5 Ocak 1936 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 8

Sahife 8 AKŞAM SARAY ve BABIÂLİNİN İÇ YÜZÜ Yazan: SULEYMAN KÂNI IRTEM — Tercüme, iktibas hakkı mahfuzdur — Tefrika No. 616 Yüksek hafiyeler içinde kumarhane ve umumhanelerden pay alanlar pek çoktu İkinci sınıfın maiyetleri en tikleri mi defa ağızdan da iki verirlerdi; ya- kılacak canlar için yapılacak fesat tertipleri hakkında talimat alır- lardı. hafi ve bir Dördüncü sınıf ya (mühim maruza- r. Celbimi istirham ederim.) ze. Bakırkö öy, Beykoz, Malı gibi merkezlerden saraya telgraf çekmekle işe başlarlar, celp olu- nunca hağırladıkları ne ise arze- derler, makbul olursa zaruret sa- ikasile pek muntazır oldukları ih- san ve atıfe te nail olurlar, hafiye- istidatlarına göre fiyelerden bazı- sınıftan olanlar çok defa birer merkeze ve mıntakaya memur idiler. Bu maa maiyet- bir «siyasi hadise» çıkacak olursa bunu vukuundan evvel haber ala- mamak o mıntaka memuru ve ma- iyeti için büyük zül ve kusur sa- yılırdı. > har leri içinde (120) altın iyelik maaşı alan- lar olduğu ve Si beş yüz kuruşa çalışanlar da vardı. Ayak takı ci kısmın hüviyetleri başlarında uzun, kı feslerinden, ayakla- rında eee kimene ımından olan bu ikin- ırmızı ? elmali. inik Kmde şında, Direklerarasında * dolaşır- trolarda otururlardı. erek saraya, gerek zaptiye nes a fiyelerden baş- ka kendi kendisini hafiye yazan ayi e İp hafiye süsü ve- a r takım reziller de vardı. , şuna, bun mek, asıl Salirelrn «avantalar» göstermekti Zamanın omüsaadesile er. İser yerde tmak ii ip tutar, namus ve hakaret gözile le kumarhane sahipli haf- talık, umumhanelerden vergi alan lar az di! Dövülmesi, #urul ması, ö mi lere cebbar ve kanlılardan müna- sipleri teslit olunurdu. Bütün payitaht bir hafiye şebe- kesi içine alınmış, Beyoğlu, Tersa- gibi mühim sayılan lerece hafiye teşkilâtma tâbi takılmak. Beyoğlu tının başında esvapçı başı İsmet beyin oğlu Fehim paşa bulunurdu. İsmet bey halük ve terbiyeli, mütevazı bir zattı. Fakat hünkâr- ve yü; iz al Idukça şimaran, her Arif beye münasebetleri Ahmeli Ri milin Karlı bir kış gecesi... Saat vuruyor onu... P, hibe) ni Skal ni 2 altına alan oğluna söz ge- çiremezdi. ehim paşanın daha yirmi iki yaşında hünkâr yaveri iken 1896 da bir gece sarhoş olarak Pangal- tı cihetinde önüne gelen bir kaç Mi rovelverle öl maş son- bun rasında Tünel direk- törü de dahildi - deme mezi larına savuşmuş o olduğu rivayet edilir. Bu vakanın faili olanak ü zere Mustafa isminde bir nefer Bi cihetinde bir çukurda sarhoş ve bihuş olarak yakalan- miş, idam mahküm edilmiş, son- ra mem ül nefyedilerek altı yüz kuruş maaşa da nail olmuş idi! Fehim paşa bu e ei mi hr hi ce eden şa; rı e in hükmüne in ile la ak için bazı sefaret- ri ER etmişti. u vakadan itibaren Fehim pa- ie sarayda ehemmiyeti artmış- yi him paşa veliahdın kuyum- u Konstantara kardeşleri nef- Soli, Beyoğlunda, Galatada bazı bankaları ve büyük o daimi tazyik ve tehdidi tuttu. Beyoğlu ve Galatanın zevk e eğlence a dile- diği gibi istifade etti telleri ağ Hâs eş re yüzü geçen F mtinde kur- a icdlâsa fırsat bulacakları i Abdülhamide ve et > itezdi ve bunda geek ta olmuştu. Bir ara o kadar tekdir ile huzurundan kovduğu bile vaki idi. Serhafiye Çerkes Ahmet Celâ- leddin paşayı padişahın nazarın- dan düşürmeğe muvaffak olan Fe- him paşa bundan sonra artık her dilediğini işlemekte muhtar imiş gibi davranıyor, Beyoğlunda yap- madığını bırakmıyordu. 