8 Haziran 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

——” SÖZÜN GELİŞİ D kravattan vazgeçmek icap edecek ve © Zaten lik insanlar kravat takmaz! Kravata dair ü Yitrinler, ikkat ediyor musunuz? Kravatlar gün geçtikçe pahalılaşıyor. fiatleri dört liradan yedi, sekiz liraya kadar çıkan renk renk, çeşid çe- şid kravatlarla dolu, Pahalıhk böyle devam ederse, erkekler için bir gün, bu hakikaten çok iyi bir şey olacak. Jardı. Elbiseleri de yoktu, diyeceksiniz. Evet ama, elbise edindikten sonra da asırlarca kravat takmadılar. Romalı as» ir kumaş parçasını, kerler, uzun ve geniş bir kun iii karşı korumak kabiliyetinde olmıyan kra- rma sararlarmış. Fakat bunun, Sanı soğuğa karşı değil, hiç bir seye vatla alâkası yoktur. Ancak de bulunan Hırvatların boyun 284 sene bağlı bir üniforma. giydiklerini gören bazı $i- soğuktan korunmak için, boyunla- sallanan ve in- evvel, on dördüncü Louis'nin hizmetin- viller, kendi boyunlarına da süs olarak bunlardan takmak hevesine kapılmış Zina yeni bir ruh dana minalı ve ramaktan başka çare kalmıyacaktır, Bu hayırlı vesile ile, akıl eseri olan erkek giyiminde, kravat denilen şu yegâne | münasız ve mevcudiyeti akıla izah edilmez süsü de bertaraf etmiş olacağız. Şevket Rado Barem Kanunu Hazırlanan ek kanun lâyihası Meclis ruznamesine alındı Ankara 7 (Telefonla) — Barem ka: Bununa ek olarak hazırlanan kanun pro- esi Meclis ruznamesine alınmıştır. Büt- Şe enciimeni, bu projeye bağlı ibtisas mevkileri cedveli üzerinde daha etraflı tetkikat yapılmasına lüzum görmüş ve maksadla mezkür cedveli Jâyihadan ayırmıştır. , Hükümetçe hazırlanan lâyihada ücret- er için bine yakın ihtisas mevlsi teklif edilmekte idi. Bütçe encümeni esbabı Mucibe mazbatasında bu cihet tebarüz #ttirildikten sonra şöyle denilmektedire *Cerek ihtiyaçları tazyik etmemek ve Berek bu işte Barem kanununun kayıtla- m dairesinde terfi ve lerakkileri tan- Sim edilen memurların hariçten getiriler Sek mümassillerine daha geniş iikyanta #vlik verilmesi suretile mesleki alâka- e Zayıflatmamak gibi sebepler bu de müsbet ve menfi iki esasın göz önün- verilecektir. Ek lâyihasma, ihtisas mevkileri hak- kında, umumi heyete verilecek olan bu İâyiha kanunlaşıncaya kadar “Vekiller Heyetinin ihtisas mevkilerinin tesbiti hu- Busundaki salâhiyetini mahfuz tutan bir muvakkat madde ilâve edilmiştir. Bütçe encümeninin lâyihada yaptığı diğer değişiklikler arasında Dahiliye Vekâleti taşra teşkilâundaki ufak maaş- h memurların wlâh keyfiyeti de vardır. Encümen bu maksadla bu lâyihaya ayrı bir cedvel ilâve etmiştir. Bazı Vekületlerde muhtelif namlarla teşkil edilen mektep ve kurslara devam edenlere verilecek ücretlerin de bütçe encümenince bu esasa bağlanması fay- dalı görülmüş bu hususta projeye ayrı bir madde ilâve edilmiştir. Bu miaddeye gö- re, maaşlı veya ücretli memurlardan kurs veya mekteplerde tahsil için memuriyet mahallerinden başka mahallere nakledi- İenlere yatecak yerleri temin edildiği takdirde yevmiye 150 kuruş, edilmediği takdirde onuncu dereceye kadar olanla- ra 200 ve daha yüksek derecede olanla» rn da 300 kuruşu geçmemek üzere alâ- kadar Vekâletlerce