvvet bulundu rulması hakkındaki 1930 mua- fından reddedilmesi üzerine yeni zorluklar ortaya çıkmıştır. Keza Sudan mes'elesi bekkında da henüz bir bal sureti bulunma mıştır. 1008'ta grevcilerle zubila arasın: da vokum gelen — çarpışmalar netlcesinde her İki taraftan da birçok kimseler yaralanmıştır. Bir grevel de ölmüştür. -| TAYYARE SINEMASI TELEFON 3151 Bo hafta mevalmin çÇak beğeallen Ikl büyük filmi Kaçak Sevdalılar ROBERT MONTGOMERY ve MAGDA EVANS'ın beraber çe virdikleri tamamen Fransızca sözlü bir şaheser Viyana Geceleri Viyana'nın dillere destan olan eğlence ve mvsiki hayatı ve en &0f valsleri İrae eden geniş mevzalü büyük musiki ve eğlence filmi Ayrıca: Miki canlı karikatörler Fiyatlar: 15 . 20. 30 kuruştur SEANSLAR: Hergün 16 19.30 Vivana geceleri. 17,40 21,15 Kaçek sevdalılar Cumarteesl ve pazar 14 de Kaçak sevdelilarla başlar — ASA . SAat Na GAĞA Si <e ge LA İAT