30 Kasım 1930 Tarihli Serbes Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 3

Sinema sütunu: Bir yıldızın acıklı hayatı Yıldızlar yeni sesli sinemada ağır başlı ve kibar oluyorlar Bir çok sinema muharrirleri, diyorlar ki yıldızların hayatında eski parlaklık kalmadı. Sessiz sinemanın yıldızları karanlıklı dan şimşek gibi doğarak göz kamaştıran kuyruklu yıldızlardı. Bunların hayatları heyecan ve- rici şeylerdi. Şimdi sesli sinemada ise ga- yet ağır başlı ve kibar oluyor- lar. Bunlar gayet düzgün ve iti- pali konuşuyorlar, pürüssüz gi- yiniyor, çay fincanını manikürlü parmakların — uçile tutuyorlar, insanlara süzerek (| bakıyorl incelikleri parmaklarının ucun- dan akıyor. Bunlar da eski yıl- dızların gürüldemiyen canlılığı, heyecanı yok, Buna bir istisna vardı La Roy. Onda rları göremezsin yok- tur. O görmüş” geçirmiş bir Rita kızdır; *O yaşamış ve ıstırap çekişti Bacaklarının üzerinde vahşi babasının indirdiği kırbaçların yılan dolanmış gibi izleri vardır. Fakat hayatın acıları onun kal- binde hiç biriz bırakmış de- gildir. Çünkü, her şeye kırılmadan karşı koyabilecek cesur ve yük- sek bir kalbe maliktir, Kollarında sert adeleler gö- rürsünüz, bunlar daha o küçük bir çocukken hasıl olmuştur. Bü- yük bir adamın güç yapabilece- gi bütün çiftlik işlerini yapma- sile inekleri sağmak, tavuklara yem vermek, . sığırları * sulamak ve hatta ev yapmakl On dört yaşına gelinceye ka- dar arkasına elbise” giymemiştir. Babasının” eski: “elbiselerini bo- zup kendine uydurarak © körpe vücudunu örtmüştür. Ritanın acikli hayatı (o Seine nehrinin sahilinde güzel bir evde başlamıştır. Aniriesi fransız ope- rasında baş dansözdü. Babası ise bir dansözü aldığı ailesi tarafından © reddolunmuş bir İs- koçyalının bütün ömründe seve- bildiği yegâne şey Ritanın annesi idi. Kadıncağız Ritayı doğurur- ken öldü, Bu hâdise sevgili ka- rısının . katili addettiği Ritaya karşı İskoçyalı müthiş bir kin ve nefret uyandırdı. James Stuart nefret e kızile Amerikaya gitti. Ritanın hatırladığı ilk vakalardan biri uydurma bir ring üzerinde ken- dinden büyük oğlanla boks et- dahia doğrusu oğlanın yum- ruklarından © küçük - vücudunu esirgemeğe çalıştığıdır. O zaman Rita yedi yaşında idi ve babası zavallı kıza böyle boks “maçları yaptırarak para kazanıyordu. Babası bir hazır elbise ma- Zazası açmıştı ki bundan maksat arkada bir kumarhane işletmek- ten ibaretti. Ritapın vazifesi dükkânı idare etmekti, akşam kasa hesabında şayet bir kuruş eksik çıkarsa dayak yerdi. Ayni zamanda arkada da kumar oy- mayan adamlara iskambille, fiş dun yarmıya ve su taşımıya ka- dar her şeyi bir başına yapardı. Zaruretin sevkile hasta inekleri İnasıl tedavi etmek kabil olduğu nu, tavukların en iktisadi su- rette nasıl beslenebileceğini kendi. kendine © öğrenmişti; çamaşırlarını eski yatak çarşaf larından, üst elbiselerini de babasının eskilerinden yapardı. Fakat kızın bütün gayretleri- ne ve hesabı da bizzat büyük bir dikkatle tutmasına rağmen çift- borçlanarak bıraktılar. Kana- daya gittiler, Bu zavallı kız için daha berbat oldu, çünkü sırtında Kanadanın sert rüzgârlarına kar- şi koyacak giyecek" yoktu: Bun- dün başka artık mektep çağı da geçmekte olduğu için sabahları çok erken kalkarak çiftlik ikten sonra mektebe yetiş- mesi lâzımdı. Arkadaşları zavallı kızla alay ederlerdi. Ve hocası babasına nasip bir elbise almasını yazmak mecburiyetinde kalmıştı. Kırbaçlanmadan veya yum- ruklanmadan bir gün geçmezdi. Bir tek