barciruh yevmiyesi verilecektir. Yine bütçe encümenince projeye ek- lenen maddelerle devlet deniz yolları ve limanları teşkilâ: ve gemi makiristlerinin ücretlerinin tayi- ninde bunl, ın resmi ve hususi müesse- ekimin rine göre beher üç veya dört senesi için ir terfi derecesi hesup edilmek #wre- tile dahil olabilecekler6 derecenin tesbit edilebilmesi esası kabul edilmektedir. lâyihaya eklenen diğer muvakkat bir madde ile Cümhuriyet Halk Partisi ve Kızılay gibi umumi menfaatlere hâdim alınacak kaptan | cemiyetlerde geçirilen hizmetlerin Barem | kanunu mucibince eylül 939 da yapılan intibakta nazarı dikkate alınması kabul edilmektedir. Muamele vergisi ile mükellef müesseseler Maliye Vekâleti, mükellefleri alâkadar een mühim. noktalar hakkında bir tebliğ neşretti Ankara 7 (A.A.) — Maliye Vekâle- Binden tebliğ edilmişür: P 1 — 2430 sayılı muamele vergisi ie Bunu ile ek ve tadilleri | hazirmn 9s tarihinden itibaren ilga edilerek yerine 3843 sayılı munmele vergisi kanunu im olmuştur. Yeni kanun 4 haziran 940 tarihli Resmi Gazetede neşredik 2 — Yeni kanun, sınai müesseseler den manda bu müesseselerin filyallerini #übelerini ve satış mağazalarını, snaj müesseselere imalât yaptıran veya sinai Mücseselerle filyallerinden, yabelerin- 'den ve satış mağ 1 dcarethanelerle süt bunların toptancı filyal, şube ve *atş Mağazaların ve bu müeseselerin akra ba ve şeriklerine ait olup da bu müess- #elerin mallarını satan mağ vergi ile mükellef tutmuştur. Kezalik toplu imalât yapmadıklarından dolayı, wnai Müessese sayılmıyan müesseseler de yeni kanunla mükellefiyet mevzuuna alın Muşter. Kimlerin toptancı sayılacağı yeni kanunun yedinci maddesinde ve akraba Ve şeriklere ait mağazaların hangi ma- ğnzalar olduğu “dördüncü maddesinde, filyaller, sekizinci maddesinde yazılıdır. 3 — Sınai müesseseler bir simalâ> £ de “müameler defteri, bunlar Baricindeki mükellefler de bir semtin Ve ithalât ve ihracat» defteri tulmağa mecburdurlar, Müamele vergisine tabi olmamakla beraber sınai müesseselere devamlı mal satan toptancı ticarethane- İerde bir «satışa defteri tutmakla mü- yi kelleftirler. Bu defterlerin, en büyük mal memuruna tasdik ettirilmesi mecburidir. Kanunun birinci muvakkat maddesine göre tasdik muamelesinin kanunun me- riyete girdiği tarihten «| haziran 940; itibaren bir ay öçinde yapunlması lâ zamdır. Ötedenberi muamele vergisine tabi bulunan #nai müesseseler, 2430 sayılı kanun hükmüne göre 940 takvim yılı başında tasdik ettirilmiş oldukları <ipti- dai maddeler alım ve sarf? ve emuame- ler defterlerine yeni kanunun emrettiği muamelâtı dercetinek şartile bu defter. İeri 941 takvim yılı başına kadar kul- Janmağa devam edebilirler. 