3 Eylül 1935 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 6

M k Savfa 4 - Musso Gazeteciye Neler Söyledi? — Mtalya, Diğer Devletlerin Yaptıklarını Tekrarlıyacak- mış. İngiltere'ye Karşı Da Vesikalar Hazırlamış.. Z — j Yunayted Pres'in İkioçi başkanı B E. 5. Ken, M Mussolini ile bugünkü siyasal Habeşlatan hakkında uzun bir görüşme yapmıştır. Türkçeye çevırerek oşağıda oku " ğumuz bu görüşmeden de enlaşılacağı Özere, M. Müssolini son zama larda ,yapılan bütüo &ti durüm — ve yumıza gundü. görüşmelerde İzbar edilen erzularına, anlaşmazlığın berış yoluyla kotarılması ateklerine Tağmen, fikirlerinde serar etmektedir. Ona göre, İtalya'n'ın HMabeşistan hakkında dostça düygular beslemesine karşı Habeşistan İtalyaya karşı düşmanca duy, sökerlerine ar beslemiş, yapılan dostluk andlaşmalarını Jdırmıştır. Bunun iİçin de İtalya, Eritre ve Somuli eömürgelârine askor göndermiştir. tanımamış ve İtalyan sivil ve M. Muüseolini, İtalya'nın doğa Afcikasında böyle bir İş6 girişmesinin, Streza cehheninl bozmıya coğım düşünmekte, bu yoldaki sözlerin, İtalyanın yayıla ve güvenlik ihtiyatım anlamamazlıktan gelenler tarafından çıkarıldığını söylemektedir. M. Museolini İalya'nın hareketini haklı göstermek için, İogiliz'lerin Mısıri İşgalleri ile Amerikao D yerlilerle Meksika'lılara karşı güttüğü siyasayı du örnek olerak ileri sürmüştür. İtalyan başbskanı, doğu Afalkasındaki bir harbın uluslar gösyete İnl zayıflatacağı - yolundaki düşünceye de, yürüyüş halinde olan İtalyan ulusunun durdurulamıyacağı cevabını vermiş, fakat harb çıkatsa bile İralya'nın arsınlosal töze hükümlerinc saygı göstereceğini bildirmiştir. M. Müsesolisi, Talya'nın Mabeşlatanda aldığı durumdan dolayı İngiltere'nin - kayguya düşmesine Tüzüm olmadığını da İlâve ermiştir. “Habeş mes'eleri kökünden | düzelmek lâzımdır. Artık Ba beşletan, İtalya'nın sırtına çev rilmiş ne modera bir silâh ve be de molasi geçmiş bir mız rak diye kulamaz Mussolini bu sözleri büyük muncvralara — hareket gönd n — önceki İyee> düşü üp taşındık tan #0 80 ledi , bürü! dünyaca acçok hiyretlr büyük açmış olan, İtal edeceği okşam iyiden Zaynretimin gebebi karşılarsn ölçüde tenkide çığır ya'nın Habreşisten #yasası hak kında en yerkili yerden malü- mat ulmak olduğunu kendIsine Böylediğim zaman buna dedi ki: #— Geçen kırk yıl İçinde Habeşlstan İtalya'ya karşı düş manca duüyguüler taşımıştır. Ö, | tezyik yapılmasının önüde geç meğe ve İtalya ile anlaşmağa çalışmalı idi, Biz, böyle bir anlaşmanın meydaha gelmesine oğraştık ve nitekim 1928 de bir do tlak andlaşması yaptık, Böyle olmakla beraber, Habo şistan bu andlaşmaya o tarih tenberi hiç aldırış etmedi. Du rum kötüleştikçe kötüleşti. As- kerlerimize — saldırıldı. — İşyarla rımız ve tebaamız öldürüldü; Habeş ordusu da bize hücum etmek üzere bazırlanmaktedır. ve — Bundan dolayıdır ki, bütün bu olan biten şeylere karşı tedbir almağa karar verdik, ve bu se- beble de askerlerimizi Eritre ve Somall sömürgelerimize gön- derdik. Fazla birşey yapmadık. Ancak, ben, İtalyan hakkına karşı her irk tarafından saygı gösterilmesinde 1srar ediyorum. İşte, bizim, Habeşlstan'da İste- diğlmiz şey budar.., Bunun üözerine dedim ki ; *— Peki, İtalya'nın bugün doğu Afrikasında güttüğü sıyaşa Streza cephesi için bir tehlike demek olmaz mi? Avrups'nıa bugünkü müvazenesin! tehlike- ye