24 Ocak 1907 Tarihli Ahali (Filibe) Gazetesi Sayfa 3

kişi daha Fas'a gettigini, Fransızın Tanca casusları helecanla ihbar idiliyor. İspanya'yı hiç sormayın! Karmakarışık. Buhran buhran üstüne. Buna sebeb hep Fransız paraları ve buna binaen ihtiyar olunan Marok politikası! İplik zaten çürük yerden kopar, dirler. İspanya da haline bakmayub, ta Marok'da halı dokumağa kalkıştı. İspanya'yı bir felaket-i müstahaka der-aguş etmek üzere görünür. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Kazan civarında zuhur eden kaht u gala sebebiyle hastalık artdıkça artmış ve bunlara, hükumet nüfus başına bir küçük çocuk başına yarım libre ekmek tayın bağlamıştır. Üç libre tamam, bir kıyye ekmek ider. Ama ne ekmek? Hükumetin bu münasebetle ahaleden topladığı iane halkın cebinden çıktığı halde, fukaranın gursağına tamamen girmedigi, muhtac-ı izah ve isbat degildir. Zengin Müslümanlar vericekleri ianeleri namus ve haysiyeti cümlece malum ve musaddık olan (Tercüman) gazetesinin tavassutuna müraca'at olunması teklif ve ihtar ideriz. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Afganistan Emiri, Hindistan'da gördügü birçok iplik fabrikalarını ziyaret etmiştir. Böyle fabrikaların (Kabil)de te'sisi hususunda müzakere ve mübahaseye girişmiştir. Biçare Emir'in, Hindistan'da gözüne iplik fabrikaları çarpmıştır. Bu fabrikalarda bir kısım ahali, hayvan gibi çalışmaktan, bir makine olmaktan başka ne netice çıkar? Haydi Kabil'e böyle cesim fabrikaların yerleştirildigini tasavvur idelim? Ya bunlara mahrec ve pazar? Binaenaleyh destgahlardan, imalathanelerden evvel, pazar ve satılacak mal, vesait-i nakliye ve nakliyat ile beraber müraselatı te'min idecek vesait lazımdır. Nakliyat ve müraselatın, daha ilk devrede hesab-ı muhaberata lüzum gösterecegi derkardır. Emir ilk evvel Hindistan'da görülmeyen mekteb ve müderrisleri görmeli ve ana göre düşünmeli idi. İngilizler, Hindistan'da, ahalinin gözleri açılmağa hizmet eden mekteb ve müderrisler yerine, ahaliyi demir yollara fabrikalara doldurmuştur. Bugün el'an Bombay gibi Hindistan'ın en büyük, en zengin şehirlerinde bile, erkek ve karıların yalnız avret yerlerini güya örtülü olduğu halde el'an çıplak gezdikleri, böyle çalıştıkları yine Avrupalıların çıkardığı fotoğraflarda görülmekdedir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Rusya'nın şimali eyaletlerinde zuhur eden kahtlık sebebiyle ve fiyat artdıkça artmış ve hükumet bunlara muavenetden, izhar-ı acz etmiştir. Buna binaen rical-i devletden iki kişi, Avrupa ve Amerika'ya i'zam olunarak bunlara iane toplanmak karagir olduğu, gazetelerin cümleten işa'atındandır. Bu iki memurun bu kadar yerleri dolaşmasına tahsis olunan paralar, biçare kahtzedegana ber vech-i peşin tevzi olunsa, Moskof'un büdcesinin bu derece berbad olduğunı olsun ilan etmiş olmaz idi. Bir Japon muharebesiyle, Rusya bu kadar bu kadar fakir düşeceği me'mul olunmaz idi. İhtilal biraz daha devam iderse hükumetin iflasına hükm etmek lazım gelir. Hükumet haydi fakir düşmüş. Ya o dünyanın en zenginlerinden olan Çar ve grandüklerin hazinesi? Bunlar ahaleden alır, lakin tırnaklarına geçen şeyden harice bir zerre mu'avenet olmaz ise, zaten ismi kalan adalet ve insaniyetin lafzı da kalkmış oduğuna bir ilan olmaz mı?