4 — Yeniden mükellefiyete giren şa- hs ve müesseseler, kanunun meriyete girdiği tarihten i&baren Obi? ay içinde, bağlı oldukları w t dairesine bir be- yanaame vererek £ i adresini iştigal mevzuunu, işe başladık- ları tarihi, imal vasıtalarının nevi ve ade- dini, kullandıkları muharrik kuvvet ve işçi miktarını, depolarını, filyal, şube ve satış mağazalarının adreslerini bildirme- ğe ve | haziran 940 tarihinde ellerinde mevcut ve vergiye tabi mahallerden alınmış olan malların nevini, miktarını ve kıymetlerini mübeyyin bir envante- riri tanzim ederek bu beyannamelere raptetmeğe ve envanter muhteviyatı olan malları semtia ithalât ve ihracat» defte- rine keçirmeğe ve müteakip muamelele- rini de muntazaman tasdikli defterlerine işlemeğe metburdurlar, Sayın vatandaşlarca bilinmek üzere tebliğ olunur, Italya ne yapacak? Bir Fransız muharririne göre Italyayı düşündüren noktalar nelerdir? Fransız o muharrirlerinden oLadovic Navdeau, İllustration © mecmuasında: «İtalyan meselesinin bugünkü görünüşüz başlığile yazdığı uzun bir makalede İtal- yanın, Almanların yanında harbe girip girmiyeceği meselesini tetkik ederek di- yor ki: «Eğer müttefikler aleyhinde, İtalyada yazılan şeylere bakılacak olursa Musso- İininin düşünceleri hakkında şüphe ve tereddüd beslememize yer kalmaz, Esa. sen faşit makamları, İyanın katiyen bitaraf olmadığını ve muvakkat bir Za- man için gayri muharip olduğunu hatır- Jatıp duruyorlar. Fakat yalnız harici te zahürsta bakarak bir hüküm vermek mi icap eder? Mussolihinin dünyaya gös- gi çehreyi biliyoruz. Fukat kalbin- deki gizli hislere ecaba kimse nüfuz ede- bilmiş midir? Herkes bilir ki, Müussolininin mazisin- de vaktile Alman düşmanlığı beslediğini gösteren birçok ifadeler vardır. Daha altı sene evvel kendisini düşündüren bu endişeleri, tamamile unuttuğuna hükme- dilebilir mi? Fevkalâde zeki olan bu devlet recülünün ekser İtalyanların man- tiki düşüncelerine nüfuz ettiğine şüphe yoktur. Bu mantıki düşünce nedir? Hit- lerin tecavüzleri vukubuluncaya kadar, Avrupa milletlerinden (o hiçbirinin ne mevcudiyeti, ne de istiklâli tehlikede bulunmuyordu. Avrupa milletlerinin ek- seriyeti, aralarındaki zıddiyet ve reka- betlere rağmen âdeta birbirinin zâmini bulunuyorlardı. Fakat şekli ve bünyesi değişmiş ve an- cak devâsa bir Almanyanın mevcud olacağı bir Avrupada Berlinin müttefiki İ | mfatile muvakkat bir zaman için kendi- sine dokunulmamış olan | İtalyanın hali nice olur? Ve bir gün ve belki de pek yakın bir zamanda, doymak bilmiyen dev tarafından yutulacağı âşikâr değik midir? Mussolini, muvakkat bir muvaffakı- yetten müstefid olak için tarihte kendi nam ve #&hretine: «Lâtin milletlerinin kıncışız gibi meşum bir ünvan ilâve edilmesine razı olur mu? Mussolininin nüfuz ve otoritesi mut- Jaktır. Banu tekrara lüzum yoktur. Ve- receği karar ne olursa olsun millet, ar- yürüyecektir. Fakat bir adam ne kadar büyük olursa olsun ekser va- tandı arzu keti kabul ettirmek güç bir iştir, İtalyada katolik nüfuzu, sulh ve mü- in muhafazasına çalışıyor. Ame rikanin nasihat ve tavsiyeleri de, iktisadi ve mali ağırlığı hasebile, büyük bir ehemmiyeti haizdir. 