25 Ekim 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

İS Yöngma körükle gidenler. MIL YET ÇARŞAMBA 25 TEŞRİNİEVVEL 1933 Tarihi tefrika: 141 Yazanı" 5. N. Har hakkı ÇBAMiyet) bedin Sultanhamidin kırklara karışması! 4 — Tarihi hikâyeler, misaller ve © © masallar ! — Ayasafyo o minarelerine konulan (o gözcüler — i Topkapı sarayı duvarlarının delik deşikleri kapatılıyor ! mek suretile konağı berhava et- miş ve Tepedelenli Ali Paşa da mektul düşmüştü. Ali Paşanın ba- şı kesilerek 1226 tarihinde İstanbu- la getirilmişti.,, Ve türlü uydurmalar, ilâveler- le ağa hazretlerine (1), güya tarih- ten canlı bir misal göstermişti, Tevfik Efendi, bununla da kal mamış: “Dördüncü Sultan Mustafa ve Üçüncü Sultan Selim zamanla. rında erbabı isyanın Ayasofya ca- mii şerifi minarelerine çıkararak | kumbara ve kurşun atarak padi- şahları tehlikeli vaziyete düşürdük- İerini,, hatırlatmağı da unutmamış- te. Hafız Behram Ağa, bu lâkır- dıları, o akşam yatsıdan sonra Sul. tan Hamide arzetmişli. Abdülha- mit, Topkapı sarayınca daha ne gibi ihtiyati muhafaza tedbirleri alınmak lâzmgeleceğinin etraflı- ca düşünülmesini irade etmekle beraber, boş boğaz imam efendi- ye de böylece bir atiye yollamış- tı. O tarihten sonra, zatı şahane Topkapı sarayına geldikçe Aya- sofya minarelerinin her birine iki- şer nöbetçi memur, yani gözcü kon- mağa başlanmış, her yirmişer ba- samakta bir sahanlık olmak üze- re beş bölmesi olan mahut yüksek taş kulenin kapısı ve arkasındaki kemerli mahal dahi tahtı temin ve muhafazaya almıştı. Ermeni vak'alarından sonra | bu ihtiyati, yahut vehmi tedbirler teşdit edilmiş, Sarayburnu sahil rıbtımından itibaren bütün yol, geçit boyu sıkı bir inzibat ve kon- trola tâbi tutulmuştu. Mektebi Tıbbıyenin Sultan Hamit, filhakika yara- | dılışından müvesvis, vehham, kor- kaktı. Maddi, manevi; zahiri, bâ- cismani, ruhani; hülâsâ hil katin, tabiatin mevcut ve namer- cut, göze görünür, görünmez - bü- tün kuvvetlerinden, cilvelerinden, ye ve sadamelerinden, dini ve i bir tevahhuşla korkar, çe- kinirdi. Yalnız âlemi zahiri ve harici- gil, âlemi gaybm esrar ve bifayasmı bilmek, öğrenmek isti- yen Sultan Hamidin dimağı ve sabı, meçhul tehlikelere karşı, her an teyakkuzda idi. Padişaha yaranmak i için, bun- dan müsait bir zemin olamazdı; küçücük bir kıvılcı ginlar çıkarabilir. kâra hulül etmek istiyenler, onun bu zaafından insafsız ve merha- metsizce 'adeye kalkıyor, yan- gına körükle gidiyorlardı. Yeni kızlarağası Halız Behram Ağanın dairesine hususi imam ola- rak mevaliden Tevfik 'Efendi a- İsamuştı. Bir gece, sohbet esnasın- da, Topkapı sarayında ( ibtiyati muhafaza tedbirlerinden (olarak yapılan son tadilâtm mabzı i- sabet (1) , ayni keramet (!) bu- lunduğu zemininde dalkavukluk- lar ederken, şu tarihi hikâyeyi an- latmış: “Sultan Mahmudu Sani zama- nında fermanlı olan, yani katlile ortadan kaldırılması oemrolunan | meşhur derebeyi Tepedelenli - Ali Paşanm gerek (Parga) da, gerek- se (Yanya) daki konak, kule ve | saraylarının metanetli ve bizzat kendisinin fevkalâde cesaret ve şecaati hasebile kolay kolay yaka- lanmayıp hayli müddet dayanma- 