21 Ağustos 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 2

Ingiliz Başvekili mühim siyasi bir nutuk söyledi (Baş tarafı birinci sahifede) sıkı bir tarzda ablokasına devam ede- ceğiz. Yiyecek maddelerinin bu ablo- ka hattını yararak içeri girmesine muhâ- İefet etmek mecburiyetindeyiz. Hitlerin zaptettiği memleketlerin he- men bepsi kendi iaşelerini temin edecek kadar zahire stokuna malik idiler. Bu stokları Almanlar zaptettiler. Yine #yni memleketler mühim miktarda zahire ye- tiştirebiliyorlardı. Bu zahirelerme bügün ellerinde değildir. Çünkü bunlar Alman milletine verilen zahire tayinini biraz ar- tırabilmek için oralardan alınarak Ak manyaya naklolunmuştur. Churshill, bundan son: terenin sskeri yaziyetine demiştir ki: Bugün yalnız kendimizi kuvvetli bul- makla kalmıyoruz. Fakat bu kuvvetimi- zin hiçbir zaman vasi olmadığımız bir derecede olduğuna da vakıfız. Asker olarak dörtte üçü muntazam askeri te- şekküller içinde çalışan iki milyonluk bir ordumuz vardır. Donanmamız har- bin başlangıcına nazaran daha kuvvetlir dir. Mıknatıslı mayni mağlöp ettik. Ar- tk böyle bir tehlike ortada mevcut de- gildir. Vakin düşmanın elindeki Bava kuv- etleri bizimkilere pazaran adetce henüz çok faik ise de bugünkü tayyare imalâ- tımız Alman imalâtının çok fevkindedir. Amerikan istihsalâtı da buna ilâve ola- rak henüz elimize geçmeğe başlamıştır. Maamafih bildiğiniz bütün bu hava mu- harebelerine rağmen elimizdeki bom- barduran ve avcı kuvvetleri hiçbir vakit vasıl olmadıkları bir derecede kuvvetli- dirler. B. Churchill bundan sonr& sözü hava muharebelerine nakletmiş ve bu muba- rebelerin ne kadar müddet devam ede- €eği veya âtiyân ne mikyasta artacağı hakkında bir mütalâa dermeyan etmek için vaktin henüz gelmemiş olduğunu ve fakat düşmanın herhalde daha bü- yük gayretler sarfedeceğine inanılması İcap ettiğini söylemiştir. Bundan sonra Churchill, haftalar geğtikçe İngilterenin istilâ projesi da- ha büyük müşkülât ile karşılaşmaktadır. demiştir. Almanyadaki askeri hedeflerin bom- Bardımanı meselesinden bahseden Chur- ebill bu bombardımanın gittikçe kuvve- tini artırarak bir sene sonra hiç bir ba- yal kuvvetinin tasavvur edemiyeceği de- recede ( şiddetleneceğini söylemiş ve bunlar «Zaferi temin etmek için elimiz- de en »sri değilse bile en emin vasıtalar- dır» sözlerini ilâve etmiştir. - B. Churehili, bundan sonr İngiltetenin Amerika Birleşik hükümetlerine hiçbir talebe maruz kalmadan ve kendiliğinden Atlas Okyanusunun öte tarafındaki müs- İemlekelerde bası üsleri kiraya yermek tek- Mfinde bulunduğunu söylemiştir. —ğ— Bu #üretle hareketin mânası Britanya imparatorluğu ile birleşik devletleri bazı Aşlere her iki tarafın mef'ine olarak müş- tereken karışmaya sevketmek demek ola- caktır. Ben şahsan böyle bir vaziyetter istikbal #çin hiçbir korku Bissetmiyorum. Zaten bu teşebbüs ilerlemektedir. Onu istesek bile, ne biz, na de başkaları durduramıyacaktır. Churehili"in bu nutku bütün mebuslar m şHddetli