1925 senesinde lire- te sabit bir kiymet tayin etmek için Ame- rikadan 100 milyon dolarlık bir istikraz aktedilmişti.. İtalya, harbe girerse Ame- rika, elinde bulunan iki milyar dolarlık İtalyan esham ve tahvilâtını satarak pi- yasayı İtalyan tahvilâtina boğacak ve bu itibarla Romanın kredisini sarsabile- cektir. Fakat Mussoliniyi ihtiyatkör bir siya set takip etmeğe sevkedebilecek olan en kuvvetli sebep, Habeşistan seferi, İspan- ya dahili harbine öştirâk, Romanın ima- rı için yapılan muazzam masraflar, İtal- ya için birkaç senelik kalkınmayı ve kendini toparlıyabilmesini zaruri kılıyor. etmedikleri bir hare- ! İtalyanın gayrimuhariplik vaziyetin- zenginleşeceğini iddia etmek büyük bir hatadır. Harp, İtalyaya en belli en- düstrisini, turizmi kaybettirmiştir. Turizm senede İtalyaya bir milyar 800 milyon ile 2 milyar liret arasında muazzam bir gelir temin ediyordu. Son zamanlarda İtalyanın ihtiyat al- tınları, yüzde 20 nisbetinde azalmıştır. Hayat pahalılığı, süratle yükseliyor. İtal- ya, kendini isşeye muhtaç iken Alman yayı, mütevazi olmıyan bir nisbette iaşe ediyor. Binaçnaleyh hatalı bir adım at- mamak Mussolini için zaruridir, akıntı ya kapılmamak, hadiratı dikkatle takip etmek Jâzendır. Bana anlattıklarını gö” re Mussolini, uzun sürecek bir mücade- leye atılmamak için kati anda İtalyaya muayyen bazı vantajlar temin edecek bir harekete girişecektir. Mussolininin tali ehemmiyeti haiz bir sahne intihap etmesi ihtimali vardır. Bu sahne, belki de Dalmaçya sahilleri ola- bilir. Fakat esrarengiz bir hadise, İtelya- yı endişeye düşürmüştür. Elyevm Sov. yet Rusya ile Yugoslavya arasında cere- yan etmekte olan smüzekerelerin mahi- yeti ve vüsati nedir? Yugoslavya, zaruret icabı olarak eski bir anane mucibince büyük Slav derle. tinin himayesini istemiştir. Eğer Sovyet Rusya, Yuzoslavyaya yar- dım ederse İtalyanm Balkanlar üzerin. deki projeleri ne olacak? İşte bugün Mussoliniyi işgal eden muh- telif meseleler bunlardır. Rorndan' ay- nlrken İtalyanın harbe girmesi ve gir- memesi #htmalleri yüzde elli nisbetide birbirine müsavi bulunuyordu.z Rumenlerin bayramı Dost millet, bugün Kral Karolun 10 uncu cülus yıldönümünü kutluyor Dost ve müttefik Rumen milleti, bu gün, en büyük bayramlarından birini, majeste kral Karolun tahta çıkı onuncu Yıldöı ü kutlamaktadır. 8 haziran 930 da Rumen milletinin arzu- İ sunu yerine getirerek üç senelik bir gay- ” e memleketine ? dönen kral Karol on sene evvel buzün, kuvvetli, mesut ve büyük Romanyann temelini atmıştı, Majeste ikinci Karol, ilk iş olarak si- yasi fırkalar arasındaki mücadelelere ni- bayet vermiş ve hem dahili, hem de ha- rici- siyasette tşm bir birlik ve kuvvetli bir tesanüd temin ederek «Milli Röne- sans cephesi» namı altında memleketi- nin bütün kuvvetlerini etrafında topla- Yan tek fırkayı kurmuştur. Milleti ve devleti müdafaa zaruretin- den çıkan © «Milli Rönesans cephesis, Otorite fikrinin takviyesi ve ideallerin muhafazası hakkındaki hissin te ü teşkil etmektedir. , Yeni rejim ayrıca memleket gençliği- mi teşkilâtlandırmış ve milyonlarca genç Rumenleri bugünün ihtiyaçlarına uygun bir şekilde yetiştirmiştir. Bizzat velinbt prens Mişel'in riyaseti alında bulunan Rumen gençlik teşkilâtının bugün dört milyon 174 bin azası ir. Yeni Rumen rejimi memleketin kal kınmasını temin için hiçbir sınıfı ihmal etmemiş, bu meyanda Rumen köylüsü. nün vaziyetini »slâh üçin esaslı tedbirler almıştır. On sene zarfında muhtelif sa- halada tahakkuk ettirilen bu terakkiler sayesinde, bütün Rumen milleti bugün- kü mesut devrin mebdeini teşkil eden B haziran