sevgi sözü işitmemişti. Bir gün kaçmağa teşebbüs etti. Fakat babası yakalayarak dövdü, Babasına kendisini bir sevmesini, bir az acıması bir az eyi O muamele (etmesi için yalvardığı olurdu. © Aldığı cevap küfürdü. On dürdünü sürmekte oldu- ğu sıralarda hayatında en müt- hiş vak'a oldu.. Babası bir kaç gündür eve “uğramamıştı. Kışı, hava müthiş surette “soğuktu. Kız onun hiç doniiaması | için dua ediyordu. Tam bir hafta nihayetinde herif kudurmuş bir halde gece yarısı eve (döndü. bütün bir haftanın acısını çıkar- mak ister gibi Ritayı her za- mankinden daha büyük bir şid detle dövdü. Öldürecekti. Rita can havlile düvardaki çifteyi alarak babasına yakl, mamasını, yoksa vuracağını söy- ledi. Hi bir kırbaç daha ya- pıştırınca Rita tetiği çekti. Kal- bine nişan almıştı, fakat kurşun koluna geldi: Herif yere yuvar- lanarak Ritaya kolunu sarması- nı yalvarıyordu, Fakat Rita ti feki bıraktığı anda öldürüleceği- ni bildiği için tüfeği yanından ayırmadan evvelâ babasının el- lerini bağladı, sonra da yarasın sardı. Saat gece il Sabaha kadar başında tüfekle nöbet bekledi ve sabahleyin babasını namlının ucunda karakola teslim etti, Son defa babasını mahke- mede gördü. Alçak babası iki sene hapse mahküm edildi. Rita artık serbest olduğunu zannediyordu. Fakat aldanmıştı Çünkü reşit olmadığı iğin hükü- met onu himayesine almış Ve bir darüleytama yerleştirmişti. Darüleytam babasının evinden pek farklı değildi. On gün son- az ve müteaddit defalar çocuğa mü-| Serbes Suika Moskova, 28 (A.A)— Sanayi Suikastçıları davasında ifadesine devam eden Ramisine demiştir ki, 1928 Teşrinievvelinde Pariste ticaret ve (sanayi komitesinde Laristehet ile görüştüm sonra birlikte büyük lokantalardan bi- rine girerek Denisov, Nobel, Goubassof, Metcherski ve Tre- tiak ile buluştuk. Denissoy bana dedi ki, müdahaleciler bu sefer eyi bir teşkilâta maliktir, En esaslı askeri kuvvet Lel Rumanya tarafından tedarik edi- lecektir, Vrangelin 100,000) as- keri de yardım edecektir. Aynı zamanda “hem Leningrada ve hem de Moskovaya hücum: edi lecekti. öyle düşünülüyor ki, iş başarmak“ şu şartlaki' bu ordu mükemmelen techiz edilmiş ol- sun. Ve darbe süratle indirilsin. Müdaheleyi yapabilmek” için muktezi nakdi vesate (gelince Denisev ve Nobel bana bu va- sıtanın birinci derecede Fransız ve İngiliz hükümetleri tarafın- dan ikinci derecede petrolcular ve bilhassa Deterding ehemmi- yetsiz bir nisbette ticaret — ve sanayi komitesi tarafından te- darik olunacağını söylediler, Er- tesi günü Ceneral Loukomisky ve Frasiz erkânı harp miralayı Yoinville ile görüştüm. Yoinwi- le müdahalecilere gösterilecek muaveneti ve müdahele sırasında Sovyet kuvvetlerinin bir kısmını Rusya dahilinde meşgul etmek için çıkarılacak vekayiin tesira- tini göz önünde — bulundurmak kızıl ordunun şimdiki kuvvet ve vaziyeti hakkında malümat al- mak mümkün olup “ olmadığii merak ediyordu. İşlerin başa çıkarılmasını kot laylaştırmak için Fransız erkâ- mıbarbiyesinin iş'arı üzerine saz nayi fırkasının kadrosu dahilin- de ayrı ve hususi bir askeri teşkilâtin vücuda getirilmesi ka rarlaştırılmıştır. Ayni zamanda mezkür fırka ile Fransa erkânı harbiyesi arasında daha sabi olan eyi kadın ona bir lokanta işi de buldu. Lokantada garsonluk vazife- sindn memnundu. Ve eski haya- tını düşündükçe kendini cennette addediyordu.Bir akşam, lokanta» da numara yapan adam hastalan- mıştı. Rita onna yerine çıkarak acıklı bir şarkı söyledi. Her kes o kadar güldü ve