alkışlarla karşılanmış- Kanada sularında Amerika gemileri devriye gezecek Nevyork 20 (A.A) — Amerikan muhrip- leri Kanada sularında devriye ge?ecekler- dir. Bu suretle buradaki İngiliz muhripleri ana vatan sularında kullanılabileceklerdir ki, bu, İngütereye Amerikadan torpido muhribi gönderilmesine mundlldir, Maarif Vekili Ankaraya gitti Bir haftadanberi şehrimizde bulunan Maarif Vekili B. Hasan Âli Yücel, dün ak- #am eksprese bağlanan hususi vağonla An- karaya gitmiştir. Rumen ticaret heyeti ile müzakerelere devam olunuyor Ankara 20 (Telefonla) — Rumen ti- caret heyeti ile Ticaret Vekâleti mahfil- leri arasındaki müzakerelere bugün de devam olunmuştur. Müzakerelerin daha birkaç gün süreceği anlaşılmaktadır. İzmirde bir kadın kendisinden yüz çeviren dostunu öldürdü İzmir 20 (Telefonla) — Kemerde Çanakkaleli Hatice adında bir kadın. pârasinı sarfettikten sonra kendisini ter- keden arabacı Nuriyi sokak ortasında herkesin gözü önünde dört yerinden bi- çakla yaralıyarak öldürdü. Hatice yaka- landı. YAZ B. Mussolini 20 Bulgar tayyarecisini kabul etti Roma 10 (AA) — Stefan! ajansından: B. Mussol'ni, Tayyare Nezareti müsteşarı hazır olduğu halde Caterte tayyare aka- demlsinin antrenman kurslarını takibe gel- miş olan 20 Bulgar talebe ve zabitini ka- bul etmiştir. sizlik İm sözünü İngil- teçirmiş ve Amerikalılar İngiliz harp rapor- larına inanıyorlar Ve İngiliz tayyarecilerinin muvaffakiyetlerinden emin bulunuyorlar Nevyork 21 (A.A.) — Amerikan matbuatı, bese hava kuvvetlerinin Alman kuvvetle- Bunun sebebi de yalnız beşeri imkân dahi- linde sıhhatli bulunmaları değil, fakat Al- manlara karşı İngilizlerin kazandıkları mu- vaffakıyetleri değerinden ax göstermelerin- dedir.» Nevyork Times diyor ki: «Bu büyük hava muharebesinin harikulâde görünüşü herke- #in bir hakikat olarak kabul! ettiği Alman hava kuvvetleri kahir falkiyetinin İsbat edilmemiş olmasındadır.» Nevyork Herald Tribune diyor ki: «Yil dırım harp haftası yıldırım neticeleri ver- . rede Almanya ilk defa ola» rak havada bir mukavemet görmüştür. Bu işte yeni bir şeydir.» ? Almanyaya İngiliz akınlari Londra 20 (A.A.) — İngiliz hava nezareti tebliği: Dün bombardıman tay- yarelerimiz güpegündüz Hollanda ve Şi- mal denizi üzerinde keşif aşaşları yap» mışlardır. Amsterdam civarında bir tayyare da- fi bataryası mevzii ve Flessingue ta; re meydan bombardıman edilm Tayyarelerimizden biri dönmemiştir. Gece Almanya ve düşmanın işgali al- tında bulunan topraklarda (30 tayyare meydanına hücüm edilmiştir. Başka tayyarelerimiz de Kiel deniz ü sünü ve Hanovte petrol tasfiyehan bombardıman etmişlerdir. Yalğilein Şikielinde Zetkorseviz edeli” trik fabrikam, Ruhr'da şimali garbi Al manyasında düşmanın muvâsala hatları Üzerindek #tratejik bazı noktalar, Bor- denux civarında Ambes petrol depoları da muvaffakiyetle bombardıman edil mişlerdir. Bu harekât esnasında iki tay- yaremiz kaybolmuştur. Alman tebliği Berlin 20 (A.A) — Alman orduları baş- kumandanlığı