tarihini rilli" bayram olarak tesi etmektedir. Başta Tataresko kabinesi bulunmak Üzere, bütün Romanya bugün, majeste kral Karolun memlekete dönüşünün Onuncu yıldönümünü büyük merasimle kutlamaya karar vermişti. Fakat millet , ve hükümetinin bu kararından haberdar olan kral, bugünkü fevkalâde ahval içe» yisinde, milli bayram için yapılacak mas- rafların milli müdafaa ihtiyaçlarına tah- isini Başvekil Tutereskoya gönderdiği bir mektupla bildirmiştir. Kralın gösterdiği bu yüksek vatanper- verlik, Romanyada umumi takdir hisle ri uyandırmış ve bü sene 8 haziranda sa- dece gençlik bayramı yapılmasına karar verilmiştir. Dört milyondan fazla Rumen genci bugün memleketin her tarafında büyük şenlikler tertip ederek, vatanı müdafaaya hazırlanmış olduğunu biliil isbat edecektir. On senedenberi ilk defa olarak, Ru inen ordusu Bükreşte geçit resmi yapmı- yacaktır, fakat buna mukabil gençlik ve köylü teşekkülleri her tarafta yeni reji- me bağlılıklarını, bir defa daha göstere- ceklerdir. Dost ve müttefik Rumen milletinin bu günkü milli bayramını candan tebrik ve majeste kralı dirayetli idaresi altında tahakkuk ettirilen ileri hamlelerin müte- madiyen artmasını temetmi ederiz. GÜNÜN ANSİKLOPEDİSİ Müttefiklerin tarihe yadigâr kalacak muvaffakıyetli şimal ricatları münasebetile, tarihin en meşhur ricatı! Tarihte en maruf ricnt «On binlerin ri- Gâtdır. Bu vaka şöyle cereyan etmiştir; Iran hükümdarı Dürr vefat etmişti. İki evlâd bırakmıştı, Bunlardan küçüğü genç (Keyhüsrev — Cyrus) Lidyada vali kalmış- tu. Bir ordu toplayıp ağabeysine hücum et- mek, onu tahtından Kapıldı. Cyrus, Yunan askerlerinden bilhassa İs- partalıların ccsare$ ve kabiliyetini biliyot- du. Umum Yunanistara bir beyarıname göndererek para İle asker istedi. Yüksek ücretten maada mükâfatlar da vadetii «Yuya gelene beygir, beygirli gelene araba, tarla sahibine köy, olana şehir vere- ceğini bildirdi Böylelikle 53,000 kişi devşirmeğe muvaf- iak oldu. Kendi maiyetinde de 10,000 asker vardı. Milâttan evvel 401 senesinde Sard'dan hareket ettiler. Fakat Cyras, Iran hüküm- darınm aleyhine gidildiğini askerlerinden gizlemişti, Anadolu dağlılarını ezmek İçin sefer olunduğu sanılıyordu. Ordu, yirmi günde Tars şehrine vardı. Fa» kat tekrar yürüyüşe başi Yunanlar sızlandıler. İsyen bile ödeceklerdi. Cyrus bunların maaşlarını arttırdı. . Kalkınmayı yatıştırdı. Kih Suriye hükümdar ile harp olacağım söylüyor, kâh «Babile gideceğizie diye kandırıyordu. Ordu, tahammülersa yollar katetti, Sıcak- Jar altında eriyordu. Düşmana tesadüf edil- miyor, mütemadiyen şark istikametinde gi- diliyordu. Babilden yirmi fersah mesafede kan ter içinde bir atlı zuhur etti ve İran hükümda- rının müthiş bir ordu ile ilerilediğini bil. indirmek arzusunu ği dirdi. Bunun üzerine genç Cyrus zırhlarını giydi. Askerine muharebe nizami aldırdı. “Tam güneş balacağına yakın, İran hüküm- darı — mübalağalı bir rivayete nazaran 900,000 kişi ile — belirdi. © Aradaki mesafe 600 metreye inince, Yu- banlılar harp mabudlarına ilâhiler oku- On binlerin dönüşü yarak saldırdılar. Düşmam reala mecbur ettiler. Muhafızları bül Fakat Cyrus ağabeysin! t