1906 da artık Fehim paşanın etrafa re son dereceyi bulmuştu. Hayatının hemen yirmi senesini mabe kate geçirmiş olan Arif bey Abdülkamidin en gözde mabeyincilerinden idi. Bir ara bü- yük nüfuz sahibi olmuştu. Devle- ün en önemli işlerine ait iradeler y aracile mabeyin başkâ- ipler. çe ait Min makam- lara tahriren veya şifahen tebliğ elman Arif eri a Rıza şa ile Rıza paşanın yük kar- si Ahmet Şevket m kız kardeşleri Mihrimenend hanıme- fendi Abdülhamidin ikinci ik pain idi. z kardeşlerinin sarayda ve işmiş nezdinde bulunması ve man merdiven! i izl 3 sizi ulaştırır ber biryer Tini) Şevket ve Rıza alı Şu solguna ablii pe ei «İşte bu merdivenin «para» derler * itibar kazandırmıştı. Üçü de padi- > eğ 1» ii wizelerden yüzü e şahın iltifatlarına, rmedem fukan ei çekik gözlerinin uçları, | Kadılar baktılar itiraz eder gibi, müstagrak olarak vaki iriyor. | Ayakları da küçük. Mutlak gelmiş | Sonra dasulh oldular; «Paran çok mu?* lardı, Fakat i beğ (er İ ür mal si nihayet gözden düşmüştü, Mabe- | Fakat ayrılamıyor gözlerim ekinden 3 i yin başkâtibi Tahsin paşa buna 'ara, bu hastaların aradığı aşi ha haülnin hep olman mi | nn al ei | FAR mel e o hatıratında nakletmek- | Yapacak sanıyorum baş döndüren | Bir anda bangelaşba. dedi ki: ü ir, dansını!.. «Bu bahsı ei (Bir T il # | «Senin bu merdivenin pek gürülemüy, dan m bir e geldi. Fiğeiyürmişe sy m Kendine i in İsi eld Bu tezkerede «mut OP İstE |“ O iri gözlerinin akı en karenndan, 5 i raza ait istizanına al cevap | Beni süzdü ikler arasından!.. | © Öyle sağlam ki ,hep Tm ği gelmediği halde Avrupaya gbi 2. «Hattâ bu merdivenle size de lin bir Kiyemter. bu Satlkramını sie 18'İ Prenses dedi: yapraği tine zatı N — «Nasıl?..» ade edildiği yazıldığı; bildirili. | Göp konuuyorken kendi zevkinde Dedim yordu. Yanıbaşımda duydum ansızın tatlı — Ka sadrazamın istizan tez- keresi rade çıktığı başkitabete bilmem. Cevat paşanın bu tezkeresini hünkâra takdim ettim. ll rika Girerken Arif bey dairei hüma- yundan çıkıyordu; yüzü korkunç bir halde idi. Kuvvetli bir tekdir ve tevbih işittiği âşikârdı. Hünkâr ve Hilkrnie ait ira- deyi sabahleyin Arif bey vasıta- sile kite abet dairesine gönderdiğini söyledi. Ben malümatım olmadı- ğını in Abdülhamit irade- sinin bir borsa spekülâsyonuna alet siirler şüphelenerek pek sinirlenmi ve tarihe adar istizan kâğıtla- adişa beyinciler okur, la li “de onlar getirir- lerdi. Bundan sonra iradelerin mabeyinciler vasıtasile gönderil- mesi usulü lâğvedilmiştir.) Tahsin paşanın bu son cümlesi- ni iradelerin mabeyinciler vasıta- sile cü ie Mn gönde- rilmesi) etmek i Ç eder, e “Abdü Ihamidin son eee kadar ikinci kâtip tezkeresini hünkâra takdim ettim. ve Karin İzzet Holo paşanın vü- kelâya iradeler tebliğ eylediği kaktır. (Arkası var) p 2 AKŞAM m tavsiye ettiği günün mühim programı 5 Kânunusani Prag: 21,50 Klâsik İspanyol senfonik müziği. Budapeşte: 21,10 Operetlerden şak“ kıh parçalar, Königsberg: 22 Solist konseri (piya- no - keman ile Bach, Mozi Beetho- ven, Suman, Şubert, Regerin eserlerin- den). Viyana: 23,20 Piyano konseri (Franz Liszt). 