sokmaz mif,, Mossolini bana gü — cevabi yerdi: » — İtalyanın arf, bir sö mürgecl ve yersel karakteri olan Habeşistan'daki siyasasının bazı çevenlerde düşünüldüğü gibi Avrapanın birge çalışıma Biyasasına —etki yapabileceğini sanmıyorum. Streza cebhesini ve bugünkü tiyasal müuvazeneyi ne bozabi Tir? Bunları aocak, herhangi bir sömürge savuşının bir Av: rupa tehlikes; olaceğı hakkında uydurma — masüllar — ort karmak — maksadile, İtalya'nın ya ılmak ve güvenlik ihtiyacını Doğu Alrika'ya İtalya'ı bilirler. Doğu Afriıkasındakt tatbik — öttikleri bhareketlerimiz öbür — sömürgeci — devletlerin Asya ve Alrikada tatbik ettik- leri eöcl hareketlerden hiçbir bakımdan farklı birşey değildir. Yalımları etrala yaymak istiyen Mtfalya neferlerini ortadan uzak- laştırmak Iâzımdır.,, Mussolioi bunları söylerken masanın üzerinde duran büyük bir albümü eline aldı. Bu al: büm İogtlizlerin 1882 da İs: kenderliyeyi bombardıman etme: lerl sonusunda yakılıp yıkılmış olan yerlerin fotoğraflarile do do idi. Müssolini bir yandan albümün yapraklarını çeviriyor, bir yandan da bana: “— logilterenin Musırda ne- ler yaptığını size bu resimler de gösterebilirler. Sizler de Ame- rikada hemen hemen aynl şey- leri yrptımz. Yerleştiğiniz yer- lerin smnırlarını nasıl ileri sür. dünüz? Bu yerleri kırmızı de- rililerin, Meksika'lıların elinden zorla aldınız. Birleşik Amerika hükümet. | leri, önceden doğuda bulünan 13 sömürgeden başka bir şey değilken, bugün — kıtayı baştan başa kuplamıştır.,, Duçeye * Şayed uluslar soz- zetesi sallantıda olan bu mes'e. leleri dözeltmek — için bir çare bulamazsa, ne — yapacaktınız? İtalya — uluslar — sosyetesloden cekilir mi ,, diye sordum. Ba soraya karşı - Mussolini dedi ki: Yİtalya, İster Cenevre'sdiz feterse Cenevre'ye karşıt, kısaca nesil olüren olsün, gayelerine doğru yürüyecektir.,, Massolini'nin verdiği kuv- vetli ve enerjik karşılık İşte bu olmuştu. Sorgularıma deiam ettim: *—Bir dünya barbının önü: ne nasl geçilebilir? Uluslar sosyetesinin — âüldeki durumu ne olacaktır?,, Mussolini bir müddet sesini 'din axker sevkiyatı.. den konuşmuya — başladı. Bu defa daba ciddiğ bir tavırla dedi ki: “*— İtalya ulasunun bugün yaptığı gibi, yörüyüş halinde olan bir ulus, bayatın ve olus ların statik görüşleri yüzünden durdurulamaz. Barış için asl en büyük tehlike, dünyanın statik görüşüdür. —Uluslar s0s: yetesinin yaşamasım İstiyenlerin uluslar sosyetcsl — paktının 19 uncu ve 221nci maddelerile gözönünde tatulmaş ölan teh: likeyi anlayıp kavramaları ge: rektir.,, Bundan sonraki sorum, 1888 de yapılmış olan andlaşma hak- kında idi: “—Ekselana, dedim, harb zamanında Süveyş kanalından geçilebileceğini — garanti eden 1888 andlaştıasını ulaslar 808: yetesl paktının değiştirdiği te- zine ne buyurulur?,, Buna da Mussolini şa cevapta bulundu: » — Uluslar sosyetesi paktı 1888 andlaşmasının tamamlle yürürlükte — olduğunu — tasdik eden Versay andlaşmasının bir parçasıdır,,, “ Şayet harb olursa, İtalya- nın, terafeız olan gemileri araş tırmak Iddlasında bulaunup bu lunmıyacağı* hakkındaki soru ma karşı, Massolini dedi ki: « — İtalya, hor vakit yaptığı gibi, arsınlusal tüzevin hüküm lerini sayacaktır.