7 Şubat 1931 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

Borçlar ve hapis Bugün varlığından iz kalmıyan eski “hukuk sistemi, nin çok sevgili bir o- yuncağı vardı: şer'i hile.. O sisteme gö re yapılacak kaba bir haksızlık böyle bir hile ile mübarekleşirdi. Büyük Türk inkılâbı, her bucağında O merhametsiz- lik, kurnazlık, hile pususu saklıyan bu , korkunç hukuk sistemini ortadan kal- “odırdı ve hürriyetini kazanmış İnsahm! zihniyetine yer verdi. Fakat böyle an-i © aşılıyor ki: yerlerinde eski havanın son yığınlarını saklıyanlar, inkilâp hu kukunu hâlâ kavrıyamıyorlar, - hukuk sistemimizde de saklambaç oyununa uygun köşeler arıyorlar. Borçlu ve ha pis meselelerinde, biz bunun, en şaşıla cak tablolarını görüyoruz. Modern' hu kuk, bunu açık söylemeliyiz, eski şer'i hilderin bayram yaptığı bir cemiyet müessesesi değildir. Bu hukuk sistemi ni #nlâmak ve kavramak istiyenler, in sanlık tarihinde mukaddes hak güne- inin yüksek ve heyecanlı safhalarını, yeni cemiyetin doğuşunu göz önüne ge tirmeğe çalışmalıdırlar. Modern hukuk bir uyduruş, bir buluş değil, yüksek bir uyanışın, iktisadi zaruretlerin ese ridir. Bunu anlıyamıyanlara insan hü- viyetinden bahsetmek çok güç bir şey dir. Orta zamanm kendisine göre bir hukuk sistemi vardı. Neden? Çünkü; iktisadi yapısı başka idi, İstihsal şekli sörf teşkilâtma istinat ediyordu. Mo. dern istihsal devri başlarken serflik devam edemezdi. Almanyada von Stein Hardenberg yeni bir şey getirmediler, yalnız vaziyeti hukukileştirdiler. Türk inkılâbı bundan çok daha büyük ve e- hemmiyetli bir şey yaptı. Türk köyünü hukuki serflik'ten kurtardı. Bu gün büsbütün ortadan kalkmış bir hukuk sisteminin bazılarının işine yarıyor, di ye bir kısmını olduğu gibi bırakamaz; İsmsvasrasasi dık..Çünkü: İnkılâp yeni bir zihniye tin kanunu, canlı hakkr demektir. Türk inkılâbına göre hür bir insan vardır, Bunu (köylü ve şehirli) diye ikiye 8- yırmak mümkün değildir. Hür insan yalnız devlet otoritesine hesap verebi- lir. Onun hürriyeti devlet garantisi al tındadır, Buna A. B. C. D. karışamaz. Devlet otoritesi, yalnız devlete ait bir faliyettir. Bu, A. ya, B. ye devredile mez. Devlet otoritesinin şahıslara der- redildiği zamana da tarihte (derebey) lik adı verilir. Bunu bilmiş olmak için sathi bir bilgi yetişir. Rorç meselesinde şahsa başkasının hüviyetine karışmak hakkını, yani derlet otoritesini verdir. mek istiyenler ne modern cemiyeti, ne modern devlet mefhumunu, ne de LI- hassa çok acınacak birşey, Türk inkrlâ bint anlıayamamışlardır. Borcun tah. İli meselesinde de eski fıkıh zihniyeti» ni gördüğümüzü söyliyebilirz. Burada da sargının gölgesi, cüppesini eteği, yer lerde sürünen şer'i hile hünerlerile kar- şılaşıyoruz. Köylünün borcu ile kredi arasmda fark yapılıyor. Köylüye veri Ten para ile ticari bir teşebbüse verilen para arasında mahiyet ve karakter iti barile hiçbir fark yoktur. Fark yalnız şer'i hilededir. İstihsal kudreti şüpheli bir köylü, teşebbüs kudreti şüpheli bir tüccar gibi para bulamaz. Borcun kari gılığı mal ve kârdır. Yüzde nispetini burada münakaşa etmek istemiyoruz, ortada fuiz de vardır. İstihsal hayatı mızın dört beş elden geçen faiz siste minden kurtulması — lâzımdır. Köylü kendisine neden kredi bulamıyor? Ha- pis gibi iktesadi bir müeyyidenin (1) kaldırılmasından mı? Böyle bir mu- hakeme, cidden, acıklı bir müşahede kıtlığı ifşa eder, Beynelmilel piyasala- rın geçirdiği buhran yüzünden ihra cat ticaretimiz normal bir vaziyette de ğildir. İhracat ticareti istokları mem- leketin dışarsına çıkarmadan köydeki istihsalle alikadâr olamaz. Köy fair