81 üzerine derdest ve tenkiline Mo- | re valisi Hurşit Paşa memur edil. | mişti. Hurşit Paşa, muhasara ve | © hücumun beyhude kan dökmekten ve asker telef etmekten başka bir | netice vermediği, o vermiyeceğini görünce bileye baş vurmaktan | gayri çare bulamamıştı. Tepede. | İenli Ali Paşanın , mahsul bulun- duğu konağının ekseriya yatıp renin altı boş ve ke- merler üzerine mebni idi. Hurşit Paşa, bundan istifade ederek bir takım mevaddı nâriye iştial ettiril- mezkür kömürlükler arkasında bulunduğu zamanlarda oralarca fevkalâde ih- tiyat tedbirleri alınırdı. Salkım Sö- ğüt caddesinde vâki “Ayatrapi,, rip çıkmasına imkân yoktu. Bir aralık mezkür kale duvarı- nın son kısmında büyük bir mah- zen bulunduğu ve oradan Topkapı sarayma giden gizli bir yol oldu- ğu haber alınarak delik deşik a- ranmış ve kapatılmıştı! (Arkası var) —————— sn, Yarın: | Mithat Paşa ve Kızlar Ağası 1 Presto kadın Efendi. — Sultan Abdülhamidin, *“Valde Sultan,, a hürmeti. — Hafız Behram Ağanm padişahı Ee ikazı! — i “ Vapurcular faaliyete geçti “Hangi hatlara vapur işletileceği görü- | şülerek tesbit edilecektir Milli vapurculuk şirketi müdürü w- mumisi Ali Rıza Boy, dünden itibaren © vazifesine başlamıştır. Ali Rıza Beyin © şahsiyeti, deruhte ettiği bu yeni vazife” yi muvaffakiyete başaracağına şüphe berskmamaktı tadır. Ali Rıza Bey, dün kendisini ziyaret © Geden bir muharririmize şu beyanatta bu- Hrmeştarr: '— Henüz vazifeye başladım. Vazi- yeki tetkik ve şirketin mesai programı. ne tanzim ile meşgul oluyoruz. bir kaç güne kadar vapur işletmmeğe bağ- tar, Diğer taraftan idare meclisi, dün de toplanmıştır. Riyasete Sadık Zade Ru- “$en Bey seçilmiştir. Meclis, 1 teşrinisa- 'niden itibaren şirket vapurlarmın sefe- © re başlamasına karar vermiştir. 29 teş- Finlevvel cümhuriyet bayramına müsadif > günü de, şirketin ilk vapurunun adenize tabrik edilmesi arzu edilmek» te ve buna çalışılmaktadır. Şirkete dahil olan vapurcular , dün Deniz Ticaret mü ü Ali Riza Bey Tiyete başlamıştır. Memur kadroları ve teşkilât peyderpey ikmal edilmektedir. : Şirket merkezi, liman hanımın birin- ci katında yerleşmiştir. Alt katin büyük merkez acentesi ittihaz edilecektir. Şirketin muhtelif hatlara haftada kaç vapur tahrik edeceği de, Devlet De- nizyolları idaresile devam eden temas- larda tesbit edilmektedir. Devlet Denizyolları vapurlarının to- naj yekünu, Milli Vapurculuk şirketi va- purlarından çok fazladır. Binzeraleyh sirket vapurlarına da, bu tonaj seferler ayrılacaktır. Bu iş te, üne kadar bitirilecektir. tetçilini istemişlerdir. 'Wikat yapılmaktadır. T. bugün bitecek, ve mütcakiben vapurcu- “lar, vapurlarını resmen ve bir heyet hu- zurunda şirkete devredeceklerdir. © İdare meclisi, şirket vapurlarının for. “sunu da kararlaştırmıştır. Fors, si- > yah baca üzerinde ikisi kırmızı ve biri © beyaz üç şeritten ibarettir. Beyaz şerit, “iki armızı şeridin ortasındadır. Şirket, vapurlarının bacalarım, tesellümü müte- buna göre değiştirecektir. © Vapur kaptan ve mürettibat kadro- 9 arı, vapurculardan alınacak şekilde mu- hafaza edilecektir. Şirket merkez kadrosuna einen tme müdürü