tebliği: 19/20 ağustos gece- si düşman tayyareleri Almanyanın muh- telif mahallerine meskön mahaller ve kır- Jar Üzerine bombalar atmışlardır. Bar &i- viler ölmüş ve yaralanmıştır. Birkaç ev tır, Emniyet ve imdat servislerinin &nerjik müdahaleleri ve halkın müracant ettiği himaye vasıtaları sayesinde mütemd- dit yerlerde yapılan hasar süratle tamir edilmiştir. Avcı tayyarelerimiz ve tayyare daf ba- taryalarımız beş düşman tayyaresi düşür- müşlerdir. Alman tayyarelerinden ikisi üs- lerine dönmemişlerdir. İngilizler Berberayi ateşe vermişler İtaiyada bir mahal 20 (AA) — İtalya otduları başkumandanlığının 78 numaralı tebliği: Düşmanın son mukavemetini kıran kurvetlerimiz dün öğleden sonra İngiliz Somalisinin merkezi olan Berberayı saat 19 da işgal etmişlerdir. Gemilere çekilme- den evvel İngilizler şehrin büyük bir kıs- Bunı ateşe vermişlerdir. Siyahlardan mü- rekkep silâhh ve iyi mücehhez bir bölük kumandanlıfımıza müracaat ederek silâh» larını teslim etmişlerdir. 'Ticaret Vekili yarın geliyor İzmir tütün ihracatçıları belediyeye senede 300,000 lira varidat temin ettiler İzmir 20 (Telefonin) — “Ticaret Vekili B. Nazmi Topçuoğlu bugün fuarın açılma merasiminden evvel tütün fhracatçılarının. toplantısına riyasot etti. İhracatçılar ih- Taç edecekleri tütünlerin kilosundan birer kuruşu İzmir Belediyesine vermeği karar- Jaştırdılar, Ticaret Vekili banu memnuni- yetie karşıladı. İzmir Belediyesi bu suretle senede 300,000 liralık bir varidat kazanmış oluyor. Amerikaya tütün ihracı meslesi Vekil, ihracatçıların temenni- lerini dinledi. İbracatçılarm, Almanyanın işgali altında bulunan yerlerdeki bloke paraları hakkın- da da müzakere cereyan etti. Vekil bu hu- susta tedbirler alındığını ve yeni tedbirler de alınacağını söyledi. Vekil yarın (bugün) İzmir vapurile İs- tanbula hareket ediyor. İhtikârla mücadele Ankara 20 (Telefonla) — Ankara fiat nurakabe komisyonu, ibtikâra sap- ları için esnafı sıkı bir şekilde kon- trollere devam etmektedir. Haber veril- diğine göre komisyon Müdafaai Hukuk caddesinde bekkal Vehbi Erkoç'u müş- teriye eksik çay verirken suç üstü yaka- lamış ve bunu mülli korunma kanununa ayk'a hareket sayarak Erkoş'u mahke- | mey” vermiştir, e Bu sabah gelen telgraflar Almanların dün hava akınları hafifledi İki şehre atılan bombalarla bazı evler yıkıldı ve birkaç kişi öldü Londra 21 (A.A) — İngiliz haya ve dahi- M emniyet nezaretleri tebliği: Balı sabahi düşmanın havâ faaliyeti nisbeten ehemmi. yetsiz olmuştur. İki ehir üzerine bombalar atılmıştır. Bunlardan Essex diğeri de Galle- #'n cenubunda bir şehirdir. Her ikisinde de evler zarar görmüş ve müteaddit kimseler yaralanmıştır. Yaralılardan ufak bir kismi ölmüştür. Galles cenubunda bir liman üzerine de bombalar atılmış, ehemmiyetsiz hasar ol- muştur. Öğleden sonra daha mühim düşman hava kuvvetleri cenubuşapk! sahiline yaklaşarak İngilterenin şarkında bir şehre hücum et- mişlerss de şimdiye kadar alınan raporlara göre zaylat