2 Ocak 1940 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 3

AKŞAMDAN AKŞAMA Bu ölümler cehaletimizdendir Kabul edelim ki, bu, böyle! Zelze- ledeki ölümlerin ekserisi cehaletimiz- dendir... Şüphesiz, feleğin büyük bir darbe- sini yedik; şüphesiz, böyle bir sarsın. tıya maruz kalanın zaylatı da olur; fakat deniyor ki; — Mimarinin çok dahli var. Üstü düz ve kiremidsiz toprak damlar, bir- denbire çökerek altındakileri ezmiş- tir. Nitekim, iyi çatılı evler az yıkıl- mış da çatısızlarda çok adam mah- yolmuştur. Kubbeli tavanlar ve bağ- dadili duvarlar daha mukavemetli oluyor. Öyleyse, bundan sonrası için teğ- birli davranmak, zelzele memleketi olan Türkiyede fenni şekilde inşaat yapmak mecburiyetindeyiz. Zelzeleye, yangına, böceğe “tahta kurusuna- bile mukavemet eden mal- zemenin keşfedildiği bu asırda top- rak damlar altında kalmak, çıra duvarlar arasında cayır cayır yan mak, haşarata vücudunu yedirmek birgün sonu gelmesi icab eden İipti- dailikler arasındadır. Milletimizin başka seviyelere geç- mesi icab ediyor, Tabiat yakamızdan tutmuş, sarsa sarsa bunu ihtar ediyor. Kızılırmak vapuru bütün müret- tebatile battı ise cehaletten!... Zira iskarta sefineleri almışız; yir- Mmi sene kullandıktan sonra yine Ka- Fadeniz fırtınalarına karşı gönderi. yoruz... Ana baba evlâdları, yahut ev- Hid babaları boğuluyor... Neymiş? Kaza... Vallahi değil! Böyle kaza m plur? Mümbit ovalarımızı sular basıyorsa ve bütün mahsulümüzü söküp götü. rüyorsa o da cehaletten! Bursayı, Karacabeyi nasıl sel kap- larmış ki Firavun zamanı Mısırında bile Nilin feyezanma karşı tedbirler alınmış... Bizim memlekette adam- akılı seyrüsefere ehliyetli bir nehir yok; yine, ortalığı su basıyor... Bu fe- caate boyun eğemeyiz! Unutmıyalım ki bir çeyrek asır ev- vel İstanbulu yangınlar mahvediyor- du. O da cehalettendi, Zira inşaatı. muz çıravariydi... İlfaiye tertihatımız yoktu... Simdi var: Teğbirlerle önünü aldık demektir. Ze'zele,.. Sel... Gemi batması... Ha- şarat... vesaire, vesire... Bütün bunlar gerçi felâketler amma, tabiatin bun- larla ebediyen bize zulüm edebilme- sine imkân yoktu Yıldırıma hâkim olduğumuz, salgın hastalıkları önlediğimiz, İstanbulun üyük yangınlarının alevini ram et- tiğimiz gibi, gözlerimizi açarsak em- , İradeye girmez sandığımız bu Afetlere de dizgin takabiliriz. Muhakkak ki Türk milleti, bu işin üstünden gelebilir. İptidai damları. miz altında on binlerce nüfusumuzu ezdirişimiz inşallah sonuncu olur... Bundan sonraki mukadder zelzele, Türkiyede kolay kolay yıkılacak bina bulamaz; ve seller sedler arkasında mahpus kahır... Puna inanmazsak, yeni felâketleri bekliyelim” Mesud bir nişan nbaşı B. Nüreddinin kerimesi re İle muharrirlerimizden B Cemaleddin Bildik nifanlanmışlardır. Bu münasebetle evvelki akşam bayan Nevva- renin Büyükadadaki evinde hususi bir toplantı yapılmıştır. İki tarafa saadet te- menni ederiz. ŞEHİR HABERLERİ Dumlupınar Orduya vasıl oldu Felâketzedelere eşya dağıtılmasına başlandı, sıhhi heyetler faaliyete geçti Dün akşam, Dentayolları idaresine ge- len haberlere göre, Dumlupınar vapuru Orduya vasıl olmuştur. Gönderilen eşya» Dın dağıtılmasına başlandığı ve sıhhi he- yetlerin faaliyete geçtiği haber verilmek- Şurki Anadoludaki zelzele felâketinden sonra İlk olarak Güneysu, ikinci olarak da Cümhuriyet vapurları Umanımıza gelmiş- tir. Cümhuriyet vapuru, 24 saat rötarin dün 17 de Galata rıhtimına yanaşmıştır. Galata rıbtımı felâket o mıntakasından Baber #lmak isteyen binlerce vatandaşla Belediye 35 otobüs sipariş ediyor Bu hususta