2 Haziran 1939 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Yeni Tamir Valisi tayin edilmiş olan Balıkesir valisi B. Etem Aykut, gece yarısı Balikesirden otomobille hareket ederek Sındırğı- Akhisar yolunu teftiş etmiş, hiç kim- seye haber vermeden İzmire gelerek | valilik vazifesine başlamıştır. B. Etem Aykutun, Erzurum ve Balıkesir vali- | liklerine vaktile tayin edildiği sıra- | larda olduğu gibi İzmirlileri de, ken- | disini istikbal için hazırlanmak zah- İzmir (Akşam) — İzmir valiliğine metinden kurtarmak maksadile ihti- yar ettiği bu hareket, muhitte bir ! sevgi yaratmıştır. Yeni vali ve Parti başkanı mülkiye mezunu ve 29 sene devlet hizmetin- de bulunmuş bir zattır, aslen İstan- bullu olan B. Etem Aykut, mili mü- cadele esnasında yaralanarak düşma- na esir olmuş, İzmire getirilmiş, bir hafta kaldıktan sonra İstanbula gön- derilmişti. Zaferden sonra Urfa, Gü- müşhane, Erzurum ve Balıkesir vali- iiklerinde vazife görmüş, 930 yılında Suriye - Türkiye tahdidi hudud ko- misyonunda Türk heyeti reisi olarak çalışmış, değerli mesaisile hududda lehimize mühim tadflât yaptırırıştı. Fransızcayı ana dili derecesinde bil- mektedir, Atatürkün Erzurumu 7'ya- | ! : ! reti esnasında bilhassa takdir ve tak i tif edilmişti. Resimde B. Etem Aykut, İzmir vilâyet makamında vazifesi ba- şında görünüyor. ingiltere - Sovyetler (Baş tarafı 1 inci sahifede) tatbikini hiç bir veçhile istilzam et- memekte olduğunu beyan etmekte- dir, Bu istişhad, daha ziyade hali ha- ardaki misakı, kollektif emniyeti ta- hakkuk ettirmek için evvelce sarfs- dilmiş olan mesaiye bağlıdır. Bu nok- tadaki ihtilâflar, ancak şekli mahi- yettedir. Ve mevcud yegâne müşkül, Moskovanın Baltık devletlerine, bu devletler tarafından müracaat vuku- una hacet kalmaksızın, otomatik su- rette yardımda bulunulmasını arzu etmesinden ileri gelmektedir. Hükümetle yakından alâkası olan mahafi!, bu ahval ve şerait altında müzakeratı tesri etmenin en iyi usu- fünün B, Molotofun bizzat tekliflerde bulunması olduğu mütaleasındadır, Londra I — Buraya gelen haberle- re göre B. Molotof dün Moskovada beraber totaliter devletler bir taarruz. da bulunur ve İngiltere ile Fransa yar dım ederlerse Sovyet Rusya da yar. dımda bulunacakır. Resmi süküta rağmen bu muhakkaktır. Adanada su sporlari Adana (Akşam) « Yakında şehri- mizde su sporlarına başlanacaktır, Şimdiye kadar bir yer olmaması yü- günden Adana gençleri şehir içinde su sporu yapmaktan mahrumdu. Haziranın İlk haftasında, Belediye- nin yeni yaptırdığı modem yüzme havuzunda yarışlara başlanacaktır. - Parti nizamnamesi ARŞAN ittifakla kabul edildi (Baş tarafı birinci sahifede) gramdaki prensiplerin Kemalizmin yolu Olduğuna işaret ederek, Kemalizmin, esaslarını hâlkın anlıyacağı bir dille anlatan bir kitabın Parti tarafından bastırılarak dağıtılmasını temenni gylemiştir. İmar ve emlâk işleri Programın yedinci maddesinin mü- retile yapılacak ikrazatın, başka bir bina yaptırılmıyacağı hususundaki kayde itiraz etmiş ve bunun kaldırıl- masını istemiştir. Mümtaz Ökmen (Ankara), bu mü- talâaya karşılık olarak demiştir ki: Mevzuubahis olan fıkra şöyle başlar: Yurttaşları ev sahibi yapmayı mü- him bir prensip sayarız, Demek olu- yor ki, Parti esas olarak yurttaşları €v sahibi yapmayı esaslı bir vazife plarak alıyor. Emlâk bankasını münhasıran bu- nun için tavzif ediyor. Binaenaleyh akar İnşası tamamilea programa bil- hassa ev inşasından evvel girmiş bir mevzu