HADİSAT-I SİYASİYE Tahran'dan (Deyli Meyl) gazetesine [Daily Mail] çekilen ber vech-i ati telgrafname, memalik-i İslamiyeye Alman tecavüzü nokta-i nazarından gayetle mühimdir. "Almanya (Azerbaycan)da 18 Şubat'da katl olunan bir Alman misyoneri içün, 5.000 İngiliz lirası tazminat ile canilerin idamını taleb idiyor. Eger metalibi is'af ve icra olunmaz ise, Almanya, Türkiya hududunda Bağdad karibinde bulunub henüz işlettigi ma'den kömürünü havi araziyi zabt ve işgal idecegini bildirmiştir!" Dikkat olunsun, bir adam bir adamı öldürür ise, o memleketin kanunu her ne ise, cani veya katil hakkında tatbik olunmak hakdır. Adalettir. Buna diyecek yokdur. Almanya'da da, Avrupa'da da bulunanlar, oranın kanunlarına ri'ayet mecbur tutulur. Alelhusus Avrupa'da, rezalet ve münasebetsizlikleriyle gazete sütunlarını her gün doldurmaktan hali kalmayan bu belalardan kurtulmak içün, Fransa hükumet-i hazırasının icra ettigi mu'amele göz önünde durur iken ve Almanya dahilinde de papaslık modası geçmiş iken, fakr ü zaruretden anası ağlayan Alman papasları, memalik-i hariciye ve İslamiyeye can atmağa ve Almanya kanunu ve teşkilatı mucibince baş papas ve Almanya kuvve-i berriye ve bahriye başkumandanı bulunan Hacı Gilyom'un himayesinde böylece akın itmege müsa'ade görmekde oldukları şayan-ı teessüfdür. Fakr ü zaruretden usanmış, canından bezmiş bir papas intihar idecegine, henüz ecnebilere karşı tam istiklalini muhafaza etmiş olan bilada gedip, tehlikeli ve şübheli yerlerde gezerek öldügü halde de, tazminat alıyorlar. Bir serseri ailesine böyle bir servet te'min idiyor. Casus da olsa misyoner sıfatıyla istedigi yere giriyor. Şimdi derisi iki para itmeyecek bir Alman misyoneri, ölümü arayub bulmuş olduğu halde, Almanya, Acemistan'dan 5.000 İngiliz lirası tazminat istiyor. Katillerin de bulunub, tutulub idam olunmasını taleb idiyor. Böylelikle diğerlerine cesaret vermek ve misyoner ve casusulara yol açmak politikası meydan alıyor. Hele idam istemek? Hey gidi medeni barbarlar hey! Lakin şimdi Acemistan'da millet meclisi var. Öyle Almanya'nın, Şahı veyahut vükelayı korkudub, haksızca milletin 5.000 lirasını vermek belahetinde bulunmayacakdır. Katillerin de idamı meselesi evvelki gibi gelişi güzel olmayacakdır. Millet meclisi olan bir memleketde, bakalım idam cezası baki kalacak mı? Bir de Almanya, Türkiya hududunda bulunan İran arazisini zabt idecek. Türkiya henüz Almanya olmadı ki, Almanlar Bağdad arazisine mücaver olan İran arazisini zabt etmek gibi bir hayal-i ham dermeyan itsin?