Burhanettin B “e ii saray mülhakatından Sirkecideki | ayazmasının yanındaki Koltukka. | pıdan içeriye doğru kimsenin gi- | Neler oluyor Vashingtondaki Japon se- firi Tokyoyâ gidiyor WASHİNGTON, 24 (A.A.) — da- ponya sefiri M. Debuchi, Amerika ile aponya münasebatma dair bir rapor vermek üzere ve kendisine haber ve- rilir verilmez Japonyaya dönmesi için hükümetinden emir almıştır. M. Debu- tekrar Vaşingtona dönmek ih. yok gibidir. M. Titulescu Atinadan ayrıldı ATINA, 24 (Mlliyet) — Dün ge- İ ce saat 10 da Romanya Hariciye mazı İ re Mi. Titelescu buradan hareket etmiş- İ tr. Hatasyonda hülcümet mümessilleri, bütün Balkan ve küçük itilâf devletleri sefirleri ve bir çok zevat tarafından sav- deralmeştar, Ziyareti münasebile bir teblig meşredildi ATİNA, 24 (A.A.) — M. Titulescu, dün saat 18 de Yunan gazetecilerini ka” ehini timal liğin metni şudur: M. Titalescu'nun Atinayı ziyareti, umumi vaziyet ve bilhassa Balkanların vaziyeti hakkında bir noktai nazar ten- olmuştur. M. Titmlescu di- ğer Balkan devletleri merkezlerinde yapmış olduğu görüşmeler hakkında ve Romanya siyasetinin Avrupanın bu kısmında takip etmiş olduğu gayelere dair Yunan meslektaşma tferrüatile malümat vermiştir. En dostane ve ta mamile (Osamimi Obir hava için de yapılmış olan bu görüşmeler, Bal 81 lâzım gelen gayretler ve takip edi- len gayeler hakkında her iki küküme- tin ayni görüşlere sahip olduğunu te- zahür etlirmeğe vesile olmuştur. Her iki hükümet Balkanlarda sulhun | takviyesi için ayni siyasete devama ve İ aralarmda mevcut dostluk münasebetle rinin daha kuvvetlendirilmesine karar bul etmiştir. Saat 19 da neşredilen teb- | vermişlerdir. LONDRA, 24 .A .A. — Kabinenin yaptığı uzun toplantıda | silâhları br- rakma konferansının tehirine kı verildiği teyit ediliyor. Fakat İngilte re hükümeti bu tehir kararının, me- selenin bir nevi terkedilmesi şeklin- de tefsirine mani olmak i masında hadiseleri takip edip inkişaf bir teşekkülün yapılabi tmektedir. hükümeti, o Almanyanın tekrar silâhlanması meselesinde, itati na hususunda musir olmakla beraber, | tecrübe devresi meselesini müzakere- ye hazır görünmektedir. Müsait karşılandı CENEVhE, «4 .A. A. —- Silâhlarıa zaltma konferansın tehirini tavsi- ye yolunda İngiliz kabinesinin ve: ği karar İsviçre, Avusturya, Maca tan ve Fenlandiya tarafından o mü- #nit sürette karşılanmıştır. Buna mukabil, M. Norman Dabis, M. Henderson nezdinde bir müracaat yaparak hükümetin böyle bir £ tehire #suarız olduğunu bildirmiş, konferan- sın çalışmalarında devam etınasi Amerikanın elinden hazır olduğunu söylemi Fransızlara göre . . PARİS, 24, A.A. John Simon futbol şampiyonalarına bugün bi landı. Fenerbahçe ile Ankara şam; yonu Gençler Birliği arasında yapılan ilk müsabakayı Fenerbahçe 4 1 zandı. Ankara şampiyonu bu mağlü- biyetine rağmen bugün cidden güzel parçalardan vücude gelen canlı ve tek nik bir oyun oynadı. Fenerbahçe herkesçe bilinen tam kadrosile çıkmıştı. Buna mukabil Gençler Birliği Rasim gibi iyi bir o - yoncusundan mahrumdu. İlk on daki- ka zarfında iki takım da fena oynadı- mmm purcular, vaziyetlerini ve nektai mazar- İarını