* Banlardan sonra artık görüş- memiz İngiliz'lerin doramuna geçti. “ — İagiliz'lerin takındıkları tavır acaba yalnız İnsanlık sev. gislüden mi ileri geliyor?,, diye Daçeye, bu mes'ele hakkında ne düşündüğünü sordum. Duçe cevap verdik “ — Tİogiltere, 1891 ve 1894 protokolları Jle, hemen bemen bütün — Habeşistan'ı, — İtiya'nın nüfuzu altında olan bie yer diye kabul ediyorda. Ba pro- İini Bir Amerika'lı Çarlık Amirali Kolçak Nasıl Kurşuna Dizildi? Irkoç Çeka Reisi Bu Macerayı |Ta- mamen Aydınlatıyor.. Umumt — harbin pekçok olan macera: ları arasında, 1919- 1920 de bolşevik idaresl aleyhine 1 yan çıkarmış — olan Amiral — Kolçak'ın macerası da önem- lidir. Amiral Ros çarlığı larından , ve slvrilmiş #malarındandır. Ne üÜcede mağlüb olmuş, yakalanmış ve İrkaç: ta kürşüna — dizil: miştir. Amiral Kolçak, çarlık Grand Düklerinden — Aleksandır. — ve Fransız — generali - Rukerel'in maceraları hakkında — pekçok yazılar yazılmışıa da — bunların hemen biçbirisi maceranın ba kiki şekiint bildirememişlerdir. Fakat Moskovca'da çıken Pravda gazeteslade çıkan bir yazı bu karanlık macerayı iyiden iyiya aydınlatmıştır. Yazı, İrkoç çekası relsi S. Kolçak, amiral Çundovaki'nindir. ve hülârası şudur: 1920 senesi şabatının ilk günlerinde İrkoç mevkil beyaz Rus'lurdan mürekkep ve gene ral Voo Kavel kumandası l todaki — kuüvvetlerin — tehdidi eltında İdi, Bundan — başka şehirde, mürtecilere el altından yardıma hazır. birçok — şüpheli kimseler vardı. Ellmizde de başta amiral Kolçak ve general Pepeliyaf olmak üzere pekçok esir. ve mahbus beyaz Rüs boulonayordu. _"Bıyıı Rasların Kolçak ve Pepellyef 'i kortarmak için bü: tün kuvvetlerile saldırmak üzere ——— Fransa arasında 1906 da ya- pıleaş olan üçler andlaşmasile tasdik, edilmiş - olduklarından, bülâ yürür bir haldedirler. İn- giltere'nin Nil sularındaki asığ- ları, 1925 te İngiliz büyük el. çisi Grabam ile benim aramda yapılmış olan —anlaşma İle ye- niden kabul ve tasdik edilmişti. Bu #enlaşma da Cenevre'ye bil- dirildi, bundan dolayı, İogilte- re'nin Habeşlstan'daki yersel asığları tamamile güven altın: dadır. Öyle anlaşılıyor ki, İtalyanla- rın Habeşistın'daki haklı iddi alarını bazı İngiliz çevenlerinin kavrayamamaları ile — İngilizle- rin, Habeşistan'daki asığlarının korunması hakkında ileri sür: dükleri arsuların — birbirlerile hiçbir ilgisi yoktur.,, Sön sorum, ak irkin gün geçtikçe aüfozumuzun — azal: makta olduğu —mes'elesi hak- kında idi, Mussollnlye: “ — Nasıl bir. tedbir. alhın- malıdır ki, ak irkın kuüdretini keybetmesinin önüne geçilmiş olsun,, dedim. Bana bu mes'ele gu covabı verdi: * — Batı uluşlarının düş- mekte olau doğm rakamlarının tehlikeslii. dünya kamoyuna yıllarca İçeret ettim. Ba raka min yükselmesi ve doğam ka- litesinin dözelmesi için İtelyan feşizminin na kadar çetin bir savaşa girişliğini bütün dünya bakkında Amiral Kolçak olduklarını haber alınca, elde mevkuf bulüunen mukabil ihti. ulâl ma biran evvel elerini dera ko- im, Esasen Kol çak'ın İntintakı ö şubatta ya- pılmışti. Avnl günde, — İrkoç mürtecilerinin beyaz Rus ku- kumandanlarından general Böy- stkovakl ile de rabuta — peyda ettikleri haberini aldım. Artık fazla düşünmeğe ve beklemeğe imân — kalmamıştı; — arkadaşla rımdan Sertanof'on da fikrime iştirak ettiğini görünce bütün mes'uliyeti üzerime ularak ha: rekete geçtim. 