alkışlandı ki müşteriler arasında. bulunan bir tiyatro müdürü Ritayı komik rol- leri yapmak için angaje etti. Rita ilk sahne angaje aldığı zaman henüz on beşi de idi, Bu safhadan yıldızlık ma- kamına geçmeğe kadar - olan hayatı da ayrıca bir fasıl teşkil edecek kadar yüklüdür. Bugün Rita La Roy namile mesuttur. Sinemanın malik oldü- ğu güzel yıldızlardan biri addo- lunmaktadır. Rita bütün çektiği sefalet ve ıstıraptan bezmeden ve yılmaz stçıların Rusya üzerine yapılacak askeri harekât nasıl ihzar edilmiş. Paraları kim verecek harekât nereden başlıyacaktı? tan ile | Cümhuriyet münasebatın tesisi teklif olun- muştur. Fazla olarak Moskovada sakin Firnan Fransız ile ikinci bir rabita tesis etmek lâzımgel- diğine karar verilmiştir. Bunun için Thermokehnik müessesesinin bir Fransız mühendis grubu ta- rafından ziyaretine müsaade is- sede ziyaret edecekti. Danisov. müdahale hazırlık- larına iştirak edecek hükümet- ler arasındaki müzakerelerin es- ki Rusyadan ayrılan hükümet- lerce gösterilen. hirs yüzünden müşkülâta uğradığını da söyle- miştir, Bilfarz Lehistan Okran- yanın bir kısmını isteyordu. Er- tesi günü ben ve Maritchef Fransız erkânıharp miralayı Ric- hakkında malümat almak mera- kında idi. 1929 sonralarına doğ- ru görüştüm Kendisi sanayi firka- İsi ile Fransız erkâmharbiyesi a- rasındaki bütün münasabatın an- İcak miralay Richard vasıtasile cereyan edebileceğini bana bil- dirmişti. Aynı seyahat esnasında Lon- drada Vikers bahri inşaat mü- essesesi direktoru mühendis Si- mon ile görüştüm. Mülâkatta benim tanımadığım Sır Philiops hamında biriside hazır bulunu- yordu : Muhatapların müdahele nin başlıca mazımı Fransa oldu- gunu İngilterenin müdahale ha- zarlıklarına iştirak edeceğini De- terdinhm, Urphuart . gruplarile İbaşta Churchil olmak üzre mu- hafazakâr mahafilin müdahaleye diklerini" söylediler Petrol“ enbalarını ve Endim Londrada Lavrens ile de görüşme © mühendis huzurunda vuku buldu. Simonun sillerile tesisi münasebat ettim. olarak İngiltere 1927 de işti etmiştir. Fal ra alâkası mahsus bir surette azal mektedir. Pacinski müdahale mat ederek Poanki teşkil ettiği kanaatini vermişti 1929 senesi ortalarında Fra line “geldi. Müdahale temek bahanesile beni müesse-| harda mülâki olup harp senayii| karşı büyük. bir alâka göster- taharri &den Laritchef dahi bu yolda beyanatta bulunmuştur. Laritchef miralay görüştük. Bu Mezkür mülâkatta bir takım İngiliz fir- malarının Moskovadaki mümes- Müdahale 'teşkilâtına ilk defa k £ Ceneral* Yarnin tiyasetindeki beynelmilel komis- yonda Fransa müdahalenin ida- resini eline aldıktan sonra ve İngiliz hükümeti değiştikten son- İngilterenin müdahaledeki mıştır. Fransaya gelince mese- ledeki iştiraki baştan nihayete kadar birinci mevkii işgal et- ve komite azasından aldığımız izahat bize teşkilâtının ruhunu Briandın foal müzaheretine isti- nın bizzat İsanın mükerrer israrları netice- sinde sanayi komitesi - Fransız erkânı harbiyesinin bir ajanı ha- için ilk önce 1928 tesbit edilmişti. Son- ra 1930a bırakıldı. Çünkü 1930 vası davası Senelere nazaran daha az tah- sisat koymuştu. Sonra 1930 dip- lomatik bir müdahale imkânını da görüyorduk. 