muhafaza etmekte ve hakem ka- Farı aleyhinde temyiz mahkemesinde yap tıkları teşebbüsün neticesini beklemek- tedirler. Bu kısım vapurculardın Anka- raya giden heyet, henüz avdet etmemiş» tir. Bunlar, İktizat vekâletince vaziye- te bir sekil verileceğini ve temyiz kara: mesel kökünden ; değiştire” HARICI HABERLER Feci bir kaza Bir yolcu treni köprüden nehire uçtu EVREUK, 24 (A.A.) — Bu sabah saat 6-10 gece Şerbourg'dan hareket eden ve saat İl . de Parise gelecek olan Şerbourg - Paris ekspresi Rou - ra ml la geçerken er li bir köprü üzerinde yoldan çıkmış - tır. Lokomotif, lokomotifin o arkasma bağlı su ve kömür arabası ile üç bü - yük yolcu vagonu on metre yükseklik. ten boşluğa uçmuştur. Yolcu vazonla- rı tamamile harap olmuştur. Bu kaza neticesinde ölenlerin kırk kişiden aşa ğr olmadığı zannolunmaktadır. Şim - diye kadar bunlardan on tanesinin ce setleri çıkarılmıştır. Bu kazanın sebep leri henüz belli olmamıştır. Haydutlar bir bankayı soydular BRAİNERD, Minnesota, 24. A. A— Tüfek ve mitrslyozlü (O haydutlar Frist National Bank — a hücum edip 14 tehdit altında bulundurmuşlar ve 25,000 dolardan fazla para alıp kaçmış- lardır, Lindbergin seyahati SONTHAMPTON, 24. A .A. — Dün sabah havalanan Lindberg ile karısının Irlanda'da Galvay'a gittikleri xannedi- iyor, LONDRA, 24 (A-A.) — Lindbergh ile karısı dün 16,50 de Gaburaya inmiş- lerdir. si banmiğ Hintliler bir reis kaybettiler BOMBAY, 24. A.A. — Hint imilleti en kıymetli reislerinden Patelin leviç- re'de ölümünden dolayi büyük bir acı duymaktadır. Aralarında derin bir metod ibtilâfı olmakla beraber, Gandhi, Patel'e karşı duyduğu böyük hürmet ve takdis hissini izhar etmiştir. Dükkünlar matem alâmeti olarak ka- pamışlardır. Silâhsızlanma konferansı yeniden tehir edildi İngilterenin “verdiği tehir kararı, yeni Alman taleplerine set çekmek içinmiş un 25 ve 26 da Cenevredeki büro ve umumi komisyon içtimalarına gitmi. yeceğine dair Londradan gelen haber ler üzerine M. Paul Boncour'un oda Cenevre'ye gitmiyeceği kuvvetle söyle niyor, Bu takdirde Fransayı Cenevrede M. Maasigli temsil edecektir. İngiltere hük metinin tehir kararı burad Almanyanın — yeniden © metal batta bulunma, sed çekmek çu lâ unuyor. , Almanya yokken mua- hede hazırlanmış olursa, o Almanya, Cenevreye döndüğü takdirde bu mna bedeyi devletlerin / kendisine yeni mü- ereler için yeni bir esas olarak hazır- ladığı şeklinde tefsir © edebileceği dü- şünülmüştür. Halbuki İngiltreye göre bu muahede azami ve daha ziyade ile yöktur. Binaenaleyh ve bu şeri bilinde Londranın efkârın yatışma, na ve Cenevrede tekrar umumi fnal geçilmesine olarak görülmektedir. M. Eden ile M, Massiglinin bu yeni tehirin mesuliyetini Cenevrede perşem be günkü toplantıda icap eden şekil- de göstermekten çekinmiyecekleri ilâ İl ve ediliver, Futbol şampiyonaları Ankara şampiyonu ile yapılan ilk müsabakayı Fenerbahçe kazandı ANKARA, 24 (A.A.) — Türkiye | lar. vs sahaya alışıklık olmama « k tesiri vardı. Evvelâ Genç- i topladı ve 20 daki- ka kadar güzel akınlar golle elde etti. 20 dakika m bu ikinci kısımda Genç - liği faik bir oyun oynamıştır