13 Nisan 1939 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 7
Şair Keçec höngür höngü Yazan: R Geçenlerde Abdülhak Moli - Bin hatıralarından bir kısmını hakle başlamıştım. Bugün aynı Mrevzua devam ediyorum. © “4 REBİYÜLAHIR 1244 SA - M1: Kışlarm dört bir tarafı tar- E* olmakla kurulan çadırlardan Yağmur olduğu gün ziyade ça - Mur oluyor, Asker tayfası ziya - Zahmet ve meşakkat çekiyor. Birkaç giln evvel yağan yağmur- Fan bir gece,otuz dört asker bir- Pen hasta olup, padişahın him - hetiyle bu fakirler yatıp birkaç Kün içinde gifası müyesser oldu. Ama, padişah mevcut askeri KIŞ çe aldı, hastalıktan korudu. “5 REBİYÜLAHIR: ettiler, oradan sonra bir - © türbe daha ziyaret edip ak- n Üzeri kışlaya geldiler. Yolda gece bir küffar | pek çok Yusuf tatar ile Varnanm “he girdiği öğrenilince ders sebep olmuştur. A kefereye iltihak eylemi Yu işitildi, Padişah çok hiddet di, Allah hayır eyliye. “6 RERBİYULAHAR: Ziyade iğmur yağdı. Ziyade çamur ol- bir tarafa gidilemedi. Cu- sker paşa gelip tevhidi geri- geldiler. Tevhidden sonra Re- Vi ziyade keder olunup hidde idi, 13 REBİYÜLAHAR: “Bugün e e a Hekimbaşı Abdülhak Mollanın hatıraları: 2 izade İzzet Molla sürgüne nereden ve nasıl gönderildi? İzzet Molla, sürgüne giderken : “Bir param vok. Bedenim de takatim yok!,, diye r ağlamıştı... 2sad Ekrem Bugün hava ziyade fırtınağdı Arif Efendi bizde, İzwt Molla, İmam efendi de misatirdi. Seher vaktı İzzet Molla İmam elendiden bizim odaya gelip A - rit Efendi ve birader efendi ile sohbet ederken fakir, bir masla- İhat için oda kapısından çıktım idi, Bir tane al kaputlu, kara bi- yıklı adam girdi. Niye gelmiş di ye sordum. İzzet Efendiyi göre- ceğim dedi. Birader Efendi haz- relleri çıktı, Yanina varıp bazı şeyler sordum. O esnada mezkür uşak varıp İzzet Efendiyi kaldır- mış. Yanımızdan geçerlerken: — Niçin kalktmız? Diye sorduk. — Memur olmuşuz, gidiyorum. Dedi. Haberimiz olmadığın - dan: — Niçin, daha erkendir... Derken: — Sürgüna gideyorum!.. Deyip yanımıza geldi ve bira- der efendinin eteğine #arılıp: — Aman efendim, emiri pa - dişahiye itaatim vardır, ancak iş| bir habbeye malik değilim! Deyip ağlamağa başladı. — Ne tarafa memuriyet? Diye sual olundukta: — Sormadım.. Dedi, Uşak da arkasmda ol - gecesi olmağla akşama yakm | mağla uşaktan sorduk: — Kıbrıs adama! Deği, Bunu işidinee bir kat # efendi gelip gece kışlada kal- |daha melül oldu: — Ne malen ve ne de bedenen telli bulamadık, İzzet Molla da | kudretim vardır! Diye âğlarken fakir, bir tara - Amerikada yeni od danslar icat edilmektedir. Bunlardan biri senebaşımdan itibaran Amerikanın İber tarafında oynanmak üzere ha- zırlanmıştır. 