24 Ekim 1929 Tarihli Vakit Gazetesi Sayfa 4

- çalmıya mecbur oldu. - tüğünden Roçilt mütaleba- ilyarderler |Emanci ferke Nasıl zengin oldular? BE 15:Roçiltler| kn nete bir anlaşma yapmağa muvaffak Napoli diktatörü yahudi “Sart Roçili” öyle nüfuz sahihi olmuştu ki “ Napoli * den nefye dilmiş olan “bir adar cebren maliye nazırı yaptırıyordu Şale 2 Roçilt kardeşlerin dör- düncüsü olan Şarl Meyer Roçilt sonuncu olarak fa- aliyet sahasına atıldı. O da “Hes , te ve “Prusya,da bazı istikrazlara karışarak mümarese yapmıştı. . 1822 de otuz dört yaşında ol duğu halde İtalyaya gide- rek Napolide “Roçilt ban- kasının en cenubi İstinat- gâhını tesis etti. Ehliyetini ve muamelâtı sarrafiyedeki mümaresesini meydana koyacak bir çok wesileler mevcuttu. On do- kuzuncu “asrın ilk nisfında İtalya küçük devletlere ay- rılmış olduğundan vaziyeti maliye noklai nâzarından Almanyadan fena idi; bu küçük devletlerin her biri paraya mühtaçtı. “ Şarl Roçilt , hilkaten daha nazikti. Tiynetinde tahakküm yoktu. Fakat o da istifadesini temin için İtalyan şahsiyetlerle sureti hareketi keşfetmişti. Orada vaziyet Fransada, İngilterede, Avus- turyada olduğu gibi “değil. di. Diğer © hükümütlerde nüfuz sahibi banker hükü- metin karşısında (boyun bükmiye mecbur olup,“Sa- rayın baş sarralı,, Sıfatı ile iktifa ederken, küçük İtak yan memleketlerinde tabas- busa, tavsiyeye asla lüzüm yoktu. “Roçilt,, ailesi efra- dından biri oraya adım at- tığı andan itibiren bir şahsiyet oluverdi. Bundan başka “Şarl Ro- çilt,, daha: *:Napoli , ye tamamen yerleşmeden hü - kümete mühim bir hizmette buluddu. : “ Napoli-,, “ve “Siçilya 5 nın maliyelerinin ayrılmasına yardım etti ve “Napoli, kralına, vaziyeti © maliyesini o düzeltebilmesi için dört buçuk “milyonluk bir istikraz temin etti. Fa- kat maliyesi pek bozuk olan bu hükümete bu ka- darcık muavenet kâfi gele» mezdi. Ertesi sene devlet kasası gene boşalmış oldu. ğundan Şarl Roçilt bu se- fer de on altı milyon düka bulmıya mecbur oldu. İki sene sonra yani 1824 te Napoli hükümeti tekrar Roçilt bankasının kapısını Roçilt neye mal olursa olsun köndisinden muave- net beklenildiğini görülünce hükümete bir takım teklifler dermeyan etti. Bunlar hem iktisadi hem de siyasi idi. Yirmi milyon lira buk . mağa lüzum O görüyordu. © Fakat buna mukabil Flo- ransaya nefyedilmiş olan dos.| to Kavalye de Mediçi nin avdetine müsaade olunma» - sını talep ediyordu. Napoli hükümeti kıraliyesi nüfuzlu sarrafın sözünü tedde mi- vaffak “olamadı. Az sonra hükümet tekrar sıkıya düş- tını ziyadeleştirdi. Ciddi olmıyan bir hükü- mete santim E emiiyönuğini söyliyordu. Her şeyden öv- vel dostunun maliye nazırı olmasını şart sürüyordu. Hükümet bu mütalebeye de boyun iğmek mecburiye tinde kaldı, Nihayet Roçilt kendi emelince bir maliye nazırı elde etmişti, Hömen İngiltereden iki buçuk mil yon İngiliz lirası tedarik etti. Küçük bir hükümet için bu para mühim bir şeydi. Zaten Roçilt Napo- li hükümetinin alacaklısı ok maktan ziyade maliye na- zarı vaziyetinde bulundu- ğundan, umuru maliye az zaman zarfında düzeldi. Ve bu mütevali ikraz ve istik- raz siyaseti nihayet buldu. Napoli haricinde de tas- fiye olunacak bozuk mali» yetler vardı. Parm dükalığı 1827 de Roçiltten 12 mil. yon lira istikraz etti. Tos- kana büyük dukalığı Roçilt- ten pâra-almak için maden- lerini, ve demiraneleriri 're- hine koydu. Sardunya hükü- meti on dokuzuncu asır evasıtına' doğru 800 milyon fraaklık bir istikraz aktetti, Filhakika Roçilde Sar - dunyada .bir rakip çıktı. Alti mühim Paris