29 Mayıs 1931 Tarihli Akşam Gazetesi Sayfa 5

2 Mayıs 1931 Tarih sahifeleri EY LER 9 EL ES PN A SOMA Cesur ve ehli zevk Sokollu oğlu bir cennet köşkü yaptırır; Sinan paşa oğlu düşman görürse gönlü bulanır! - Bir padişah ta sözünü nasıl tutar? ein Sultan Murat Özdemir oğlunun “bade mai ettiğine emin olsa; Sa bile hiç şüphesiz si a zlecelti; zirlerin nice uygunsuz hallerine val rakaf olurdu da tınmazdı. mek, israf ve nliyişlerine, e iz yummamak insafa muvafık olur mu idi? <5 gl oğlu Hasan paşa ayet vecih, nümayişi bimenent bi ib ve şehlevent çelebi ,, Bagdatta vali iken şahan: tavır ve deri ile cuma Slm çıkardı. Kırk, elli bin kuruşluk gümüşten bir cennet köşkü “Kâhı pi turunç, nar gibi meyvalarla tezyin ettirmişti. Bu köşkü Kyani hayran olmaması kabil Hasan Paşa o ka dar ıgrur, > hotbin ve ia tpe: “ midi ki akranı olanlara değil, makklerine — e lat ve Haya pek lüzi er görülmemiş bir hali de var idi: “bir gulâma meftun ve hevadar,, olunca kendisine hazne- dar eder, kendi giydiği gibi bir libası onada giydirir, bindiği at gibi bir ata onu da bindirir, al bu e üümera var iken birini yanına yan. ilâ o gulâim si at başı iy, gider edil w selâmında gulâmının atının ia kendi üzengisi te olmalı idil Bu haznedar için kendi ota- ğına muttasıl bir sikimi! otak kurdurur, “mülâka ta gelen büyük, üçük ziyaretçiler, ir hattâ diği atlas, kemha, seraser, diba kumaşlardan oesvaplar (giyerek nereye gitse arkasından giderler, divan etse karşısında durur! m okollu Mehmet Paşa oğlunı bu halleri zaten kendisine Eslen uh: ezan Sultan Mura' sinin — hiddeti şahaneyi calip li düşünerek telâşa düşer; (sikâyet. çileri var) diye oğlunun azlini arz eyler. Sultan Murat meğer Hasan > ve harekâtına bulunuyormuş; So- e unun azline lüzum madığını yalnız taktığı El Kaldın işe ile iktifa eder, Gulâ b miyen bu ma siz Kopek şaşaası meclise v salardı!,, bilin “fendi böyle “ rape ve Kırım in yanıklaından ayine ttiğini, eN “ie mütelezziz böyle sureti ve sireti mi çelebileri evlât yerine terbiye, pi ini iddia ederdi. Ağaları isinin |“ “nazar ile e e ayrı bir ferde tekarrüp rlerdi. taze uşaklar a itiraz z edenlere Kara Çelebi z: cemal sun'u yez: m mir alır öy bir alay kabihülve- cih enden ise böylelerini ile cil eyleriml,, rez mıyan hasımları ise kei Gakülicr ile ithamdan urmazlat ai olmadıkça yerinden kıpır- d > mutadı idi. ici Sultan Selim zamanında ildir beylerbeyliğinde elsi eden Sarı Ali Bey “ Engürüs serhad- dinin seddi idi,, olduğu gibi tan Murat ümerasından olan Sul oğlu Arslan bey de yine o serhatta atvan Mağ ln erlikler göstermişti; kılıcına bahadır, yi- gitlikte belki babasına galip i Fakat ssd e sell idi, Muharebe meydanına adım at- mıiyarak (baha kirliği S arağıdar hareminde göstermek itiyadında bulunan Sultan Murat muhtaç olduğu böyle cesur ve muharip vüzeranın, ümeranın bu gibi ku- surlarına Obizzarure oehemmiyet veremezdi. Sinan Paşa oğlu Mehmet Paşa ise “ alâyişte Sokollu oğlunun mukallidi , idi. Fakat büyük Sokollu ve ve Sinan paşalar arasında hizmet ve himmet itiba- rile mevcut a ark oğullarında Di vadide ve revişte tezahür EE sie oğluni şinde ia, olrladiğı bie So. kollu oğlu ne kadar cesur idise e ğlu e sağ ER koi rkal k idi. “âdâ ünde fe AKT ski bir dörlemiz iken Mehm. Si ayini görse gönlü Telin âi sebatı mü- tüzelzil,, olurdu! Mehmet Paşanın bu hâl ve ta- biatı da Rumeli, Büdin gibi en mühim eyaletlerin bey beyilik- m ihdamına m addo- Bu Sinan Paşa zadenin Avus: urya dünle ii rezimde ri cür'et tahsil yim der iken mesti lâyakil,, mz H. 1004 tari- Dn En ş) bir hezimeti intaç e Mehmet £ Paşa sonra di da Celâli terbiyesine memur edildiği sırada — Celâlileri £ taklide yel- tendiğinden ke mi de Celâli araş tim miş, o zama! Padişah olan birinci Seka Ahm din validesi şefaat ederek affını istihsal etmiş, Mehmet Paşa da Dn suretle İstanbula gele- E artık babası Sinan Pa- değil, kendisi de almamış İstanbula