değildir. E'bete evvelâ düşünülecek şey An- kara gibi mesken buhranı olan vatan- daşları ve bin bir müşkülât içinde çalışan devlet memurlarını ev sahibi yapmak gayemizdir, 935 kurultayında kabul edilen mad- denin esası şudur: O vakit dilek encümenine ve Parti merkezine bilhassa Ankarada ev yap- tırmak istiyenler müteaddit şikâyet. ler yaplılar, Dediler ki Emlâk ban- kası parasını irad getiren menabie, tahsis ediyor. Ankarada bir iki akar yaptıranlar vardır, bunlara Emlâk bankası kredi açıyor, küçük emaf ve işçiler bunu temin edemiyorlar. Ahmed İhsan Tokgöz, arsalar üze- rindeki ihtikârın mesken inşaatına mani olduğunu söyliyerek buna karşı gelmek için ayni şekillerle karşılaş. mış memleketlerde alınan tedbirlerin bizde de alınmasının imkânı olup olmadığını sordu. Galip Demirel (Afyon delegesi), muhtelif kasaba ve şehirlerde hiz al mış olan imar işlerinin temini için sermaye membalarına ihtiyaç oldu- gunu ve bunun yolsuzluğundan imar işlerinin inkişaf edememesine İşaret ederek Ankarada olduğu gibi diğer şehir ve kasabalardaki imar hareket» lerinin de takviyesi için kredi mem. baları temin edilmesini istemiştir. Recep Peker (Külahya), Arkadaş- lar, Mümtaz Ökmen arkadaşım maksadı iyi izah etti, Ben biraz dâha aydınlatmağa biraz daha genişlelme- ğe çalışacağım. Bu, iki bakımdan mütalâa edilir: Biri ameli bakımdan, öteki içtimai bakımdandır. Ameli bakımdan Türki- yede faizli bir kredi teminine imkân bulunamamışlır. İşte Parti bu esası ümde farzetmiş ve devletin uzun 78- manda ödenecek az faizli bir kredi fonsiyesi bulup bu ihtiyacı karşılıya- cak, tahsis edecektir. Şimdiki vaziyet- teki inşaat ancak bir sermaye olmak üzere vaktile eytam birikintisi para. lardan vücuda gelmiş olan bu banka» yı esaslı bir müessese olarak göze al- malıdır. Bu müessese sayısı mah- dut olan parayı alelillâk bütün inşa» sta kredi ile verirse bundan hasıl ola» cak mahzur nedir? Sayısı belli olan bir parayı inşaat yaptıracak vatan. daşlara verirken hem ev, hem apartı- man inşaatını karşılayacak bir geniş- likte mi yapmalıdır, yoksa Türk va- tandaşını ev sahibi, toprak sahibi kılmak gibi içtimai bir sahaya mı hasretmelidir? Burada bu süalin cö- vabını verirken geniş mikyasta hem ev ve hem apartıman inşaatına has- redelim dersek iki mahzur birden kendini gösterir. Birisi bütün vatan- daşı ev sahibi kılmak imkânı kalmaz, diğeri de sayısı belli olan bü para az- lığı dolayısile Ankara hududu dışın. da inşaatı karşılıyacak bir kredi te. mini mümkün olamaz. Binaenaleyh bu maddenin ruhu, tedvini esnasın- daki müzakerelerin neticesinde, bu esaslardan mülhem olarak tespit edik miş olduğu için Partinin bir evvelki Kurultayda tespit edilen bu esasa bağlı kalmasında ısrar edeceği tebi- idir, Hikmet Bayur arkadaşımızın ikinci meselesine gelince yanlış anlamadım- 8&: «Madem ki çök inşant mesken sahiplerine tesir ediyor, o haldebir mesken sahibi olmuş olan ve tandaşa, meskenini ipotek yaptıra- rak, emlâk bankasından kredi alması yolunu kapıyalım» diyor. Bence arkadaşlar, bu başka bir ba- kından mahzurludur. Birçok vatan- daşlar vardır ki, dünya varlığının te- melini evleri teşkil eder, Ev sahibi olmuş bir vatandaş, servet sahibi o muş demektir, Bunu icabında para” ya kalbederek bu sermaye ile bu va- tandaşı kendi olurundan başka bir ev sahibi etmektense, diğer yeni bir ev yapması imkânını temin elmek daha faydalıdır. Bununla beraber, ev sahibi olan vatandaşları da kredi bulmak izakâ- nından mahrum