ciliği yapanlar da bu suretle vaziyetten Iki polis namzedi (— gazetelerde o resimli Bunların zabirde biribirile alâ- kası yok gibi görünür. Fakat vardır. Birisi erkekleri bile yenen Kütahyalı Emine pehlivan, «öte- kisi de Erenköy kız lisesinin duva- nndan atlayarak kaçan kız. Üçüncüsü şu maruf kadın polisleri hikâyesinin devamı. Eğer sahiden, (kadınlardan polis yapılacak olursa bendeniz bu ikisini teklif ederim. Ziraat bankası Adana Çıttgisine nesil yardım edeoek Adanadan gelen haberlere göre Ziraat bankası : Adana, Mersin, Tarsus ve Ceyhanda birer pamuk satış kooperatifi teşkil edecek ve buna bilümum pamuk müstahsillerini * iştirak et- tirecektir. Bu kooperatife iştirak edecek olan 'müstahsellerin ipo- tekli borcu olanlara banka yüz- de elli nisbetinde para ikraz edecek ve bu ikraz edilen pa- ranın gününde tediye edilmesini ve resimsiz üç haber vardı. | Hai habe Zelzele Sahilin şeklini “bile değiştirdi Vellington, 5 (A.A4.) — Bugün (Has- ting) te şiddetli bir zelzele - hissedil- miştir. Yeniden yağmacılıklar yapıl masına mâni olmak için sıkı bir örfi idare tatbik edilmektedir. Harabe ha- iline gelmiş olan mahallelerin (bütün sokaklarında askerler nöbet beklemek: tedir. Vellington, 5 (A.A.) — “Napler ile) Gisborne, arasındaki mıntaka hava ta- rikile teftiş edilmiştir. Neticede, bü- tün sahilin mühim surette değişmiş ol- duğu müşahede edilmiştir. “Waina,, i Hawke) körfezinin müntehası ve ier arasındaki (ohavalide akan ne- hirlerden hepsi de mansabımı değiş tirmiştir. Bazı mahallerde toprağın seviyesi 40—5 kadem yükselmiştir. Na pier civarında rasifin cephesi denize düşmüştür. Cezayerde veba bitmiş Cezayer, 5 (A.A.) — Umumi vali tarafmdan neşrolunan bir tebliğde K. sani ayında Konstantin eyaletinde zu- hür etmiş olan müstevli vebadan eser kalmadığı beyan olunmaktadır. Eya- letin sıhhi vaziyeti tabiidir. Romanya istikrazı Paris, 5 (A.A.) — M. Flandin, Fran- sada piyasaya çıkarılmış olan Romen; istikrazı hakkmda Romanya (maliye nâzıri İle görüşmüştür. İspanyada gripmüthiş Madrit, 5 (A.A.) — Grip, endişe ve | | YAZAN: Ömer ii — Sana bir damla su vermem. —Neden?. — Sen nasıl Osmanı susuz öldürdün se ben de seni susuz öldüreceğim. seni, ölmüş bir merkebin derisine sokup bağ- layacak ve cayır cayır yâkacağım. — İstediğini yap. senin de, Muaviye nin de cehennemde âyn ı akıbete uğra- manızı dilerim, ” o Hadiç oğlu Mehmedin bu sert ceva- bından hiddetlenmiş, hemen kılıcını çe kerek Mehmedin üzerine yürümüş ve onun kellesini uçurmuştu. Leylâ onun arkasından koşarak ko- lunu tutmak. istemiş, fakat muhafızlar onu yakalamışlar, onun kımıldanması- na mâni olmuşlardı. Leylâ, acer çığlıklar la ortalığı inletiyordu. Mehmedin kanları yere akıyorken Leylâ da yere yıkılıyordu. Hadiç oğlu Mehmedi öldürmekle iktifa etmemiş ölü bir eşek derisisini yüzdürerek Meh- medin cesedini onun içine doldurmuş, sonra ona ateşi vermişti. Leylâ baygınlıktan ayıldığı zaman Mehmedin cesedi cayır cayır yanıyor- du .Zavallı kız, kendisini bu cesedin ü- zerine atmak ve onunla birlikte yan- mak için bir kaç defa teşebbüs etmiş, ler bunu menetmişti ve onu yanlarına alarak Amrin yanına götürülmüşlerdi. Hadiç oğlu Mehmedi imha ettikten son- fakat muvaffak olamamıştı. Etraftaki-| — 136 — Osmanın katillerinden biri daha öldürüldü ! lacak iş, bundan ibaretti. . * Mehmedin imdat için vuku babi müracaatları, hazreti Aliyi hareke getirmiş, Ali müteaddit nutuklar ederek halkı kıyam ve yardıma dart etmiş ve askerlerin Küfe ile Hira sf” sındaki Curada toplanmasını istemi Hazreti Ali bu mevkie giderek askeri rini karşılamak istemiş, sabahtan öğİt