6 şubatta oldukça uzaktan küvvetli top sesleri düydük; bu top sesleri general Böyet kovski küveetlerinla üzerimize İlerlediğine vesile idi. Bunun üzerine 7 şubatta ibtilâl koml- tesi amlral ile generalin tüfeğe dizilmesi emrini verdi. Uzak'tan — şidderli tüfek ves leri de duyulmeğa başlamıştı. Hiç vakıt kaybetmeden Amlral Kolçak'ın mevkof bulunduğu Hapishaneye glttim. Amlral bazırdı; reami elbise ve kürkünü giymiş; kendini kurtaracak kuvvetleri bekliyor. du. Ben kendIsine ibtilâl koml- tesinin kararını bildirdim; elle rine kelepçe giydirmelerini ya mımdikilere - emrettim. Amiral Kolçak: Muhakeme - edilmiyecek miyim? Diye sordu. Ne vakıttanberi hukuk- şivas oldanuz?.. Diye bir susl sordum. “Bundan sonra ceneral Pe. velyef'in höcresine gittim, cene- ral de hazırdı! Kendisine komi- cenin kararını tebliğ ettiğim vakıt baygıtlıklar geçirerek: — Beni kurşuna mı dizecek. siniz, fakat ne için?.. Ben çok zamandanberi sizdenim. Hettâ affim iİçin İstidamı bile hazır. Tamıştım! Dedi, “Bana uzattığı İatidayı aldım we kâtiblme verdim:,, — Fakat -dedim komitenin kararı her ne pahasına olursa olson infaz edilecektir. General ağlamağa başladı. Biz, amiralın bulundağu ye- rte çittik oDu beraberimize ala rak olarak heplshanenin yazı dalresine götürdük. Oabeş tene kabiliyetli adam seçtim. Hayatının son dakikalarımı artık tamamile İnanan uıniral Kolçak: — Ölmezden evel karımı, daha doğruşa pronsea Timiro: yayı görmeme müssade verme: | | 213 | 223 Üzüm satışları Ç. Ahcı K. $S. 1034 jiro ve şüre. 5 76 988 8. Süleyma, 6 TG 9T7 K. A, Kâz. 6 50 709 H. ve Cev. 6 25 564 Ş. Riza ha, 5 50 472 Taranto mah. 5 468 Y. İ. Talât 6 439 HL Alyott — 6 50 371 T. Debban & 75 361 5. Gomel — 6 328 Vitel 6 15 H. 4 Ahmet 6 250 S. Emin — 5 239 Manl b. koo,6 50 Beşikçi 2 6 D. Ardlti 6 50 177 S. Colârdin 8 25 162 M. Ardlıl — T 75 162 M. j. Taranto '7 76 161 P. Paci 6 50 150 Konpera ltil. 8 25 139 Ş Remazl — 6 50 95 Alyoti bira, 5 75 86 H. Abdullah 6 62 F. Emin 7 24 Şınlak x. bi. 7 265 13 Albayrak ti. 8 50 12 Ç. B. Roditl 8 20 T Kadiri x. T. 9 T F. Solari — 10 60 5 B. Alazraki 10 9207 209 İncir s.tışları Ç. Ahıcı K S 2006 Tütsü ile te. 5 50 838 Ş. Remzi 7 765 702 Ş Riza halef. 5 50 145 B, S. Alazra. 6 39 j. Kohen — 7 7Ö 18 K. A. Küz. 12 7ü 16 8. Krispin * 7 75 13 P. Paci 6 50 12 H. Şeşbeş 12 12 İnovası koo. 15 M, j. Tatanto 6 3807 Zahire satışları Ç. Cinsi K. $. 184 Buğday 4 120 43 Nohut 6 125 5 6 Kumdarı 4 76 — Bu Timirova ile n? nasebetiniz var. — Aile dostumuzdur. ç — Böyle bir — izin İ miyeceğlm. Kolçak ölümden korkü'f| ve cesur dıvruıyoı:;l k Pepelyef bir çocuk ğ yordu. Hapishaneden eıhf;ı zaman derecel haharet aşağı 32 dereceyi |WI”';' “Gece sakin ve soğaklü. p müfrese idam — mahküml” ç. siyaset meydanına GDM’#' | Sabahın — dördünde — 87" | meydanına vardık, d Pavelyef' kazıklara bağlelİZ ğ herşey bhazır olanca ateş Va verdim, Çarlık Rasya'sımı? bi metli amirali ile K an içinde bir yığın et —Ü. — mik olarak yere yıkıldılar — Adamlarım : İ — Bunların cesedini P $ pabım? Diye sordular, 7 bim de: ğ — Bundan evel Çarlık manıuda sİyasi mahkümlar! Ş dürdükleri zaman nehre ğ lardı, Biz de öyle yapa' Ve öyle yaptık, Aıu":; çak ile arkadaşı Genersl ’ yef'i nehre attık. Fakal ' müş nehir üzerinde biref açtıktan sonra. İşte Kolçak davası, sorii Rusya için böylece bİF yf tekrarlanmamak üzere mış oldu, Amiral Kolçak'ın berya'da menfi l Dar beyaz Rus'lar, bo y" , işaretinden sonra çikat | AM