bankası Roçilt müessesesinin nüfu- zunu kırmak için birleştiler. Bu bankaların mücadeleye girişmek içim Sardunya kı- rallığım tercih etmeleri ne- dendi? Çemen Vilâyet memurlarına zam yapılacak mı? Hususi bütçeden maaş alan vilâyetimiz memurla- nnin emanet (memurları gibi zam talebinde bulun. maları yazılmıştı. Bunlar 35 kişi kadardır ve istidaları daimi vilâyet encümenine gönderilmiştir. İstida sahipleri, aylıkları hususi bütçeden Verilen ilk mektep hocaları mu- ayyen zamanlarda kıdem zammı aldıkları ve bunlar için ayrıca bir de barem lâyihası hazırlandığı için bu talepten hariç tutulabi- leceklerini, bu suretle az bir yekün teşkil eden ken- dilerine zam yapılabilece- ğini söylemektedirler. Daimi encümen bu talebi gelecek hafta içinde tetkik ödilecektir. 322 - 393 lüler askerlik şubelerince çağırılıyor Fatıh askerlik dairesinden: Bazı güzetelerde 323 doğumlu elra- din bü defaki teşrinevvel 020 da celp ve sevk edilmiyecekleri deşredilmiştir. Bu celpte 329 doğumlular kâmilen ve 324 do- ğumlular da ihliyaç nisbetinde celp ve sevkedileceklerdir. İça- bet etmiyeyler hakkmda ahkâmı kanuniye tâlbik edileceğinden alâkadaranın mağduriyetine ma- hal kalmamak üzere been şu- belerine müracaatları ilân olu- nur, ter nlaşıyor terkos şirketile hal- olmak üzere yeni laa Emanet olmuştur. Terkos diye kadır mülga nezaretle tesbit ettiği (esaslar dahilinde tesisat vücuda getiriyordu. Bu tesliat — müşterinin © şikâyetini celbedecek okadar pahalı idi. Emanetle şirket arasındaki yeni ilâfa göre şimdilik yalnız Şehremaneti taralından yasplacak olan tesisata.» münhasir. olmak üzere yeni hir tessat - tarifesi vücuda getirilmiştir. Bu, tarife, eski tarifeden yüzde © 30 nisbetinde daha ucuzdur. Bu. yakında halk için de tatbik edilecektir. Bundan başka » Emanet hal. kın szıllarına nihayet yermek için yeni saat tarifesini “tatbik ettirecektir. © Yeni yapılacak şosalarda soğuk asfalt istimal edilecektir. Yalnız. inşantta — haddinden fazla asfalt kullanılmamasını te- min için bir makine alınmasına lüzum. görülmüş ve bu makine amarlanmaştır. O İstanbulun işgaline tesa- düf eden 16: martta Şehzade başında şehit. edilen Mebmet- çiklerimiz. için bir abide inşası tekarrür etmişti. Emanetçe bu- vas derhal; istimlâk edilecek ve bu sene içinde şehitliklerimizin hatırasını taziz edecek bir abi- de yapılacaktır. he Faizinin müslimlere fe let mükâfatı olrak o verilmesi gatti ile, vakledilmiş.. olan par varidatının kifayeisizliğinden fa- zilet mükâlatı verilmesi ancak iki sene sonra kabil olabilecektir. 4 Şebrömaneti, cehalet've selslet yüzünden “çocuk yefiya- tinin. arttığını nazar itibara alarak analar için “nasihat yuvaları» tesisine karar vermiş tir..Her mintakada birer “na- sihat yuvası? açılma muvafık görülmüştür. Bu O mücseselere müracaat ; edecek (o kadınlara #hhi doğum ve çocuk | bakımı hakkında malâmat verilecektir. 0 Gazi Hz. 1 teğrinsanide Büyük — Millet meclisinde irat buyuracakları nutku hazırlamış. lardır. Bu nutuk fevkalâde mühim olacaktır, © Eibba odası idare heyeti dün ilk içtimai aktetmiştir Dr. Teyfik . Salım Pş ile Neşat Osman B. muhadenet cemi yeti idare heyetinden çekilmiş. lerdir, 0 Tütün inhisar idaresi ile hususi tütün depolari sahipleri arasında bir ihtilsf çıkmıştır, fa- kat mesele nihayet balledilmiştir. İhtilafın mahiyeti şudur: Eğbas uhdesindeki © depolar. da mevcut tütünlerin vezin ve kontrolü kanunen tütün inhisar idaresine aittir. İnhisar idaresi bu kanun! va zilesini ifa etmek öslemiş ve birkaç gün evvel memurlarına husus © depolardaki © tütünlerin vezin ve kontrol edilmesini em- reylemiştir. Fakat, © inhisar memurları | şirketi, gim- VAKİT © 'eşrin, BERE Dünkü (© bulmacamızı halledilmiş şekle bakarak yeni bulmacamızın sırrını meydâğa çıkarabilirsiniz. tatbik sderek üç beş 1423 CAMA SUNA 1. — Donuk (3), seda (3) g- 2 — Bir futbol ıstılalı (3) 3 — Aydınlık şehri (5) 4—Bir futbol ıstılahi (3), mani oluş (3) 5 — te (3), göz tpği (3) 6 — Gümüş (3); maden” sk cim (3) 7 — Hazerin aksi (5) 8 — Parisin Katerin dö Me disis Zamanında meşhur bir kulesi (8) 9. — Bir . cins kömür (3), kap, () mm Nobel mükâfatını alanlar Bircemiyetteşkilediyorlar edebiyata, umumi sulha hizmetle bu mükâfatı ihraz edenlerin cemiyeti muhtelif millefler arasında ruhi bir makarenete il olacak Şimdiye kadar ilim ve Önümüzdeki kânunsani ayında, her senedi gibi No- bel. mükâfatının o tevziine başlanacağı için, şimdiden Avrupanın bütün ilim ve siyaset mahafilindö bu mü- kâfatların kimlere verile- ceği hakkında munakaşa- lar cereyan ediyor. Malâm olduğu üzere, 1896 senesinde ölen Alfred Nobelin, hayati esnasında, devrinin en dehşet verici harp vasıtalarmı keşfede- rek bu yüzden büyük bir servetinin 100,000 kronunu, yani takriben bir milyon frank beş mükâfata va- siyet etmişti. Bunlar Hikmet, kimya; tıp, edebiyat ve sülhü müsalemetti. Bu mükâfat, mevzulardan her hangisin- de temayüz ederek beşe- riyeti yüksetlmeğe vE mes'ut etmiye çalışanlara verilir. Alfered. Nobelin ölü münden sonra onun vere- sesi, bu vasiyeti icra ede- cek bir heyet teşkil etmiş. ler, bu heyetin her seneki kararları bir çok münaka. şalara sebebiyet vermekle beraber mükâfat her sene büyük alimiçre, muharrir. ler ve siyasilere verile gel mişitr. Fizik ve kimya mükâfat. larını alanlar © arasında hakkında Adiiye müfettişliğince tahkikata başlanmıştır. Beyoğlu bu emri tatbik edecekleri sra- da depo sahiplerinin muhalefe ine maruz kalmışlardır. Ticaret odası inhisar idaresi ile depo sahipleri arasındaki bu ihülâh balletmiştir. O inkarada Adliye vekâleri evrak müdürü O Hüsoü Beyin irikâp ve ihmal ocürmünden muhakemesine devam © edilmiş ve irikâba vasila olan apartı manın keşfine lüzum (görüldü. günden . muhakeme talik olun- muştur. : 0 Başvekil İsmet Paşa Hi. Malatya seyahatinden sarfı nazar etmişlerdir. O Eyiphikimi Alicttin Bey Hira “hökimine işten el çektiril. miş, Beykoz hâkimi başka yere tahvil edilmiş ve ber ikisi hak. kında tahkikata tevessül edil miştir. 0 Üç sene evvel memle ketten teb'it edilen İspiro ismin de bir Rum Çandarlıya çık mıya muvaffaa olmuş ve yaka- ederek Şehremanetinin yaptığı gibi kanunun tatbikine kadar maaşlarına münasip bir zam ic rasıni talep etmişlerdir. <a “ bulmacası dakika meşgul olmanız kâfidir: ZE EEE NAZ malar Rİ KE EŞ & Gi Bu akşam Asri sinemada Maşhar sizeme artisi KUÇYANO ALBERTİNİ pin tersi Malliy olaz Sanli irnesi. Bütün temngakâranı sonderece ei Ye malızlır. edecek bu. muazzam süper film hareket, zevk, İL G7) İiks serçüzeşi ile malimaldır. Afbertini ile mayetindeki genç 0) Çüzel kadaların harikulüde bir mahatele yaptıkları bn cami |, bklar*her kesin hayret ve merakımı öleli Elhasıl bu İğ) tem ekranın en mahir artistini göreceksiniz. Teneffürler esi İK, zengin varyete proğramı $5 halledemedinizsö * bugünkü Ci Bunün: için aşağıdaki tarifeyi 123456789 E Dİ e” >>> e Er gösterilmekte olan Parisli şarkıcı Yy halledilmiş şekli ukasdan aşağı: lm 1 — Donuk (3), bir cins kö lenin mür (3) 2 — Bir futbol astılahi (3) 3. — Aydınlık şehri (5) 4 — Bir futbol stılalı (3) mâni oluş (3) 5 — Tel (3) göz ışığı (3) © — Gümüş Xa); maden si cim (3) 7 — Mazerin aksi (5) 8.