adar beklediği halde bir kimse Küfeliler, Aliyi, adam akıllı istif kal ediyorlardı. Onun Curaya gitti” ni görenler ona iltihak edeceklerif” uzaktan ona bakmakla iktifa etmişle” İve onun davetine icabet etmemeki© mütevellit bir zevk duymuşlardı. Halk; belki bu davete kulak asm” makta hakir idi, Ali, onları Şama kaf idavet ettiği halde oraya gidemiye! Haruraya gitmişti. Ve kuvvetini tel etmişti. Daha evvel Cemelde de öyle # İmuştu, Şimdi yine Sama karşı gidil yerek Mısıra gidilecekti. Çünkü or#$ idaresizlik yüzünden telilikede Halk bu halden bizar İdi. Mütei harp davetleri, artık kimsenin kalbi” de bir tesir uyandıramıyordu. (Ali), bir kimsenin gelmediğini gör dükten sonra Küfeye dönerek eşi çağırimış onlara: çok ağır sözler lemişti. kooperatifler temin eyliyecekler- dir. Bankanm bu kârarı böyük memnuniyetler uyandırmıştır. recek surette tevessül etmekte olduğun- dün (Lacorongne) eyaletinde mektep- ler kapatılmıştır. Bu mekteplere de- vam eden talebenin yüzde kırkı hasta: Idır. mevzüun dışarsında kalır. BiZ iktisadi yükselişimizi yeni bir serflikle mümkün) . görüyorsak, vay böyle br iktisadi an- Otomobil rekoru layışa, vay bunu teyit etmek istiyen) (Dayton en erk e İngiliz isil <ücük bir. ü otomobillerinden (Cam e) saatte, hukuk sellekisiney: Küçük bir kasa 245 mil vasati süratle 736 mil katetmek bile Avrupada sertliğin niçin Ya), ovetile yeni bir cihan. rekorhi tesis et- pıldığını. öğrenebilir. Modern “iktisadi! miştir. Eski rekorün yasati sürati 21 hayatın muhiti çok başkadır. Fakatimil idi. bunu anlamak ister. Hapishaneli ikti irliği ici sat sistemeilerini modern İstihsal haya Avrupa i Ne iğ ” m. ük tında düşünmek bile insanlara hayret) yam kâtibi umumisi, Avrupa birliği verecek bir şeydir. Devlet otoritesinin, hakkında tetkikat icrasına memur ko- W modern hukukunun, mo-İmisyon azasına, şarki Avrupanın hu- de. “alin, borcun manrsı unlaşıl|bubat ihraç eden m mümes- malrtkan sonra ara? siradü rasgeldi|sillerinin 23 şubatta Pariste toplana- iniz fikirlerin daha büyük bir çet) caklarmı bildirmiştir. Mumsileyh, Av. ra.Amrin yanma gilmiş ve ona Mehme-| — Ey emrolunduğu zaman itaat di nasıl öldürüldüğünü anlatmış, Amir) miyen, çağırıldığı zaman icabet etmi son derece hiddetlenerek onu paylamış:i yen adamlar sizi toplıyan bir din, —Hadiç oğlu! sen haddini tecavüz! 4. ;lendiren bir hamiyet yok mu? Haf ettin. Benim emrime muhalefet etmek: minız arazinizi alıyor, ateş ediyor, “| ile büyük bir fenalık yaptın belki Meh: söz aldırış etmiyorsunuz. Muaviye #| İmedi hayatin bırakmakta büyük bİr) gamlarını, bir, iki üç defa çağırdığı faide vardı. Sen gine aklının ermediği de, - onun daveti | icabetile © Ki şeylere karıştım. şılanmakta, Muaviye kimseye bir ati — Ben Osmanm katiline cezasını ver vermediği halde hiçbir emrine muha! mek İstedim. İtet olunmamaktadır. Ben her İstediği! — Fakat Osmanı öldürenin Mehmet'i verdiğim, her arzunuzu yerine geti olduğunu nerden biliyorsun? gözünle dizim halde siz bana isyan ediyorsi gördünmü? İmuz! — Görmedim. Görenler söyledi ve (Ali) nin bu sözleri çok doğru onun nasıl dıvar tırmanarak Osmanın Kendisi, Küfelileri paraya boğmu: evine girdiğini herkes naklediyor. Hazinede ne varsa, hepsini onlara — Fakat Ebubekirin oğlu hiç öldü- zıtmıştı, fükat neticede iş değişmem” rülürmü? öldürülse bile senin yaptığım ti, Hazreti (Ali) nin bu son nutku gibi yapılırmı? a7 tesir etmiş, iki bin kişi kadar onu — Ben vazıfemi yaptım. Sende vazi- la harekete hazırlanmıştı. le sırıtacaklarıma şüphe etmemeliyiz. Fakat bu fikirler Türk inkılâbı Tu- huna uygun 'değildir. Köylüye © hürri- yet