1939 dansında büyük; bir inkı- Wp görülüyor. Bunda kadınla er- keğin attığı adımlar başka başka: dır, Kadın ufak ufak aörm atarken, erkek istediği gibi adım atabiliyor veya yürüyor. sinema haberleri: Nanel'in üç aşıkı var,, fil- minde Nanet rolünü oynıyan Ja. net Gaynor, sinemaya başlama. dan evvel bir kunduracı mağaza. sında satış memuruydu. Her âk. gam mağazanm bütün hasılatın bir çantaya doldurup bankaya teslim etmek de yıldızın vazife. leri cümlesinden bulunurdu. * Yilonel Barimor bir gazete- ci ile konuşurken demiştir ki: “30 sene film çevirdikten sonra en sanatkârane filmlerin kovboy filmleri olduğunu yeni anlıyo . rum, Evvelâ bu filmlerin genç nesle ahlâki telkin yapmak gibi mühim bir faydası vardır, Bu çe. şit filmlerde hain daima ceza gö. rür. Sonra bu filmler tahmin e. dildiği gibi insani tehyiç eden gü“ zellikten ve şiirden de mahrum değildir.,, İşi bulunmaz vezce,, filmi ç * Amerikada son günlerde “E. ir, olmuştur. ke rip bir hâdise a) (a. gizlendim. Veda, edip, gitmis. | Bu filmde Rober Taylorun kart, memur olan uşak doğru gümrüğe sı rolünü oynıyan Mirna Loy fil- götürmüş. Arkadaşı olan Rasim | min bir sahnesinde kocasının pan Efendiyi bulmuş. Oda Rodos|tolonunu ütüler, Fakat bir taraf. r, Babrâliye elli kadar esir |adasma sürgünmüş, İkisi bir Kr) tan ütüleyin, diğer taraftan ko. “mekle seyretmişler. yığa binip Üsküdara gitmişler. casile konuşurken ütüyü panto. “15 REBİYOLAHAR: Bugün) İzzet Molla ziyade dili uzun,|lonun üzerine bırakır. Rejisör ne- rdimiz süvari askere harp fen | hoşsohbet, gairmizaç olmağa) den sonra, stüdyoyu bir kıl ko. talim etti. Sipahi süvarileri de | menkabe arasında vazifesinden| kusu kapladığını görerek sahne. dişah tebdilen Babrâliye gitti- ir. Bazı emirler verip tenbihler- bulunmuş. Sonra kışlaya dön- NISAN 189 — VAKTI “Tehlikesiz bir nakil vasıtası ASANSOR Ne vakit icat olundu; nasıl işler? Medeniyet dünyası her gün yeni bir ihtiyaca cevap veriyor, Bugüne kadar da bilhassa 8on asırlar zarfındaki İcatlar dün. İyamızın büyük bir terekki dev. resi geçirmiş olduğunu meyda. | na koymaktadır. Bir asırlık maziye bile malik olmayan icatlardan biride asan- sördir. Asansör medeni dünya. nın en mühim bir. karşılığına cevap vermiştir.. Yalnız ev ye apartmanlarda değil; fabrika. jlarda hatla harp gemilerinde asansörlar çok. mühim rol oy- nar. Amerikada yetmiş katlı bina- lar seksen katlı binalara mer- diven ile çıkmak için enaz ya- rün saat zaman lâzımdır. Halbu kl elektrikli seri asansörler va- sıtasiyle seksen katlı bir bina. nın en üst katına çıkmak müm. | kündür. İşte ancak bu medeni Icat sayesinde yetmiş seksen katlı otel ve binalar kullanıla. bilmektedir. Şayan hayret bir icat gibi gö- rünen bu makineler 6808 İtiba- tiyle pek basit şeylerdir, Kuv- vetli bir kablonun bir ucu asan. | sör arabası dediğimiz oda şek- lindeki bir yapının tavanına, di. ğer ucu da Kontrjua dediğimiz bir ağırlığa tesbit edilmiştir. A- raba şaft tabir olunan bir baca- nın içinde hareket eder.