olduğuna, kırılan camlardan başka hasar olduğuna dair malümai alina- mamıştır. Öğleden sonra yapılan hücumun başlıca hedefi cenup sahilinde bulunan tayyare meydanı olmuştur, Fakat düşman hücumu sonuna kadar götürmek İsteği izhar etme- miş ve tayyarelerden azı müdafalarımızdan Hasar geçebilmişlerdir. yoktur. Banat IT ye kadar alınan raporlar avci tayyarelerimizin üç düşman tayyaresi dü- gördüğünü göstermektedir. Bu suretle bu- gün düşürülen tayyarelerin adedi dörde varmıştır. iv Loğnra 11 (AA) — Dün İngiltere Üze- Binde 8 Alman tayyaresi düşürülmüştür. Lord Halifaxın mühim nutku iş Almanyada zorluklarin artması ümidbalhış alâmetlerdir Londra 3i (A.A) — Lord Holifaks, dün Jordlar kamarasında beyanatta buluna- rak demiştir ki: — Almanyada zorlukların artmas, ümid. 'bahş bir işarettir. Nasiler, hava akınlarının İngiliz halkını paniğe düşürdüğünü iddia eölyorlar. Alman donanması ise tablatile İngilterenin malik bulunduğundan daha fazla gemi batırmıştır. Bunlar #midbahş alâmetlerdir. Alman milleti ergeç hakikati öğrenecektir. Hiç kimse Almanyayı mahvet- mek ve Avrupadaki mevkiinden mahrum et- mek istemez, Fakat Almanyanın bizim ser- bes hükümet sistemimizi yıkmasına mani olmak azmindeyiz. Almanya, milletlerin mutlak sulh ve bayat hakkını tanımak mecburtyetindedir.» Arnavut isyanı İngiliz hariciye ! müsteşa- rının verdiği izahat Londra 21 (A.A) — Avam kamarasında Hariciye müsteşarı B. Buttler sorulan sua- le cevaben demiştir ki: — Hükümete gelen raporlara göre ağus- tos başında Arnavutlukta İtalyanlara kar- mühim bir isyan çıkmış, Arnavutlar ile İyanlar arasinda muharebeler olmuştur. İki taraftan da telefat yardır. Arnavut köyleri yakılmış! İki Alman nakliye gemisine tecavüz İondra 31 (A.A) — Bahriye nezareti teb- Mpi: Bahii muhafaza teşkilâtına mensup kur tipinde tayyareler, Norveçte Hange- sundda üçer bin tonluk iki düşman nakll- ye gemisini görerek hücum etmişlerdir. Bun- lardan birine tepeden İnme iki bomba isa- bet etmiştir. Skur tipinde başka tayyarelet de Hangesdunun şimalinde petrol depola- rna hücum etmişlerdir. Tayyarelerimizin hepsi salimen üslerine dönmüşlerdir. Başvekil Üç büyük elçi elçimizi kabul etti A ıkara 2C (A.A.) — Başvekil Dr. Refik Saydam, büyük elçilerimizden An- karada bulunan Haydar Aktay, Ham- dulluh Süphi Tannöver ve Cemal Hüs- içtima Ankara 20 (Telefonla) — Cümbheri. yet Halk Partisi Meclis grupu yarın (bu sün) seat 0 da içtimen eğilme. Macar - Rumen müzakeresi Konferansin müsaid bir hava içinde devam edeceği ümid i olunuyor eme 20 (ALA.) — (Reuter)ı Tram- divanya hakkındaki Rumen » Macar gö- rüşmeleri dün snat 20,30 da Turu Se- verindo tekrar Alınan malâmata göre, 18 sahifelik bir vesika teşkil eden Rumen mukabil tekliflerinde Transilvanyanın üçte ikisini istiyen Macar teklifleri reddedilmekte- dir. Romanya, huduttaki dört bölgeden bir kısmının terkini ve nüfus mübadelesi yapıliiasını teklif ediyor. Romanya bu suretle Macarların istedikleri topraklar rın beşte birinin