bir münakasa açılmasına | karar verildi ime diyenin sipariş edeceği otobüslerin esi oONafia 'Vekâletince tasdik /öcildiği için Belediye şimdilik 35 otobüs #alın almağa karar vermiş ve üç ay müd- detle bir münakasa açmıştır. Bu 35 otobüs için 350 bin liralık bir keşif bedeli tesbit edilmiştir. Üç ay nihayetinde otobüslerin ihalesi yapılacaktır. Belediye, harb hali dolayisile şimdiye kadar otobüs mübüyaası için ciddi bir t#- şebbüste bulunmamıştı. Fakat yapılan bazı teklifler üzerine İngiltere İle Ameri- kadan otobüs getirtmek kabil olduğunu Anlamış ve bu münakasayı açmıştır, Mü- bakasa neticesinde 35 otobüsün ihale edii- mesi muhakkak görülüyor. Allı ay sonra bu otobüsler teslim edilecek ve bunlar der- hal şehrin en kalabalık hatlarına tahsis edilecektir. Yılbaşı piyangosunun talihlileri B. Hüseyin S Suad Yalçın 90 bin lira kazandı Yılbaşı piyângö- sunda 600 bin lira isabet eden 11325 numaralı biletin bir parçasının Re- ceb İsminde bir bakkalda olduğunu dün haber vermiş- tik. Yine aynı bi- testin. onda bir ve yirmide bir hisseli parçalarının doktor ve edip B. Hüse- yin Suad Yalçında olduğunu, kendisi ne bu suretle 90 bin lira İsabet et B. Hüseyin Suad — tiğini meninuniyet- Yalçın le öğrendik. B. Hüseyin Suad Yalçın tanınmış mu- harrir B. Hüseyin Cahidin kardeşidir. Ede- biyat âlemi kendisini manzum ve mensur eserlerile yakından tanır, #Lânei melâl, ile «Kirli çamaşırlar. İsimli iki kiymetli eserinden başka «Güvel zalim. imzaslle yazdığı manzumeleri meşhurdur. Kendisi bir zamanlar gazetemizde de «Hem hatir- İar, hem gülerim. başlığile mizahi ince yazlar yazmıştır. B. Hüseyin Suad 77 yaşındadır. 928 se- nesindenberi Denizyolları idaresinin > he- kimliğini yapmaktadır, Geçenlerde meslek hayatlarında yarım asrı doldurmuş he- kimlerimizdendir. Büyük ikramiyeyi kazanması kendisile görüşen Söylemiştir: «Bana büyük ikramiyeyi kazandığımı bayi haber verdi. Bayi, yarın, felâketzede vatandaşlarm teberrü edilmek üzere beş bin lirayı Kınlaya yatıracaktır. Bundan başka büyük felâket dolayısile unutulmuş bir helde olan Kızılırmak vapuru müret- tebatının ailelerine de aynca yardımda bulunacağım.» üzerine gazetecilere şu sözleri dolmuştu. Yağan yağmura rağmen bin- leri Kişi, saatleroe rıhtımdan ayrılmamış- bni rihtima 175 da yaklaşmıştır. İs- Kele, rıhtıma indirildikten sonra binlerce kişi vapura çıkarak anasından, babasın- dan, evlâd Ve iyalinden haber aramıştır. Lâkin vapurdan 15 yolcu çıkınıştır. Yol- cular, müttefikan şunları anlatmışlardır: «Zelzele sahasında soğuk nisbetne az- dır. Halk, baraka ve çadırlarda oturmak- tadır. Nefsi Giresunda zelzele tahribatı azdır. Köylerde çok olduğu söyleniyor. De- Biz yüzünden Giresundan yolcu alınama- Karilerimizin mektupları Ecnebi kitaplarında ihtikâr Harp dolayisile > Yağan #htikâra karşı mücadele için bir komisyonumuz! vardır. Bizce bu wismi yar, cinsi yok!» olan komisyonun (belki göse görünmiyen yerlerde faaliyetleri gö- rülmüş olabilir. Pakat her halde ilk plânda gelen ihtiyaçlara yüklenen ağırlıklarla değil! Bizim asıl bahsetmek istediğimiz, hariçten gelen kitaplardır. Dün bir kitap almak istedik. 