-Az ev- | vel bahsettiğimiz kablo şaft'ın en yukarısına iki makaranıa Üstünden geçer. Bu kablo mu- İharrik bir malenra Ne diğer'bir! makaradan dolaştırılmak sure- tiple heyeti umumiyesi bir pe langa teşkil eder. Bu şekilde hazırlanan -bir.kKablo katiyen makaradan kaçmaz. Kontrjua tesmiye olunan ağırlık sayesin- İde.motora binen yk hafifler,. | $“n araba veya pistonlara kont- makinesiyle vinç makinesini Çünkü araba ile kontrina he- rjüa çarpınca silindirdeki yağ)jçalıştırmış ve arabayı “vincin men hemen muvazenetteğir.. | YAYA$ yavaş silindirden çıkarak |dıramı üzerine sarılan kablolar Arabayı kaldıran çelik: kablo. | darbe müddetini uzatır ve a-İile kaldırmıştır. i ig e İDE ği iğ : j Mevsimin yeni elbiselerinden —ğş. en a mmm a. a Sdular, "17 REBİYÜLAHAR: Bu İrazam Selim Paşa azlolund btan İzzet Mehmet Paşa sad"! Hali) (ii hapsolundu. Akşam Tevhi #eri£ oldu. İzzet Molla efendi «İbir çok kimselere göstermişti. Devlet ricaline sövüp lânet eder- di, Bir kimse aksine cevap vere- ine ihsanda bu | ha: ler söylerdi. Adam €8 -| yi durdurur. Fakat Taylorun pan meme Gİ K ki. Bazı sakat reylerini eee ütü-kadar kocaman gün | kaleme alrp bir yolunu bulup P&”|bir delik açılmıştır. Gerek Tay. lu, )dişaha kabul ettirmişti. Bu se *İlor, gerek öteki aktörler bu hâ- fer padişshm gazabmı çekip © -İdiseyi, adı “Eşi balunmaz zevce, bedi sürgün olarak sürüldü. Zİrr| olan bir film için uğur sayarak lâyihası olan kâğıdı, havsalası| kahkahalarla gülerler. mu »jâi lr almaz, devleti aliyenin dahi-| i ve harici işlerini bilir bilmez larda bir hayli ağırdır. Bu kab.) 78ltir.. )olarda Arabanın ve kontrjua.| (Mikro hareketli asansörlerde nen altina bağlanırlar; ve zemin | AS4Dsörcü mesufeyi eyi.kesdire. katından * dolaştırılan. diğer | 0096 bile araba hususi tertibat kablolar ile tevzin olunur.. Mu- | © İstenilen noktaya getirilebi. harrikimakarayı her iki cihette | V”- çeviren elektrik motoru araba | (Yeni asansörlerde manivelâ. İ içindeki bir manivelâ vasıtasiy./ Yin yerini düğmeler almıştır. İ la idare edilir.. Kösele ile kab. | BU nevi asansörler hariçteki e- lanmış olan fren papucu, fren |!6ktrik düğmeleriylede makarasına karşı gelir ve ara | 9dilebilirler. Netekim bayı Istenilen yerde durdurur, | V6 ticarethanelerde Asansöşe bilenlerin yogane | Sânsörler kullanılır İdare lokanta bu şekilde Uzun zamon İdrolik asansör. ler tercih edilmekte idi. Fakat bugün bu nevi asansörler yal nızca ağır yük kaldırmak için ve barp gemilerindeki mermi asansörlerinde kullanılmakta. dır. Bugün umumiyetle her yerde ielektrik ile müteharrik asan- sörler tercih olunur. (Elektrik Jasansörü 1884 de meydana gel- miştir. Bugün umumiyetle bor endişeleri arabanm birdenbire Bildiğimiz asansörden imada | yerde elektrik asansörleri vâr- düşmesi > tehliketidir. Asansör | müteharrik merdiyen veya Eş. | dir. Bu asansörler çift makarak birdenbire düşse ne olur?. | kalator tesmiye olunan o bazka | YADİ palangalıdır,. Elektrik a- a, “21 REBİYULAHAR: Cuma. "Pçulardaki camje selâmlik ol - Padişah İzzet Mollanm lâyi ını istemiş, Başağa taraf - İN adam gidip istemiş, 22 REBİYULAHAR, Cumar