2 Şubat 1920 Tarihli İrade-i Milliye (Sivas) Gazetesi Sayfa 4

Kardeşlerim! Bugün milel-i mütemeddine kendi beka ve mevcudiyetleri için yine kendileri çalışıyor. Ma'arifini sanayi'ini, ticaretini kendi buluyor; hazırlıyor velhasıl her türlü yarasını kendi sarıyor. Biz ise en ufak işimizi bile hala hükumetden bekleriz. İşte bu beklememizdir ki; bizi şimdiki düştüğümüz vartaya isal eylemiştir. Artık son intibah dakikaları yaşıyoruz. Bundan sonra tecrübe idilecek zamanımız kalmamıştır. Uyanalım ve uyandığımızı bütün aleme izhar eyleyelim. Hükumetler; milletler üzerinde yalnız nazım vazifesini ifa ider. O; memleketin asayişinden ve siyaset-i hariciyesinden ve inzibat-ı umumiyesinden mes'uldur. Fakat millet onun zahiri olmadıkça o milletin mürşidi olamaz. Millet ona tarik-i salahını göstermedikçe o, doğru yolunda yürüyemez. Ma'arifinin, sanayi'inin, iktisadiyatını velhasıl her türlü esbab-ı salahını millet kendisi derpiş ve te'min itmezse onun için ati; hükumetimizin son iki yüz seneden beri ve kendi başına ve kendi bildiği gibi sevk ettiği tereddüdü ve felaket uçurumlarından başka bir şey olamaz. Artık alem-i beşeriyet bir hükumet-i milliye devresini idrak etmiştir. Fa'teberu! Hemşirelerim! Muhalif bulunduğumuz devletlerle kat'ı muhassama ideli bir seneyi geçdi. Bu müddet zarfındaki güzeran eden ahval-i siyasiyeyi aklımın erdiği kadar şerh ve tashih ile sizleri tenver iderek nereye doğru yürüdüğümüzü Türk, İslam düşmanlarının bizi nereye yuvarlamak istediğini göstermek istedim. Mütarekeden beri birbiri ardınca gelen hükumetler düşmanlarımızın her türlü tecavüzatını ihmal etmek yüzünden medeni yaşayan Avrupa hükumetleri, bütün dünyadaki Müslümanların teveccühgahı bulunan İstanbul'u bi-mehaben bila-sebeb çizmeleri altında çiğnediler. Erkeklerimizi tahkir, muhadderatımızı tezyif eylediler. Namus-ı millimizi, hayat-ı diniyemizi tepelediler. Bir gün İzmir'in Yunanlılar tarafından işgali bütün İslam dimağında bir bomba tesiriyle infilak etti. Koca bir muharebede dört yüz bin şehid vermiş idik. Altı ay zarfında güzel İzmir'imizin en tuvana sekenesinden (sur-ı muhtelife ile mahvolan belki bu mikdarı birkaç def'a geçdi). Bahr-i sefidin bir mir'at-i serveti olan Antalya sancağımızı İtalyanlara Anadolu'muzun hazine-i la-yefnası olan Adana'mızı Fransızlara, anavatanın la-yenfek-i icrası olan Urfa, Maraş ve Elbistan sancaklarımızı keza Fransızlara peşkeş ettikleri alametini izhar idiyorlar. Maba'dı var —∼∼∼∼— Amerika ve Düvel-i İtilafiye Mümessillerine Gürün: Ermenilerin öteden beri biz Müslümanlara ika ettikleri mezalim guya kafi değilmiş gibi bu kere de Fransızlara müştereken üç gündür Maraş'daki din kardeşlerimizi top ve mitralyöz ateşleri altında mahv edilmekde mu'azzez ve sevgili memleketimizin harebezara döndürülmüş olduğunu kemal-i teessürle haber aldık. Muhafaza-i mülkiye ve milliyemizin tamamiyeti istiklalimiz için onun hiçbir şeyi demek değildir. Binaenaleyh bila mucib Müslümanlar aleyhine ika-ı mezalim eden gaddar Ermenilerin iğfal vakalarını şiddetle protesto iyleriz. İğfal-i meşume-i mezkurenin hemen men'i, ma'ruzatımızın mümessilleri bulunduğunuz düvel-i mu'azzama ve akvam-ı mütemeddinenin nazr u sem' ıtlaına, iblağına vesatet-i aleyhlerini istirham iyleriz. Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Adına Zihni ————— Batum Muhabirimizden Muvaffakiyetsizliğine binaen “Denikin” iskat ve yerine General “Romanateski” tayin idildiği Azerbaycan gazetesinde yazılmakdadır. Denikin aleyhine harbi bir ittifak akdi için Bolşeviklerle Azerbaycan ve Gürcistan hükumetleri arasında müzakerat cereyan etmekde olduğu müstahberdir. Batum'da efkar-ı umumiye Batum'un İngilizler tarafından Gürcülere terk idileceği merkezindedir. İngilizlerin Batum'dan Ermenistan'a sevk ve ihzar ettikleri esliha ve mühimmat Gürcistan hükumeti tarafından musadere edilmiştir. Azerbaycan ve Gürcistan istiklaliyeti şerefine Batum'da büyük bir şenlik yapılmış ve Azerbaycan hatibleri tarafından büyük iki Osmanlı sancağı altında Türkiye lehinde pek hararetli bir lisan ile beyanatda bulunulmuş ve teşekküllerine en büyük amil olan Türkiye'nin hizmet ü ma'neviyeleri kemal-i şükranla yad edilmiştir. Burada bir Osmanlı banknotu 1500 Denikin manatına mukabildir. Pontus fa'aliyeti kalmamıştır. Bolşevik Harekatı § Bahr-i Hazer garb sahili boyunca çekilen ve en nihayet Petersburg'da toplanan Denikin ordusuna aid bil'umum teşkilat vapurlarla İran sahilinde İnzelli'ye nakledildiği haber alınmıştır. Dağıstan hükumetinin istiklali muhafaza ve arazisi işgal edilmemek şartıyla Bolşeviklerin memleketlerinden geçmelerine müsa'ade ettikleri müstahberdir. § Kolçak ordusu tamamen mahv u muzmahil olmuştur. § Bulgaristan'da Bolşeviklik ve koministlik en seri bir suretde bütün tabakat-ı halka ve asakire sirayet etmekdedir. Arevciler bombalar ve makineli tüfeklerle her tarafda muvaffak olmakdadır. Şimendüfer, posta ve telgraf memurunu tatil-i işgal etmiştir. Rusya'da Kolçak ve Denikin ordularının perişan oldukları haberleri üzerine na-kabil-i ta'rif meserretler uyanmış ve birçok yerlerde kırmızı bayraklarla tes'id ve ta'lik olunan beyannamelerde (Milletimizi ezmek için düşmanların tahmil ettiği bar-ı felaketleri beşeriyet gördü. Bunlardan kurtulmak için Bulgarlar umumiyetle davalarının meşru'ına istinaden muvecehe-i beşeriyete taleb-i hakka karar vermişlerdir. Rus ve Islav kardeşlerimizin bükülmez kolları yarın bizi ağuşuna alacak bizi bu menhus felaketden kurtaracak, kırmızı bayrağın lahuti sayesine geliniz. Ser-penahımızda dalgalanacak kırmızı bayrak bize ufuklardan sa'adetler getiriyor.) tarzda idare-i lisan idiliyor. Rus Bolşeviklerin Romanya'yı istila ve Bulgaristan'a varacakları Bulgarlarca intizar idiliyor. ∼∼∼∼∼∼∼∼ § Yukarı Sibirya'da Almanlar tarafından büyük mikyasta asker tahşid edilmekdedir. —————❖————— Ma'arif Müdiriyetinden Varid Olunmuştur: [22 numaralı nüshamızdan maba'd] Hatta cümle-i mesa'eden olmak üzere Daru'l Mu'allimat'a vilayet büdcesindeki mukannen ma'aşlarla Dersa'adet'den vesaire mahallerden mu'allime getirilemeyeceği anlaşılması üzerine sene-i dersiye ibtidasında muhit ve muhat icabatı piş-i teemmüle alınarak acizleri de dahil olduğu halde sultani Daru'l Mu'allimin müdür ve mu'allimlerinden ve Medrese-i Taliye müderisininden ve bunların bilhassa musin ve müteehil olanlardan bir heyet-i mu'allimin tertib ve nezaret ve vilayet-i celilerce de tasvib edilmek suretiyle dar-ı mezburun emr-i idare ve tedrisatı takviye ve te'min ve atş-ı irfan-ı talibat teskin ve tatmin edilmesine çalışıldığı gibi bir aralık nezaret-i celilece mu'allimat bulununcaya kadar darın ilgası takarrür etmiş ve icra-yı icabi tebliğ buyurulmuşken yine duçar-ı ye's ve fütur olmayarak “ve mala yüdrik kullehu yütrik kullehu” masdakına tevfiken ile'l-an mevcudiyetinin devamı ve bunu müeyyed ve en son olarak mu'allime tedarik ve i'zamı emrinde ve Teşrin-i evvel hilalinde nezaret-i celileye gayet seviyeli bir ariza takdim ve vilayet-i celileye de ba-müzekkere müraca'at etmiş ve makam-ı müşarün-ileyhadan dahi bu vücub ve lüzum kema hüve yelik Nezaret-i