80 kuruşa alınan ingilizce ders kitabı 150 kuruş olu- vermiş, Hem de dükkândaki iki hem- gire biri tezgâh, diğeri kasadan daha kitabı göstermeden «Ama 150 kuruş ha!» diye bağırıyorlar. Ve sonra he- men ayni nakarat: «Ne yapalım? harp...» Maarif, hiç olmazsa yaban: kitap fiatlarında, ihtikârla mübadele komisyonu da diğer kitap flatlarında, bunlara olan ihtiyacımız için faali- yet gösteremezler mi? Bir talebe gtupu Yeni sene Fransız sefiri B. Massigli'nin bir nutku Dün Fransız sefiri B. Massigli, yılbaşı mü- masebetile, sefarothane binasında, Fcanaığ kolonisini kabul etmiştir. Bu münasebetle, Fransız sefiri vatandaşlarına hitaben irad ettiği nutukta, Türk - Fransız - İngiliz mu- ahedesinden bahsettikten sonra Anadolu zelzelesi felâketinden dolayı, Türkiyenin duyduğu eleri ve kedere, Fransızların İşti- rak ettiklerini ve Fransa le İngilterenin tabiat kuvvetlerinin kurbanı olan felâket- zedelere yardım etmek için gayretlerini bir- Jeştirdiklerini ve 1940 yılının müttefiklerin hakli davasının zaferini göreceğini söyle- miş ve nutkunu «Yaşasın Fransa, yaşa- san Türkiye, sönlerile bitirmiştir. Eski Adliye binası enkazı kaldırılıyor Ayaaolyada eski Adliye binası arsasında ki enkaz henüz kaldırılmadığından Bele- diye defterdarlığa müracaat ederek bu enkazın biran evvel buradan kaldırlma- sm istemiştir. Müteahhitle defterdarlık arasındaki ihtilâf, bu enkazın uzun müd- det ortada kalmasına sebebiyet vermiştir. Şimdi defterdarlık bu enkazı kaldıracak ve aynca müteahhid hakkında kanun! ta- kibat yaparak enkazın kaldırma masrafını kendisinden istiyecektir. Prost plânma göre bu saha arkeolojik mıntaka olduğundan eski Adliye binası arsasınin da maliyeden Belediyeye devri temin edilecektir. m m m m maaş a a — Dün, üşenmedim, rasladığıma sordum bay Amca!... Sanatkârmdan but da küfeciye kadar herkes... BAYANA ELUN ak ... Yeni senenin refah... dı. Ekserimiz Ordudan bindik. Ordu, Fat- sa ve Ünyede zelzele tahribatı uzaktan vapur güvertesinden görünebilmektedir. Samsuna çıkacak yolcular, fırtına yüzün- den Sinoba çıkmışlardır. Biz zaten İstan- bula gelecektik. Gerek İstanbuldan, ge- rekse diğer şehirlerden çekilen telgraflara cevab vermenin imkânı yoktur. Çünkü, zelzele mıntakasında sağlam bir tek tel- grafhane kalmamıştır. Hükümet merkezi ile muhabere, ancak telsiz vasıtasile temin odilmektedir. Hattâ, Ordu Halkevine sid bir telgrafı ve gelen cevabı Cümhuriyet #imak isteyen binlerce vatandaşla | niz yüzünden Giresundan yolcu alınama. İ vapuru alıp vermişirs | Karadenizde fırtına hafifledi Dün ftali vakit vakit hafif dolu yağdı Dün İstanbulda hava bulutlu geçmiş, vakit vakit yağmur ve leblebi büyüklüğünde dolu yağmıştır. Rüzgür şimalden i-3 metre hızla esmiştir. Sıcaklık en fazla 5, en az sıfırdı. Karadenizde fırtına bir par- ça hafiflemiştir. Cumartesi günü Bartın ikinci postasını gölürmek üzere hareket eden Antalya vapuru, havanın muhalefe- tinden dolayı Boğaz açıklarından tekrar İlmanımıza dönmüş, Sirkeci önünde de- mirlemiştir. Haya müsald olduğu takdirde Antalya bugün hareket edecektir. Adliye Tebligat müdür! dünden itibaren vella Dünden itibaren adilye tebligat müdiri- yeli lâğvedilerek tebliğ işleri posta Jdare- sins verilmiştir. Dün Yılbaşı tatili olduğu — kanunun tatbikine bugünden iti- bartn başlanacak ve mahkemelerle icra- lardan çıkan bütün tebliğler posta vası- tasile yapılacaktır. KÜÇÜK HABERLER: # Dün; istiklâl caddesinde Hasa; kanltasında bir yangiri b itfaiye tarafından söndü X Sişiide Bürükdereye gitmekte olanı 40- för Markonun otomobili ile mukabil istika- metten ilerliyen 1892 numarslı bir otomobil İstinye yokuşunda çarpışarak her İkisi de hasara uğramışsa da insanca bir zaylat ol- mamaştar. X Cihsingirde Pürtelâş sokağında beledi- yeye ald bir arsanın sekiz metre yüksekli- Bindeki duvarı yağan yağmurların tesirile çökmüş, çöküntü gece olduğundan İnsanca bir zayiat olmamıştır. # Üç gün evvel, Feriköyde amele Kâmil isminde bir! tarafından kama İle