— Parisin Katerin dö Me disis zamdnında kulesi (3) 9 — Seda (İ Moris Şövalye» Görmekte olduğu (azim müvaffakiyetlere bina sinema âleminde misli görülmiyen bu filmin hafta daha irmesine devam edilecektir. a Ke e) a a) ft MİLLET TİYATROSU Tepebaşı © tiyatrosunda” bu Naşit bey temsilleri b akşam sast 21,30 da ( Fedakâr aktris ) Dram 4.P. Sinemada : ( Gece © son devreleri, kanto, varyett. Zİ PANGALTI SINEMA TİYATROSU# Şevki bey temsilleri b ( Balkça kın X operet 3 Pi vöryete, düette. meşhur bir 6 ŞEHREMANETİ KK iz - 5 perda Cuma günleri matine sat 15.39 da, Her cumartesi ak- şamları için fiatlarda tenzilât yapılmiştir . riyet yıl dönümüdür. gün Himayci etfal zeti alarak, aziz Ci Vİ huriyetin temelini k” ken, > Radyomun Madam © Küri, arasinda difteriye - muzat serumun o kâşifi Behring, Miçinkef, Riş,e edebiyat pmükâfatım . alanlar ara sında İngiliz şairi Kipling, İsveç şairi Salmalagerloz, Hind şairi Tagor, : Fransiz muhavrirlerinden © Romen Rolen, Anatol Frans, Filo- zof Bergeon, sulh ve mü- salemete çalışmalarından Sa- bibi ahmer müessisi Hanri Donan, Fransız sulh ce miyetinin müessisi Fredrik Basi, beynelmilel hakemlik parlâmentolar | ittihadının müessisi Randal Kremer Alfred Nobelin muasırla- rından. olan sulhperever Madam Sutzalti; Siyasilere dön Briyan, Ştrezman Çem” berleyn bulunuyor. Bu senenin mükâfatını l Makdonalt ile Huverin ak ması kuvvetle muhtemel dir. kâşifi tabipler #üncü nüshası zengin | mündericatla çıktı | İşte bazı yazıların serlâvhal8 t Hayalimdeki sporcu (Seyyah). Sporda milli prop (Ahmet Felgeri). Stadyomda orta oyunu (Fa) futbol seferberliği ilân etti. Spor sineması, A Amerikadaki son hareketler. Anadoluda spor. maçları, karikatür. Müsabaka VS. EET N m Bn Garp gazetesi a Berlinde 1912 de m Yeri merkez heyeti toplanıyor | çi. Mehmet Ne E Mıntaka riyasetinden; neşrettiği “Sanayi ve Ü“ Yeni Heyeti merkeziye mecmuası , tekrar MÖ 4) 26 10 929 cumartesi günü saat! olarak Türkçe ve Ali | Bu sene zarfında teklif olunan fikirlerden biri şim- diye kadar Nobel mükâfü- tını alan âlim, edip, siyasi ve #sir zevattan bir cemi- yet teşkil ederek bunların her sene Alfred Nobelin hatırasını tes'it etmelerini ayni zamanda sulhü mü - salemeti temin için çalış - masını temin etmektir, Profesör Barininin bu teklifi en fazla M. Briyan tarafından terviç olunmak: tadır. Bu cemiyetin mües- sisleri ilim, edebiyat ve siyaset vadilerinde her mil- letin güzidelerinden olacak- ları için bunların sulh ve müsalemet mefküresine bü yük hizmetler ifa etmeleri bekleniyor. Bu yeni cemiyet, şimdi- den bir çok zenginlerin mali müzaheretini temin etmiş bulunuyor. Cemiyet Nobel mükâfa- tanı ihraz edenlerden te- 17 de içtima edeceğinden; | olarak “Garp, namile i Heyeti merkeziye azalarile ilmi, inni ” İs ekilmünl intişara başlamıştır. İdman heyetleri « reislerinin Nümunelik sayıl, teşrifleri rica olunur, edenlere meccanen icali de azası arasına ka- | rilir. i imali Gazetenin adresi: bul edsektir. K 1 esin e iner | ösen Bİ tini eğik; kartiağ döüel lin W30, Almanya. hakkında, cihanşumul ma- hiyeti haiz mevzular hak- kında konferanslar vermek olacaktır. Bu konferanılar - münakaşalı olacak ve ce- Teşrinevve' miyette aza olan hükümet İİ Cemazilevvek: 20 Bere” reislerinin cemiyette veri. El lecek (okarar dairesinde haraket etmeleri rica edi- lecektir, Cemiyetin mevkut bir mecmuası olacağı gibi Cinevrede tesis edilecek yük- sek bir mektebide bulu. nacaktır. Bu itibar ile Nobel mü-