1927 senesi ortalarında sa- nayi komitesinden müdahalenin 1930 icrasının mümkün olamı- yacağı ve bu müdahalenin 1931 senesine tarihi hakkında ha- berler gelmeğe başladı. Bu tehi rin sebebi evvelâ diplomatik ihzaratın henüz bitmemiş olma ve saniyen sanayi komitesinin hazırlanmamasıidi. Bundan maada Fransa bir taraftan İtalya ve Almanya ile olan ihtilâflarından ve diğer taraftan halk arasın- daki geniş hareketlerden dolayı müşkül vaziyette bulunuyordu. Aksayı şark sergüzeşti Sov- yet Rusyaya karşı harbi hazır- lamak için bir teşebbüsten iba- retti. Gerek sanayi komitesi ve gerek ecnebi mahafili 1931 mü- dahalesinin 1930 müdahalesinden daha müşkül olacağını takdir etmekle beraber müdahale kat'i olarak 1931 e bırakıldı. Müda- hale pilânı değiştirilmedi. Fakat Okranyada ve Don havzasında ciddi bir isyana artık güvenil- mediğinden Moskova ile Don havzası arasıridaki münakalâta sanayi fırkasının dahilde yapa- cağı hareket ile kuvvetlenecekti. Müdahale için yapılacak tediyata gelince Paristeki ticaret ve sa- nayi komitesi Rusyanın parça- lanmasına kat'iyen muhalif oldu- ğunu ve müdahalenin de Rusyaya o kadar masraflara mal olmaya- cağını bildiriyordu Sanayi fırkası azası ecnebi memleketlere yaptıkları seyahat- ler esnasında Lehistan ve 'Ro manyanin mütemadiyen artan iştihaları ve Sovyet erazisinin ler arasında çıkan ( ihtilâflara teyit ediyordu. Müdahalenin ikinci gayesi © Oun Deterdi grubunu * “ele alarak iste Kafkasya petrollarına gelince: Bu petrolların terki değil ancak imtiyazının verilmesi mevzuubahs idi. Bilâhare Fransada bu" pet- rollar hakkında bazı ( emeller beslemeğe başlamıştı. Bu me- yanda Okranyada ve Gürcistan- da mevcut ayrılma temayüllerinde istismar edilecekti. Gerek sanayi “fırkamızın' ve rüyorduk. Ve filhakika şunu iti- raf etmeliyimki, müdaheleye doğ- ru giderek memlekin parçalan- masına doğru yürüyorduk. Fran- anın Moskovadaki Ajanı M. K. yi 1927 senesinde Pariste Ria- boçinskinin | delâletile tanıdım. Derisof la 1928 de Fransanın diğer azası ile aramızda müna- sebat tesis etti. M. K. ile iki uzun ve iki kısa mülâkatta bu- lundum, Ve M. R ilede yedi de- fa görüştüm. 1928 senesi ilk ba- har ve yazında olan mülâkatı- mızda benim ve Laricef in Pa- taksimi hususunda müdahaleci-| dair evvelce aldığımız malümatı| kalmamıştır alım, satım hararetlidir 16 Avrupa ticaret mü messilimizden: gehtimik Dicaret Odasına gelen en Bon. raporda üzüm ve incirlerimiz. hakkında Şu malümat verilmiştir Üzüm: Hı bütün piyasa. mış gibidir. Son nde gerek korent, gerek üm tiatlerinde to relfü yardır. Alım, satımı" havas retlidir. Bu sene İzmir tip 7 Bölçikada 34 filorinle' başlaya: rak filorine şt, halen > filorin, Sölari ve Jire filerine arzetmektedir.. Nu: mara 6, 38 filorine, tip 8, kırk buçuk filorine arzedilmektedir. ört beş filorin teretfit bek: tere: piyasasında elli ki- losu “y bir. İngiliz: kantarı Avusturalya snltanileri 8455 gilin. İzmir © 50 ilâ 70 şilin Girit 15.90 « Kalifor 40 < Türkistan * İncir : İncir ; piyasası “son derecede hararetlidir, İstok yok- tur. ( Margha- ) yapurundaki hamnle henüz yolda iken satıl. raiştir. Fiatlurda tereffü vardır, Tayerler. kutularda 6 18, lokum 12 21, naturellerin “kan- tarı 84 dir, Portekizlerin ekis- traları. 