de- nilebilir. kat bu gol Fenerbal i bit ire harekete getirdi. Nikayak Z: güzel tlatışla mü lerden kı tulduktan sonra sıkı bir şütle Fenerin müsavat sayısmı temin etli, Oyun Fenerin bu tazyiki altnda daha bir müddet devam ettikten son- ra Zeyi gene ayni şekilde müdafileri atlatarak kaleye birkaç metre yaklaş- mışken sıkı bir şarjla yere yuvarlan - ». Hakemin verdiği penali gole tahvil ederek Feneri galip vazi- yete çıkardı. İkinci devrede Fenerbahçe kendini İ tamamen toplamış bir halde idi. Tez yikin devamı esnasında Ni b Af kanunundan kimler istifade edecek 101 seneye mahküm olanların cezalar yirmi seneye indirilecektir ANKARA, 25 (Telefonla - Saat 1) — Umumi af kanunu lâyihasi- 'nen ihtiva ettiği esaslara göre umumi ve hususi kanunlarda yazılı kaba- hat efradından maznun veyahut g'yapta veya vicahta mahküm olanlar affedilecektir. İstiklâl mahkemelerince siyasi cürümlerden dolayı mah- küm edilmiş olanlar aften istifade edeceklerdir. Lâyiha atten istifade edemiyecek olan mahkâmlara ait mühim bir istisnalar kısmını ihtiva etmektedir. Bu kısma 150 lik listede bulunanlar, metriyet vazifeleri- ne mütealik işledikleri cürümlerden dolayı mahküm olanlar ölüm ce - zasını istilzam eden cürümlerden mahküm veya maznun olanlar ve yol kesenler dahildir. Lâyihanın diğer bir maddesine göre 101 seneye indirilecektir. Son üç ay zarfında cürüm işleyenler af çerçevesi haricinde bırakılmıştır. Ali karar heyetin ce bozulmayan veya tetkik edilemiyen heyeti mahsusa kararları hak - kında nasıl bir karara varılacağı lâyihanın bugün Adliye encümenin- de müzakeresi sırasında anlaşılacaktır. Bunlardan âli karar heyetince tetkihatı ikmal edilemiyen 90 küsur dosyanın yeniden teşkil edilecek âli bir heyet tarafından tetkiki ve bozulmayan heyeti mahsusa kararla rının mahfuz tutulması ihtimali vardır. Af kanunu cumartesi memleke- tin her tarafında tatbik edilmiş bulunacaktır, Teşviki Sanayi Kununu ANKARA, 24 (Telefonla) — 1055 numaralı teşviki sanayi kanı nuna müzeyyel 2261 numaralı kanunun muvakkat maddesinin tefsiri hakkında hükümet Meclise bir tez kere göndermiştir. Ma'ümdur ki bu kanan gümrük ve duhaliye resimle hususundaki muafiyetini iade et- mektedir. Ve ayni kanunun muvakkat maddesine göre | 3 ay zarfında Gümrük resimlerile muamele vergi erinin eshabına reddi icap etmek - tedir. Hükümet bu muayyen müddet içinde tamamen icdesine mce bur olduğu paraları iadeye imkân bulamamış olması gibi bir vaziyet karşısında nasıl bir hattı hareket ihtiyar edilmesi lözem geleceğinin tefsir yolile hallini istemektedir. Kaymakamlar arasında değişiklik KARA, 24 (Telefonla) — Münhal üçüncü sınıf mülkiye mü - ine Uşak kaymakamı Asım, İncesu kaymakamı Orhan Sami, Emniyet işleri umum müdürlüğü beşinci şube müdürü Hâşim Berga - ma kaymakamı Hasip Beyler tayin edilmişlerdir. Söğüt kaymakamlığı - na Emet kaymakamı Nâzım, Osmaniyeye Mleâzkert kaymakamı Emin, Uşaka Zora kaymakamı Aziz, Demirköye Güre kaymakamı Fehmi, ber gamaya Dikili kaymakamı Zikri Beylerin tayinleri âli tasdika iktiran etmiştir. Ordu zabitanı terfi kanunu ANKARA, 24 (Telefonla) — 2162 numaralı orda zabitanı terfi