terkini ve Macar teklif. lerine göre, mübadele edilmesi icap eden 3,700,000 nüfus yerine - 500,000 kişinin devrini kabul etmektedir. Budapeşte 20 (A.A.) — Macar ajan- sından: Macar heyeti Rümen tekliflerine yazı ile cevap vermiştir. İki heyet saat 20 de toplanmıştır. Müzakere gece yar rımna kadar sürmüştür. Neşredilen teb- liğde iki heyet relilerinin hükümet lerine şahsen rapor vermek hususunda mutabık kaldıklan ve heyetlerin Turnu Severinde kalacakları bildirilmektedir. Macar heyeti reisi Budapeşteye, Rumen heyeti relsi Bükreşe hareket etmiştir. Rumen - Bulgar müzakeresi Bükreş 20 (AA) — D.NB. üjansı bildiriyor: Rumen Bulgaris- tana terkedilecek olan Dobrucanın tah- Jiyesi için tedbirler almaktadırlar. Me murların büyük bir kısmı şimel Dobru- easından çekilmiş bulunmaktadır. Bu bölgede nizamı jandarma ve hudut mu- hafızlar: temin edeceklerdir. Belgrad 20 (âA,) —D. N. B. ajansı bil- diriyor: Belgradda bulunan ecnebi gazete muhabirlerinin e bildirdiklerine brucanın Bulgaristana Berlinde tehlike işareti Tehlike iki saate yakın sürdü Nevyork 20 (A.A) — Bertinden alınan haberlere göre, dün akşam Alman hükü- met merkezinde tehlike İşareti verilmiş ve bu işaret şimdiye kadar verilmiş olan alârm işaretlerinin en uzunu olmuştur. Ge- ee saat 1247 de canavar düdükleri halka düşman tayyarelerinin yaklaştığını haber vermiştir. Biraz sonra Berlinin garp ma- Yamışlardır. Sant 2.20 de sükünet avdet et- miştir. Tekaüd müddeti 1683 numaralı İdem ekle- necek fıkra son şeklini aldı Ankara 20 (Telefonla) — Mülhak ve hu- sasi bütçeli dairelerden, 1683 numaralı te- kad kanunu hükümlerinden istifade hak- kını has olanlarla bu kanunun meriyete girdiği tarihten sonra teşekkül ederek ayni hakka sahip bulunacak daireler memurla- rının tekağd müddetlerinin hesabı bakı- mından, müsavi muamelelere tabi tutulma» Yarını temin İçin yukarıda adı göçen ka- nuna bir fıkta eklenmesi hakkındaki ka- nun projesi yarın Meeliz umum! heyetin. de görüşülecektir. Encümenlerde bezi tadillere uğrıyan bu projenin son şekli öyledir: 1 — 1683 numaralı kanunun 66 ncı madğ- desi şu şekilde değiştirilmiştir: wTokaüd sandığı teşkilâtı olmıyan mü. hak bütçeli dairelerle hüsusi idarelerden ve mülga Şehremanetleri ile İstanbul ma- halli idaresinden ve Ankara Belediyesin- den maaş alan memur “ve muallimlerden umumi mürazeneye dehll hizmetler veya umum! müyazeneden bu Idarelere ve ya- hut bu dairelerin birinden diğerine nakli memuriyet eiıniş ve edeceklerin evvelce bu müvazene ve idarelerde geçen hizmetleri tekaüd Kanununda derpiş edilen hizmet müddetlerinin hesabında sayılır ve bunla» rn tekald ve yetim aylıkları son bulun- dukları idare bütçesinden verilir Evkaf, Ziraat bankası ve mülga Şeh- remanetlerinde i haziran 1528 hususi ve mülhak büteeli (darelerde 1 haziran 1980 tarihlerinden evvel geçmiş müddetlerin tekaürl hesaplarında sayılması bu müddet- ler için teksüd. aldatı kanunun 14 üncü maddesi sayılı ka- n ? nci Kadıköyünde cinayet