31, Domofilerler “16 16 tilorindir. j Tohumluk bakla İktisat vekâletince tohumluk yassı Kıbrıs baklası memleketi İmizin muhtelif mahallerinde tec- İrübesi yapılmak için yirmi © kilo İİstanbul ziraat müdürlüğünden şehrimize gönderilmiş ve alına- cak neticeler hakkında bir por talep edilmiştir. Orta mektep ta- lebesinin mü- sameresi Orta mektep talebeleri sey- lâpzedeler: menfaatine © olarak erkek muallim mektebinde dün bir müsamere vermişlerdir. Mü- samere çok parlak olmuştur. Talebeler muhtelif numarala- rın temsilinde takdire şayan bir “muvaffakiyet göstermişlerdir. tetkikden avdet İzmir orman müdürü , İsmail Hakkı bey iktisadi mıntakamız- daki tetkik seyahatınden avdet eylemiştir. i i Maliye şubele- rini teftiş On beş gündenberi teftiş 8 yahaiında bulunan defterdar Hü- seyin Avni bey Tire, Ödemiş, Bayındır ve Torbalı kazalarını teftiş ederek şehrimize avdet eylemiştir. o Mumaileyh | teftiş Senesi beş senelik iktisat proğ- ramının Rusya için en müşkül devresi olacağı . tahmin edilmiş- ti. Sanayi komitesinin tahripkâr faaliyeti bu müşkülâtı bir felâ- ket haline getirecekti. Bu buh- ran neticesinde Sovyet Rusya- mın müdafaa kabiliyeti azalacak ve Rus halkı bizar olacaktı. Ge- rek sanayi homitesi ve gerekse mahallâtta tahsil işlerinin yolunda olduğunu söylemiştir. Pul çalmışlar Taşçılar içerisinde tütün ve pul bayyii Ahmet oğlu Hüseyin efendinin dükkânından üç liralık pul aşırılmıştır. Tahkil ta başlanmıştır. Tevellüdat ra darüleytamdan kaçarak Ka- nada kışının bütün şiddeti or- tasında üç ay yürüyerek Mütte- hidei Amerikaya geçti. Yolda çaldığı yumurta ve sütü çiğ içe- rek hayatını temin etti. Mütte- hidei Amerikaya varınca baba- sile beraber vaktile oturmuş oldukları pansiyona gitmek üze- ve ufaklık vermekle de mükel- lefti, Temiz pak giyinen ve mek- tebe giden çocuklara evlerinden Rita ile oynamağa izin veril- mezdi. Onu seven onunla oyna- yan kimsesi yoktu. 7 Sonra babası onu ufak bir çiftli Se götürdü.Kızcağız bütün çiftlik dan çıkmıştır. Hayatın bütün güçlüklerini alnı geride, çenesi ileride kâr- şılamağa - alışmıştır. Hayatını an- lattığı zaman sizin o gözleriniz yaşarır o güler. Çocukları çok sever onların kendi mahrum öl- duğu şeylere malik olmalarını ister. rise muvasalatımızdan sanayi ve ticaret komitesini haberdar ede- ceğimi kararlaştırdık, Ve sonra Sovyet Rusyanın sanayii hakkın- da sanayi fırkasının malömat elde etmesi mes'elesini görüş” tük. Ben ve Kalinkof bu husus- ta tedbirler alacağımızı vadettik. işlerini bir başına yapar ve o- nun kazandığı parayı da babası alarak her gün şehire gider ve son meteliğe kadar kumara ve- tirdi. Bir hizmetçileri bile yok- tu. Küçük kız babasının ve ken dinin açlıktan ölmemeleri ve re bir trenin sığır vagonuna saklandı. Pansiyon sahibi kadın o za- man onu pek sevmişti. Onu bul- du. Yabancı © bir kadın kapı, açıp © eski ev sahibinin gitti; söyleyince Rita yere yığılıverdi. soğuktan donmamaları için ye- mek pişirmek, dikiş dikmek, o- Üç ay zatürreeden yattı, eyi ol- duğu zaman hastalığında bakmış Rita La Roy yirmi iki ya şındadır. Fakat yüz yaşlık bir tecrübesi ve olgun bir ruhu var- dır. Hayata şimdiye kadar mah- rum olduğu her şeyi elde et meğe azmetmiştir. Mücadelenin ilk kısmında muvaffak olmuş” tur. Bundan sonra da muvaffak olacağına emindir- ecnebi mahafili Sovyet köylüsü. nün ve kızıl ordunun isyanın: amelenin muhtemel grevine gü veniyordu.. inşaat için mühim masrafa ihti yar etmekte olduğundan müda: İ .İfaa teşkilâtı için hükümet diğer'e Bizde 1930 u tercih ediyor- duk. Çünki Sovyet Rusyı büyük Fazla bağlar tev. zi olunacaktır Manisada muhacirlero tevzi edilmeyip metruk mallar idare- sinin elinde kalan bağlar yirmi ene taksitle araziden mahrum i cetvelleri Ebeler tarafından belediyeye muntazaman tevellüdat cetvelleri takdim edilmediğinden kendile- rine ihatarat vakubulmuş ve te- ilüdat cetvellerini göndermiyen a vatandaşlara tevzi oluna- ir. ebelerin diplomaları ellerinden alınacağı bildirilmiştir.