rine saldırdı. Hedefe bu kadar ken emeline muvaffak olamayıp sol güz'in- den bir mizrak yedi ve öldü. O gece Yunanlılar çadırlarına döndükle- ri vakit bu meseleden hiç birşey anlamamış bulunuyorlardı. Ancak ertesi gün Cyrus'un ölmesi üzerine bütün ordusunun dağıldığı- na öğrendiler. Iran hükümdarı: «Testim oly- Muz!» diye kendilerine haber gönderince, «Biz gülibiz!e cevabını verdiler. Cyrus'un ran hükümdar ilân etmek İsledilerse de o buna razı olmayıp de İonü valisi Tizafemis'ie birle, süvde müzakere için beş Yur Iki yüz teniyeti Me çağırdı. Hepsin; kılıçtan geçir böylece başsız kaldılar, Aralarında bir meclis aktedip meşhur Sukralın <şakirdlerinden Xenophot'u gef Böçliler. Ve Yunan ordusundan mütebaki on binlerin ricatı böylece başladı. Ermenis- tan dağlarında kışta kıyamette çok zorlük- lar çekiyorlardı. Takibata uğruyorlardı. Hep ilerliyorlardı. Meğer böylece Karadeniz kı- yılarına kadar ilerlemişler. Dümdarda bulunan Xenophon, ilerden Ahsızın çığlıklar duyunca düşmen bas larmış; vatanlarına vardıklarır; larmış. Artık sevihçlerinden ağlıyor, biri birlerine aarılıyorlardı. Düşmandan aldik» Jarı ganimellerle bir tepe insa ettiler. Fa- kat çok geçmeden meşakkatlerinin bitme. diğini anladılar. Trabzonda gemi istediler, alamadılar. Ve sahili takiben İstanbula ka- dar ilerlediler. (Bir rivayete göre de Si- noptan gemi tedarik edebildiler.) Trakya- ya varıp ora kralının hizmetine girdiler ve böylece 4600 kilometre katetmiş oldular, Sefer de inhayet buldu Xenophon bu s#yahati «Anabazis» isimli eserinde anlatmıştır. Coğrafyanın birçok hakikatlerini, bu sefer, beşeriyete öğret- miştir. Yunanlılar bir takım yeni akyam tanıdılar, İran saltanatının aafını da öğ- renmiş bulunuyorlardı. Böylelikle Büyük İskenderin istilâsına da zemin hazırlandı. —— NM amaaa Ahırlar şehir dışına acak Belediye zabıtası talimatnamesini tedkik eden encümen, talimatnamenin canl! hay- vanlara ald kısımlarile olmaktadır. Belediye, şehir içinde inek, manda ahırla- rile ağılları kati surette şehir hududu ba- rieine çıkarmağa karar verdiğinden tali- matrameye buna göre hükümler konul- muştur. Fındık fiatlerini kıranlar hakkında takibat yapılacak Pındık tacirleri, dün, müdürü B. Hakkı Nezihinin riyasetinde top- lanmışlardır. Bazı tacirlerin. Amerikaya, terbit edilen âzami, ssgari fatlerin hari ende mal sattıkları bildirilerek fiat Kkiram- lar hakkında fındık ihracat birliği nizam- namesi dahilinde takibat yapılması işten- miştir. e iin B. Prost Bursanın imar plânını tamamladı Bursanın nâzım plânını hazırlayan B, Prast'un hazırladığı uvan proje Bursa Bes Jediyesi tarafından tasvib edilmişti, Şehir. ellik mütehassisı şimdi bu plânın Iki binde pir misbetinde daha, | mufama) bir plânına sırlamıştar. Plânı sali gü A türecektir. arkin Amiral Hüseyin | kemikleri İstanbula getirildi teşkilâtlandırma | Abdülaziz zamanında Türk donanmasına, kumanda eden meşhur amiral Hüseyin Paşa, 1307 tarihinde Giritte vefat, etmiş ve Haryada defneğikmişti, Amiralın silesi, pire humun Eanyedaki Kemkilerini İstanbula getirtmiş ve buradaki mezarlıklardan birj- Be defni için Belediyeye rirrczet etmiştir,