dıköyde. bir odun deposunda bir «ina yet olmuş, depo erabacisı Ahmed, hamal Şükrüyü alacak yüzünden odunla öldür- müştür. Kali tevkif edüzişür. verilmiş olmasile | Gazetesi çıkmıyan Peyami Safa neler yapıyor? Meşhur yahud meçhul hemi lerimizi herhangi bir vaziyette avlıyarak kendilerine rasgele # ler sormağa, alacağım cevapları 9 sütuna geçirmeğe karar verdi” PeyamiSafaya damdan düşer şöyle dedim: — Hergün yazılar yazardım Halbuki gazeteniz kapandı. Şi akimıza hâlâ mevzular intizar eliyor mu? p Vİ Esin en bile fa: . Yazi ğa cesaret ederseniz söyliyeyim - diye müstehziyane güldü. — Mademki bu cesareti bana vefji riyorsunuz, bir çift sual sorayıni Fikir ve kanaatlerinizin teessüsünf bir rhuayyen kitap müessir olmuf madur? — Hayır, Tecessüsle hernevi psiji zariyeleri okudum. Her kitapla d ğüşürüm. Antidoktriner bir adamı” — O intiba bırakıyor must acaba?... Fransızlar: «Kiminle düşüp kalk* tığını söyle; kim olduğunu bildire'ği yim!i> derler. Belki bir münevver&ği de: «Neleri merakla okuduğunu hai Ber ver, zihnini kurcalayanı #rlıya” yımi3 denebilir. — Son okumakta olduğunuz ki taplar? — Şimdi Rumen Hariciye Nazıfi Michağl Manoilesco'nun «Le siğel€ de torporativisme? isimli | eserile meşgulüm. İtalyan körporatismi de #ildir. Hattâ onun tenkididir. Cemi” yetin en geniş hüdud içinde organi” ze edilmesini mevzuu bahsediyor Bu eser, Romanyada olduğundan İngilterede, Fransada v6 ia şöhret kazanmıştır. Bus” dan başka Roussenu'nun düşüncele” tini tenkid eden bir eser daha oku” — Nadir Nadi ile birahanesinde (o randevu dedi. Ve aynlıp gitti. Degüstasyon vermiştik İki hayal arasında hakikati bekliyen dünya (Baş tarafı birinci sahifede) zamı, Versailles sulhunu ebediy€ korumak için kurulmuştu, Harp © dan ve o devletlerden çıktı: Çekosli vakya, Polonya... ! Şimdi, istikbal için başka çeşit yefi hayaller kuruluyor: Avrupa, Almâ ya ile İtalyanın, daha doğrusu Almanyanın çifliği olacak... Hayta değil, bu korkunç hayalet, mazideği hayali besleyenleri iflâsa sürükleyö aynı ifletlerle malüldür. Avrupada bi nevi sulhu, hususi menfaatlere hiz edecek bir nizam şeklinde milletle! yutturmak, yahut zorla kabul eti mek İstiyor. Bu sakât bülya da düşmeye, bir an tahakkuk eder gi” görünse de Avrupayı tekrar uçurum sürüklemeye mahkümdur. Bozuk bir müvazene içinde bo: yan dünya, geçmiş tatlı bir haya” sarhoşluğu İle gelecek acı bir hay tin dehşeti arasında asil hi «Ben benim, sen de sen, ne Rab, İbads diyeceği günleri bekliyor. Bu günler gelecektir. gün! Rumen çarlar | olan yerlerden biridir. — Müşterileri nasıl buluyorsunuz? — Çoğu Avrupa görmüş insanlar, İYİ visi çok iyi sökme. Bu tarzdaki möfj rileri memnun etmek çok güç ve yorucu tir. Biz dünyanın her milletine servis «gi il ys Take tak. Bofrada hiç beklemesini sevmez" Amerikalılar var, bir de Türkler. deki gazinoda çalışmak da çok güçtür. | temhdiyen merdiven elk, çıkmak Yi azino teh g md ii vapurlasf Stekholm 29 (AA) Harbin vas gıçındanberi 64 İzveç gemini bati