İİ: Bugün hava sabahleyin 3i- de sisliydi. gü» “© Çamur olmağis İunmağa ruhsat olundu. Ordu- 1 hümayun çarşısı ÖR klolundu, Siftüğe teşrif sam İzzet Molla, Hüsnü Bey, ir Bey, Ahmet Ağa ve bira ve edebiyat tarihimiz bakımm - j dan çok kıymetli bir vesika teş - kil etmektedir. İ Vakıt Kitapevi Cumar-|Dün ve yarın tercüme K külliyatı < No, O31404<ü ri < 31 Rasin külliyatı IV 32 Metafizik 33 İskender 34 Kadın v9 sosyalizm , 45 Demokrit 26 "Dinler tarihi 37 Filosofi ve sanat 33 Etika 39 Heraklit 40 Ruhi mucizeler Hepsini alanları yüzde 20 iskon, to yapılır. Kslan 5.20 kuruşun!yapılan bir moda sergisinde teş -| be şiddetin! tenkis eder. 220 kuruşu pöşin almatak müte-İhir edilerek birinciliği ve hemen bir film Kumpanyası |lerinde yağ bulunan çelik silin. tarafından angaje edilmiştir. rakisi ayda birer lira ödenmek üzere üç taksite bağlanır Evvelâ şünü söyliyelim ki a- İ bir cins asansörde vardır, rabanm düşmesi meselesi mey. zubabsolamaz.. Çünkü arabayı kaldıran kabloların her biri a rabanın “ağırlığını taşımağa mütehammil altı çelik telden mürekkeptir. Arabanın birdenbire düşme. si ihtimal dahilinde değildir, Mamafi bu çelik tellerin koptu. Zunu kabul etsekde o takdirde arabanın altındaki çelik pence. reler vazifelerini görürler.. Bu çelik pencöreler arabanın #üra- ti muayyen bir haddi tecavüz edince yerlerinden fırlayarak şakuli rayları #ikıca tularlar ve böylece araba duruncada! frenler vazifesini yapar.. Bu tertibat dahi kazaya uğ. Su ile çalışan bir nevi hidro- lik asansörlerde varır, Asansör arabasi bu kalın bir borudan ibaret olan bistona istinat eder bu piston da bina irtifai kadar yere gömülen çelik bir silindir içinde hareket edor. Bu silindir iki musluk ile mücehhezdir., Musluklardan biri makineler kuvvetiyle suyu silindire ser- kettiği zaman bu kuvvet ile pis ton ve araba yukarıya çıkar, A. raba İstenilen irtifan yükselin ce dühul musluğu kapatılır; a- rabn.durur.. Diğer musluk (Hu- ruç muslağu) açıldığı zamanda araba aşağı iner., Bu nevi asan. sörlerde tazyiki azaltmak için bir do kontrjua kullanılmakta. | ramış olsa v6 vazifesini yapma» |dır. Bu nsansörler pek yüksek! sa, asansör şaftın altına ihti binalarda kullanılmaz. İ yaten vazolünmuş bulunan “mt 1850 senesinde Tlisha Gro- Gördüğünüz model Ploridada | sademe yastıkları" sukutta dar. vos Oti; mİ asansörleri keşfet- slirati sabit ve bertaraf dll. annşörlerinin düşme tehlikesi miştir. Her zaman için düşme tebii kesini düşündüğümüz asansör- İlerde biç bir tehlike yoktur, Medeniyet dünyası bu icadiy. ie de mühim bir Ihtiyace cevap vermiştir. YENİ ÇIKTI Fikir ve sanat meseleleri YAZAN : SADRİ ERTEM Atatürk albümü miş idi.. Bu icat sayesinde asan- Bu müsademe yastıkları iç-| sörlerin hiç bir şekilde düşme- meleri temin edilmiştir. Bu dirli pistonlardan ibarettir. Dü-İ zat miaküs hareketli bir buhar Kesimli Haftanm neşrettiği bm al. bilm ilç defa basılmış, binlerce nis.