6 se paz. Yâye: 0: Soliat e Kon: — b - Roger). g 16: Smetana'nın «Sır3 adlı ope- ası. etdi ni Mi idaresinde vamizi 'in eserlerinden senfonik konser. Kiralık daire Beyoğlunan en işlek yerinde Yazıhane, erkek veya kadın i “Şık,, sinemi da 136 rr ii manı kapıcısıı görüş” m ekili “Akşam, ilm me- muru Nureddine müracaat, Telefon: 24240 Bir sarışın uzandı: «Bir likör dn diye: Varangel ordusunun getirdiği hediyel.. Bir gün Tokatlıyanda gördüm bu ye Rusu, «Aşkın kadını!..» dedim; ölüyordum doğrusu! Bu gece hayalimde saçlarını okşadım, Hayali; inde dizlerind. dım!.. İşte bir güzel daha: Zayıf, narin yapılı, Hiç usanmam yanında yaşasam bütün yıll. Oükeşsi bi ğer üçe ili ii Balaşı beni sardı Londra sisi gbi Şu beyaz yüzlü kadın: Benziyor yana, Yoksa Habeş mi sandı: Salmak isti; Bana? Şu altm saçlı kız da: Tıpkı Alman Evet!,. Tıpkı | Berlinin dinç ve yaman güzeli, Seyrederken liz aklım 1 İon benziyordu. uluslar maa Üyeler; | her milletin Esmer, solgun benizli, kumral, kı: Viskiler içilirken, şöyle dedi prenses: — «Çok yazılar okudum kadına, şia «Pek fena sayı değil Si ii yüz ira?..» © — Tapa kaldınız!..» yl zengin Ağzından billâr gibi, bir liaye döküldül.. Birdenbire yükselttim Mi m Prenses gene güldü: — «Kapıyı gösteririm!» edim: — «Yirimi m. a 5 pey sürmedi, Atıldım: — «Tamam e. Biri döndürmedi!. Vurmak lâzim miz can damarından lenbire fırladı rar kıvılcım gibi, yar gözlerinden!.. Sördar — siki ör eye e bulacaksınız?» — lak olicakeniz, pe Da bulmakta, «Merdiven hazır olsun, sizden kalman allel ... Buna cevab vermeden, kadın sofaya çıktı Bakışından anladım: Benimle / murtabıktı!... yi Bir hafta sonra.. gece.. gene onun «Bence iki sistem var ona ulaşmak içine «Dallara tırmanmaya kuvveti dei üreme «Çevikse, açık «Yabut, erişemeden, a öl atel «Fakat tercih ederim me la dair, salonu... «Sen de anlat oduygunu, emini Misafirleri yoktu, yalnız bulmuştum ; şairi...» mu. Dedim: . rep v tele Sevgimi anlatmıştım.. çıkarmadı sesini, > u İşe) $ ibi sundu bana bir busesini!. «Fakat: Kadmlar benzer Ra Fakat; — «Böyle bir pırlanta daha irmedim!..» diye, Tek taşlı esere za aa ez Almıştı bu hakiki hüviyetini: KADIN içe dark baba ve de gıdalandırılırlar, bütün söylerlerler. Ce miyetin yet devresini bise o li çok sevinmi mühim işi mı uvaffakayetk le başarma Izmir ( CH ve p Semi altı e ei vardır. Bu her gün an çocuk bakılmakta ve atamakla K akakleyin ve ya anası tari arasındaki yavrular mürebbilerin elinde hem terbiyevi oyunlar öğrenir, e ve bir bütçesi vardır. ve ayakkabı “— si Yavrularla lerdir. Cemiyet, her yıl bu ek bars ktadır. Yukarıdaki resi rilen 200 eeçikin cemiyetin idare heyeti âzalarını gösteriyor. dişi se Me Blnlere dan kreşlere getirilen 3-7 yaş terbiye edilir ve hem marşlar iyet, bu > fakir yav- e baba- im, giydi-