etmemek için, ayni zamanda bankanın operasyon kiy- metini mahdud bir çerçeve içine sokmamak lâzımdır. Bunun için bir fıkra Üâve edilmiştir. Madde olduğu gibi kalmalıdır. Çünkü politikamıza ve maksada uygundur. Tekrar söz alan Hikmet Bayur -Manisa-, Noktai nazarını izatı cde- rek yeni tadil teklifini vermiştir, Bu tadil, reye konularak reddedilmiş ve madde olduğu gibi bırakılmıştır. Kurulacak sanayi müesseselerinin ekonomik olmak şartile memleketin muhtelif yerlerinde yaptırılacağ; hak- kındaki (o 16 ncı madde (üzerinde de duran Hikmet Bayur, bunların harp halinde korunmaları cihetinden muayyen yerlerde toplu olarak yapıl- masinın daha doğru olup olmadığını sormuştur. Hacim Çarıklı (Balıkesir), mev- guubahis olan maddenin, parti prog- ramının bir maddesi olduğuna işaret etmiş, bunların hava vesair hücum». lara karşı korunması işinin progra- ma girecek bir mesele teşkil etmedi- ği cevabını vermiştir, Lisanımızda ecnebi kelimeler! söz alan Durak Sakarya lisanımız- da son zamanlarda okullanılmakta olan muhtelif ecnebi dillere sid keli- meler ve ıslılahlar üzerine nazarı dikkati celbederek Türk lisanının te- mizliğine dikkat ve Türkçeye met edilmesini istemişlir, 44 üncü maddenin müzakeresinde | Rifat Kozan -Yozgad delegesi-, İlk tahsilin beş sene olarak tesbit edil- mesinin muvafık olamıyacağını ve bu haddin tayininde Maarif Vekâleti- nin serbes bırakılmasını istemiştir. Maarif Vekilinin izahatı Maarif Vekili B, Hasan Âli Yücel verdiği cevapta demiştir ki: Bizim tahsil çağında iki mik ! yon çocuğumuz var. Hem de mecbu- ri tahsile tâbi. F hür- 4 üncü maddenin müzakeresinde i l Halbuki biz bunun ancak üçte birini okutabiliyoruz. Sonra okutabildiğimiz çocukların hepsi de beş sınıflı mektepte okumak» ta değildirler, Onun için beş seneyi bir ideal olarak koymuş bulunuyo- ruz, Bu ideal her tarafta tahakkuk etiirildikten sonra 6 sene, T sene ve belki de daha ileri memleketlerde ol- duğu gibi 8 seneye çıkarmak düşü- nülecek idealdir. Onun için program» daki beş seneyi olduğu gibi birakmok lâzundır. Buna dahi varmak için ka- tedilecek daha çok mesafeler vardır.» Programın diğer maddeleri Üzerin- de hiç bir müzakere geçmemiş, heye- ti umumiyesi kurultayın tasvibine iktiran eylemiştir. Bunu takiben okunan encümenin raporu da kabul edilerek yarın saat 15 de toplanmak üzere içtimaa niha- yet verilmiştir. Büyük kurultay yarınki toplantısın- da dilekler encümeninin raporunu tedkik edecektir. Trakya umumi müfettişi teftiş gezintisinden döndü Edirne (Akşam) — 'Teftişte bulu- nan umumi müfetdiş general Kâzım Dirik dönmüştür, Bir çok köylerin anlıkları, aşım. durakları ve man- dıraları teftiş olunmuştur. Eksik gö- rülen işler hakkında notlar almımış, emirler verilmiştir. Gene bu seyahat esnasında general Kâzım Dirik Lüleburgaz - Evrenss- kiz köyünde bulunan Trakyanın 200 mevcutlu Eğitmen kursunu ziyaret etmiş ve orada açılacak arteziyenin temelatma töreninde bulunmuştur. Bu arteziyeni hamiyetli bir köylü ba- bası kendi parasile açtırıyor. Belediye Lüleburgazda daha iki arteziyen açtıracaktır. Edirne vilâyetinde şap hastalığı Edirne (Akşam) — Edirne merke- zile vilâyete bağlı bazı köylerde şap hastalığı görülmüş ve Veteriner ida- resinde gereken tedbirler alınmıştır. Taşra gazete bayilerinin nazarı dikkatine Bazı taşra bayilerinden aldığı- mız mektuplardan «AKŞAM>ı mutlaka şu veya bu mutavassıt- lardan tedarik etmek hususunda kendilerini mecbur âddettikleri