bu son gelişi olm İlk divan gününüz Sultan Ahmet Mehmet Paşa; Akşam Satılan kıymetli vesikalar Maliye evrak mahzeni ilim âlemi için mechul bir hazinedir İstanbul'un muhtelif semtlerinde tarihi vesikalarla dolu kaç mahzen var? Yukarıda O Cevat paşa hence aşağıdakı meşl evrak mahz: e Ahmed'deki maliye evrak muhteviyatından ei ld Bulgaristan'a nakli etrafın Ee münakaşalar halâ devam edi Haber diğimza göre bulga- ristan'a nakledilen bu evrakın ehemmiyetini gösteren nümuneler me mebusu ve sabık müze müdürü Halil bey tarafından baş Zin emet iy e Hz. ne takdim — ir e Ankara'ya götürül- Şeri nümuneler, balyalar mah- en nakledilirken yere düşmüş tarihçi Cevdet bey tarafından azı çocukların elinden alınmıştır. Bu 200 balya evrakın Bulgaris- tan'a nakledilmesine sebep şudur: e bir kâğıt fabi ME vaı rdi Ir, fabrika ötedenberi kâğıt imaline mahsus iptidai ad, yani paçavra ve kâğıt kırpıntıla- e plar. Eski evrak hazineleri Şehrimizdeki tarihi ve eski evrak bazi leri — meşgul u evrak mahze sol alır evrak vardır. Bunlar tasnif edil- miş defterlere geçirilmiştir. Babıali li içinde t e en çok imkân bulunabilmiş olan divanı hümayun kayıtları ir Bu hazinede divanı hümayun kayıtla- rından başka o zaman devletin hemen bemcn yegâne resmi dai- resi olan sadaretin, EE nazırlı- nın evrak ve vesikaları muntazam deitelerde b ayye tt” “Böyük üç yüzer sahifelik 1500 e defter vardır. Vaktile Babıâli'ye her ne için üracaat edilmiş, ei ne istenmişse babıâliden ne gibi emirler verilmişse bunların bir sureti de bul cildini bu defterden nümunelerdir. Bu defterlerdeki vesikalar 1000 tarihlerinden sonra başlar. Bu tarihten evvelkiler kısmen Top- kapı sarayindan (Cevat paşa a kü- tuphameakl nakledilmiş evr..Ktır. Babıâlide! ie hazinesindeki bu evra — teneke sandıklar içinde muntazam bir ik muhafaza altına amm. Bu hazin büti henüz tasnif miş çüncü bir kısım vesikalar daha ipi ki evvelce Topkapı sarayında idi. araya verilen Cz evrakı unlar iadeler, si nlardır. e sai meşrutiyetten raba ile ö dökülüp açılarak anındaki Cevat pi Babıâli küti inik sine alediksişti Cevat drazam iken kendi kii « hediye etmişti, Bu Eral bir vat paşa Kel tasi miyim bir çok evraklar şunun bunun eline geçmiş, hati a “Ali Emiri pi üzeyyen ve kıymetli 180 tan vesikayı eline geçirerek li kütüphanesine koymuştu. Bu sikaların şunun bunun eline n& suretle geçtiği malüm değildir. Maliye evrak mahzeni e 3 nakaşa n Saltan Ahmed dek rak Emi gelince: Tanzimattan çeşi vi ez ie hemen hem iki daire vardı: re Babı e ari. Babı defterdari, bütün para pi nüfus tabririne arazi mlâk tahririn: ür ayı ti iyi tanr olal bilir. demiştir. Bu — neler var? u mahzende, mazide yapılan bütün harplerin, seferlerin masraf Bn vardır. Meselâ İstan- bul'dan Viyana'ya kadar sefer a ar bütün masrafları mevcu Bude ba şka hükümet tarafın- an verilen vatani hizmetler alelâde omemuriyet ma: inn kayıt ve Mec imtiyazlar her bu mahzende: ün me nin emlâk ve tm kayıtların! esasları da oradadır. Burası ilim âlemi için meçhul bir huzinedir. Dördüncü mahzen a iş evrak hazinesi daha vi Eski nz kayıtları duran mah- zen.. ER evkafın elinde gayet r yerde muhafaza ediliyor. Eğ Beşi bat dairesi rdikleri İn lik defte: rleri, Babrâlide. ie ii ii dt, fetvalar tamami muh. a alınmıştır. Fal kat paniemsi 1030 tarihinden evelki oturduğu müdi dizime resmi kb keme olurdur. Bu suretle defterler bir emk nakledilir tarihinde aş başlanmı: zile ol Celâli kuşakları? diye itap etmiş ve derhal ida- mini ös miştir. Bunun üzerine Valide Sultan oğluna sözünde niçin hulfettiğini sorar. Sultan Ahmette şu sebebi göterir: — Benim emanım gelsin, di- vanda dursun idi; geldi oturdu, cezasını buldul Tam yere bir cevap değil mi? İki padişah ve iki paşa arasındaki farklar bir tarafa bırakılmak üzere tıpkı kanuni Sultan manın EE güel — sam erdiği mişvar abi ek Serik Alie paşayı azletmiyerek katletmesi gibil Süleyman Kâni