Celileye inha ve tenmik edilmiştir. Bunlara cevaben olunan fi 10 ve 15 Kanun-ı Evvel sene 330 tarihli ve 2277 ve 2837 numaralı iki kıt'a taharriyat-ı aleyh-i nezaretpenahide (mesafenin uzaklığından, ma'aşların kılletinden ve mektebin nehari olmasından dolayı Darulmuallimat mu'allimliklerine talib bulunamıyor. Mektebin bu sene dördüncü sınıfı teşekkül itmesine ve gelecek sene beşinci sınıfın küşadı lazım geleceğine göre mu'allime ma'aşlarının be-heme-hal tezyidi ve idame-i mevcudiyeti için leyliye tahvili hakkında teşebbüsat-ı mahsusada bulunulmasını) irade buyurulması üzerine müsta'ciliyet-i musallahat nazar-ı dikkate alınarak meclis-i umuminin ictima'ına ve sene-i atiyenin hululüne kadar şimdilik biner kuruş ma'aşla iki mu'allimenin müsta'cilen tayin ve azamı nezaret-i celileye arz kılınmıştır. Kitab meselesine gelince: Her sene-i dersiye ibtidasında Ma'arif-i Umumiye Nezaret-i celilesince bil-intihab irsal kılınan kütüb-i dersiye listeleri mekatib idarelerine gönderilmekde ve bunlar zarfında iza'a-i evkata mahal kalmamak üzere doğrudan doğruya kitabçılarda isticlab ve esmanını gönderen ve müraca'at eden mekteblere de dairece tavassuta şitab edilmekdedir. Şu ma'ruzat-ı idarenin vezaif-i mütehattimesinde her bar-ı müteyakkız ve ihtimamkar bulunduğunu ve bu cümleden olarak neşr ü ilan buyurulan hususunda nazar-ı dikkate almış ve alınmakda bulunmuş olduğunu isbat ve izhar ider zannederim. Baki hürmet. Maarif Müdiri Mehmet Tevfik —❊— İrade-i Milliye Maarif Müdiri Beyefendi'ye Karilerimizden biri tarafından gönderilüb derc idilen fıkramıza cevabınızı bizim ile beraber herkes okudu. Sa'y-ı firavan önünde noksan irfan mahvolur, gider. Ma'atteessüf her şu'be-i umuriyemizde olduğu gibi ma'arif-i umumiyemizde de ağlatacak noksanlarımız pek çokdur. Mekteblerimizin her şeye tercihen düşünülmesi ve terakki ettirilmesi lazım olduğunu zat-ı alileri de bittabi takdir buyurursanız elverir ki bu takdiriniz ve bizim bu ve bundan sonraki temenniyatımıza semere-bahş olsun. Zat-ı alilerini ma'arif haberlerinden ve noksanlarından haberdar eden karilerimizin mektublarını gazetemiz minnetlerle derc idecekdir. Pek temenni olunur ki ma'arif ordusunun başkumandanına yaraşır kudret ve vukuf ile cehli def ve izaleye muvaffak olarak duçar-ı hiras olmayacağız. Hürmetlerle efendim. İhtiyat Zabitleri Makamat-ı Aidesinin Nazar-ı Dikkatine: Sıcak ve nermin aile ocaklarının, istikbal ve sa'adetlerinin te'min ve istihsali için devam ettikleri dar-ı tahsil ve mesa'ilerini terk ile hudud boylarına koşan, cansiperane fedakarlıkları ile bütün milletde derin bir hiss-i şükran uyandıran ihtiyat zabitlerimizin terfih ve iktidarları evliya-yı umurumuzun en mübrem ve mukaddes vazifelerindendir. Tokat ihtiyat zabitlerinden aldığımız varakada vatan müdafa'ası yolunda beş sene mütemadiyen kan dökdükleri ve istihlas-ı vatan uğrunda hala dökmeye hazır bulundukları beyan idilerek sultani ve idadeden neş'et ile mekatib-i aliyede bir iki sene tahsil gördükleri halde haklarının izhar ve tahkiki yolunda hiçbir kimseden tezahürat görmedikleri bivaye ve sefil bir halde yaşadıkları yazılmakdadır. Evliya-yı umurumuzdan vatanın bu muhterem evladının düşünülmesi ehemmiyetle rica olunur. İ'lan 6 Şubat sene 336 Cuma günü zükur Numune Mektebinde vatanımızın selamet ve tealisi için hatm-i şerif tilavet idileceğinden arzu buyuran hanımefendilerin yevm-i mezkurda kable'z-zeval ezani saat beşde mekteb-i mezkuru teşrifleri mütemennadır. Anadolu Kadınları Müdafaa-i Vatan Cemiyeti [Sivas Vilayet Matba'ası]