kanununun üçüncü: maddesinin E fıkrasının tefsiri hakkında hükümet Meclise bir tezkere ile müracaatta bulunmuştur. Bu tefsirden maksat bu fıkrada zikredilen bazı membalardan gelerek muvaffakıyetle ihti - sas imtihanı verenlere bir sene kıdem zammı verilip verilmiyeceğinin hallidir. | hallidir. Sabık sefir Almanya namına Cüm- huriyet bayramına iştirak edecek ANKARA, 24 (Telefonla) — Yeni vazifeye tayin edilen Alman sefiri M. Nadolni refikasile birlikte cumartesi günü (Berlinden tayyare ile şehrimize gelecektir. M. Nadolni Cümhuriyet baypramımıza Alman hükümeti namına iştirak edecek ve bilâhara hükümetimiz erkânına ve- da ederek avdet edecektir. Vergi mukabili alınacak para ANKARA, 24 (Telefonla) — Vergi mukabili alınacak gümüş me- cidiyenin 34 kuruştan ve Merkez Bankası tarafından hazine hesabına satın alınacaktır. Beher on gram halis gümüşün de 16,41 kuruşlar sa- ten alınması Heyeti Vekilece kararlaştırılmıştır. ies vekilinin dün Fırka gru- punda izahatı tasvip edildi ANKARA, 25. A.A. — C.H. Fırkası gurupu idare heyeti reisli- C.H. Fırkası gurupu bi rel Vekili Ali Beyin riyâsetiside t0ğ lanarak memleketimizi ziyaret eden Macar başvekili Hazretleri ve Ma- car hariciye nazırı hazretlerile vuku bulan temaslar ve bu temaslarının neticesinde kabul edilen muahedeyi temdit protokolu hakkında Hari- ciye Vekili Tevfik Rüştü Bey taraf ından verilen izahat dinlenmiş ve hükümetin siyaseti tasvip olunarak müzakereye nihayet verilmiştir. Rusya Lehistana nota verdi MOSKOVA, 24 (A.A.) — Sovyet Rusyanın Varşova sefiri, dün Le histan hariciye nazırına 21 teşrinievvel gecesi İvov'daki Sovyet konso- loshanesine karşı yapılan ve memurlardan birinin ölümüne . sebebiyet vermiş olan baskın dolayısile bir mta vermiştir. Notada bu baskın ha - reketi şiddetle protesto edilmekted r. lü kaydetti, Akınlar devam ediyor, fakat saha- nın fenni evsafı haiz olmaması bilhas sa pek dar bulunması fenni bir oyu- | Zeppelin Miami'de denize indi MLAMI, 24. A. A. — Bir müddet şe emu hakkiyle inkişafına meydan bırak mıyordu. Fenerin bu tazyiki ez fasılalarla oyunun sonuna kadar devam ederken sol açık Şaban kendisine gelen müte- addit paslardan bir tanesini hüsnü is- tmal ederek hasım hatlarını atlattık- tan sonra Fener hesabına dö: golü kaydetti ve oyı da Gençler Birliğinin “biribirini takip eden akınlarına rağmen 4 - i Fener - bahçenin galibiyetiyle neticelendi. , Atletler gittiler Ankarada yapılacak Türkiye at - letizm birinciliklerinde İstanbul takasını temsil edecek atletlerle te - nisçiler trenle Ankaraya hareket mişlerdir. Atletler yirmi beş, tenisçi ler de üç kişilik ayrı bir kafile teşkil etmektedirler. hir üzerinde uçtuktan sonra Graf Zep- pelin saat 9 da Opalveko deniz istasi- yonuna inmiş ve bağlanmıştır. Zeppelin Cbikago'ya dönmeden evvel burada bir gün kalacaktır. İngilterede mensucat işleri yolunda LONDRA, 24. A. A. Financial Nevs'e göre Lancashire ve Midlünd'da bulunan bir çok mensucat makinesi fab- rikaları yüz binlerce İngiliz liralık si- parişler almışlardır. Bu siparişlerin Çi- nin şimalinde hükümet tarafından ya- pılması düşünülen pamuk mensucat fab