yarala- narak Etfal hastanesine kaldırılmış olan mezarcı Aziz dün hastanede ölmüştür. Ka- til Kâmil dün adliyeye teslim edilmiş ve tevkif olunmuştur. * Salih adında biri Sultanahmedde yi- kılan hapishane binasının arkasında ros- mi bir dairenin kömür koyduğu depoya girerek çuvalla kömürleri çalarken #wç üzerinde yakalanmıştır. Sultanahmed ikin- ci sulh ceza mahkemesinde muhakeme alına alınan Balih suçunu İnkâr ederek depoya kömür çalmak için değil, su dök- mek maksadile girdiğini ve çuvalı da orü- ya kendisi gölürmediğini aöylemişse de eldeki delilere istinaden tevkifine karar verilmiştir. Akşam kız sanat mektebinin daveti Beyoğlu Akşam Kız Sanat Mekte- binden: Beyoğlu Milli yardım komitesinin tanzim eylediği çalışma programın- da yer alan mektebimiz öğretmen ve talebelerinin bugün öğleye kadar mektepte bulunmaları ehemmiyetle rica olunur. va | ... Ve sulh senesi olmasını diliyor... Giden ve gelen » Her sene İstanbulda yeni tikbali için bir sürü hazırlıklar yapı. hır, eğlencelerin coşkunluğu yılbaşı gecesi son haddini bulurdu. O gece — her smıf halk, iktidarı nisbetinde eğ- lenceler tertip edet, geçen yılın iztr rablarını unutup Ki yılı güler yözle karşılamağa çalışırdı. Fakat, 939 yılının şeameti gönül lerde öyle derin yaralar açtı ki, o iztırabını unutup gülmek şöyle sun, dudaklarda ufak bir arzusu bile kalmadı. Aylardanberi beşeriyet harp ejderinin korkunç dişleri y: miyormuş gibi; bedbaht Anado! bağrına kanad geren meşümi İclâketi; bütün neşeleri elemle .boğdik. Gece birkaç ahbaba uğradım B başı toplantılarında bulundum. Ne- rede o eski eğlenceler?. Haniya o, Şans denemek için tertip edilen poker, briç, rulet, tombala partileri?.. Bütü toplantılarda ağır bir ys hs kim... Kahkahalar du. N Uzun süküttan sonra biri söz — Piyangodan da bir şev çi — Çıksaydı ne yapacaktın?... — Yarısını felâketzedeler için Ki zılaya verecektim. # Büyük faclanın âcı hatırası tekrar canlanıyor. Etrafı gene ağır bir hüzün sükütu kaplıyor. Giden yıla karşı de- rin nefret hisleri kabarıyor. Mya kaşlar çatılıyor... Sarsak dünyanın çatlak ki ları üzerinden bir felâket silin bi geçen 939 yılını teşyi edip, on kanlı izleri üzerine tiksine tt başımızı yeni yıla çevirdik. teşyiile yeninin istikbali ayni içinde oldu. 940 yılı da, dond fırtına uğultuları, korkunç top ri, şehir harabelerinden yükselet. lerce mâsum feryad arasında yaya ayakbastı, Beşeriyet iy meli./ bir ejder kesilen babasinın miras uçlarından kan damlıyan &i ölüm sağnakalrı saçan korkunç kineler, kar kümelerine Mi kanlı ceseğler, yığın yığın harabeleri, dinmiyen göz yaşlar” acı feryadlardan müteşekkil car” facia tablosu halinde onun bali verdik. Ve, beşeriyet bu ağır isti. altında inliyerek önüne diz ÇÖ bütün ümidini ona bağladı. & İnsan kütlelerini biribirlerini lağına saldırtan şuursuz ihtirm ezilmesini; İnsanca yaşama nın, muhteris düşünceleri sini, bir an içinde vahşete aiğaklei cehdinin tam bir EE yoluna saptırılmasını, gazaba gtlen tabiatin sükünet bulup biraz da za- vallı âciz feryağları dinlemesini ve nihayet, muhayyilemizi okşıyan ha- kiki hayat saadetini hep onun uğu- rundan bekliyoruz. İnşallah o ümidlerimiz tahakkuk eder. Cemal Refik o.srannnaa s000110000008000000A EA Mesud bir doğum Tatko şirketi müdürlerinden BR Musta» #a Yalmaln bir oğlu dünyara * geldiğini memnuniyetle hsber aldık, Maruf üileyi ve yavrunun büyükbabası Malafj mebusu B. Mahmud Nedim Zabcıyı teb eder ve yavruya uzun ve saadeti dileriz. B, A, — Bunu dileyenler $i Tindekiler!... Harp halindej leğini var düşün artıki... va. gi