veren, onu mütegallibenin elinden kurtaran bir inkılâp, köy faizciliğinin müdafii olâmaz. Köy faizcilerinin si kıntısını, işlerinin yolunda olmamasını çok ehemmiyetli bir iktısat ve vatan meselesi gibi ortaya atanlara açık yü- rekle deriz ki: İnkilâbın istediği şey de budür, Türk iktasadiyatı bu korkunç köy belâsından kurtulmadıkça istihsal hayatımız tehlikededir. Artık bunu bi- lelim. Türk inkılâbı, köy faizcisi, mu- rahahaer için yapılmamıştır. Büyük ide allere yaklaşırken böyle çirkin menfa atlerin toz.adan silkirmek icap eder. Hür insanı yaratan bir devirde yalnız hür insan için çalşılabilir. M. Nermi Bican Efendi ve rüfekası istifade edemezler. İhracat hayatımız| normal bir vaziyete girdikten sonra, köy faizcileri gene canlanacaklar, köy Mi de mahsuliine vaktinde mahreç bu- lacağı için borcunu vaktinde verebile cektir. Borç se haciz ilâmlarmın bir ne tice verememesinin sebeplerini anla- mak için biraz iktisadi düşünmek icap eder. Avrupada da hapis ilâmlarınm vaziyeti başka türlü değildir. İktisadi buhranlar başka şekilde olamazlar. Mo dern hukuk, modern iktisadi hayatın, modern cemiyetin yarattığı bir (Muva zene) dir. Mevzuda hür insanların ha- reketleridir. Serflik devrinin insanı bu Maruf B. — Bican EF, şallah kerime büyümüş, artık bir baş göz etsek... mas rupanım müstakbel fazla hububatının ihracma müteallik tedbirleri | tetkike! memur kömisyona dahil olan devletle re önümüzdeki içtimalarının Pariste 26 şubatta âktedeceğini de bildirmiştir. Yunanistanda yağmur 've zelzele Atina, 6 ( Apo) — Yunünis- tanda devam eden şiddetli yağ- murlar yüzünden Atina ile Selâ- nik arasında şimendifer müna- kalâtı inkıtaa uğramıştır. Ara- daki şimendifer hatları da seylâp altında © kalmışlardır. Zanta adasında şiddetli bir zelzele ol- müş ve bir çok hasarat tevlit etmiştir. Zelzele Sakız adasile Apilya ayaletinde hissolunmuş- tur. ise sersem emme verd rEN Eeee en Bican Ef, — Kime vereyim, zaman gençlerini görüyorsun ya bunların bangisi bana sadık bir damat olur? feni yap. — Pek alâ! Daha sonra Amir, hâla onun yahın da Kardeşini bekleyen Abdürralımana dönmüş, — Abdürrahman onun böyle yapaca- ğını bilseydim, kendim gider ve Meh medi kurtarırdım. Halbuki olan olmus ve Mehmet rahmeti hakka kavuşmüş sana arzı taziyet ediyorum. Abdürrahman sesini çıkarmadan ve bir cevap vermeden kalkmış, evine git- mişti, Kendisi Leylâyr unutmuştu. 72 ten Leylâ da ona refakat etmek, yahut onun evine gitmek istemiyordu. Leylâ, kendine geldikten sonra şikâ- yetin, davanın bir faide vermiyeceğini anlamış ve hizmetçisini alarak hazreti (Ali) ye iltihak etmekten başka çare olmadığına karar vermişti, Mehmedin katillerinden intikam almak için yapı İ O CAli), bunları da bulduğuna şükt) İderek yola çıkmış, onlarla beş altı Ki) nak ilerlemiş, ve yulda Mısırdan gö çilk kafile ile karşılaşmıştı: — Ne haber? — Sormaynız efendimiz... — Neden?., | — Emir Mehmet, en feci surette # dürüldü ve Mısır kayboldu... İ — Kasem ederim ki hasım ne sevindise biz onun sevincinin bir Kİ misli kederlendik. Mehmet şehit tur. Kendisi nezdi baride ecre nail 0” caktır. | Demiş ve geri dönmüştü. Herkes m irak etmiş, fakat iş işten geçmişti. !dan sonra ne yapılabilirdi? (Ali) nin şehre döner dönmez ettiği nutuk, içinin bütün acılığın tün ıstırabını ifade ediyordu: (Bitmedi) 5 0 4109EANE EAA 41850 0482500808 NAN EAA KE Kadınların Maruf B. — Öyle ise polis yapalım. Maşallah o beceriklidir. Bu işin hakkından gelir... polrsliği 5 Bican Efendi — Benim mi de öyle, fakat hele dur Bekir Hanımın dediği cicili, bicil ielbiseler giyse” başlasınlar o zaman...