anlaşılmaktadır. Bu zehab hakikate uygun de- ğildir. Binaenaleyh taşra bayile- rinden arzu edenler her zaman «AKŞAM; idarehanesine mürâ- caatla doğrudan doğruya muü- meleye girişebilirler. Bu hususta «AKŞAM» idaresine mektup ya- zarak bayi şartlarını öğrenebi- İzmir (Akşam) — C, H. P. Eşrefpaşa ocağı avcılarından bir grup, bu haf. ta Uzundere köyü civarında bir sürek avı tertip etmişler ve 11 domuz öldür. işlerdir. Birçok domuzlar da yaralı olarak kaçmışlardır. İzmirin yanıbaşın. da bir köye bu kadar çok domuz bulunması hayretle karşılanmıştır. Yarab domuzlardan biri, bek bekliyen bir köylüye hücum etmiş, çeyrek saat köylü ve domuz mücadele etmiştir. Yarasından kan kaybeden azılı hayvan telef ol- muştur. Yukarıdaki resim, sürek yapan avcıları gösteriyor, İ Bir köpel 5 3 Haziran 1$ Adanadan Ankara vi Istanbula sebze 13 Hazirandan itibaren b gün bir marşandiz tahri edilecek Adana (Akşam) »— Çukurovad sebzelerin taze bir halde naklini! min için on beş hazirandan itibaf Adanadan Ankara ve İstanbula # Susl marşandiz katarları tahrik & lecektir. Bu tren yaz mevsimi İ yunca her gün muntazaman işli cektir, Çukurova sebzelerinin iyi ambali lar içinde sevkini temin için de şeki mize 24,000 sebze ambalâj sandi gelmiştir. Bunlar sebzecilere daf tılmıştır, Adanada bin kişilik bir eğlenti tertip edildi Adana (Akşam) — Önümüzde dört haziran akşamı beden terbiye Seyhan bölgesi tarafından —Atatül parkında bir gardenparti verilecdi tir, Bu gardenparti mevsimin en bi yük ve muhteşem eğlencesi olacal tır. Şimdiden hazırlıklara başlanmı tır. Çok zarif dekorlar yapılmaktadi Gardenparti bin kişilik olacaktır. | Ceyhanda telefon santrali kurulacak Adana (Akşam) — Mühim bir 7 raât ve ticaret merkezi olan Ce da şimdiye kadar dahili telefon tesi satı yoktu. Haber alındığına gö! P, T. T. idaresi Ceyhana yüz aboneli bir santral kurmağa karar vermişti Tesisatın kurulmasına yakında baj lanacaktır. İstanbulda 9 yapılacak yeni ilkmektep binaları Yeniden yapılacak ilk mektep bi nalarının yerleri dün Vali ve Belediyi reisi Dr, Lütfi Kırdar tarafından tef kik edilmiştir. Bu tetkikatta Valiyi maarif ve nafia müdürleri de refaka etmişlerdir. Yerler kat'i surette tes bit edildikten sonra yeni mektep bi nalarının. inşasına başlanacakt k sahibini sürükli yerek bayırdan düşürdü Büyükderede oturan de biri, köpeğile, o civarda < Tukta dolaşmakta iken köpek ki sürüklemiş ve bir bayırdan aşağ varlanmasına sebep olmuştur. Mustafa tehlikeli sur dığından hastahaneye BU GECEKİ Nöbetçi eczaneler Beyoğlu ciheti: Kaiyoncukullukta Zatiropulos, Şair Ziyapaşa cadâ de Hayreddin Tav, Taksimde Tu Kurtuluşta Neodet Ekrem, Mi , Pindıklıda M uri, İstanbul tarafı: Fatih; Verne Üniversite, Karagümrük: Arif, E önü; Bahçekapıda Agop Minasyan Bakırköy: Merkez, Aksaray: Ziya Nu ri, Fener: Hayim Berk, Kumkapı: Lâ islide Haydar, Küçükpazar: o Necat Samatya: Yedikulede Teofilos, Alem dar: All Riza, Seliremini: Ahmed Hamdi Kadıköy: Moda caddesinde din, Pazaryolunda Muht, küdar şıboyunda İttihad, E , Büyükada; Şinasi Ri eli Arısrutköy, Bebek, Bey- ve, Paşabahçe, Anadoluhisarı, Ta- timi Yeniköy, Emirgün ve Rumeli. hisarındaki eczaneler her gece açıktır. 1/6/8939 Perşembe Esham ve Tabvlât Alâed Ergaui ng Bıvas - Erzurum I 1961 Bıvaa - Erzurum $ v5 PARA ve a (Kapanış fiatleri) Londra 593 New-York pe Dolar Parla Müâno Cenevre Amsterdei Berlin Brüksel Atina Bofya Madrid Varşova Budapeşte Bükreş Belgrad Yokohama #okholm. Moskova,